Katalog

vanlann bulunduğu yere girişte bir pirinç levha var: Spotmen ve çevre korumacı William Holden anısına. Burası tam 0 noktası yani Ekvotardayız. 5199 metrelik zirveyi görmek için nem ortalığı sarmadan kalkmak gerekir. Çevredeki ormanlık alanlar hep elektrikli tellerle çevrili. Kenya dağı en çok tırmanılan dağlardan biri. Eteğinde her türlü dağcılık malzemesi satılan bir merkez kurulu. Kinya, Masai dilinde devekuşu demekmiş. Kenya'da 37 yerel dil konuşulmakta. Burada ormanın sesini dinleyebilirsiniz. Gecenin ısıran serinliğine kanşan tehlike sesleri macera duygunuzu gıdıklamakta. Afrika botanik bir cj;nnet. Avrupalılar 1930'lardan itibaren botanik uzmanlar gönderirler. Doğu Afrika'dan sadece Peter Bally 16.000 çeşit bitki toplar. Kenya'nın en büyiik etnik topluluğu Kikuyular'ın varoluş efsanesi ilginçtir: Çok çok uzun yıllar önce başlar efsane. Büyük dağın çevresinde sadece hayvanlann yaşadığı bir çağda tanrı Mwene Nyaga birçok kez Gikuyu'ya görünür. Onu büyük dağın karla kaplı zirvesine çıkanr. lnsan ayağının hiç basmadığı bu zirvede Gikuyu'ya gümüş renkli nehirleri, karanlık ormanları ve sayısız hayvanları gösterir ve'Ser ki: Bunlann hepsi senin. Gikuyu'nun kalbi sevinçle dolar ve tannya şükreder. Ey, babam benim tannm bu çok büyük hediye der. Sen gökyüzünün ve dünyanın büyük aklısın ben ise sonsuza kadar senin savaşçınım. Tann bu sözlerden çok hoşlanır: Tann ona verdiği bölgede Gikuyu'nun bir kulübe yapmasını ister. Kulübenin yanında büyük bir yabani incir ağacı vardır. Tann Gikuyu'ya bir de kadın verir; Muumbi. Bunlar evlenirler ve 9 kızlart olur. Ama oğlan olmaz. Çevrede de kızlan alacak genç erkekler yoktur. Gikuyu yine tannya baş vurur. Tanrı: Gikuyu, git ve incirin altında bana kurban kes, kannı ve kızlannı da yanına al der. Gikuyu tannnın buyruklanna uyar ve bir dişi keçi ilc kuzu kurban eder. Büyük bir ateş yakar. Ertesi gece adağın küllerinden 9 genç crkek doğmuştur. Böylece çoğalırlar ve 9 klan olurlar. Bir klan da bu dokuzdan babası belirsiz çocuk doğuran kadının klanıdır. O yüzden on denmez. Kenya parası dokuzgendir. Masailer üstünde de Kikuyu kültürü derin izler bırakmıştır. Birçok Kikuyu'da Masai kanı bulunur. örneğin Kenya bağımsızlığının kurucusu Kenyatta'nın babaannesi Masaidir. Kikuyu'lar gençliği sever. Eski bir atasö7Ü; gençlik tannnın hediyesidir der. Masai Mara'dayız. Masai'ler Kikuyu'lardan sonra en büyük etnik grup. Doğu Afrika Rift vadisinden geçerek varıyoruz Masai Mara'ya. Rift vadisi Ürdün'den G. Afrika'ya kadar uzanan bir derin yarık. Sadece 4000 millik! Afrika'da Batı tarzı olan her şeyi redCUMHUHİYET DER0İ25TEMMUZ dedenler Masailer. Geleneksel giysileri, takılan ve uzatılmış uzun delikli kulaklanyla geleneksel yaşamlannı sürdürüyorlar. Günde bir öğün yemek yiyorlar. Afrika'da zaten geleneksel olarak iki öğün var; sabah ve öğlen. Sabahlan mısır en çok yenen gıda. Mısır yemeyen tek kabile Masailer, sabahlan süt ve inek kanı kanştınlmış tek öğünlük besinlerini alıyorlar. Süt çok önemli ve kurak mevsimler için stoklanıyor. Saklama eylemi ıçin içine inek çişi koyuyorlar. Kuruttuklan ete de aynı işlemi uygulayarak saklıyorlar. Çiş "pipi" demek yerel dilde. Burada inek çok önemlı, çünkü her şeyiyle kullanılıyor. Hiçbir yan ürün bile ziyan edilmiyor. "Kaka" denen tezek ev yapımında temel malzeme. Bizim kriterlerimize göre, pislik dizboyu. Sinek dolu, ama bu onlann yaşam biçimi. Ahşap bir iskelet üstüne tezek ve çamur sürerek yaptıklan evlerin en önemli bölümü ahır. Ineği veya eşeği olmayan erkeğin sosyal sıralamada yeri yok. Evlenirken önce aslan vurmanız sonra bunlardan birine sahip olmanız gerekiyor. Çok güzel Masaili kızlar renk renk "kangas"lar giymişler. Her yanlan takılarla donatılmış şcnlikli kızlar. Tüm yasaklara rağmen aslan avını terketmemelerinin nedeni bu kı/lar, çünkü tek başına bir aslan vuramayan crkeğe varmıyorlar! Onüç ondört evlenme yaşı. Çocuklar dahil hiç kimse fotoğrafının çekilmesini istemiyor. Nedeni eski bir inancın devamı; fotoğrafla sureti alınan insanın ruhunun çalındığına inanıyor lar. 1 ek servetlen olan ruhlannın çalınmasından korkmakta haksızlar mı? Savanda safariye çıkınca pars, antilop, bizon, yavrulanyla fıl sürüsü, zürafalar yavrulanyla önümden geçiyor. Binbir çeşit kuş ve yılanlar. Memeli hayvanlarda insan gibi iki göğüslü sadece fil var. Yavrusunu emziren fil tedirgin oluyor. Afrika'da gergedan kaçak avlanan hayvanlar listesinde başta. Çünkü boynuzu afrodizyak olarak kullanılıyor ve kilosu 5000 dolardan satılıyor. Alıcılar Arap ve Amerikalılar. Route Trans African Highvvays üstünden Nakuru'ya vanyoruz. Nakuru Gölü ve çevresindeki Louge'lar nefis bir manzaraya sahip. Etrafta baboonlar dolaşıyor. Bir baboon ailesi; erkek baboon sırt üstü uzanmış dişi onun bitlerini ayıklıyor. Minik baboon ise annesinin koltuğunun altına sinmiş. B.ıba ko lunu kaldırdı ve koltuk altlannı temizletti. Maymunlar çok sosyal canlılardır ve aile içinde yaşarlar. Bebeklerini uzun yıllar bakarlar. En iri erkek baboon grup lideri olur. Nakuru Gölü, Rift Vadisi boyunca varolan yüzlerce tyz gölünden biri. Uzaktan bakınca müthiş bir pembelik gözünüzü alır. Milyonlarca flamingo inanılmaz bir görkemlilikte uçuşur. Pelikanlar ise sakin sakin dolaşır. Şaşkına dönersiniz. Pelikanlar bu çevrenin en kolay avıymış. Ortalık kemik ve tüy dolu /aten. Kurumuş kalmış bizon kafaları ise insana dcğişik duygular yaşatıyor. Pembc, turuncu, mavi kuşlar uçuşuyor ortalıkta. Lovebird'ler...Hint tavukları... Reşid, Afrika'da tüm kültürlerin ve yaşam tarzlannın yok olduğunu anlatıyor. Sadece Masai'ler ve Bushmen'ler inatla direnmekteymiş. Uzakbir Afrika masalı dinler gibiyim. Hüzünlü bir sesle Kenya özgürlük şarkısı söylüyor: "Jambo Jambo Bwana" Şarkı "Hakuna Metata!" diye bitiyor. Bu "sorun yok" demek. Afrika'da en çok kullanılan sözcük. Afrika'da acele yok ve mesele yok. Afrika'nın en yüksek dağı Klimanjaro'nun karları filme konu olurken, Katharine Hcpburn'un The African Quecn'i bizi buğulu bir dünyaya götürür. Out Of Africa'da ise Meryl Strecp Karen Klixen'ın Afrikası'nı anlatır. "Afrika ü/.crine bir şarkı biliyorum. Acaba o da beni anlatan bir şarkı biliyor mu?" der. Acaba biz Afrika'nın şarkısını biliyor muyuz? M 1993 SAYI 383 19