Katalog

6 İNSANLAR CUMHURİYHTDERGİ lon torbalar geçirmişler. Bakır tozu rengindeki fötr şapkalarını lıiç çıkarmıyorlar. Dükkan bakır tozu kokuyor, her yer bakır tozu renginde. Kocaman ampulün bile aydınlatamadığı küçük dükkanda, hemen hemen hiç konuşmuyorlar. Sorular yanıtlanmıyor, bıkkınhk yüksek sesle başlanan cümleleri bile yarım bırakıyor. Derken içeri sarışın bir adam giriyor: "Heey, Osman usta! Pazar günü misafıriz sana. Masarifler sana ait." Osman ustanın yanıtı hiç sıcak değil: . "Ekmeğinizi cebinize kor, gelirsiniz. Paramyok." Sarışın adam, bu karşılıksızlığa alışmış besbelli. Bakır tozunda fazla duramıyor; ağzını burnunu kapatıp, öksürerek dışarı çıkıyor. 50 yıldır, yan yana bakır parlatıyorlar. 50 yıldır, bakır tozu mıhlanıyor ciğerlerine. Gün gelir beddua eder diye, kimseye öğretmiyorlar bu işi. Onlar Ankara'nın son bakırcıları. 50 yıldır çarpıp kapıyı gitmek istiyorlar. Sahi, yaşamak güzel midir hep? ' Yeter be, yoruldum artık!' ECETEMELKURAN nkara'ıun Çubuk ilçesinde, biri 1932, diğeri 1936 yılında, aynı anne babadan doğdular. Hiç okula gitmediler. Elleri tcz tanıştı bakırla, "gcrçek" hayatla. Bu ülkenin bütün köy, kasaba çocukları gibi çabuk büyüdüler. Ne büyümcnin, nc dc bakırın geri dönüşü vardı. Tozla tanıştı ciğerleri çabucak. Önce hastalıklı öksürükler, soııra iman tahtasında şüpheli bir sessizlik. Hiç doktora da gitmcdiler. "Bilmeyiz" diyorlar,"Belki dehasta olmuşuzdur." Elleriyle, omuzlarının üzerinden savurup sözleri, gözlerini yinc işleyen çarka dikiyorlar. Çark işliyor, bakır eldc dönüyor. Bakın döndürdükçe, yüzleri ışıldıyor. Ve o zaman görünüyorgözleri. Bu ikiadamıngözleri.mavi.Hâlâmavi. tsmail vc Osman Çelik. lki kardeş. 50 yıldır yan yana oturup, bakır parlatıyorlar. 50 yıldır, bakır tozu mıhlanıyor yaşlı ciğerlerine. 50 A yıldır, her gün iki paket sigara, yüzlerce bakır kazan, bakraç, küp, toz vo karanlık... 50 yıldır lancllıyorlaryaptıklarıişi Güngelirbedduaeder dıyc, kimseye öğretmiyorlar bakır parlatmayı 50 yıldır çarpıp kapıyı bır daha dönmemck üzere, gitmek istiyorlar. Sahi, yaşamak güzel midir hep.' Atpazan'ndaki turistik bakırların pırıllısı ardında, buranın en eski kalay ustalarının karanlık dükkanı var. 4 metrekarelik tozlu ekmek teknesinde, yalnızca işleyen çarkın gürültüsü ve birkaç söz gün boyu. Karanlık yüzlerini lemızledikten sonra bakmak ıçin kırık birayna.duvarçatlaklarınasokuşturulmuşkağıtlar, anılar, yaşantılar, düşler... Işık sızdırmayan bir demir parmaklıklı pencere ve kapının önünde pis suları doldurdukları bakır kapları. Tam karşılarındaki isimsiz dükkanda da alüminyüm imalatı yapılıyor. Alüminyum buharı, bakır tozu birbirine karışıyor. Dünyadan ayrı bu dükkanda sabah 07.00'de işbaşı yapılı yor 50 yıldır lsmail usla kabasını alıyor, Osman usta da incesini. lki kardeş, çarklar döndükçe savrulan bakır tozuna karşı iki yırtık mukavva yerleştirmişler yüzlerinin önüne. 10 dakikada bır soluk almak için dışarı çıkılıyor. Buğulu çay incebellide gelince, gözlerinin mavısi kanıtlanıyor Gözlerinin mavisi tozlaıımış bu iki yaşlı adam, ikiye bükülüp turistik ışıltılar katıyorlar bakırlara. Bu iki adam, Türkiye'de yaşamın ve emeğin hüzünlü anıtları. Yıkılmamak için birbirine yaslanmış, köhne ve külur dolu iki arut. "Bakma bu kire pasa. Eve beyefcndi gibi gidiyoruz." Öksürüklerimizden, tedirgin duruşlarımızdan olacak, böyle başlıyorlar söze; yaşamın zorunluluğunu"aklıyorlar." Bakır tozu yalnız deterjan ile çıkıyormuş; duvarlarda deterjan kutuları. lki günde bir paket deterjan. Nasırların arasında çatlaklardan külür sızan elleri yuğmak için kaç paket deterjan gerekir acaba? Ayakkabılarının içine nay Günde iki paket sigara Derken, lsmail usta, birkaç soruyla açıhyor. Günde iki paket sigara içiyormuş. Ciğer miğer falan bilmezlermiş, onun için hiç doktora gitmemişler. Arada bir doktorlar gclip, kalay için bakır bıraktıklarında, ihtiyacı olursa gelmesini söylcrlermiş. "Ama bilirsin işte, gidilmez ki hiç." Utanarak, okuma yazma bilmediğini söylüyor. Solfasol mahallesinde oturuyor. Çocukları var. Canı çok sıkılıyormuş. Aslında gazeteci olmak istermiş. Bir ara gazete satmış, bayiısi varmış. Gazete işine ucundan bulaştığı o günleri, bır de dövme bakır işi yaptıkları zamanları özlüyor Hskiden Cumhuriyet okuduğu zamanlar olurmuş, bir ara da Tercüman'a bakmış "şöyle bir."Şimdi oğulları Zaman gazetcsi okuyormuş, nedenini bilmiyor, ilgilenmiyor da. Konuşmayı pek sevmiyor. "Konuşmadan iş nasıl geçer. Konuşuyoruz ama, az" diyor 50 yıl yan yana oturup, konuşmadan iş yapılır mı? "Konuşuyoruz ama... Işbakımından, cvbakımından..." lkide bir sevmediği işinin iğreti, ama kaçınılmaz savunmasını sunuyor lsmail usta: "N'apalım? F.kmek parası." Kendisine de yetmeyen bu savunmaya birkaç soru sonra boşveriyor: "Zaten, yılbaşında bırakacağım bu işi. Pis iş. Yoruldum artık, yeter be! Dinleneceğim." Bunlan söylerken, gökyüzünün hiç görünmediği isimsiz çıkmazdan çıkıp, çayırlara falan uzanmak istiyor bcsbeili. Hiç gitmediği, ertclediği yerlere gidecek. Hcpimizin, belki de her gün yapmak istediği gibi, küfrcdip dunyaya, yok olmak istiyor ortadan. Kaçmak ve bir daha gcri dönmemek, hcsapsız ve garantiye almadan, sonrasına boşvererek. Pcki ncden yalnızlar bunca yıldır? Neden yeni bir cocuk gelmiyor dükkana? Neden çark işlemeyecek onlar gittiğinde? lsmail usta, yalansız olduğu kadar acı dolu bir gülümsemeyleyanıthyor: "Kirli meslek ya, kimse heves etmiyor. Sen heves eder misin böyle işc? Şuraya bak, her gün bir paket Omo gidiyor ikimize. Bir çocuk yetiştirdim gerçi. Onun kendi dükkanı var aşağıtarafta. Ama başkasını yetiştirmem. Beddua cderler sonra." Sen bu işe beddua ediyor musun lsmail usta? "Hhişte..." Aklına öyle şeyler geliyor ki, bakırı çarka sürtüyor hızlıca vc çatlıyor bakır. Fiakır çatlıyor ve yaşamak yarılıyor ortasından ikıye. Parası nasıl bu işın lsmail Usta? "Gün olur siftah yapmazsın, gün olur ekmek paran çıkar. Dışarıya bağlı. Aynı gazetecilik gibi. Şimdi sen, bir gün 50 gazete satar tsmail ve Osman Çelik, 50 yıldır yan yana bakır parlatıyorlar. Bakırın tozunu temizlemek için de her gün bir paket deterjan kullamyorlar.