Katalog

nedeni sayilan unsurların boşaltılması anlamında kullanılıyor Hipokratik tıp ekolünde. Estetik teoride ise, bir öğretme sürecini belirtir. Işte Shadowlands'den bir diyalog: "Neden incitilmeyi isteriz?" "Bunu öğrenmek için yaparız." Yorum: Ne kadaryapay! Ama biro kadar da ikna edici. Terapistler bile sinemalann mesleki gelecekleri açısından ne biiyük bir tehdit oluşturduğunu, kendilerine ödenen bir saatlik paranın üçtc birine iki saat sinemada tedavi olmanın çok daha ucuza mal olduğunu kabul ediyorlar. 0 Bilimsel Teori. Karşı konulmaz fizikselişleyişinelindeacizrehineleriz. Ağlamak otomatik olarak stres üreten hormonları defediyor. Bu nedenle ağlayınca kendimizi iyi hissediyoruz. Yorum: lyice sinir bozucu bir teori. Biz, isteğe bağlı olmadan, mihaniki hareket eden otomatik makineler değiliz. Bu, bizim filmimiz ve canımız isterse ağlanz. • Artistik Manipulasyon Teorisi. Tüm gereken, birkaç aylık ömrü kalmış bir kişiyi konu alan duygusal bir senaryo, iki star, bir çocuk, birkaç kırsal sahne ve kimsenin direnemeyeceği lapa gibi tatsız, içburkanbirmüzik. Yorum: İyi de, şimdiki ağlatıcılar eskilerden çok daha kurnaz. Aşk, ıhtiras, gözyaşları, ölüm döşekleri artık geri planda tutuluyor. Yeni taktik bu. Trajediyi yaratan ana kahramanlar kayıtsız ve/ya da komik. En iy i iş yapan filmlerden Philadelphia'nın bu başarısının nedeni Tom Hanks'i ölürken izlemek değil, onu Maria Callas dinleyerek ve Densel VVashington'un yüzünü seyrederek ölürken izlemek. • Politik Fesat Teorisi. Son büyük dalga ağlatıcılar 1940'larda geldiğinde Britanya savaştaydı ya da savaş yaralannı yeni yeni sarmaktaydı. Halkın sinemadan anladığı sırtını duvara dayamış, çenesini kaldırmış ölümden asla söz etmeyen cesur bir adamın gülümseyen dişleriydi. Filmler bu sınırlı ve sıkıntılı görüntüye dur dedi. John Major'un çirkin ve kokuşmuş tngilteresi'nde, bizler yalancı görüntülerle ayartılıyor, çözmemiz gereken asıl sorunlardanuzaklaştınlıyoruz. Yorum: Az kaçıkça değil hani. Aristo Yunan trajedisini savunmak için buna benzer bir çizgi çekmişti. Ona göre 'catharsis' anarşiyi önlemeye yardımcı oluyordu. Montaigne de "ruhsal boşalımların gerçek kişiler yerine yapay nesnelere yönelmesini" tartışmıştı. 6 0 Z Y A S I R E H B E R İ • BeştipmenleNençok ağlatanyabancıfilmlep Bambi (1942 Y.David Hand Çizgi film) Schindler'in Listesf (1994 Y. Spıelberg) ET (1982 Y. Spıelberg) TokyoHikayesi(1953Y. Yasujıro Ozu) Geceyansı Kovboyu (1969Y. J. Schlesinger) AltınaHücum(1925, Y.Charlie Chaplin) "S*n*d* Bir OOn". Oözyaşlannı koyv«nrwnln tadı. Oözyaflan indepenthnt OazeMI'ne alttir • Bizim seçtlklepimb Hıçkınk(1953, Atıf Yılmaz) Senede Bir Gün (1971 Y. Ertem Eğilmez) ÜçArkadaş(1958Y. Memduh Ün) Ayşocik(1960,Y. Memduh Un) BoşBeşik(1952 Y. Baha Gelenbelı) Çalıkuşu(1966, Y Osman Seden) A I^ A >&) • ' Bir aftlama klaalğl: Hıçkmk. ölmüş Bir Kadının Evrakı Metrukesi (MetinErksan1956) Kızıl Vazo (Atıf Yılmaz, 1961) KınkHayatlar(1965, Y.Haht Refiğ) Kınalı Yapıncak (1967.Y. Avnı Dilligil) Oözyaflan Cumhuriyt DEROl'ya alttir manın sinemadan daha kolay ve ucuz olduğu yerlerde var: işyerlerindeki tuvaletler mesela. Ve çoğu erkek bir maçta söylenen ulusal marşta gözyaşlarını çok daha kolay ve çabuk bırakabilir. # Boşalım Teorisi. Seks fılmlerinde sıkılırız. Ama ağlamaya duygusuyla bir araya geldiğinde boşalımın geleneksel seromonisi başlar. Kadın ağlar, erkekse onu korumak üzere yaratılmıştır; erkek ağlar, o zaman kadın onun duyarlılığı konusundaiknaolur. Yorum: Çok acayip. Yeni tür ağlatıcılarda cinsel tutku yokluğu kesinlikle onların yükselen değerlerınden biridir. Shadovvlands'deki yatak sahnesi geleneksel 4 2 2 yatak sahnelerini güzelce hak ile yeksan ediyor. iyi de kanserbir uyarıcı olabilir mi? Aynca ilk sahnelerde birbirine kur yapan heteroseksüelçiftlerdebusulugözlii fılmlerin yalnızca küçük birparçası. • Bin Yıl Teorisi: Bizler yalnızca bir yüzyılın son demlerinin değil, gelecek üçüncü bin yıhn başlangıcının da tanıklany ız. Her yüzyıl sonunda kültür umutsuziuğa ve iğrençliğe meyleder. 90'larda bu geleneği bozmuyor. Yorum: Biraz Son Show tınıları seziliyor. Hcpimi/ soylu nedenlerle ağlıyormuş gibi görünmeyi severiz. Peki ama bin yıl huzursuzluğunu gerçekten taşıyanlarkaçkişi? Tüm bunlara en iyi yanıtı, "dokunulmanın ve gözyaşlarını koyvermenin keyff'nin tarifini yaparak melodramlann zalimliğini reddedenlere karşı çıkan Diderot verebilirbelki. ••• • Yeni Erkek/Yeni Kadın Teorisi. Erkek egemen işlerlerinde kendilerini kanıtlamaya çalışan kadınlar, buralarda ağlarken görülmeye dayanamazlar. Bu yüzden de sinemalara akın ederler. Erkekler durmadan duygularm açıkça gösterilmesınden yana olduklarını söylerler. Buna da bir yerden başlamaları gerekir. Işte onlar da bu nedenle sinemalara koşarlar. Yorum: Makul. Ama kadınlar için ağlaC U M H U R İ Y E T DERGİ 2 4N İ S A N Her türlü ironik yaklaşımına karşın özellikle yorum bölüm.lerininsatıraralannda oldukça önemli mesajlar taşıyan bu yazı bizce yalnızca lngiliz halkına değil, tüm dünyaya bu arada Türkiye'ye de asıl sorgulanması ve tartışılması gerekenler konusunda ipuçları vermesi açısından dikkate değer. Sahı, kaçımız gelecek bin yıl konusunda gerçek endışeler taşıyoruz. ^ Türkçesi: NESRİN ARMAN 21 1 9 9 4 S A Y I