Katalog

nın büyük bölümü Müslüman olan Mısır vatandaşı bir Hıristiyan; eşi de Yahudi üstelik. Bıı farklı kültürler arasında yaşamak, Akdeniz insanını iyi tanımanın genel sekreter seçilmesinde önemli rol oynadığını saklamıyor Butros Gali. Genel Sekreter seçildiği dönemde Fransızcayı çok iyi konuşması Fransızlann desteğini sağlarken Mısır Dışişleri de 3. Dünya'dan bir genel sekreter çıkmasını isteyen Çin Halk Cumhuriyeti'ni etkiledi. Afrika ülkelerinin de güvenini sağlayınca genel sekreterlik yolıında engel kalmadı. Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne adaylığını koymadan Batı onuCampDavid'deki MısırIsrail banş görüşmeleri sırasında tanımıştı. Butros Gali'nin politika sahnesindeki yükselişi şaşırtıcı oldu. 28 yaşında öğretim görevlisi olarak girdiği Kahire Üniversitesi'nde 1977 yılına dek uluslararası hukuk dalında derslcr vermişti. Dönemin dışişleri bakanı, Devlet Başkanı Enver Sedat'ın Kudüs ziyaretini protesto edince Sedat, profesör Butros Gali'yi yanında götürdü. Butros Gali Mısır Dışişleri Bakanlığı görevini 14 yıl sürdürdü. Bir yıl Konsey başkan yardımcılığı yaptıktan sonra Genel Sekreter kartvizitiyle New York'a uçtu. llk iş olarak, 1992 ocak ayında Kamboçya'da görev yapan 19 bin kişilik Birleşmiş Milletler gücünün başına bir Japon subay getirdi. Ardından kuruluşun yapısıyla ilgilenmeye başladı. 51 bin çalışanı ve 11 bin danışmanı olan Birleşmiş Milletler'de adeta kıyıma gidip masraflan kıstı. Tabii bu operasyon en çok Bush'u memnun etti. BM'nin bütçesine en büyük katkıda bulunan ABD'nin devlet başkanı bu opcrasyonu "muhteşem bir iş" olarak değerlendirdi. Mavi Bereliler kısıntıdan pek memnun olmadılar, ama Genel Sekreter her türlü baskıya karşı gelmcye hazırdı. Bir süre sonra Güvenlik Konseyi ile takıştı. Konsey, Bosna'ya bir askeri harekât planlıyordu. Ancak Butros Gali agırlığını koyup önce Somali Operasyonu'nu uygulamaya soklurdu. 3 aralıkta Güvenlik Konseyi Somali Operasyonunu'nu kabul etti. ABD deniz piyadelerinin Somali'ye ayak basmasından sonra Butros Gali ancak 8 aralıkta NATO'dan Bosna'ya bir askeri müdahalc planı hazırlamasını istedi. Bir telgrafla 30 Islam ülkesi temsilcisiyle Avrupa Topluluğu üyelerini Cenevre'de toplantıya çağırdı. Bosna'da yaşanan vahşete dur demek için yine iplerin elinde olmasını istiyordu Butros Gali. Avru pa'yı harekete geçirmeyi başardı. 17 aralıkta NATO Sırbistan'a sert bir nota gönderdi. Birleşmiş Milletler'den talep gelirse Bclgrad yönetiminin uçaklanna zor kullanarak Bosna hava sahasını kapatacağını bildirdi. Şimdi dünya ButrosGali yönetiminde Birleşmiş Milletler'in nasıl bir karar alacağını bekliyor. Epoca Dergisi dünyanın ateşinin arttığı bir dönemde Birleşmiş Milletler'in tepesinde oturan, politik kararlanyla birçok sorunun çözülmesine ya da büyümesine neden olabilecek insanla, Butros Gali'yle özel yaşamı üzerine söyleşti : Sayın Genel Sekreter; doğduğunuz kıta politik görüşünüzde nasıl bir ağırlığa sahip? sırlı yazarlannı çok seviyorum. Birinci sıraya Nobelli Necip Mahfuz'u koyanm. Ama Gide, Camus ve Mauriac gibi Fransızlan da beğenerek okurum. Yani kozmopolit bir okurum ben. Beğendiğiniz devlet adamını da mı günümüzden seçiyorsunuz? •• Hayır; her dönemden sevdiklerim var. llk sıralara her zaman Mahatma Gandhi'yi, Nehru'yu ve Simon Bolivar'ı koyanm. Küçükken Napolyon'a benzemek isterdim. Küçükken lakabınız var mıydı? ^ Butros, Batı dillerinde Pietro, Pierre ya da Peter'ın karşılığı. Şimdi de çalışma arkadaşlanm, kullandıklan dillere göre ismimi değişik söylüyorlar. Kanm ise Butros'u tercih ediyor. tşiniz konusunda eşinizden nasıl bir destek görüyor sunuz? •• Çalışırken beni rahat bırakıyor. Eşjniz de sizin gibi birden çok dilde konuşuyor mu? a» Daha fazla. Ben Ingilizce, Fransızca ve Arapça biliyorum. O bunlardan başka ttalyanca ve biraz da Ispanyolca konuşuyor. Eşiniz Yahudi, siz de bir Müslüman ülkede yetişmiş Hıristiyansınız. Bu nedenle kişiliğinizde üç büyük dinin birleştiği iddia ediliyor. Nasıl değerlendiriyorsunuz bu görüşü ? •• Kesınlikle kaButroa Oall'nln ulualararaaı poutlkada yıMuı CampDavid 'da parlaroiftKYItzak Şamir, Bnvar S*dat,Butro« Oall). tılmıyorum. Üniversitcdc Islam Hukuku okudum, Islağın getirdiği yorgunluk var. Çabuk •* Şüphesiz ki 3. Dünya'nın sorunlanmın politik görüşü üzerine kitaplar kavrayamayan insanlarla konuşurken nı hep ilk plana alıyorum. Bu ülkelerin yazdım. Ama bu onu temsil ettiğimi yoruluyorum. Yıllann geçmesiyle haredurumu beni çok üzüyor. 3. Dünya'da göstermez hiç bir zaman. Aynı konu ketten çok düşünsel bağlamda işler çok gezdim ve buralan iyi tanıyorum. Hıristiyan dinleri için de geçerli. Bu yapmaktan hoşlanıyorum. Gördüklerimi unutmam mümkün dedinleri fazla bildiğimi söyleyememem. ğil. Kutsal kitaplann birinde şöyle bir Fırsat bulunca ne riir müzik dinliyorSanınm bu dinleri kişiliğinde kaynaşcümle vardır : Zenginler arasında fakir sunuz? tırma bir politika ürünü. Bunlann yayaşamak, fakirler arasında zengin ya•* Mozart ve Beethoven gibi dehalarnında örneğin Budizm gibi önemli bir şamaktan iyidir. dan çok empresiyonist dönemden Radin daha var. Ama hep gözardı edilivel, Debussy ve Çaykovski'yi dinliyoDindar mısınız ? yor. rum. ™ Inanınm, ama fazla ibadet etmem. Siz uluslararası hukuk uzmanısınız. Ya ressamlar? Ailemde annem ve teyzcm her sabah kiBirleşmiş Milletler'in bir ülkenin iç isle•• Yine Rönesans'ın büyük ustalanna liseye gider, dua ederlerdi. rine müdahale kararı sizce hukuka uyMatisse ve Picasso'yu tercih ediyorum. Beğendiginiz özelliklcriniz neler? gun mu? Müzik ve resimde klasikten kaçıyor•* Yalnız çalışabilme gücü, objektif ola» Güvenlik Konseyi'nden çıkacak her sunuz. Edebiyatta nasd seçiminiz ? ma ve iyi bir bellek, olaylan doğru detürlü çözüm karan uluslararası huku•• Zevkim değişiyor. Günümüzün Mığerlendirmemde de bana yardımcı oluku belirler ve buna uyulması gerekir. 4 358 yorlar. Bir de olaylan çok ciddiye almıyorum. 16 yıllık ağır politik görevlerden sonra bile yıpranmadığıma inanıyorum. Bazı çalışma arkadaşlanmın üç ay hükumete kaldıktan sonra değiştiklerini gördüm. Nasıl bir değişim bu? ™ Söyledikleriyle yaptıklan birbirini tutmuyor. Güç, bir uyuşturucu gjbi insanın hareketlerini, düşüncelerini etkiliyor. Pekiyi olumsuz yönlerinizi konuşalım biraz.. •• Çok meşgul olduğumda dikkatimi ve enerjimi kültüre veremiyorum. Fazla iş nedeniyle ne bir roman okuyabiliyorum, ne bir tiyatroya gidebiliyorum. Müzik dinleyemiyorum. Bir de yaşlılı C U M H U R İ Y E T DEROİ 17 O C A K 1993 SAYI 16