Katalog

2NİSAN 1995. SAYI 471 15 dolusu kış malzcmcsi, çikolata ve vitaminle yüksek irtifalarda yaşanmayacağını biliyor. Yapı Kredi'den bulduğu para ılc malzcmelerini yenilemiş, Everest ile ilgilı bütün kitaplan toplamış ve şimdı, i:> bir tek psikolojik hazır olmaya kalmış. Nasuh psikolojik hazırlığını dağ ile, zirve ile baş başa kalana kadar saklayacak kadar da deney kazanmış. Nasuh, 28 martta yola çıkmadan önce evinde arkadaşlarına bir veda partisi verdi. Evinın duvanndaasıİı sert dağ yaşamı fotoğraflannın arasında Nasuh'un yaşam anlayışını özetleyen alıntılar dolu. Nasuh'un duvaryazılannda n birkaçı: Gerçekgezginodurki, çıkargeznteye salt gezmek için. C. Baudelaire Yola çıkmak için ileri sürülen gerekçe ne kadar ciddi olursa olsun büyükgezgin, tutkulugezgin bunun rest projcsine ikna etmesi işlctmc alanındaki başarısı olarak da yorumlandı. BilkentÜniversitesi'nde misafir Prof. olarak çalışan Leningrad Üniversitesi Dağcılık Kulübü Clup Bress üyesi Dimitn Korotkin ileyaptığı sohbetlerönündeyepyeni yabancı, ürkütücü ama bir o kadar da cazip bir kapı açmış. Bu kapının ardında dünyanın en güzel dağlanndan biri olarak kabul cdilen 7010 metrclik Khan Tengn Dağı duruyor. Nasuh sağdan soldan topladığı kış dağcılığı malzemeleri ve bir çanta dolusu çıkolata ve vıtaminlc Almaata uçağına biniyor. Bu yepyeni kapının ardındaki ürkütücülükler, aksilikler daha ışin başında Nasuh' u yakalıyor. "Uçağa son derece kötü moralle bınışim (Nasuh kötü moralle binişini "psikolojik sorunlar" olarak aktanyor. Siz psikolojik sorunlardan bir gönül kınklığını anlayabilirsiniz), Almaata'da beni kimsenin karşılamaması, SS kilo yükle havaalamnda kalakalışım, geceyi bekleme salonunda geçirişim, gözyaşlanm, yalnızlık, belirsizlik... Yalnızlık, belirsizlik, gözyaşlan ile başlayan günlerin sonunda Nasuh 7010 metrelik Khan Tengri'ye çıkmayı başanyor. Bu çıkışı izleyen yıllarda Nasuh yeni hedeflerle ve zirvelerlebuluşuyor. Beşyılasığan belli başlı çıkışlarşunlar: Elbruz 5621 m. Kafkasya, Lenın 7134 m. Kırgızistan, Vaja Pşavela 6918 m. Kırgızistan, Peak O Four 5299 m. Tacikistan, Korjenevskoy 7105 m. Tacıkistan, Komünizm 7495 m. Tacikistan, Demavend 5671 m. lran, Pobcda 7439 m. Tacikistan. Nasuh'un yüksek irtifa yaşantısında Pobeda'nın önemli bir yeri var. Pobeda üç yıl Nasuh ıçin ulaşılacak birhedef olmu!>. Pobcda'ya ilk çıkma denemesi başarısız olmuş. tkincı denemede ise Nasuh zirveye ulaşmayı basardı. Nasuh bu tırmanışın en kritik anlarını şöyle anlatıyor. 7439 metrelik zirvenin, 6800. metresinde şiddctl i rüzgâr ve tipi altında bitkin bir halde tırmanırken Rusların meşhur sürat tırmanıcılarındanGlepSokolov'asolozirveden dönerken rastladım. Sokolov'un yüzü gözü yarı donmuş haldeydi. Bütün sevimliliği ilc "Little little to go" diyerck bana güç verdi. Ne zaman yorgunluktan bıtsem hep bu sözleri İcendi kendimc söylerim. Everest serüvenine hazırlanan Nasuh zirveye çıkacağına bayağı inanmış durumda. Bu inancı hiç de temelsizdeğil.Çünkü sonbeşyılda yaşadığı dcğişimin en önemli tanığı kendi gözleri. Artık o bir çanta SİNEMA BULMACASI Insanca bir yaşam İçin Aynı konuda, rahatça, John Ford'un "Gazap Uzumleri" (The Grapes of War, 1940) ve Luıs Bunuel'ın "Los Olvıdados" (Unutulmuşlar, 1950) adlı yapıtlarının yanına koyulabılecek bir fılmımız var Senaryosunu Yılmaz Guney'ın yazdığı veZekı ökten'ın yonettığı fılm, 197980 tarıhınde, Turkıye'nın ekonomık ve sıyasal bunalıma gomulduğu ve belli bir ıçsavaş yaşadığı dönemde çekılmıştı. Ismail (Aytaç Arman), arada bulduğu işlerie geçınmeye çalışan genç bir adamdır Bazen Çanakkale bölgesıne gıder ve 'ışçı pazarı'nda ış bulmaya çalışır Koşullar aşağılayıcı, verılen para azdır Bu sefalet, Ismaıl'in aılesını derın bıçımde etkıler Karısı Nacıye, hep daha iyi koşulları duşlemekte ve onu suçlamaktadır. Sık sık kızlarının kumbarasını 'soymak' zorunda kalırlar. Ismail, kopeklerı zehırleme ışıne gırer, ama hayvanların kıvranarak ölmesıne dayanamadığı ıçın bırakır. Bu arada, kulağına kötu sözler gelır: Karısı Naciye fahışelık yapmaktadır... Nacıye, kendısı gıbı bir kadınla bir tur randevuevı kurmuştur ve bu şekılde duşlerını gerçekleştırmeyı ummaktadır Genç adamın aılesı dağılmanın eşığındedır Nacıye, Istanbul'a kaçar Ismail ıntıkam alacaktır, ama arkadaşları ona fabnkada bir ış bulur. Her şeye rağmen, hayata yenıden başlayabılecektır Bir belgesel katılığındakı fılm, ışsızlık ve sefaletın Insan ılışkılerınl nasıl çuruttuğunu, sınemada az görulen bir açıklık ve ınandırıcılıkla dıle getırıyor. Turk sınemasının buyuk başarıları arasında yer alan yapıt, yuridışında da buyuk ılgı görmüştü. Bu fılmı anımsayabildınız mı?^ » Geçen haftanın yanıtı: "ölduren Hatıralar"(Spellbound, 1945) Not: Sevgılı sınemaseverler, çalışmalarımı başka bir yayın organında surdüreceğımden, "Sinema Bulmacası" yazılanmı burada noktalıyorum. Hepınıze bol filmlı, ekonomık ve sıyasal bunalımsız gunler dılerım Toplumun aynası olarak sinema ADEM AYAKTA Gazetelerden okuduğumuza göre dunya, 1930 lardan bu yana en buyük ekonomık bunalım surecıne gırmek uzere. 1994 ILO raporunda, dünyada S20 mılyon kışının ışsız olduğu belırtılıyor Gerçekten de, ışsızlık 199O'lı yılların başlıca sorunu olacağa benzemekte Ekonomıstler kadar, şosyolog ve psıkologlar da, bunun insanlar uzerınde yaratacağı yıkıcı sonuçlara ışaret edıyor. Bız de, ışte bu can yakıcı konuyu e)e alan ikı fılmden soz edelım dedık. Bırı, 1920'lerın sonları ve 1930'ların başlarında ABD'nın geçırdığı buyuk ekonomık bunalımdan bir oykü sunuyor. ötekı, bir Turk fılmı. Yılmaz Guney'ın senaryosundan çekılen yapıt, Turkıye'de 1970'lerın sonlarına doğru, lyıce derınleşen ekonomık ve sıyasal bunalımın belgesı gıbı Sıdney Pollack'ın, Horace McCoy'un bızde de iyi bılınen bir romanından uyarladığı fılm, 1932 yılında Los Angeles'da duzenlenen bir dans yarışması sırasında olup bıtenlerı anlatıyor 'Maraton' bıçımındekı yarışmaya katılanlar, ölumune dans edecek, ayakta kalabılen çıft, 1500 dolarlık odulu kazanacaktır Fılm yıldızı olup une ve servete kavuşmak ısteyenler, ışsızler, ne ış bulursa onu yapanlar, kısaca ekonomık bunalımın kurbanları, umutla katılır Yarışma 7 hafta surecektır Pıst çevresındekı sıralarda oturanlar, yorgun duşen, aşağılanan yarışmacılar karşısında, arenada gladyatörlerı ızlercesıne keyıf duymaktadır Yarışmacılar arasında bulunan Glorıa (Jane Fonda), ne pahasına olursa olsun, kazanmak duşuncesındedır. Dans arkadaşı İfsizllk bunalımı Aytaç Arman filmin bir sahnesinde. ölunce, hemen başkasını bularak devam eder Bu, yoksul, saf köylu çocuğu Robert'tir (Mıchael Serrazın) Glona, 1500 dolarlık ödülün 'masraflara' sayılacağını, yanı elıne hıçbır şey geçmeyeceğını oğrenınce, Robert'ten kendısını vurmasını ıster. Robert, polıse kadını nıçın öldurduğunu şöyle açıklayacaktır: "Işı bıten atlan da böyle vurmazlar mı?"... Sıdney Pollack, en başarılı çalışmaları arasında yer alan bu fılmınde, bir yandan ekonomık bunalımın kurbanlarını sömuren ve aşağılayanları, bir yandan da bunu zevkle ızleyenlerı sergılıyor Mutlaka kazanmak ısteyenler ıse, ınsanlıktan çıkmış, saçma bir başandan başka bir şeyı düşünemez hale gelmıştır Bu filmı anımsadınız mı? Nasuh Mahruki 1968 doğumlu. kesinlikle bir bahaneden başka bir şey olmadıgını bilir. Onun tek istediği gitmek alabildiğince uzun süre gezmektır. Degifik mekânlar ve insanlaronu çağırmakladır C. Baudelaire Uzanmışım Yüzüm gökte, Sırtım toprakta Bundan daha iyi arka çıkılan Ve bu kadar geniş ufku olan Başka kim? Ahmet Altıntaş Ne birsöz, ne düşünce, yalnız bitmeyenbirdüş Veyüreğımde sevgi; büyu'k, sonsuz, umutlu, Çekip gideceğim, çingene gibi, başı boş Doğada, birkadınlabirlıktemutlu. Arthur Rimbaud Nereye bu yolculuk peki? Evimize hep evimize. ^ Gloria (Jane Fonda) ve Robert (Michael Sarrazin) dans yartşmasında biıiikte oluppek çok$eftpayla$ıyorlar.