Katalog

14 TARİH gaz odalarına gitmekten kurtulacaktı. Kastner'ın treninin (bu trende Seçme Komitesi üyelerinin hiçbiri yoktu) hareketi dört saatlik bir hava alarmı nedeniyle ertelenecek, kargaşalıkta trene en azından 400 kişi daha binecekti... Yolcular güvenliğe kavuşacaklar mıydı? Yoksa bu da bir başka Nazi aldatmacası mıydı? Georges Bishop 'un ıçini rahatlatan şey, yolcuların arasında Kastner'ın ailesinden kişilerin de bulunmasıydı. Arkadaşı Tom Kramer'ınkendisine 120.000 dolar teklif edilmesine karşın, yerini başkasına vermeyecek denli Kastner'a güvendiğini hatırlıyor. Tren Macaristan sınırında üç gün bckleyince yolculann güveni sarsıldı. Bir makinist, trenin rotasını gizlice söyleyince, yolculardan biri kaçarak bu haberi Budapeşte'yeulaştırdı. Kastner, Eichmann'a sitem etti Oysa haber yanlıştı. Tren Brno yakınlarındaki Auspitz'e gidiyordu, Auschvvitz'e deRotası değiştirilen tren Bratislava'da durdu. Tom Kramer, oradaki Yahudiler'i, isimleriyle çağırarak ailelerini bulmaya çalıştıklarını hatırlıyor. Viyana'da sıcak yemek yendi. Sonra Linz'e varıldı. Burada yolcular trenden indirilerek bir resmi binaya götürüldü. Soyunmalan söylendi. Crkekler bitişikteki bir salonda çıplak bek lerken kadınlara duşa gır meleri emredildi. Ausc Simone Veilise hwitz'deki "duşlan" duymuş olan birkaç kişi dehşet içnıde kaldı. Bunlardan Cîeorge Bishop üzerinde 'zehir' yazan bir yığın kutu gördüğünü hatırlıyor. Oysa kutularboşmuş! Dezenfekte edilen ve duşa sokulan yolcular Linz'den lspanya'ya değil Ilanover yakınlarındaki BergenBelsen'de bulunan bir toplama kampına götürülldüler. BergenBelsen ölüm değil, yalnızca bir çalışma kampıydı. genBelsen'den salıverildi. George Bishop tane tane konuşuyor: "Ölümden kurtulma duygusu yaşıyorduk. Gerç'ckten de ölümden döndük." CUMHURlYET DERGİ BRİÇ ŞİAR YALÇIN Hayatta kalanlar Kastner grubunun çoğunun sonraki yaşamı huzur içindc geçti. Bishop ve Kramer aynı kaderi paylaştığı insanlann isimlerinin birkaçını sayıyorlar: Zvi Braf, Israil'in önde gelen böbrek uzmanlarından biri. Rahibe olan Judit Gottdiener ve Hedi Mayer birlikte yolculuk etmişlerdi. Judit şimdi New Jersey'de oturuyor; Hedi ise New York'ta ve oğlu Egan Holocaust Institute'de (Soykırım Enstitüsü) profesör. Vera Bicshitz 1944'te 14 yaşındaydı. Şimdi Londra'nın doğusundaki Wapping'de mimari süsleme işleriyle uğraşıyor. Tarihviler Nazilerle pazarlık yapma girişiminin ahlaki yönii ya da yararı üzerinde fikir birliği içinde değiller. Kastner'in kaç can kurtardığı önemli bir soru. Bunu savunanlar da karşı çıkanlar da abartılı rakamlar veriyorlar. Felsefeci Hannah Arendt'in verdiği 1.700 rakamına Auschwitz yerine Stasshofa gönderilen altı tren dolusu insan dahil değil. Ostelik Rachcl Fischer'ın da belirttiği gibi, Kastner az sayıda da olsa para karşılığı insan kaçırmaya devam etti. Budapeşkurtulanlardandı. te kurtarma koınitesi taratından daha binlerce kişi Romanya sınınndan kaçırıldı. Kastner ve komitesi en azından 20.000 kişinin hayatını kurtardı denilebilir. 'Kastner Treni'yle cehennem yolculuğuna çıkmış olduğunu sandıktan sonra 'ölümden kurtulma duygusunu yaşamış' Bishop ve Kramer bu konuda son sözü söylüyor. "Bizler ona minnet duyuyoruz. Başkalan ise 'yanlış' bir şey yaptığına inandıklan için vurdular... Ne var ki bu konuda tarihin de karar vcrmesi zor. Çünkü o zaman yaşanan eşi benzeri olmayan bir trajediydi. Bir trajedide girişilen her eylem beraberinde bir dizi olumsuz ve beklenmedik gelişmeler getirebilirdi." 4 1179 7 pik mi, 7 treflmi? 4. A9862 > R85 A 4 A1092 V743 V62 • V865 * 64 • • 10 VD1073 B D • RDI073 • 853 AnneFrankda bu kamptaöldü (1944). dülcr. Avrupa'da hayatta kalan Yahudilerin yaşamı karşılığı 2 milyon dolar ödeyeceklerdi. Macar Yahudileri'nin gettolarda yaşamaya zorlanmayacağını, öldürülmeyeceğini ya da sınırdışı edilmeyeceğini şart koşarak, "Size 200.000 dolarlık bir peşin ödeme teklif etmcklc yetkilendirildik" dedi, Brand. Kastner bir başka konu üzerinde ısrarlıydı. Filistin için 600 adet boş giriş belgesi olduğunu duymuştu. Almanlar 600 kişinin Filistin'e gitmesine izin verirlor miydi? Bu görüşmcden sonra Wisliceny, verdiği garantilere rağmen, Yahudilerin geçici tedbir olarak gettolara sürüldüğü Doğu Macaristan'a gitti. Brand, Hichmann'ndan bir görüşme daveti almıştı. Eichmann açık ve seçik konuştu: "Sizinle bir anlaşma yapacağım... Bütün Yahudileri size satmaya hazırım. Hepsini öldürmeye de... Can karşılığı mal... Örneğin kamyon! 100 Yahudi için 1 kamyon düşünüyorum." . üünde dört tren dolusu Yahudi gaz odalanna gönderilirken, Kastner, Budapeştc'de SS subayıyla görüşmelerini sürdürmekteydi. Eichmann sonunda bir trenin Macaristan'dan lspanya'ya gitmesine izin verdi. Bu trende Filistin'e giriş belgesi olan 600 kişi, 388'i Kastner'in kentinden olmak üzere birkaç yüz Macar Yahudisi bulunacaktı. Kurtarma Komitesi kişi başına 1.000 dolar ödeyecekti. Eichmann aynca Auschwitz'e hareket edecek altı treni, Viyana yakmlarındaki gerçek bir çalışma kampı olan Strasfor'a göndermeyi de kabul etti. Bu şekilde 15.000 Yahudi şimdilik Kastner kaç can kurtardı? 1.690 kişilik Kastner grubu, BergenBelsen'de kaldı. 21 ağustosta SS'ler 318 kişilik bir grubu Isviçre'ye gönderdiler. Aralık ayında da kalanlardan ikisi dışında hepsi Ber • RD5 ¥A94 Iki taraf da zorda. • 942 • RDV7 Kuzey Güney lPik 2 Trefl 4Trell 4SA 7 Trefl 5 Pik Renkler eşit uzunlukta olursa, bazen biri öbüründendahaeşitolabilir! Mesela yukardaki diyagramda 4(4 olarak dağılmış olan trefl 51 3 biçiminde dağılmış olan pikten daha elvirişli bir kozdur. Tabiî bu kuralın istisnalan vardır ama genellikle geçerlidir. Nitekim,New York'ta oynanan bir knockout maçında, masaların birinde GüneyKuzey 4 pikte kaldı. Ama Ku/ey yeri (yani Güneyin elini) görünce afalladı. Pik şleminin batarı yok gibi görünüyordu, çünkü sadece bir kör kaybı vardı. Ama kozların 41 olduğunu görüncc Kuzey sevindi ve rakipler 6 Pike gitmişlerse iyi bir skor elde edebilcceğini düşündü. (Rakiplerin1 yani100 sayısına karşı +1 yani 650 * 100 750!) Aslında, el görerek 6 Piki yapmak mumkündur (pik ruasını çektikten sonra yere geçip pik dokuzlusunu oynayarak Doğu'nun valesine empas yapmak surctiyle), ama bunun için kâhin olmak gerekir. Ama çokbilençokyanılır: Kuzey rakiplerinin 6 Pike değil de 6 ve hatta 7 Trefle oynayabileceklerini gözden kaçırmıştı! Nitekim, yukardaki konuşmalar "öbür" masadakikonuşmalardı. Kuzey 1 Pikleaçıp ortağının 2 Trell diye cevap verdiğini işitince, isabetli bir sıçrama yaparak 4Trefl demişti. (Belki eli onör puanı bakımından bunun için biraz zayıftı ama dağılım ve kontroller açısından çok kuvvetliydi.) Güney hemen Blaclcvvood TATİLCİLERİN KOŞESİ TEL: 512 05 05'TEN (20 HAT) 475 ĞENÇLER EĞER 18/35 YA$IARI ARASINDAY5ANIZ V£ ORTA SEVİYEDE İNCİLİZCE BİLİYORSANIZ HEMEN BİZİ ARAYIN SİZİ İNCİLTEREYE CÖNDERELİM Inglltere'de 1 yıl süre lle çalışma. • COnullü calısma karşılığı tam panslvon kalıs. • Cep harçlığı. • oevlet dll kurslarına katılma olanağı 34 Aralık V KızıkKöylcrivcApolyonlGolu'ylcBursu . . ' 1 500.000,TL. 11 Aralık Pazar PoloiKZköyCumhuriyet köyU yllrilyUi 500.000,TL. 1718 Aralık SafranbolucvleriYörüklerKöyU 1.750.000,TL 25 Aralık Pazar ^J TcrmalArlxıreıunıAğaçMüzesı 500.000,TL. ^ \ r YENİYILAMERHABA! "** 31 Aralık 1 Ocak BOLU VE ÇEVRESİ GE7İSI (Kıyafel Balosu'nda En Saçma Kıyafelı Seçıyoruz ) SÖYLKŞI 14 Aralık (1930) UĞIJR İ1.HAN ılc "Pomogran ve Hrotı/jn" V . V GEZİLER v FOTOGRAFEYİ GEZİ Bir Batı Karadenlz Kaçamağı. (Safranbolu, Bartın, Amasra, Mencilis Mağarası...) 1.500 b i n Y P 2 3 4 Aralık TREKKING...TREKKING 34 Aralık .. .. TP 1 500 000 TL Beypazan'ndan başlayan, Nalhhttı, Mudurnu u/eıinden Göynuk'de sonlanan bir lotograt gMısı \. \ 4 Aralık „ > \ > 45O.00O71 Sapanca sırilannda gâMı4^ışbakı%ı görıbıleâeğınn bir parfctırda yOfOyuş 11 Aralık 450 000 TL Çatalca'dakı dünyanın en uzun surlarındar bın boyurtca yuruyuş BEYPAZARI'NDAN CÖYNÜKE... KARTEPE (KshepsJ \ \ \ FOTOGRAFSERGİSİ Özcan Yurdalan, Katmandu Fotografları ANASTASYUS SUFtU GÖİTERİLER Dıa Çin'e Doğru.. Fotografevı Sınema Kanıt, Yön Jdcelyn Moorhouse Temel Fotoşraf Eğitimi. S Aralık Sanat Tarihı ZambakSk 15/4 (Aksanat yani) Beyoğlu TelP12)251t) l i66/24' > 40 08 29 Kuım. Salı 2 Aralık, Cuma 17 18 Aralık. .. .„.,„ TP 1500 000 TL Karacabey al harası ve Manyas'ı ıçeren bif lotograf gezısı KARACABEY AT HARASI K'URSLAIL KAFE" miz 10.0021.30 arası sizi bekliyor... Kısa lilm göslerimi ve Dia gösterileri devam ediyor! KAOIKOY KurbaoılKlvrt C)d e / 4 81010 Kunbul 1IIO)1E'IUK1!İK»H GÖÇERLER Tel:414 44 74 Faks: 347 61 97 tııı» snkak no 6/5 bcyoğlu ıstanbul telefon vc takslar 245 15 93245 29 76