Katalog

yarattığı ressam resim tutkusu olmuştur. Bir de Diego'yla olan fırtınalı ilişkisi... Kendisi küçücük bir öğrenciyken çalışmasını seyrettiği, yaptığı duvar resimlcri gibi dev cüsseli ressam Diego Rivera"yla 1929'da evlendi. Ailesinin, bu birliktcliği "bir fılle bir beyaz güvercinin" evliliği olarak nitelediğini söyler Frida Kahlo. Yaşlı, şişman, komünist, iflah olmaz bir çapkırı olan; yalnızca resmiyle değil, yarattığı her türden skandalla da geçtiği her yerde iz bırakan Dıego, Frida'nın hem kişiliğinin oluşmasında hem de sanatında pay sahibi olmuştur. Gerçi Frida, on beş yaşında, kız arkadaşlarına söylcdiği gibı Diego Rıvera'dan bir çocuk sahibi olamamıştır; ama o ulaşamadığı çocuk uğruna geçirdıği acılı vc hüsranla sonuçlanan gebelikler, asla "bebek"leşmeyen ceninler rcsimlerinc yansımış; hatta yapıtına, kcndisinin pek tartıştığı "gerçeküstücü" nitelığin yakıştırılmasına neden olmuştur. Doktoru lcln yaptıftı kandl portrasl (1940) Sanat görüşü, dosüarı, aşklan Frida Kahlo, Komünist Partisi'nin üyesi olmasına ve yaşamımn son günlerine değin dcvrim hareketlerini destekleyen kişiliğine karşın, yapıtlannda didaktik bir toplumsal gerçekçiliği benimsemektense, bireysel değcrlcri yeğlemiş, duygulannı ya da dostu Andre Breton'a söylemiş olduğu gibi "kendi gerçeğini" yansıtmıştır. Breton'un buna verdıği karşılık da aynı doğrultudadır. "Çektiğiniz acı, resimlerinizde bir şiire dönüşmüş." Elbettc kişisel gerçek, aynı zamanda, özellikle dc Frida Kahlo bağlamında, köklerine, yerel değerlere ve mirasına sahip "Kınk Sfltun" adını taş lyan bu raslm Kahlo'nun çallk korsayl* dolaştıftı donamln ArOnO. çıkma anlamını da taşımıştır. Özgünlüğü sa "Orgülü Otoportra". (1941) vunmuş; resimlerini zafer ya da ünlcnme arzusuyla değil, kendi zevki için yaptığını söanlatan bütün resimlerde birer takısı var Kahyalemiş, etiketleri reddetmiştir. 1939'da, lo'nun. Kendısı d j Devlet Guzel Sanatlar A"gerçeküstücülcrin" scrgisıne katılmak üzekademısı Uygulamalı Endustrı Sanatları Yükre Paris'e davet edildiğinde, sevgilisi Amerisek Okulu'ndan mezun olduğunda proıe koBazı hayatlar vardır ki size teğet geçse de, nusu olarak takıyı seçen ve takı tasarımcılıkalı fotoğrafçı Nickolas Murray'e şöyle der: yaşanılan zamanlar denk düşmese de büyüğında unlenen Unaydın, bu etkıyı bir sergiye "Bcnim gerçeküstücü olduğumu sanıyorlar, süne kapılırsınız. Bir başkasının acıları, didönüştürmeyı hedeflıyor. halbukı değilim. (...) Gerçeküstücü olmak ne rençleri, umutları, umutsuzluklan sızi etkiler. Goçen yıl, Nışantaşı'ndaki galerisinde "Fridemek? Eğer eşyalan, bulunduklan ortamIşte Ayşe Ünaydın't etkıleyen de böyle bir da Kahlo'nun takıları" ısimlı bir sergi açıyor. yaşam, Frida Kahlo'nun resımlerıne yansıyan dan çıkarıp başka bir ortama ycrlcştirmekse Kahlo'nun gözyaşları, yaraları birer takıya öyküsü. resim zaten tarihı boyunca hep bunu yapmışdönüşüyor bu sergıde. Yelek igneleri, kolyeBundan yedi yıl önce tam da Ayşe Ünayler, yüzükler, kupeler Kahlo'nun resımlerınin tır... Ama eğer, saçmalık oyunu oynamaksa dın New York'tayken Metropolitan Muzeızıni taşıyor. ben yokum." si'nde Frida Kahlo'nun resim sergisi açılıyor. Geçen yıl aralık ayında açılan bu sergide Sadece isım olarak bıldığı bu ressamın sergiDiego'yla olan fırtınalı bcraberliğinin yanı takılara ünlü Meksıkalı besteci Silvestre Resini görmek istiyor ama bu istek bir türlü gersıra Frida'nın, Nickolas IMuray dışında da vueltas'ın müzigi eşlik edıyor. Müzik kadar çekleşmiyor. Kapağını Kahlo'ya ayırmış bir standına, krtabına, davetiyesine de özen scvgilileri olmuş, tepeden tımağa tutku dolu dergı elıne geçiyor. Yaşamını okuyor. Yavaş gösteriyor Ünaydın. Galerinin bir köşesi ilişkileryaşamıştır. Bunlardan en etkileyicısi yavaş Kahlo bir isım olmaktan çıkıp etkileniMeksika el sanatlanna ayrılıyor. Kahlo'yu anise, hiç kuşkusuz Troçki'ylc olan ilişkisidir. len bir kışıye dönüşüyor. latan kitap satışa sunuluyor. Meksika'daki sürgün yaşamına, Frida'nın Turkıye'ye dönduğünde Afa Yayınlan'ndan Ünaydın, beklenenın üzerınde ilgi gördütan belgeseller, filmler izleniliyor. Hakkında babasının evınde başlayan Troçki'nin, yaşaçıkan, Frida Kahlo'nun hayatını anlatan kıtağünu söylüyor sergısınin. Psıkıyatr bir arkaçıkan bütün yayınlara, resimlerının yer aldığı ba ulaşıyor. Bakıyor ki herkesın elinde bu kıdaşının, hastalarına, felaketlere ve acılara dikataloglara, Kahlo baskılı tışörtlere ulaşılıyor. dığı zorlu günlcrde anıden karşısına çıkan bu tap, herkesin dilinde Kahlo. Felaketlerle dolu renmenın bir yolunu bulmaları ıçın hem kitabı Ayşe Unaydın'ı asıl etkıleyen, başına gelen olağandışı kadından ctkilcnmcmcsi zordu. bu yaşam bir etkilenme olmaktan çıkıp peşiokumalannı hem de sergiyi görmelerini önerbütün felaketlere karşın Kahlo'nun makyajı Diego'dan gizli, ancak Troçki'nin karısının ne düşülen bir rüyaya dönüşüyor. Onu anladiğini anlatıyor. ^ ve takıyı kendınden esırgememesı. Kendisıni pek de gözünden kaçmayan bu ilişki, kitapla • Frlda'nın takıları "Ayşe Takrdal C U M H U R İ Y E T DERGI 17 T E M M U Z 1 9 9 4 SAYI 434