Katalog

27KASIM1994.SAYI453 Uyurmuş ama, başçavuşa yakalanırsa onca saat çahşmasının üstüne dayak yermiş. İşçi karşı çıkarsa jandarma zabiti yetişirmiş başçavuşun yardımma. Sonra Marshall yardımı gelmiş. Madenci ocaklarda ölmüş, ölmemiş erimiş. Onlar, Zonguldak'a işçilerin paralanyla lojmanlar, spor salonları, sinemalar yapmışlar. Hatta sera kurmuşlar. Yapmışlar ya neden? Yönctici takımı yararlansın diye. Bir de sendika kurmuş madenciye devlet. Ama çok zor şartlarda çalışan madenciler yürüyünce, Ankara'daki scndikacılarla kapışmışlar. Sonra işçilerin Zonguldak'taki temsilcisiiştenatılmış. Babamın ocaklarda çalıştığı yıllarda "Sen azbeceriklisin,sençok"derlermişmadencilere. Ocreti de ona göre belirlerlermiş. Madenci ise eşit ücretten yana. Bu yüzdenl965'in Martı'nda Karadon Ocaklan'nda 5 bin işçi, liyakal zammını almamış ve direnişc geçmiş. Ama bu sefer iş büyümüş, sendikacılar da hükümetten yana olmuş. Yönetimle işçiler karşı karşıya gelmişler. Bir kavgada iki mühendis yaralanınca hükümet, mühendisleri korumak için polis, jandarma göndermiş. Madenci, jandarmanın da karşısına dikilmiş. 49 işçiyi tutuklamış polis. Sonra Kozlu işçisi ayaklanmış, derken Gelik madencisi. Kozlu'daki madenci, jandarmayla kapışınca çekmiş jandarma tüfcğini, Satılmış Tepe'yi ve Mehmet Çavdar'ı öldürmüş. işçiler yaralanmış, askerler polisler de. Madenci, yaralılarını hükümete vermemiş. I Iükümet de kavgarun radyohaberlerinc girmesini, duyurulmasını yasaklamış. Ama sonunda kazanan, madcnci olmuş Ilerkeseeşitparaödenmiş. Ben madenciyim. Acılarla yoğrulmuş ama, hükümetlerc boyun eğdirmiş bir mücadelenin içindercgeliyorum. Göçükte kalan babamm yerine çalışırım. Ölümden değil, ben ölünce çoluğunıun çocu„ ğumun aç, açıkta kalmasından korkarım. a 1 Bir de ekmeğimin elimden alınmasın6; dan. • Ekmeğimı büyütmck için greye gittim. 5 *> Zatcn üç kuruş para alıyorduk. Ücretlcrimizin arttırılmasını istedik. Hükümet dedi vermem. Biz de o zaman greve gittik. Hükümetle pazarlığa oturduk. Hükümet bu sefer dedi ki: "Illc de istiyorsanız giyinık vereyim." Kabul etmedik, dedik ki: "Verecekseniz çıplak verin, ne yapalım giyiniği?" Biz kazandık pazarlığı. Sonra Cumhurbaşkanı Turgut Özal, "Zarar ediyor, kapatın" deyince, ekmeğimi korumak için, yolu panzerle kesilen Mengen'i zorladım. Ben kazmacıyım. Günde sekiz saat madende çalışınm. Ocaktan çıkınca üzerımdeki karadan sıynlınm. E^vim ve çocuklanm bir yana, rahatlamak için gider meyhanede iki tek atarım. Ertesi gün yeniden kara elmasa uyanırım. Bütün ömrümbu... YAŞAM 3 yum. Ben madenciyim, insan olmaktan çıkanlmış, ama başını dikince kimsenin eğdiremediği ınsanların oğlu. Her gün yüreğimi elime alıp inerim yerin 600 metre dibine. Ölüm hep yanı başımda. Yüzümdeki kömür karası güruşığına kavuşunca "Geçmiş olsun" dileklerini yanıtlarım. Cîrizuyla patlar, göçükte kalır bazen bedenim. Bazen göçen ocaktan yan canlı çıkanm. Ben madenciyim, ölümle burun buruna yaşanm. Ben ekmeğimi 150 yıldır canım pahasına kazanırım. Ocaklar kapanır mı? Ekmeğim elimden alınır mı? Bu ne büyük düşmanlıktır! Hem beni sefilliğe, açlığa sürüklemek isteycnler, benim öfkemden, becerimden ve her gün ölümle yüz yüze yaşama cesaretimden çekinmez mi? ^ * çocuklu Bozkurt uihsi I 'e ı;ö<,ükte kalan babalartmn yerırte <,ati(nf ^m u klur da evlemde. gelmiş. Osmanlı angaryayı yasaklamış. Dilaver I'aşa Nizamnamesi çıkarılmış, ocakların ağzına işçi koğuşları yapılacak dcnmiş. Ama bu bile çok görülmüş Zonguldak madencisinc. Osmanlı paşası kararı kcndisi vermiş, ama uygulamamış. 1908'de bir emir daha gelmiş, Osmanlı paşalarından. Demişlcr ki: "Aldığınız paradan bize verin . Sizc hastane yapacağız." Madenci bu, kabul etmcmiş. Emri ulaştıranların karşısına dikilip, "Olmaz!" demiş. Toplanıp demiryolunu kesmişler sonra. Ocaklara yürümiişler. O aralar Fransızlar işlctiyormuş ocakları. Osmanlıya gidip, madencinin bu emrc karşı çıktığını, üstüne üstlük eylem yaptığını söylemişler. Bu da yetmiyormuş gibi şikâyet etmişler: "Gelin de, durdurun bu başkaldırıyı." lttihat Terakki hükümeti bır gambot dolusu askcr göndermiş Zonguldak'a Ama vazgeçmemiş madcnci. Diretmış, "Paramızı kesemezsiniz" demiş. Hastaııcnin kendi ücretlerınden kcsilen parayla yapılmasına ızin vermemış. Madcncilerin çilesi biter mi? Birinci Cihan Harbi sırasında Almanlar, savaş gemilcri için kömür istemişler . Savaş zamanı ya, bir dc Osmanlı müttefik kuvvet, "Olmaz" denilcmemiş. Alman askeri kuvvetleri geKp yerleşmişler Zonguldak'a. Çalışmak istemeyenler olmuş ama kim dinler? Osmanlı zabitlcri köylüyü süngü .zoruyla sokmuşlar madene. Angarya altında çalıştırmış. lnsan kılığından çıkarılmış madenci. İlk grev, ilk çatışma Cumhuriyet'ten medct ummuş. O kuruLutıca insan gibi yaşayacağını düşünmüş Ama nafile... Madenci, Cumhuriyet sonrasırun ilk grevini Asma Ocağı'nda başlatmış. üelik'te çalışan 12 bin madencinin hepsi iş bırakmış. I Iükümet bu, boş durur mu? O da bır yasa çıkartıp bütün grevleri yasaklamış. Amaç, memleketın tüm yükünü madencinin sırtına yüklemek . Savaş /.amanları daha da artar yükü madencinin. lkinci Cıhan Ilarbı çıkınca hükümet yıne madenciye yuklenmış. "Mukellefiyet"çıkarmış ücne süngü, gene sılah /oru . I lem öyle çalıştırılırlarmış kı, günde 16 saat Bazen yorguııluktan bütun gucu tukenen madenci, ocağın bır kenarına kıvrılıp uyurmuş. Ben kambur muyum? Ben nudencıyım Zamanında sopayla, sılah /.oruyla çalıştırıldım, şimdı sırtlarında kambur olduğumu söyluyorlar Komur ocaklarını kapatıp, 150 yıllık acıma birdeaçlık, sefillikacısı eklemeyeçalışıyorlar Ben süngü zoruyla dövülerek ölümüne çalıştırılan ınsanların torunu 'Her gün kara elmasa uyanırım ben.'