Katalog

CUMHURİYET DERGt. 24 TEMMUZ 1994. SAYI435 Başkent Günleri Uretmenin sonu gelmiyor MÜŞERREF HEKİMOĞLU wta »« etin And'ın son kitabını gördünüz | l f 1 mü? Güzel baskılı, görkemli bir • • • yapıt. Onaltıncı yüzyılda lstanbul, kent, saray ve günlük yaşamı anlatıyor. Akbank yayınlanndan. Gazctcmizdc tstanbul'un pis sularıyla ılgilı haberler yayımlanırkcn düşscl yolculuk ya da dinlencc gibi yaşıyorum sayfalarında. Enıekli olunca Istanbul'a yerleşen dostlanmı anımsıyorum. Çoğu yanlış karar veımckten yakınıyor. Metin And da emckli oldu geçen ay. Bir kuş gibi özgürüm, diyor. Mutlu olduğunu söylüyor, önerileri geri çeviriyor. Nişantaşı'ndaki katı, Bodrum'daki evi bekleyedursun, hiçbir yere gitmiyor. Cinnah yokuşundaki eve kapanmış çalışıyor. Kitabı nedeniyle telefon ettim. Nazlı Eray'ı da az gördüğünüsöylcdi. Ufuktayeni kitaplarvar. Şu aralık sekiz kitabı birarada yazıyor, şaşırabilirsiniz ama illüzyonist olduğunu unutmayın! Şimdi bu sanatla daha çok uğraşmayı tasarlıyor. Yeni kitaplan değişik konularda. Biri Olumsuz Anılar. Yaşam boyu özellikle kamusal düzeydeki olumsuzluklan hayli acımasız sergiliyor. Kültür Bakanlığı'na da sıcak bakmıyor Metin And. Bakanlığın içyüzünü anlatan özel bir kitap hazırlıyor. Başka bir kitapta da çağımızın uyduruk söylenceleri ve hileli para psıkolojisini yazıyor. Giderek tehlikeli boyutlara varan mcdyumluk, büyücülük, falcılık, ruh çağırma, tannlann arabalan, uçan dairelcr, Bermuda üçgeni türü saçmalıklann içyüzünü anlatıyor. Birde 17. Yüzyıl kitabı var. tstanbul'un çarşı ressamları. Ne uzun bir uğraşın ürünü kimbilir. Çoğu kez başım döncr dinlerken, her kitap için kaç kent, kaç müze, kaç kütüphane geziyor, neler okuyor, kimlerle konuşuyor! Muhsin Ertuğrul'un portrcsini cizen kitabı da merakla bekliyorum doğrusu. Ozdemir Nutku'nun kitabıyla siyahbcyaz bir tablo oluşturabilir. Metin And başka bir açıdanbakıyor Muhsin Ertuğrul'a. Yaygın, yerleşmiş kanının tersine bir bakış. Tiyatromuza zarar veren bir kişi diye düşünüyor Muhsin Ertuğrul'u. Bugün de kışıliğini bulamayışının, yaratıcı birsanat olamamasının sorumluluğunu ona yüklüyor. Tepkilerc yolaçmaktan da çekinmiyor. Doğrusu kutluyorum, ama hoşgörüyle okur muyum bilmem? Onaltıncı yüzyıl toplumu dahahoşgörülügaliba! Metin And'ın kitabındaki resimlcri kimi yercl yöneticilerde görmeli bence. Müzik ve dans bölümünde bir sevişme sahnesi var. Pandomımcilerin hepsi kadın ama o sahne için erkek kılığına gırmişler. Onaltıncı yüzyıldan yirmibire yönelirkcn bağnazlık tırmanıyor anlaşılan! Gencay Gürün'ün ŞehirTiyatrolan'ndan ayrılmasını nasıl yorumlayacağız. Başkent söylcşılerinde yanıtlanamayan bir soru bu! Metin And bir kitabında içyüzünü yazar belki! Gencay Gürün'den Şirin Devrim'e atlıyor düşüncelerim, Kadıköy tiyatrosundaki Sara oyunu canlanıyor gözümde. Gencay Gürün olmasaydı Şirin Devrim lstanbul'da oynar mıydı yıllar sonra? Tunç Yalman oyun sahnelemeye gelir miydi Okyanusun ötesinden? Duydunuz mu bilmem, yakınlarının deyimiylc Şirinaki çok hızlı bir yıl yaşıyor New York'ta. Nerdeyse bir Şirin Yılı. önce tepkileriyle, Bosna'da yaşanan olaylar nedeniyle başta Clinton, ABD yöneticilerine, Birleşmiş Milletler'e fakslar yağdınyor durmadan, Filistinliler'i camide öldürenleri protcsto için tsrail konsolusluğuna siyah çelenk bırakı^or, sonra bir oyun yazıyor. Tek kişilik bir oyun, dostlarına oynuyor, özel bir evde, özel bir salonda, dokuz bin dolar gelir sağlıyor! Doğru Bosna göçmenlcrine! Şirin Devrim'in bir de film öyküsü var, daha önce de yazdım. O yazımı Ingilizce'ye çevirip beyaz perdenin ünlü erkeği Jack Nickolson'a da postalamış! Jack Nickolson, Michelle Pfeifer, Chistopher Plummer, Türk sineması da silahın mertliği bozduğunun farkında değil. Bufotoğrafla eksik olan at. ni: "Erkeklik organına güvencmeyenler silah taşır." "Bunu yazarsan beni vururlar" diye de Tiyalro sanatçısı Müjdat Gezen'c göre, ekliyor Çapın. Yılmaz Güney'in gece klüplcbu kadar silah düşkünü olmamızın nedeni rinde aynalara, Cüneyt Arkın'ın Giyom Tell onu erkekliğin tek ölçüsü olarak gönnemiz. gibi birilerinin kafasına elma koyup ateş ettikEğer savunma söz konusuysa erkeğin başka lcrini söylüyor. Bazılan kendilerini korumak "şeyleri" olması gerektiğine inanıyor Gezen. bazılan kendilerini göstermek bazılan da yüBunlarsa zeka ve kültür. llle de kaba güç gerek yakmak için silah kullanıyor. Çapın, "Hıç rekiyorsa bu da bileği olmalı. Silah taşıyan silah kullandınız mı" sorusuna ise, insanlan kendine güveni olmayan"Nasip olmadı" yanıtını veriyor. lar diye tanımlıyor ve anımsatıyor. Bir başka tiyatro sanatçısı Hadi Önce Türkler vardı, silah daha sonra icat oldu. Çaman'da ise hâlâ bir bakanın elinde tabanca olmasının şaşkınlığı Türk fılmlerinde elinden silah var. Bu yüzyılda neredeyse tüpek düşmeyen Tanju Gürsu'ya müylc kötü amaçlarla kullanılan göre de silah korkak erkeklere yaraşır. Gürsu'nun delikanlılık zasilahın bir bakanın elinde olmasımanında silah yok. Onlar delikannı affedemiyor. tnsanlar bakan, lılıklannı ruhen yaşıyorlar, iyilikkral, imparator, dayı, ağa, mafya le, doğrulukla. Gürsu, "Delikanlıda olsalar onların aptal bir makilık silahsızyapılır"diyoryayinede neyi bellerine almalarına şaşın"atavratsilah"ı anımsatmadan yor. lnsanlann kendilerini savungeçemiyor. Bu söz ona göre savaşa ma özgürlükleri olmalı Çaman'a giden erkekler için söylenmiş. K.agöre, ama silahla değil. Bugün elli dına yüklenen ne? Bu soruyu şöyle Hadi Çaman bir yaşında olan Çaman'ın övünyanıtlıyor Gürsu: "Frkek savaşa cü bu yaşına kadar bir çakısımn gittiğındc kadının kendine mukayyet olmabilcolmayışı. sı."Gürsu'nun babadankalmabirdesilahıvar Cumhurbaşkanı da olsalar bakan da, erkekamabir kez bilc kullanmamış olmakla övünüler silahtan kopamıyor. "Silah icat oldu mertyor. Filmlerdekiler ise sadece senaryo gereği. lik bozuldu" atasözünü anımsayanlar da yok Gazeteci Halit Çapın ise Frcud'un sözleartık. At da avrat da silah da parası olana. rinden alıntıyla özetliyor silah erkek ilişkisiKurşunsa hepimizi vuruyor... ^ Güvenln yolu sllah Dışişleri 'nden Suha Umar 'ın eşi Tiilin Umar ile Benkü Aksoy Fransız Elçiliği 'nin bahçesinde. James Spader'in oynadığı "Wolf" fılminde bir partinin konuklan arasında birkaç sözcük rolü var Şirin Devrim'in. Jack Nickolson üzerinde kurt simgesi olan yüzlerce siyah ceket yaptınyor, fılmde oynayanlara ve teknisyenlerc yolluyor. Birtürön reklam Küçük bir rol de büyük coşku veriyor kimi zaman. Şirin Devrim de görkemli bir villada dört gün kalıyor, o rol için! Soğuk gecclerde kürklere sanlarak bekliyor ve karar veriyor: Filim çevirmek beklemek demek! Şu günlerde Londra'da Şirin Devrim Trainier. Başkentli dostlarıyla da buluşacak. Onlardan biri de Bengü Aksoy. ODTÜ'deki derslerle protokol görevlcrinin yorgunluğunu oğlu Kerem ılc dindirecek. Polonya Cumhurbaşkanı VValessa'yı uğurladıktan sonra verelini Londra. Şirin Devrim'i de görecek. Ben de istedim ama mavi deniz ve tda izin vcrmedi! ^