Katalog

K A D I ŞERİAT... BİR ERKEK CENNETİ "Teokratik devlette tek bir seçenek var. Kadınların zaten az olan seçme hakkı daraltılıp seçimsizliğe indirgeniyor. Kadınlar kendilerini kendi elleriyle seçeneksizliğe mahkum ederlerse çokyazık olur." inbir Gece Masalları'nın fettan ve için tamamen o cennette hizmetkârlık bilge kadınlanndan biri kendisine yapmakbiranlamda. akıl sormaya gelen erkeklere ders Islamcılar ve kökten dinciler, kadın ve verir. Masal bu ya! Kadının erkekerkek arasında bir farklılık olduğunu ama ten üstün olduğunu anlatır. Bu üstünlügü bu farklılık temelinde de bir eşıtlık oldutanımlarken de günümüzde rahat rahat teğunu söylüyorlar. Yani öz olarak eşittirler, laffuz edilemeyen müstehcen sözcükler ama, rolleri ve yerleri farkhdır, diyorlar. kullanır. Benzetmeler yapar. Ancak deve Bu rol ve yer ikinci bir roldür diyorlar. sırtında kilometrelerce yol katedip geienAma , kadın hizmetkârdır, kadın aşağıdır lerin akıl danıştığı bu kadın, fikirlerini agibi bir söylem katiyen yok. Kadın yüce labildiğine özgürce aktarırken sıkı sıkıya bir varlıktır, deniyor. Ozellikle annelik örtülüdür. Hatta konuştuğu erkeklere beçok yüceltiliyor. Ey kadınlarına miithiş denine giydiği örtünün altından değil, abir değer veriliyor. Üstelik kadınlara büraya gerilmiş bir perdenin arkasından yükbir güvence sağlanıyor. Hemekonoseslenir. mik hem duygusal bakımdan. Özellikle modemleşmekte olan örtünmenin kural olmaktan ülkelerde evin yükünü taşıçıktığı ülkemızde sokaklar yan sınıflarda, gruplar içinyeniden örtünen kadınlarla *" de çok çekici bir şey. dolup taşıyor. 70'li yılların ortalarında tüm Müslüman Refah neden kadınlara ülkelerde ortaya çıkan örçekici geliyor? tünme akımı, Refah Partisi •• lşte bu nedenlerle... lki gerçeğiyle birleşince ürküdünya arasına sıkışıp kaltücü bir tablo yaratıyor. mış insanlara yeni bir kimRefah Partisi Genel Başkanı lik sunduğu ıçin . Bu, kaErbakan, şayet iktidara gelirdınlar için de geçerli. Kadınlerse, kadınlara örtün demeyelar, modernleşme sonucunda dıceklerini, ancak kadınların kendi FatmagUI Berfctay şarıda çalışmak zorunda kalıyorliklerinden örtüneceğini söylülar. Bazen de istemedikleri halde yor. Işte ürkütücü olan örtünen kadın deevde oturmak zorunda kalıyorlar. Geleğil, bu sözlerin arkasındaki gerçek. neksel dünya ile modern dünya arasında tam sıkışmışdurumdalar. Bu arada kendilslamcı çevrenin kadını neden yıllar lerine yakın olan geleneksel rolleri kutsasonra yeniden örtünüyor? Araştırmacınıyor, yüceltiliyor. Ve o rol ıçınde, rolü deyazar Fatmagül Berktay Cumhuriyet ğiştirmeden, hayatlarında miithiş bir sarDERGİ'nin sorularını yanıtlıyor: sıntı meydana gelmeden, kendilerine bir Islam, kadınlara ne gibi seçenekler kimlik sunulmuş oluyor. Birincisi, evdeki sunuyor? rolleri açısından. Ikincisi de dışanda çalış•• lslamın söylemi şu: Tek doğru tek hamak isteyip de geleneksel ailelerden gelkikat benim. Başka hiçbir seçenek yok. dikleri için bunu yapamayanlara örtünerek Üstelik, kadınlar ıçin bu seçeneksizlik tadışanda çalışma imkânı sağlıyor. Yine mamen bir erkek cenneti içindeki bir seçekonturları çok belirgin bir kimlik sunuyor. neksizlik. Bir erkek için de seçenek yok Dışanya bir mesaj veriyor. "Ben dışanda bence ama. Her şey onun yararına, çıkarıçalışıyorum,amanamuslubirkadınım". na olan bir şekilde cereyan ediyor. Kadın B Ikl dünya arasına •ıkışan kadın SrtOnerek bir anlamda evdaki konumunu «okaga taşıyor. Islam Böylece, eskiden mumkün olmayan bir biçimde eğitime devam edebiliyor. Daha sonra da yer yer çalışma hayatına bile katılabiliyor. örtünme onun bir anlamda evının içindeki konumunu dışanya taşımış oluyor. Kendisi ile tutarlı bir biçimde hayata devam edebiliyor. Üniversitelerde çok sayıda örtünen öğrenci böyle açıklanıyor. •• Hiç gelemeyecek olan gençler, bu sayede okula gelebiliyor. Ozellikle kadınlara neden cazip geliyor bunu da anlamak lazım. Ama bence en önemlisi güvence meselesi. Bunu Amerika'daki kadın da görebiliyor ve seçebiliyor. Bazı kadınlar, mücadele etmeyi, dışanda çalışmayı ve kendi ayaklan üzerinde durmayı tercih ediyorlar. Bazılan da modernizme karşı geleneksele dönerek ve isteyerek, ikincilliği kabullenip, bunun karşılığında ekonomik ve duygusal güvence kazandığını bilerek bir pazarlık neticesinde kökten dinci tarikatİarakatılıyorlar. Bütün dünyada belli bir manevi değerlere dönüş yaşanıyor. •• Bunu yeni modernleşmenin yarattığı hayal kırıklığına bağlıyorlar. Bence de doğru. Bir de ekonomik çöküş gelince, çok uygunbirortamüretilmiş oluyor. Kadınlar Amerika'da da Ingiltere'de de giriyorlar kökten dinci örgütlere. Belli bir süre deniyorlar. Üstelik koçaları da uzlaşma yönünde daha hevesli bir anlamda. Tamam ailenin re'ısi kocadır. Kararları o alır. Ben de onun yardımcısıyım.. Bütün tek tanrılı dinlere hakim olan görüş bu.. Öz olarak kadın ve erkek eşittir, ama rolleri farkhdır. Ve kadınlar bunu açıkça kabul ediyorlar. Niye? aai Karşılığında belli yararlar sağlıyorlar. Bir de tabii şunu da söylüyorlar. "Sonuçta bizim o kararları etkileme imkânımız da var." Geleneksel ve kadınlara özgü geleneksel manıpülasyon yöntemlerini de kullanarak bunu meşrulaştırıyorlar. Tabii geD E R G I 6 M A R T 1 9 9 4S A Y I 4 1 5 12 C U M H U R İ Y E T