Katalog

tıldı. Ama Sovyet delcgeler, dillerini tutamayıp Picasso'nun sanatını eleştirince, sanatçının şu sözleri ünlüdür: "Eğer komünistler, sanat konusundaki hatalarını siyasette de tekrarlarlarsa, o zaman felaketolur." mesl eleştiri konusu olur. Aynı zamanda komünist banş propagandasından korktuğumuz anlamı da çıkar." Ama büyükelçinin görüşüne aldınş eden olmadı Picasso vi?e alamadı. BeyazgüvBPchı Pıcasso, banş hareketi tarihine beyaz güvercini ile geçti. Artık bugün kimsenin, kaynağını bile hatırlamayıp doğal kabul ettiği bu sımge Picasso'nun. Paris'te toplanan kongre için simge aranıyordu. Matisse'in önerisi, şair Aragon'un desteği ile Picasso, ortaya ünlü beyaz güvercinini çıkarttı. Kongrede Picasso şeref konuğuydu. Ve kansı o gün doğum için hastaneye giderken Picasso'yu kongre salonuna bırakmıştı. Bugün moda dünyasını ünlü isimlerınden olan Paloma Picasso o gün doğdu. Babası kızına bu ismi, beyaz güvercinden esinlenmışti. Patoma, lspanyolcada güvercin demek. Hoover'in zehir hafiyeleri, Picasso'nun beyaz güvercinin hemen peşine düştüler. Ne tür bir kuştu bu? Bir FBI dosyasında komik (ve trajik) bir girdi var: Bu, bir Rus Kumrusu'dur... Picasso'nun beyaz güvercinine karşı Paris'te ilan tahtalarında Amerikalılar misillemeye geçtıler. Picasso'nun güvercinini bomba atan bir uçağa benzettiler. Tanka dönüştürdüler. Hatta Stalin Amca'nın sadık köpeğıne bile. En esaslısı, Kırmızı Şapkalı Kız masalındakı kötü kurda benzetileniydi. Bu afışler şımdi kültür ve zihnıyet tarihinin gözde belgeleri. 1950'de Amerika vizesi istedi. Paris'teki Amerikan büyükelçisi, görüşünü Dışişleri'ne bildirdi: "Dünya çapındaki ünü dikkate alındığında vize verilme BamşKonferansı 1950 Sonbahan, lngiltere'de işçi sınıfıın kalelerinden Sheffield'de 2. Dünya Banş Konferansı açılacak. lşçi Partisi iktidarda. Başbakan Attlee, konferansa katılımı sınırlayarak konferansı çalışamaz hale getirmck gerekir diyor. Birçok Doğu Avrupa ve Sovyet delegesine vize verilmiyor. Aralarında ünlü besteĞi Şostakoviç bile var. Picasso geldığınde pasaport polisinın ahret sorulanndan bunalık halde. Evet, içeri girmesine izin veriyorlar ama Picasso bıkkın. Bir daha lngiltere'ye gelmeyecek. Sheffıeld Belediye Sarayı'nda Picasso'nun sözleri ünlü. Sovyetler'ın demirperdesine gönderme yaparak, "lngiltere de kendi demir perdesini çekmiştir" diyor. Gerçekten de Attlee'nin sabotajı tamamdır. Konferans, başlayamadan Varşova'ya taşınır. Sovyet destekli bu tür konferans ve toplantılarda Picasso'nun "kullanıldığı" görüşü yaygındır. Stalin dönemıni her nasılsa atlatan, Moskova'nın Batı'daki etkili sözcülerinden llya Ehrenburg'un etkisinde kalarak gayet saf bir şekilde bu harekete kapıldığı da söylenır. Bunlar yorum elbette. Ama Picasso, banş hareketinin ta ıçindeyeralıyordu. Kore Savaşı sırasındaki bir tablosu da aynenGuemicagibıortalığıkarıştırdı.Batı da Doğu da beğenmedi. Komünist Partı, Kore Savaşı'nı Amerıka'nın bir katlıamı olarak sunmuştu. O da öyle çizdı. Kuzey Kore "arslanlar" gıbi savaştığını dünyaya ilan ediyordu. Oysa Picasso, olayı masumlann katliamı gibi göstermişti. Bu kez, Goya'nın "3 Mayıs"ından esinlendiği söylenır. Yine yaranamamıştı. 1953, birçok solcu gibi Picasso için de iç hesaplaşma yılıdır. Stalin ölür. 1956 da öyle. Macaristan Ayaklanması, Fransız Komünist Partisi, olayı kınar. Picasso da bildiriyi imzalar. FBI uyanıktır. Bunu, Picasso'nun Komünist Parti'ye ilk ve tek eleştirisi olarak kaydeder. Bu dönem, Picasso'nun hem Moskova hem New York sergileri dönemi. Ikisine de gitmez. Museum of Modern Art (MOMl) Müdürü Alfred Barr Jr, birdemeç verir: "Picasso'yu davet ederek onuzorbir duruma düşürmek istemiyoruz." 1961'de Lenin Banş Ödülü'nü alır. Yine gitmez Moskova'ya. Ehrenburg'un dakatıldığıözelbirtörenyapılır Paris'te. Köprülerin altından çok sular akar. Picasso iyice yaşlanır. Ama Fransız Komünist Partisi üyeliği sürer, 1973 'teki ölümüne kadar. FBI da dosyasını kapatır: 19441973.^*4 DERGİ 2 0 M A R T 1 9 9 4 SAYI 417 1973ta< ı kısa bir aOr» önca kansıyla... Ouamlca tablosuna harfcaa karşı çıktı. Ptoasao'ya gftra Ouarnica, vatan aşkını yansıtıyordu. Savaşa karslydı. Onun dardl ptopaganda dagll, Ispanya'da ölüm kalmıı yaşayanlardı. Soleular laa bu yapıtı Mglıklı bir prolatar bakıs açısına tar» buldular. 10 C U M H U R İ Y E T