Katalog

Ç O C U K Masallar antık unutuldu mu? Çocukların vurdulu kırdılıfilmlerle büyüdüğü günümüzde, 45yıhn yayıncısı ÜlküGiray masalın yerinin doldurulamayacağını söylüyor. I nsanlar anadillerini ninnilcr, masallar, tekerlemeler, şarkılarla önce kulaktan öğrenir. Ve daha okuyup yazmaya başlamadan önce ana dilleri radyo ve televizyon yayınlarıylaşekillenir. Sesıni radyodan ve televizyondan tam 45 yıldır tanıdığımız Ülkti Giray, çocuklara dünyanın dört bir köşesinden derledıği masal kasetleri ile seslenip onlara güzel Türkçeli bir hayal dünyası sunuyor. "Kıl Oldum Abi" Türkçesine ve televizyonlann yarattığı arabesk dile bir alternatif olarak hazırlanmış masal kasetleri müzik ve efektlerle zengınleştirilmiş. Ülkü Giray çocuklara sesli masallar anlatmaya 12 sene önce başlamış. Son haftalarda piyasaya sunulan kasetler ise Ülkü Giray'ın masal koleksiyonunu yeniden gözden geçirerek hazırladığı 80 masal, şjir ve şarkıdan oluşuyor. "Evvel zaman içinde kalbur saman içinde deve tellal iken pire berber iken ben babamın beşiğini tıngır mıngır sallar iken ne televizyon vardı, ne de dinozorlar" diye esprisiyle başlayan kasetlerde Erol Günaydın'la şımdi aramızda olmayan Adile Teyze'nin seslendirdikleri de var. başına bu maceraya atılıyor: "Macera diyorum çünkü, kaset denince akla ilk gelen müzik kasetiydi. Seskasetlerinde söz yayını yapmak, masal anlatmak ve masal kasetine ilkel talebi yaratabilmek en az iki yılımı aldı." 1939 tarihli, Talim Terbıye Dairesi Yönetmeliğı'nin değiştirilip kasetlerin de konuşan kitap gibi değerlendirilip denetıme alınması ikı yılını alıyor. "Ama, bütün sıkıntılara değdi" diyor. "Bugün adını bilmediğim, yüzünü görmediğim 10 binlerce çocuk benim masallarımla büyüdü. Bundan büyük mutluluk duyuyorum." OlkO Olray: Banlm masal kasatlarlmda na din a&mürusu var na da duygu •ömurüsO. kaptırdıklan günümüzde masal kasetleri çocuklara acaba cazip gelecek mi? Bu soruyu Giray şöyle yanıtlıyor: "Masallar çocuğun hayal gücünü bilgi ve sözcük dağarcığını zenginleştirır. Bütün aklı başında anne ve babalar TV'deki şiddet ve bozuk Türkçe'den şikayetçi. Son zamanlarda söz ve müzik yayınları çocuklann hem dillerini, hem de ağızlarını bozuEn çocuk kahraman "KUçuk Prans". 50yıldanedeğlştJ? Ülkü Giray değişen fazla bir şey olduğu inancında değil. Masallar, ttpkı atasözleri gibi 100 yılların deneyiminden ve süzgecinden süzülüp geliyor. Ama artık güler yüzlü insanlar sevildiği için " Ağır ol molla desinler" atasözü ne kadar günümüze ters düşüyorsa, masallarda da bazı karakterler günümüze ters düşüyor. Mesela masallardaki kötü üvey ana figürü. Boşanmaların arttığı, çocukların ikinci, hatta üçüncü bir baba ya da anne ile büyüdüğü günümüzde, masallardaki kötülük simgesi üvey analar günümüz gerçekleri ile bağdaşmıyor. "Onun için de ben kasetlerimde kötü üvey analı hiçbir masala yer vermedim. Kankoca kavgaları üzerine kurulu masal ve hikâyeler de benim kasetlerimde yok. Bu nedenle Nasreddin Hoca'dan sadece 24 hikâye bulabildim. Masallarımda din ve duygu sömürüsü deyok. Bu tip kasetler olduğunu annelerin şikayetlerinden biliyorum." Çocukların kendilerini, toplumdaki televizyon çılgınlığma Masal vedll Ülkü Giray, 1964'te Amerika'nın sesi radyosunda çalışmak üzere Washington D.C.'ye gittiğinde şimdi gazeteci olan oğlu lsmet Giray lmset henüz 5.5 yaşındaymış. Giray oğluna tngilizce öğrenmesine yardımcı olması için lngitizce masal plakİarı alıyor. Ve onun hem oğlunun kelime dağarcığını hem de düzgün cümlelerle konuşmasını geliştirmeye büyiik katkısı olduğunu görüyor. "lsmet 11 yaşında Türkiye'ye döndüğünde, bukezTürkçesini tazelemek için Türkçe masal plakları aradığında bulamayacaktık" diyor. Ve bir gün bu boşluğu doldurmayı kafasınakoyuyor. Sonunda Ülkü Sesli Yayınlan'nı kurarak tek yor. Aslında ben sormak istiyorum: Herkesin senli benli konuştuğu TV sohbet programlannı izleyen çocuklara siz demeyi, baybayan ya da hanımefendı, beyefendi diye hitap etmeyi nasıl öğreteceğiz? özel TV ve radyolarda Türkçe tonlama, vurgulama ve diksiyonlar bu kadar şıkayet konusu iken çocuklarımız anadillerini nasıl geliştirecekler? Programlann adı bile Türkçe değilken, yerli yersiz yabancı kelime paralamak moda iken, çocuklarımıza ana dilimizi nasıl sevdireceğiz? Yabancı dilde bin kelime bilmek dili az bilmektir. Bugün çocuklarımız acaba kaç yüz kelime kullanıyorlar? Neden hiç tekerleme ve deyim kulîanılmıyor?" Bu sorulann yanıtını yine Ülkü Giray veriyor: "TV'de sadece çizgi fılmleri değil, savaşı, cinayetleri, tecavüzlerı, kaçırılmalan izleyen, bundan tedirgin olup güven duygusu zaytflayan çocuklar için masal kasetleri çok iyi bir seçenek. Bu kasetlerle çocuklannı televizyondaki şiddettenkorumak isteyen anne ve babalara yardımcı olmayı amaçlıyorum. Olduğumu da sanıyorum. Çünkü, masalda umutsuzluğa yer yoktur. Masal, günlük yaşamın sıkıntılannı unuttturur, baskıy ı kaldınr, bunalımı önler. Masal dünyasında iyilikkötülüğü, doğruyanhşı, cesaretkorkuyu, özveribencilliği yenerken, dinleyene hem de iyimserlikaşılar." Ülkü Giray'ın 311 yaş grubuna hitap eden kasetlerinde Amerika'dan Irak'a derlenmiş, bunun yanı sıra Çizmeli Kedi, Kırmızı Şapkalı Kız, Danseden Eşek gibi klasikler de var. Tabii bir de çocuklara uyarlanmış bir "Küçük Prens." «| C U M H U R İ Y E 1 O E H G İ 2 4 N İ S A N 1 9 9 4 S A Y I 4 2 2