Katalog

CUMHURİYET DERGt OERGI'OEN Merhaba, Teslime Nesrin 'in, "Utanç "adım taşıyan romanından ıtzunca birbölüme yer vehyoruz bu hafta sayfalarımızda. Yazar bu kitabın ardmdan dine hakaret ettiği gerekçesiyle mahkemeye verildi ve köktendinciler tarafmdan halkın önünde asılması isteğiyle aranmaya başlandı. Derken Batı basınında, onun yüzünden çok gürültü koptu ama, ' 'Bu kadının romam havagazı " türünden yazılarçıkmayabaşladı. Yazdıkları henüz Türkiye 'deyayımlanmadığı için bu eleştirileh doğrusu kaale almadık. Ama Teslime Nesrin 'in basında yayımlanan konuşmalarını dikkatle okuduk. Olaylara bakışı ve gösterdigi tepkiler olgunfıkirlere sahip olduğunu gösteriyor. lsveçli LarsOlofFranzen, bu akıntıya kapılmamış Batılı bir eleştirmen. Nesrin 'in kitabı için şunları yazmış. "Roman büyük bir sabırsızlıkla yazılmış. Derinliklere inilmiyor ve bölümleri birbirine eklemek içinyeterli çaba gösterilmiyor. Yine de gücünü, bir bandrol gibi olmamasmdan alıyor. Teslime Nesrin, dincifanaüzmin politik güç haline getirilmesinin acımasız bir eleştirmeni. Şundan kuşkumyokki, Nesrin 'in geldiği dünyada eğer elli kişi din ve demokrasi konusunda onun kadar açık konuşuyorsa, aynı şeyi yapan on milyonlarca başkaları da vardır. " lyi bir hafta dileğiyle... tpek Çalışlar CUMHURİYET DERGİİMTİYAZ ŞAHİBİ: BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN. YENİGÜM HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRU: HİKMET ÇETİNKAYA B GENEL YAYIN DANIŞMANI: ORHAN ERİNÇ B Y A Z I İŞLERİ MUDURLERİ: DİNÇTAYANÇ (SORUMLU), İBRAHİM YILDIZ • YAYİN YÖNETMENİ: İPEK ÇALIŞLAR • GÖRSEL YÛNETMEN: AYNUR ÇOLAK • REKLAM: REHAIŞITMAN Utanç: Teslime Nesrin 'in romam "Lajja " (Ulanç) Hindulann bir camiye saldırmasımn yol açtığı olayları anlatıyor. Saldırı Hindistan 'da olduğu halde Bangladeş 'teki militan gruplar, çapulcular ve benzeri çıkarcılar; olayı politik amaçlarla istismar ederek ve bu arada Hindu azınlıktan kurtulmayı amaçlayarak yıllardır barış içinde yaşadıkları Hindu komşularına saldırdılar. 1992 'deki korkunç günlerde Hindulara ait 3600 mabet, 28.000 ev ve 2700işyeriyakıldı.yıkıldı. ölenlerin, ırzına geçilenlerin ve kayıpların resmi bir sayısıyok. "Lajja "da olaylar, birdoktor ailesinin dört kişiden oluşan bireyleri açısından işleniyor. Hindu ailenin delikanlısı Suranjan, daha önce dinsel konularafazla kafa takmamış biriyken ansızın kendisini olayların ortasında buluyor. Teslime Nesrin'in romanı 7gün içinde yazıldı ve yayımından az sonra şeriatçılann baskısına boyun eğen hükümet tarafmdan yasaklandı. Aşağıdaki bölüm, birsüre önce Ingiltere 'de Penguin Kitaplar tarafmdan "Shame " adıyla yayımlanan çevirisinden alındı. Teslime Nesrin 'in anadili olan Bengalce 'den Ingilizceye çeviriyi Tutul Guptayaptı. Yayımladığımız bölümün Türkçe çevirisi arkadaşımız Gürhan Uçkan 'ın kaleminden... Çocukluk anılarında, 3 milyon kiginin öldürüldüğü biriçsavaş var Teslime Nesrin 'in. "Utanç "t 7gündeyazmış. 1993 Şubatı 'ndayaytmlanmıs, yasaklunmadan önce 60 bin satmış. tılamaz, ikinci sınıf vatandaş yerine konulamaz. Eğer bu durum, din adına yapılıyorsa ortada yanlış bir şey vardı ve karşı çıkılması gerekirdi. Bangladeş'te yönetim resmen laik olmasına karşın köktendinciler, yasalan şeriat gereklerine göre yorumluyorlar. Hükümet ise koalisyon ortaklanndan biri köktcndincilerin partisi olduğu için, ödün verip duruyor. Nesrin'in 5. romanı Lajja'yı (Utanç) yasaklamak da bu ödünlcrden biriydi. Bugün bu kadının kellesini isteyen yobazlardan hiçbiri romanı okumamıştı bile. Onlan kızdıran ya da Sıvas'ta yaşandığı gibi kızacak neden aradıktan sonra bulduklan şey, Teslime Nesrin'in bir Hindistan gazetesine verdiği demeçti. Gazetc yazarın, "Kuran'ın gözden geçirilmesi gcrektigini" söylemişti "Ben kcndim ateistim. Kimsenin dinini dcğiştirmcyc kalkışma gibi bir arzum yok" diyordu açık açık. "Bcnim istediğim, varsılla yoksulun, azınlıkla çoğunluğun ve kadınlarla erkeklerin ayınmcılığa uğramaması ve dünya nüfusunun yansını oluşturan kadınlann köle yerine konulmaması. Kim neye inanıyorsa inansın, beni ilgilendirmcz. önemli olan toplumun ayırımcılık üzerine kurulması." Hepsi bu. ^ hanwag ayakkabı 234ten 169dmye karrlmor sırt çantası 7SL 22T6en 169dm"ye hucky 1800 uyku tulumu 3601an 269dmVe çadırlar Ipler, kasktar, emnlyet kemefleri, kazmabr LİNOSPORT Kıukopr* Tel: (216) 346 74 15 yaşamına ma! olan bağımsızlığı kazandıran işsavaşı yaşadı. Hindu komşulannı evlerinde sakladıkları için şeriatçılann evini basmalanna, cllerindc bıçaklarla kim Hindu, kim Miislüman diye herkesi birbir gözdcn geçirmelerine tanık oldu. Komşu ailenin yetişkinleri arka kapıdan kaçmışlardı. Evde yalnızca Nesrin'in annebabası, komşunun ve kendilerinin çocukları kalmıştı. Öldürecek yelişkin bulamayan köktendinciler çocuklardan hangilerinin Hindu olduğunu anlamaya çalışırlarken sıraNesrin'egelmişti. Onun gözlerinden, Müslüman mı, Hindu mu olduğunu anla^ıaya çalışmışlardı. Hinduysa ölecck, Müslümansa yaşayacaktı. lşte o an, dinin her türlüsünden ilişiğini kesmeye karar verdi. Çünkü annesininki gibi kendı köşesinde duasını okuyan, ibadetini yapan bir insanla, politik amaçlar için dini kullanan bu kudurmuş güruh arasında hiçbir benzerlik göremiyordu. Teslime Nesrin, gerçekte dinden söz etmiyor; hatta bu kavramla hiç ilgisi yok. Onun dedigi, şu ya da bu nedenle bir toplumda insanlar ve özellikle kadınlar ayınmcıhğa uğra S uranjan'ın arkadaşlannın çoğu Müslümandı. Hiçbiri öyle pek dindar degildi ve Suranjan'ı bir Hindu gibi değil, bir arkadaş olarak görüyorlardı. Geçen yıl ailecek Kemaller'c davet cdilmişlerdi. Suranjan'ın Kajal, Ashim ve Jaideb gibi Hindu arkadaşları vardı ama o daha çok, Pulok, Kemal, Haydar, Bilal ve Raibul'a yakındı. Bir sorunu olduğu zaman Haydar, Kemal ve Bilal ona, Hindu arkadaşlanndan daha fazla yardım ederlerdi. Bir keresinde babası Sudhamoy'un, doktor Haripada'nın yiirek kapakçığında iltihap tanısında bulunmasından sonra Suhravvardy Hastanesi'ne kaldırılması gerekmişti. Suranjan durumu Kajal'a anlatınca arkadaşı önce esnemiş, sonra da şöyle demişti: "Canım, gecenin bu vakti adamı kaldınp götürmek olmaz. Helc bir sabah olsun da..." Oysa durumu Bilal öğrenince çocuk derhal otomobilini getirmiş, gerekli her şeyi yaptıktan sonra Sudhamoy'u hastaneye götürmüştü. Ayrıca her gün ziyaretine de gitmişti. Ne var ki Suranjan'ın Müslüman arkadaşlanna olan yakınlığı, onların yaptığı bu tür somut hizmetlerden kaynaklanmıyordu. Düşünme algılama biçiminin onlarla, Hindular