Katalog

CUMHURİYET DERGİ DERGIDEN Merhaba, Bir ülkede yaşamın kalitesi nereden anlaşılır? Milli gelirden mi, yoksa gelirdağılımındaki adaletten mi? Sayısız kıstastan söz edebilirsiniz, Biz de diyoruz ki bir ülkede yaşamın kalitesi, ölümün gelişinde gizlidir. Son iki hafta içinde mantardan ölenler bu gerçeği bir kez daha hatırlattı. Pazar keyfinizi bozmakpahasına ölüm üzerine biryazı hazırladı arkadaşımız Mehmet Saraç. Semih Poroy da resimledi. Refah toplumlarında insanlar öyle kolay kolay mantardan zehirlenmez. Çünkü mantarı manavdanya da marketten salm alırlar. Heryağmurun ardından ormana gidip tanımadıklan mantarları toplayıp yemezler. Onlar, ağaçlardan kendilerini seyreden olgun kızılcıkları bile ağızlanna bile sürmezler. Çünkü kızılcığı tanımazlar. Ozamandayemezler. Bir refah ülkesinde çocuklar, öyle oyun oynarken sokakta kazümış çukurlara düşüp ölmezler. Çünkü her kazılan çukurun çevresine çukur kadar işaret dikilmiştir. Yoksul değilse ülkeler, insanlar su kanallarında boğulmazlar. Yüzme dersi vardır okullarında. Çocukken öğrenirler yüzmeyi. Gençler ölmeden ihtiyatiama sansını elde ederler. "Biz nasıl ölüyoruz? "yazısı yaşanacak bir Türkiye istiyoruz, demek içinyazıldı. Yine yaşanacak bir Türkiye için bir duyurumuz var: llızla artan sanat düşmanlıgına son vermek isteyen tiyatro, bale, konservatuvar vesenfoni orkestrası sanatçılan, bu pazar saat 12.00 'de, Atatürk Kültür Merkezi 'nin önünde dev bir imza kampanyası için toplanıyor. Özellikle Cemal Reşit Rey Konser Salonu na sahip çıkmak isteyen îstanbullulara duyurulur. îyi haftalar dileğiyle... OIü Deniz'de gazete okumak Iklimi, yüzleri, yemekleri, müziği, geleneği Anadolu'yabenzerbir ülke. Onlar da bizim gibi Amerikan tarzı hiperrnarketlere yeni yeni alışıyorlar. Onlann da doğusu yoksul. Büyüleyici, mistik bir ülke Urdün. Arap ülkelerinin en Batılısı... GÜNSELt KARTAY e Musa Moab ovalarından, Eriha karşısında olan Nebo dağına, Pisgatepesineçıktı. VeRABonadiyarı, Dan'a kadar bütün Gilead'ı ve bütün Naftali'yi ve Kfraim ve Manasse diyarını ve garp denizine kadar bütün Yahuda diyannı ve Oenubu ve Tsoar'a kadar hurmalık şehri olan Eriha deresinin havzasını gösterdi. Ve RAB ona dedi: lbrahim'e, Ishak'a ve Yakup'a: Scnin zürriyetine vereccğim diye and ettiğim diyar budur; ben onu gözlerinle sana gösterdim, l'akat oraya geçmeyeceksin. Ve RABBlN sözüne göre, RABBtN kulu Musa orada, Moab diyarında iildü. Ve Moab diyarında Beytpeor karşısındaki derede onu gömdü; fakat bugüne kadar kimse onun kabritü bilmez.' (Eski Ahıt Tcsniye' 34) Nebo Dağı'nda gözlerimizi kısmış, tsrailoğullan'na 'Vaat Edilmiş Topraklar'ı scyrediyoruz. Yüksek dağlarla çevrili Ürdün Vadisi u/.anıyor aşağıda. Vadide usul usul akan Urdün Nehri 'nın hemen karşı taratında yükselen dağlarda fsrail haşlıyor, daha doğrusu Batı Şerıa. Musa, Tanrı'nın tsrailoğullanna vaat ettiği Kenan diyarına ayak basamamış vc burada, Nebo Dağı'nda ölmüş. Yaşadığı süre boyunca tam burada durarak nehrin öte taralında uzanıp gidentopraklarıözlemleseyretmişolmalı. Ürdün ile Israil'in savaşa girdıği 1948'den 1994 likimi'ne kadar geçen 46 yıl boyunca ise Araplar aynı topraklan belki daha da büyük bir özlemle seyrettiler. Kutsal Kudüs sehrinin Nebo Dağı'ndan hayal meyal seçilen silueti, camilerin minareleri, onu bir masal kenti kıldı Araplarıngözünde. Israil ile Ürdün "üngeçenay imzaladığı barış antlaşması, savaşa son verdi. Artık ne Ürdün tsraillilere yasak ne de tsrail Ürdünlülere. Ülkeyeşimdidenakınetmeyebaşlayanlsrailliler için en önemli yerlerdenbiri Nebo Dağı. Hikayesi malum: Sina Dağı'nda Musa'ya ilk kez görünen Tann, ona lsrailoğullannı Mısır'dan çıkarmasını cmrcdcr. Musa, kavmini toplayarakKızıldeniz'inötesinedoğruyolaçıkar. Inanışa göre, Kızıldeniz'in suları önlerinde ikiye ayrılarak fîravunun ordularından kaçan lsrailoğullarına yol verir. Halkını önce Sina Dağı'na, daha sonra Şeria (Ürdün) Vadisi 'ne getiren Musa, Tanrı'nın buyruğuyla yalnız başına Nebo DağYna çıkar. Tanrı, Israiloğullarına verdiği topraklan gösterir Nebo Dağı'ndan, ancak Masa'nın oraya gitmesini yasak eder. 120 yaşındaki Musa burada ölür, ka vmi isc Kenan diyarını yurt edinir. Ürdün'ün üzcrinde kurulu olduğu toprakların tarıhi, Musa'nın gelişinden çok daha öncesine dayanıyor. Dünyanınen eski uygarlıklarına cv sahipliği yapmış, tarihe neredeyse baştan sona tanıklık ctmiş Ürdün. Bilinen en eski insan yerleşimi, alt paleolitik çağa, yani en az 2(K) bin yıl öncesine kadar uzaıuyor. llkel dönemlerde göçebe kabıleler arasında kanlı savaşlara sahne olan bu topraklardan, çok sonraları Mısırlılar, Israiloğulları, Asurlular, Medler, Babilliler, Persler, Makedonlar.Nebatiler, Yahudiler, Romalılar, Bizanslılar, Sasaniler, limeviler, Abbasiler, Karmatiler, Ihdişiler, Fatımiler, Selçuklular, I.atinler, Eyyubiler ve Memluklergeçti. YavuzSultan Selim'in 1516'da Memluklerin elinden alarak Osmanlı topraklarına kattı ğı Ürdün, 192O'ye kadar 400 yıl boyunca Osmanlı yönetiminde kaldı. Daha sonra lngiliz mandasına giren ülke, bağımsızlığına ancak 1946'dakavuştu. Bugünkü Ürdün, Arap ülkelerinin içinde en 'Batılf olaru. Başkent Amman, petrol zengini Arap başkentlerinin saşaasından uzak. Içten içe kaynayan bir bölgede bulunmasının getirdiği tedirginliği hissetmeyen bir yabancı için sakin, hatta sıradan bir kent. Anadolu'ya yakın bir iklim, benzer yüzler, yemckler, benzer müzik ve gelenckler var Ürdün'de. 400 yıllık Osmanlı cgemcnliğinin izleri belirgin. Batılı. Kadınlarıri'başları açık. Otomobil kullanan kadın sayısı da oldukça fazla. Orta ve üst sınıf Ürdünlüler, Amerikan tarzı alışverişi yeni yeni keşfcdiyor. Amman'da art arda açılan yabancı şermayeli hipermarketler dolup dolup taşıyor. Ürdün yuppiclerinin arasında yabancı şermayeli şirkellerdc çalışmak, hele hıpermarket yöneticiliği çok gözde. Amman'ın yoksul doğu kcsimindeki eski çarşı, hipermarketlerden çok daha ilgi çekici. Burada yüzler, kent merkezinden çok farklı. tpek Çalışlar Kent merkezinde insanların giyimkuşamı CUMHURİYET DERGİ İMTİYAZ SAHİBİ: BERİN NADİ • BASANVEYAYAN:YENİGÜNHABERAJANSI BASINVEYAYINCILIKA.Ş.BGENELYAYIN YÖNETMENİ:ORHANERİNÇBGENELYAYIN KOORDİNATORU:HİKMETÇETİNKAYA B Y A Z I İŞLERİMUDURLERİ:DİNÇTAYANÇ(SORUMLU), İBRAHİMYILOIZBYAYINYONETMENİ:İPEK ÇALIŞLARBGORSELYONETMEN:AYNURÇOLAK • REKLAM:REHAIŞITMAN KAPAK FOTOĞRAFI: FARUK AKBAŞ