Katalog

E C E T E M E L K U R A N ilişkin önlemlerin alınmış olduğu bclirtıldi. Ancak, dikkat çckici bir diğer nokta, Anadolu Medeniyetleri Müze Müdürlüğü'nün konuya gösterdığı "sınırlı" özendi. Ankara Mimarlar Odası'nın söz ettiği kalıntıların, ' inşaat alanı dışında bulunduğunu ıleri süren müze müdürlüğü, bu kalıntıların aynı çevrede oluşan bir "kanalizasyon patlamasf' sonucunda oluşan bir toprak gevşemesı nedeniyle buraya taşındığını söylüyordu. Bu karar alındığında, bölgedeki işyeri inşaatı neredeyse bitmek üzereydı. Müze müdürlüğünün aldığı karann ardından KTVKK de bir karar aldı: "Söz konusu alanda yapılaşma eylemlerine devam edilebilmcsi için müze tarafından belediyece desteklenccek sistematik sondaj çalışmasının ivedilikle yapılmasına, çahşma sonucunun müze tarafından değerlcndirılerek kurulumuza gönderilmesine, bu işlemler sonuçlanıncaya dck, bu duyarlı alan içindeki yapılaşma çalışmalanna ilgili bediyece izin verilmemesine karar verildi." Ancak, "ekonomik kaynak" bulunamadığından KTVKK aldığı bu karan bir ay sonra değiştırdi. Kurul bu kez, tarihi varlıklann bulunması için kararlaştırdığı sondaj çahşmasından vazgeçerck, buluntulann kaydedilmesine ve mal sahibinin konuya 1lişkin yaptığı çalışmalann kurula gönderilmesine karar verdi. Kurul, bu çalışmalar doğrultusunda üçüncü bir karar verecckti. KTVKK, yaklaşık bir ay sonra verdiği kararda, Roma kalıntılarının korunması için, bitişikteki ve yakındaki bölgelerde yapılacak inşaat çalışmalannda emniyet tedbirlerinin alınmasına karar verdi. Ankara adına, bu ana dck olumlu görünen süreçte tek bir hata vardı. Bu süre içindc alınan kararlar, uygulamada pek de etkili olmadı. Altındağ'daki Roma kalıntılan greyderlerin paletleri altında. Ankara Anakent Belediyesi yeraltı ve yerüstü çok katlı otopark için tarihi bir alan seçti. Roma kalıntısına otopark Ankara, hersabah kravatmı takıp belediye otobüsüne binip işine gittiği gibi, hafta sonları da Botanik Bahçesi 'ne çıkıp, şöyle birtepeden bakar kendine. Kırkikindiler temizledi ya havayı, ucundan beğenir bedeninL Çinnah 'tan aşağıya adımlartm savurarak vurur kendini Kuğulu 'da bir çay içer, ördeklere bakar. Seymenler'de kızları görmüştür belki, onları düşünür. Ankara, akşant olunca mutlaka evine döner. Çünkü bu şehir, kendi halinde bir ev fehridir. nkara'nın hızlı yapılanması, kendisi için öngörülcn gelişim planlarını bcklenenden çok daha önce tüketmesi, cumhuriyct döncmi boyunca bir sorun oluşturdu. Toplumsal koşullar nedeniyle kendisi için öngörülcn büyüme hızının hep çok üstündç bir gelişme gösteren Ankara, son dönemde, bu sorunun yanısıra özensizlik ve duyarsızlıkla da karşılaşıyor. Ankara'nın imar süreçlcrinde, başkent olmasından önceki tarihi belirgin bir şekilde gözardı edilirken, kent, tarihsiz kalma yolunda hızlı adımlarla ilcrliyor. Tarihi varlıklan korumaya ilişkin kararlar çoğunlukla sürüncemcdc bırakıhrken , çalışmalar başlatılamıyor. Ankara'nın hemcn bütün bölgelcrinde gözlenen imar sürcçlerindeki dikkatsizlik ve duyarsızlık, toprak altında kalmış olan tarihi yok ediyor. Rant sağlama amacını güdcnlcr, kente ve kentin altındaki kültür katmanlanna hızla zarar verirken, görevli kurum ve kuruluşlar, ekonomik kaynaklann yetersiz oluşundan ya da süreçlerde etkili olamamaktan yakınıyorlar. yılmış toprak altı şchri için ıdari çalışmalar, 6 Ağustos I993'te, Ankara Mimarlar Odası'nın Kültür Bakanlığı'na bağlı Kültür ve Tabiat Varlıklannı Koruma Kurulu'na yaptığı başvuruyla başladı. Altındağ'a yapılan bir inceleme gezisinden sonra, bölgede yaygın olarak Roma kalıntılarına rastlayan Ankara Mimarlar Odası üyeleri, durumu KTVKK'ye bildirerek, kendi bünyelerinde de bir "araştırma komisyonu" kurdular. Komisyon ilkin, KTVKK'den bölgedeki inşa atların durdurulmasına ilişkin bir karar alınması istemindc bulundu ve hazırladıklan bazı sorulann kurulca yanıtlanmasını istedi. Ankara Mimarlar Odası'nın özellikle üzerinde durduğu konu, inşaat çalışmalan sırasında, toprak altından tarihi kalıntı çıkması olasılığına karşı hazır bulunması gereken müze görevlisinin inşaatlar sırasında hazır bulunmamasıydı. Bu kaygılannı Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ne bildircn Ankara Mimarlar Odası'na verilen yanıtta, konuya A Altındağ'ın altındaki tapfh bnarkararsıdıkları Ankara'da konuya ilişkin yaşanan son örnck dc, Altındağ ilçesindcki imar kararları ya da "kararsızlıkları." "Hafriyat esnasında ortaya çıkan mimari temcl kalıntısının bitişik parselde de devam ettiği anlaşıldığından, ilgili belediye tarafından bitişik parsclin imar çapında gcrckli şcrhin konularak, tcmel kalıntısının zarar gömıcmcsi için cmniyct tcdbirlcrinin alınmasına ve hafriyatın müze müdürlüğü denctimindc yapılmasına karar verildi." Bu paragraf, Altındağ ilçesinde yapılan araştııma vc ınccleme çalışmalarından sonra alınmış koruma ve önlcm kararından biralıntı. Kültür Bakanlığı'na bağlı Ankara Kültür ve Tabiat Varhklannı Koruma Kurulu (KTVKK) karannın tarihi, 23 Aralık 1993. Ankara Mimarlar Odası'nın başvurusu üzcrine aldıkları kararı aralık ayına dck üç kcz farklı biçimlerdc yineleyen KTVKK'nin kararı, aylardır uygulanmadan bekliyor. Altındağ'da, ncrcdcyse toprağın üzcrindc duran Roma kalıntılan ise, dcnetimsiz vc gözctimsiz yapılan inşaatların altında kalıyor, parçalanıyor. Altındağ'ın bütününe ya Altındaft llcasl İçin Idari paslafmalar •Orarkan, yaraltındakl tarihi kant 19in na karar alınablllyor, na da koruma çalif malan yapılıyor. Ankara Anakant Baladlyasi'nln yaraltı va yarustfl otopark çalifmalan, Roma kalıntılarını parçalayarak •OrOyor. Altmdağ'dakı inşaat çalışmalan, alınan kararlara karşın dcnetimsiz sürdüğü gibi, toprağın üzerine çıkan Roma kalıntılan bile korunamadı. Şimdi bitmiş işyeri inşaatlarının altında kalan Ankara tarihi için yapılacak pek bir şey kalmadı. Ancak yapılaşma sürecinin hızlandığı Altındağ ilçesinin altında, artık bir tarihi kent olduğu biliniyor. Buna karşın inşaatların hızı kesilmediği gibi, "ekonomik kaynak" yetcrsizliğı nedeniyle Ankara tarihsizleşiyor. Sondaj çalışmalannın hemen yapılması gereken Altındağ, ayaklannın altındaki tarıhten habersiz yapılaşıyor, gözelimdcn uzak büyüyor. Ankara Mimarlar Odası, konuya ilişkin yaptığı çalışmalardan sonra bir komisyon kurtnayı ve dığer kurum ve kuruluşların yardımlanyla, Altındağ'ın altındaki tarihi şehri kurtarmayı amaçlıyor. Çalışmalar sürerken, Ankara Anakent Belediyesi'nin yapımına devam ettiği yeraltı ve yerüstü çok katlı otopark ınşaatı, yeraltında bulunan tarihi kent için büyük bir tehdit oluşturuyor. Altındağ, Ankara Anakent Belediyesi'nden"duyarlılık", Kültür Bakanlığı ile diğcr devlet bırimlerinden yardım bekliyor. Ankara, ışinden dönerken, hazır yolunun üstündeyken, Altındağ'a uğruyor. Uzanıp, yere, Romalılar'dan kalma keramiklere bakıyor. "Vay be!" diyor, inanamıyor. Gece, düşünde, Roma sütunlarının arasında işyeri inşaatlarını ve grayderleri görüyor. Canı sıkılıyor, uykusu bölünüyor. i( DERGİ 17 T E M M U Z 1 9 9 4 SAYI 434 16 C U M H U R I Y E T