Katalog

"Hammların cümlesi güzel idiler" Cumhuriyet IHinya GuzdB BUP" r ''!iyor •'«• 1929yılında yapılan ilk Güzellik Kraliçesi Yarışması 'nı Cumhuriyet Gazetesi düzenlemiş, ilk kraliçe Feriha Teyfîk'ide Cumhuriyet okurları seçmişti. JürideAbdülhak Hamit Tarhan, Sabiha ve Zekeriya Sertel, Peyami Safa, îbrahim Çallı, Hüseyin Rahmi Gürpınar gibi isimleryeralmıştı. yazıişleri masası depoya kaldırılmadan önce Cumhuriyet gazetesi çalışanları tarafından çok uzun yıllar kullanıldı. Gazeteye fotoğrafla başvuranlann sayısı I25'ti. En çok oy alan 20 kadın finale kalmış, Türkiye güzeli de bu yirmi kişi arasmdan seçilmişti. Cumhuriyet Gazetesi Başmuharriri Yunus Nadi, o günkü yazısında şöyle diyordu: "Hakem heyeti erkanından Peyami Safa Bey intihap başlarken güzellere tevcih ettiği hitabesinde yapılacak intihabın adeta bir ne vi kur'a keşidesi kabilinden bir tali işi saytlabileceğini beyan etmekte pek haklı idi. Demek isteriz ki, intihabın zaruri olan ve muhik bulunduğunda şüphe olmayan neticesine rağmen, musabakaya iştirak eden hammların cümlesi güzel idiler ve güzeldirler. Bunu burada da tekrar etmeyi bir hakşinaslık ve bir hakikatperverlikvazifesibiliriz." İlk Türkiye güzelini seçenler arasında dönemin en seçkin kişileri yer almıştı. Abdülhak Hamit Tarhan, Hüseyin Rahmi Gürpınar, Peyami Safa, Halit Ziya Uşaklıgil, Cenap Şehabettin, tbrahim Çallı, İ. Galip Arcan, Vasfı Rıza Zobu, Bedia Muvahhit, Necmettin Sadak, Sabiha ve Zekeriya Sertel, Yusuf Ziya Or ni şöyle dile getiriyordu: "Bu müsabakalara ancak Paris kabarelerinde rastlanıyor. Temiz Türkiyemiz buna müsait değildir. Bu müsabakaların yapılmaması için kanun layihası hazırlayacağım." Tarihçive yazarRefikAhmetSevengil de benzer bir muhalefetin sözcülüğünü yapanlardandı: "Güzellik kraliçeliği müsabakaları kızlanmızın manevi varlıklannı tahrip ediyor. Onlann iffetini ayaklar altına alıyor. Vücutları eski köle pazarlarındakiler gibi teşhir ediliyor. Bir de mayo giydirmedikleri kaldı. Onu da yapsalar avrat yerlerini görsek. Evet güzelliği teşvik etmeliyiz ama müsabakaları değil." İlk Türkiye güzeli Feriha Tevfık balıkhane nazırı Mehmet Tevfik'in kızıydı ve 15 yaşındaydı. Aslında yanşmanın galibi Hicran Hanım'dı. Ama evli olduğu anlaşılınca kraliçeliğini kaybetmiş ve Feriha Tevfik kraliçelik tacını giymişti. Feriha Tevfık yanşmanın ardından Türk fılmlerinde oynamaya başladı.1930 yılında kraliçelik tacını devrettiği Mübeccel Namık için Feriha Tevfık "O şişkoyu mu seçtiler" diyecekti. Mübeccel Namık Hanım'ı Naşide Saffet Hanım izleyecek ama 1932 yılında seçilen Keriman Halis'in ününe hiçbiri yetişemeyecekti. Keriman Halls Bursa Belediyesi Turizm Şube Müdürü Tevfik Halis Bey kızını güzellik yanşmasına sokmaya karar verdiğinde Keriman Halis 19 yaşındaydı. Tevfık Halis Bey'in çevresinden aldığı ilk tepki ise "Bu kara kızı mı yarışmaya sokacaksın" olmuşru. Keriman Halis 2 Temmuz 1932 günü yine Cumhuriyet gazetesinin idarehanesinde yapılan yanşmada birinci seçildi. 3 Temmuz 1932 tarihli Cumhuriyet gazetesi haberi "En güzel Türk kızı seçildi. Keriman Halis Hanım 1932 Türkiye güzellik Kraliçeliği'ne intihap edildi" başlığıyla şöyle veriyordu: "Dün, 1932 Türkiye Güzellik Kraliçesi, isimlerini aşağıda yazdığımız hakem heyeti huzurunda ittifaka yakın bir ekseriyetle seçilmiştir. Saat dörde doğru musabakaya iştirak edecek hanımlarla hakem heyetine mensup zevat birer ikişer idarehanemize gelmeye başlamışlardır. Bütün gözlerde ve kulaktan kulağa fısıldanan sözlerde şu endişe vardı. Acaba Türk güzelliğini dünyanın gözü önünde temsile cidden layık bir hanım kız bulunabilecek mi?..." Feriha Tevfık Akşam Kız Sanat Okulu'nda eğitim görmüştü. Dünya Güzellik Yanşmasf na katılacağı kesinleşince babası Keriman'ı titizlikle yarışmaya hazırladı, görgü kurallarını, hatta birkaç cümle de olsa Fransızca öğrenmesi için çaba harcadı. Avrupa basınında kullanılan de R omantik bakışlarını hala unutamadığımız Feriha Tevfik'in güzellik kraliçeliğine seçilişini 65 yıl önce Cumhuriyet gazetesi birinci sayfasında şu başlıkla duyuruyordu:" 1929 Türkiye Güzellik Kraliçesi lntihap Edildi." Haber şöyle devam ediyordu: "Intihabı büyük bir hakem heyeti yaptı, kraliçeliği Feriha Tevfık Hanım, ikinciliği Semine Hanım üçüncülüğü de Mel Araksi kazandılar. Güzellerin üçü de uzun saçlıdır. Kraliçe Feriha Hanım ortaboylu, kıvırcık lepiska saçlı, altın gözlü, beyaz tenli narin ve zarif endamlıdır." Geçen hafta yapılan Türkiye Güzellik Yarışması'nı Pınar Altuğkazandı. Show TV tarafından düzenlenen yarışma büyük bir salonda çok sayıda izleyici karşısında gerçekleştirildi. Televizyondan da yayınlanan canlı yayında Can Dündar tarafından hazırlanmış kısa bir belgesele yer verildi. Bu belgesel Türkiye'nin ilk güzellerini ve ilk güzellik yarışmasını ekranlara getirdi. Gecmiş anılan tazeledi. Kariman Halls 19 yaşında dünya gOzall. llkjürl Kraliçe seçiminde ilk jüri Cumhuriyet okuy uculan idi. Yer ise gazetenin idarehanesi. Güzellerin üstünde yürüdüğü büyük 10 taç, Cemal Reşit Rey gibi aydınlarjüri işlevini titizlikle yürütmüşlerdi. Batîlılaşmanın ve çağdaşlaşmanın bir simgesi olarak düzenlenen yarışma Türk kadınının özgürleşme hareketinde bir adım olarak kabul edilmiş ve destek görmüştü. Cumhuriyet gazetesinindüzenlediği güzellik yanşmalarına elbette muhalefet edenler vardı. İlk ytl "Uğraşacak başka işleri yok" gibi eleştiriler yöneltenler daha sonraki yıllarda öfkelerinin dozunu arttırdılar. 'Dikmen Yıldızı' yazan ve mebus Aka Gündüz bu yarışmalara ilişkin görüşleri CUMHURİVET DER8İ 10 NİSAN 1994 SAYI 421