Katalog

meleri, yaptıklan işc bakarkcn birbirleriyle örtüşmeyen değerlendirmeleri var, birbırlerini ve kendilerini eleştirmekten ve tekzip etmekten kaçınmıyorlar. BİLSAK Tiyatro Atölyesı kelimenin manasına tekabül eden bir tiyatro laboratuvan. Son derece yaratıcı ve başanlı bir çalışma olan bir önceki oyunlanndan sonra yeni oyunlannı biraz fazlaca bir merakla bekliyorduk. Bunun sebebi tam manasıyla amaçşal olarak olmasa da netice itibanyla bir misyon yükJenmiş olmalanydı. Çünkü ülkemizde ticari olmayan, deneysel tiyatro çabalan genelinde, tek oyunla sinırla kalma duzeyinde kısa ömürlü oluyor. Ekonomik ve zamansal kısıtlılık, ekibin ekip olacak düzeyde birlikte olmamış olması vs. nedenlerle de sonuçta ortaya çıkan işler bir ölçüde müsamere düzeyinde kalıyor ve sonuçta seyirci bu çabalara uzak kalmayı tercih ediyordu. Bu geleneği aşmış olmanın ağır mısyonu, artı "Işte Baş..."ın bir manada kült oyun olmuş olmasına karşıo Atölye 'Gitmeden ö n ce'de yeni bir solukla, alnının akıyla kalkıyor bu işin altından. 'Gitmeden önce'ye oyun mekânı Olarak bir sahne değil, bir disko seçilmiş. Geçen sezon 'Ya Da Tiyatro' grubu "Ismene" adlı oyunlannı başka bir diskoda sahnelemişti. Ama BİLSAK. diğer çalışmanın tersine, 'diskoda sahnelenen oyun' olmuyor, oyun mekâna çok baskın gelerek diskoyu oyunun mekânı düzeyine getiriyor. 'Gitmeden önce'de üzerinde uzun süre çalışılmış olduğu belli. Son derece sağlam bir dramatürji var. Her üç oyuncu da tam bir ekip oyunculuğu mantığı ve birikimiyle oynadıklan karakterleri sınıfsal, psikoiojijc yerlerine özenle oturtuyorlar. Ki rejinin pek çok kez, çok doğru olarak repligi, mizansen ve oyunla tekzip etmeyı seçmiş olma zorluğuna rağmen. Velhasıl kolay kolay rastlanmayacak bir oyuncular arası oyun bütünlüğü ve oyunculukta katıksız bir sahicilik sergiliyorlar. Geçen yıl "tşte Baş..." ile katıidıklan Rostov'daki ASSİTEJ Genç Profesyoneller Festivali sırasında Rus basınında haklannda çıkan pek çok eleştiriden bin aynen şöyle: "Daha yakın bir geçmişte stüdyodan genç liyatroya dönüşcn bu tiyatronun oyuncuları, bir zamanlar Rus sahnesinin tckelinde sayılan parlak psikolojik realite dersi verdiler. Amaiıayat mantığı bile karıştırılmayan bu gerçeklik hayali durumlarda da, riiya âlemi oyunlarında da muhafa/a ediliyor. Bu gerçeklikte günlerimi/in izi vardır. Bu, zamanımızın realitcsidir." Ama buradaki standardızasyon şablonlarıyla yaklaşılması pek hoşlanna gitmiyor, Ceysu "Hiç t>ynamadığımızı düşünenler var. Oynamak derken ne bekliyorlar acaba? Yerlerde sürünmemizi, bağırıp çağırmamızı mı?" dıyor. Bu metinde PoliakofT ele aldığı ensest olgusunu (ki ensest üst metindir) ne aykınlık boyutunda ne de 4bu da var, C U M H U R İ Y E T DEROİ 17 O C A K tçlerinde dışanda oynamayı deneyen bir tek Emre var (Tiyatro Devran'da "Faustofeles"). "Böyle bir çalışma içine girdiğimde ne yapabilirimi görmek istemiştim. Bizde oyuncu merkezli bir çalışma sistemi var, orada öyle degildi..." diyor. Nihal ise bu konuda "Bizim için yönetmenle çalışmak mümkün değil gibi% geliyor artık, o standartlara görc başanlı olmamız da..." diye fıkrini açıklıyor. Ceysu alıyor lafı: "Sınırları zorlamak için çalışıyorduk. Diğer tiyatrolarda zaten sınırlar var. Orada onlara göre geri çekilmemiz gerekecek..." Prensipleri net, ama dışandan bir etkiyi istiyorlar da Nıhal "Arada bir dışandan birisi gelse de bizi şöyle bir silkelese. Kunılmuş giderken, rahatlamışkcn kesintiye uğratsa, buna gerçekten ihtiyaç duyuyoruz." Nıhal evli, bir çocuğu var, Ceysu ve Emre bekâr. Hiçbiri tiyatrodan maddi bir şey kazanmıyorlar. Emre "Benim burada hayata karşı bir eleştirim var, biz hayatımızı tiyatrodan kazanan insanlar değiliz. Bir şekilde tiyalronun yanında başka şeylcr yapınaını/ gerekiyor, bu ekstradan gclen is, de stres yaratıp kesintiye uğratıp örncğin üç ay sürecck bir çalışmanın dört buçuk ay stirmesine neden oluyor" diyor. Nihal, Ceysu ve Alp para kazanmak için zaman zaman film ve dizilerin sanat gruplarında çalışıyorlar, Alp rol de alıyor. Emre rehberlik yapıyor. Ceysu ve Nihal şu an işsiz, Alp bir bankada, Emre de bir ajansta çalışıyor. Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu'nun eskı müdürü, Nineteen ve Twenty diskolannın sahibi Nlhal Q«yran Koldaa, C*yau Koçak va lınra Baykal bu ••zon Qltm*d*n önca'yl ••rglllyorlar. Ceylan Çaplı mekânını hiçbır ücret talep etmeden gruba tahsis ederek bunu da kabul ctmeliyiz' sığlığında (ki o bundan da paylarını almışlar "Bizimle büyük bir destek vermış. Başka destekda aykınlık noktasına indirgemek, dohiç ilgilenmeyecek bir medya (Hafta Soler de var; Müziklerde Erdir Zat, dış ses layısıyla pasifıze etmektir) ele almıyor. nu) oyunun ilk haftasıııda pe^imize diişbantlarmın doldurulmasında Ali DüSınıfsal boyutunu incelikle koyup egetii." Tabiı ki yanaşmamışlar, daha da şcnkalkar vc Nihat lleri... men erkin harckct edebilmcsinin ve varöte, kaçmak için çaba sarf etmek zorunlığını sürdürebilmcsinin yazısız kanunu da kalmışlar. Benim, tiyatromuz adına Ama Türkiye'de tiyatronun sınırlanahlaka (ki bu noktada ahlak, ahlaklıgerçekten çok önemli bir çalışma olan nı, standardıze olmuş seyirciyi zorladan çıkıp riya manasına bürünüyor) 'Gitmeden ö n c e ' hakkındaki naçizane yan BİLŞAK Tiyatro Atölyesi'nin sopervasızlığı oranında bilinçli bir çomak menfi eleştinm şu: PoliakofTun okudurunlan bitmiş değil. Oyunun tanıtımını sokuyor. Çalışmanın başında ensest olğum tekstlerine ve gördüğüm filmine yapıp, müzik ve efektçi ile ışıkçının ücgusu onlarda da bir rahatsızlık yaratdayanarak biraz yumuşak ve üst metinretlerinı ödemek ve tanıtımını yapabılmış, Emre "Başta, hep ensesten kaçtık. de biraz fazlaca kasvetlı yorumlandığımek için üçaylığına 15 mılyona ihtiyaçAma sonuçta o da her şeyin yanında olnı düşünüyorum. Yine belirteyim: Bana ları var. (Atla deve değil.) Ayrıca grup ması gerektiği kadar çıktı ortaya, daha fazla gclen kasvet (sadece üst metindebu yıl da 'Gitmeden önce'yle Rostov da çıkabilir ileriki oyunlarda bilemiyoki). Yoksa alt metin zaten bir kasvct baASSİTEJ Genç Profesyoneller Festivarum. Ama yapmak istcmediğimiz bir şey taklığı. Bu konuda Nihal de "Bu oyun li'nden ve bir süre oynamak için Mosde olduğumıı/dan daha cesıır görünmck, beni hesaplaşmalara götürdü, bir dönükova'daki Sovzenny Pyesi Tiyatroolduğumu/ kadar ccsur görünmeyi tercih şüm oldu benim için. Beıı şimdi olması gesu'ndan davet almış. Sponsor bulurlarediyoruz." Ensest olgusunun bugünün rektiğinden çok yumuşak oynadığumzı sa gidecekler, üzerine alınması gerekenmedyasında sansasyonel bir değeri var. düsünüyonım" diyor. lerin ilgisine sunulur. M 356 1 9 9 3 SAYI