Katalog

Y T 0 • • • ki bin yılına girerken sanatın tan B >m< GörüntüTeknolojilnsan I mı olacak?" • Fotoğral'ın babası Gcorge Eatman'ın Rochestcr'dcki "fotoğrafın kalesi" olarak bilincn malikâncsinin nıüze bölümünde "Fotoğrafın geleceği, gcçmişinde saklıdır" sö/lcri yazılı. Eastman Kodak'la başlayan ve günümü/de 90 görüntü kuruluşunu banndıran Rochestcr kenti bu sözleri doğruluma çabasını sürdürüyor. Dünya çapında görüntü kuruluşları, Eastman Kodak, Bausch and Lomb, Xerox'ın merkezleri bu kentte. Nathan Lyons gunümu/c dek eğlcnce vc bilgilendiıme aracı olarak kullanılan görüntünün klasik boyullarını, fotoğraf sanatıyla aştığını Montage 93 ile kanıtlıyor. Arkadaşları Nathan Lyons için "Fırtınanın Gözü" diyorlar. Fantezınin gerçekle buluştuğu nokta, Yaratcılığın teknolojiyi akıl dışı sınırlara ittiği nokta, Sanat ve bilimin birleşerek olağanüstü görüntü sağladığı nokta, Fotoğrafı sanat, bilim yapan nokta. Nathan Lyons'un görüntü üzerinc özgün düşünceleri George Eastman Fotoğraf Mü/esi'nde çalıştığı günlere kadar uzanıyor. Yıllar boyunca fotoğraf ve onun çağdaş görüntü uzantılan olan video, bilgisayar, grafik, lazer ve diğerlerini bir araya toplamayı arkadaşlan ile birlikte tartışmış.lar. Uzun süren planlamadan sonra 1991 yılında Montage 93 adlı kâr amacı gütmeyen bir şirketin kurulmasıyla gerçek adımını atmış. Şirketin başkanı Nathan Lyons'u bu yıla kadar beraber çalıştığı 900 kişj, yöresel idare, uluslararası, kültürel kuruluşlar, üniversiteler desteklemiş. Montage 93 bu yıl başlayan, gelecek yıllar da sürecek uluslararası sanat teknoloji ve düşleme dayanışmasının yeni adı. Uluslararası film festivali, üç boyutlu görüntü, heykel sergileri, dans gösterileri, açık oturumlar ve konserlerde Nathan Lyons'un parmak i/leri var. O kadar gerçck dokunabilirsiniz O kadar gerçek dışı hayrctc düşebilirsiniz Halografı sergisinde tavandan asılmış şeffaf cam levhalarla karşılaşıyorsunuz. Bu iki boyutlu yüzeylerin karşısına geçince camın içinden size doğru fırlayacakmış gibi duran üç boyutlu görüntünün uyandırdığı gcrçeklik duygusu çok güçlü. Dokunabilecekmişsiniz gibi bir his kaplıyor içinizi. Bakış açınızı, sağa, sola kayarak değiştirdiğinizde camın içindeki üç boyutlu şekli çok daha farklı algılamaya başlıyorsunuz. Renkler soluyor, şekiller değişiyor, netliğini yitiriyor, bir gizemin içine sürükleniyorsunuz. A S A M R I S A L P A Y cü Yüzii Üzerinc Sessiz Bir Düsünce", çarpıcı görüntüsü ile yer alıyor. 21. yüzyıl dönümüne yaklaşılırken, sanatta romantizm rüzgârlan eserken, dijital görüntüleme bundan eklenmeden duramıyor. Bu sergide tarih ve sembolizm yüklü olarak karşımıza çıkıyor. Bilgisayar çağının bir tekdüzelik, standardizasyon ve can sıkıcı, soyut, geometrik bir sanat yaratacağınt savunanlar Montagne 93 ile düşüncelerinin büyük ölçüde değiştiğini söylemektcn çekinmiyorlar. Sanarta farkı yaratan noktanın artık fotoğraf, bilgisayar grafik, video, bilgisayar animasyon, geleccğin gerçeği ve üç boyutlu medyaya bulunduğunu sergileyen ilk uluslararası görüntü organizasyonu Montage 93. GELECEĞİN GERCEĞİ Kanadalı Evergon, Roma çeşmelerindeki güçlü erkek fıgürlerinden esinlenmiş. Nehirlcrin Mitolojisi adlı eserinde olgun nehri sırtüstü yatmış gcnç bir crkek simgeliyor. Bacaklarının arasından göğsüne doğru fışkıran suda balıklar yü/üyor. Aynı zamanda Evergon bu eserinde genç erkcğin orgazm gücünü simgeliyor. Soldan ve sağdan bakıldığında genç erkeğin yatış biçimi değiştiği için vücudunun görünüşü, adaleleriylc ayn bir kompozisyon yaratıyor. Netlik azaldığı için daha romantik bir görüntü yaratmış. oluyor sanatçı. Serginin bir başka bölümünde kadın çizgilerinin tüm canlılık ve çekiciliğini koruduğu halogramlar ycr alıyor. Halografı tekniği 1948 yılında fızikçi obje ile aranızda böyle bir alanın oluştuğunu siz de algılayabiliyorsunuz. Yaratıcılar halografi ile 5. boyutun da sanata girdiğini savunuyorlar. Adı "zaman". Ay'nı resme soldan ve sağdan ayn zamanlarda bakıldığında değışik görüntüler sizi karşıladığı için ılgi süresi uzuyor. Blr kent, blr geçmiş ve Nathan Lyons Gerçeği tekrar yaratmak Dıjital görüntülcme çok genç bir dal. Son on yılda eğlence, TV, bilimsel görüntülemede kullanılırken, fizikçiler, matematikçilerin renk ve geometri katmasıyla artistik boyut kazanıyor. Dijital kodlamaya dayanan bu sistemde bu sistemde gerçek eşya olduğu kadar grafik, fotoğraf da kullanılabili Geleceğin gerçeği Bir kumanda aygıtı, gözlüğü olan özel bir başlık ve bilgisayar. Tümü birbiri ile bağlantılı çalışınca, cline kumanda aletıni alan, gözlüğü takan katılımcı bir anda kendini gerçek alanda video oyununun içinde buluyor. Oyundaki kalenin içinde duran toplara vuran sizsiniz. Ameliyat masasında yatan hastanın kan damarlannda dolaşıyorsunuz. Neil Armstrong almış sizi Ay'a götürmüş. Şaşırtıcı ve etkileyici. Televizyon, video setleri bu kadar gelişmiş, yaygınlaşmış olmasaydı, Montage'nin mesajının algılanması uzak bir gelecekte gerçekleşebilirdi. Oysa gençler video oyunlannın gerisinde, gelecek yıl "Geleceğin Gerçeği" oyunlannın ve başlığının satışa sunulmasını bekliyor. 95 yılına girerken hepsi, Noel ağacının altında bir geleceğin gerçeği kutusu bulmayı düşlüyorlar. Bilgisayarlar günümüzde bilim ve sanat dünyasını, bağlantı yerleri belli olmayan bir köprü ile birleştirmeyi başarmışlar. Birinden diğerine geçtiğini anlamıyorsunuz bile. Bilim de bir sanattır düşüncesi kanıtlanıyor mu? Tutucu sanat kriterinin görüntü sanatı karşısındaki tutumlan oldukça ilginç. (Sanat) n diye tanımlayıp, artistik buluşlar, yaratıcı desenler için geliştirilmiş ileri düzey teknik açıklamasıyla yetiniyorlar. Bu yapıtlarda estetik yar mı sorusuna ise kesinlikle yok diyemiyorlar. Yalnızca teknolojinin gelişmesine bağlı olarak, açılan yeni anlatım pencereleriyle eski, yerleşik deyim, estetiğin de gelecekte payını alacağı görüşündeler. Teknoloji geleceğinizi nasıl etkileyecek? Çocuklar halografı, elektronik görüntü, gibi deyimleri sıklıkla kullanabilecekler mi? Geleceğin gerçeği "Gerçek" algılamamızda bir değişiklik oluşturacak mı? Bilgisayarlar sınıflarda klasik öğrcnim metotlannın yerine geçecek mi? Bugünün gözleriyle geleceği keşfetmeye başlayın, benzer sorular sizi bekliyor.^ DEROİ 10 E K İ M 1993 SAYI 3 9 4 Montage 93 nedir? D. Gabor larafından bulunmuş. Eşyanın üç boyutlu resmi olarak tanımlanmış. Günümüzde sanatçılar, lazer ışınlannı kullanarak iki boyutlu bir yüzeyde üç boyutlu bir görüntü elde edebiliyorlar. Bazı eleştirmenler bunun bir teknoütopya olduğunu savunmuyor değiller. İki ayn kaynaktan gelen lazer ışığının gerçek eşyayı aydınlattıktan sonra fotoğraf makinesi ile alınan resmi, günümüzde artık ütopya değil, gerçeğin kendi. Sanatçılar ise halogram tekniği ile elde ettikleri görüntünün üçten fazla boyutu olduğu görüşündeler. Dördüncü boyut "uzay". Görüş alanının yaratıcılıkla doldurulacak tek hacmi olarak tanımlıyorlar. Halografı tekniği ile yapılmış resimde canlı görümününü koruyan yor. Bilgisayarda üç boyutlu grafik programdan yaralanarak sanatçı, gerçeği yeniden yaratabiliyor. Ona yeni bir görünümle yorum kazandırabiliyor. Işık, onu değişik şekillerde yansıtan eşyanın cinsi ve gölgeler önem taşıyor. Bir resim, bir eşya, bir ses, rakamlarla tercüme edilerek bilgisayar beynine yüklendikten sonra gerçek resim veya sese istenilen değişiklik uygulanabiliyor. Tanınmış klasik eserlerin dijital kayıtla üretilmiş yeni yorumlan serginin bir köşesini dolduruyor. Cczanne'in "banyo yapan kadınları", Van Gogh'un "kendi portresi", Picasso, Andy Warhol bunlardan birkaçı. Ayrıca 1981'de Klu Klux Klang tarafından linç edilen zençinin 3 boyutlu dijital resmi "Irkçılığın Ürkütii C U M H U R İ Y E T