Katalog

•(. B B E R A T İ L İ G O N Ç I K A N Budizme kadar her konuya ilgi göstcriyor. Bu ilgisini konferanslarla, makalelerle topluma yansıtıyor. Arfa göre de bu arada dağılıyor, kendi alanında , bilimde ycterince üretemiyor. İTÜ Rektörü Prof. Dr. llhan Kayan ise "Zcki insanlar içinde bulundukları koşulları aşabilen insanlardır" dıye başlıyor Mustafa İnan'ı anlatmaya. öğrencisi Kayan'a göre Mustafa 1nan boylr biriydi. Elinde sihirli bir değnek yoktu ama ünivcrsitcdeki sorunlaıı çözcbilecck yapıya sahiptı Hocasını "güier yii/lü, işine bağlı insanlara saygılı, nefsini kontrul cdebilen bir insan" olarak tanımlayan Kayan'a, bir başka İnan öğrencisi Prof. Yalçın Aköz, s.u sö/lcrle katılıyor: "Bizim aklımızda öğrenciyken ınUtcahhit olmak, para kazanmak gibi düşünccler vardı, asistan olmak degil. Bizi, düşüncelerimizi etkiledi. Başka insan tanımıyorum ki, bu kadar dcğişik konularda araştırma yapsın, düsüıısün. O komple bir iıısandı." Mustafa inan'ın öğrencilerinden Erdoğan Şububi hocasının, ürettikleriyle bugün de güncelliğini koruduğundan inanıyor. Geçerliliğini yitirsc de, hocasından aldığı değerleri sahiplenen Şububi'yi anlattıklanyla bir başka öğrenci Prof. Dr. Vural Cinemre tamamlıyor: "Mustafa tnan, özellikle bilim çevrcsinde bağımsız düşünceye çok önem ve Bip bilim adamımn olum yıldonumu iç sizin profesörünüz sefertası taşıdı mı? Kipling'le, Hayyam arasında bir dünya düşledi mi, bilimde ckol yaratmak uğruna paradan va/geçti mi, damdan düştü mü, bir ev sahibi bile olamadan öldü mü? Hiç sizin profesörünüzün hayatı roman oldu mu? Sizin ojmadıysa bile Süleyman Demirel'in, Turgut Ozal'ın, 194467 yıllan arasında İTÜ'den mezun olan, bugün rektör, bilim adamı, yönetici, sanayici pek çok kişinin böylc bir profesörü oldu. YÖK'tcn çok önceleri de bu profesörün hayatı romanu dönüştü. Oğuz Atay, "Bir Bilim Adamımn Romanfnda ithal malı ilimin olmayacağına inanan, kürsüyle ticarethaneyi birbirine kanştırmayan Mustafa inan'ı ya/dı. Üç gün sonra, Mustafa lnan'ın ölüıniinün 25. yıldönümü. İnşaat fakültesi dekanlığı ve rektörlüğünü yaptığı İstanbııl Tcknik Ünivesitesi'nde, İnşaat Mühcndislcri Odası'nda anılacak Inan. Matcmatikçi Prof. Dr. Cahit Arf, eşi arkeolog Prof. Dr. Jalc İnan vc oğlu Hiiseyin Inan da onu anacaklar. Fransı/ işgali sırasında Adana'dan, Ikinci Dünya Savaşı sırasında da doktorasını yaptığı İsviçre'den kaçmak zorunda kalan Mustafa Inan, 1911 Adana doğumlu. öğrenciykcn Erkek Lisesi'nin öğretmen açığını kapatan "Riya H ziyeci" lakaplı tnan, Adanalı şivesini ölene dek korudu. Bütün okullan leyli meccani okudu. Yüksek Mühendislik Mektebini de. Askerlik dönüşü, Teknik Mekanik ve Genel Mukavemet Kürsüsü'nü kurdu. Cisimlerin mukavemeti, fotoelastisite, elastomekanik konulannda ekoller oluşturdu. TÜBFTAK'ın kurucuları arasında yeraldı. 27 Mayıs sonrasında Bayındırlık Bakanlığı teklifini, bilimden uzak kalacağı endişesiyle geri çevirdi. Reklörlüğü döneminde, 27 Mayıs'a az bir zaman kala tTÜ radyosu susturulunca ağladı. Oğlu Hüseyin'in doğumunda, parası/lıktan, karısı iki gün hastanede rehin kaldı, kendisi aynı nedenle haslanenin bulunduğu Haydarpaşa'dan Frenköy'deki evine yürüdü. Yine de bir yakınının birlikte müteahhitlik yapma önerisini geri çevirdi. Geri çevirdiği bir başka öneri dc hastalığında doktorların "Yurtdışına çıkın"lan oldu. "Olmaz" dedı. "Burada da hastancler var, benim gibi, ilimlo ugraşan bir insan, ülkemizdeki başka ilim adamlarını nasıl hiçc sayar? Bizim doktorlarımız da onlannkinden aşağı kalmaz." Divan edebiyatım hep sevdi, özellikle Fuzuli'yi. Hem derslerinde hem de sohbet ortamlannda Fuzuli'den, Ncdim'den bcyitler okuyordu. Yahya Kcmal, Orhan Şaik Gökyay'lı loplantılar Bir Blllm Adamı: Muatafa Inan. Mustafa Inan llkokul mazunu. CUMHURİYET OEROİ 2 A Ğ U S T O S 1992 SAYI 332 onsuz başlamıyordu. Bir avukata fotoelastiteyi anlatacak kadar öğrcticiydi ama soba yakmayı bilmiyordu, Side'de bir köylüye iyi yoğurt nasıl yapılır anlatabiliyordu. Arkeolog Jale tnan, bugün Side'de çalışmalannı sürdürüyor. Mustafa 1nan'ı düşündüğünde şefkatli , sevecen bir eş anımsıyor. Matematiksel çözümlerle sobanın borulannın nasıl takılması gerektiğini bilen ama mukavemet üzerine bir formülü düşünmeyi .borunun ucundan tutmaya yeğleyen. "Bugün" diyor Jale İnan. "ka/ılarda bir kepçcye ya da bir başka mal/cmcyc ihliyaç duyduğunıda Mustafa'nın anısı bana yardımcı oluyor. Karayollannda ya da başka kuruluşlarda yetki sahibi olan unun öğrencilcri bu cksiklerimizi tamamlıyorlar." Ünlü matcmatikçi .C'ahıt Arf, Mustafa tnan'ın en yakın arkadaşı. Bir Bilim Adamımn Romanfnın da baş kişilerinden olan ArFa göre İnan, zeki , olağanüstü bir hafı/aya sahip, iyiliksever bir insan. lnan'ın gördüğü tek hatasını toplumun bugün de sürdürdüğü "parlaklık"'tutkusuna bağlıyor. Toplum, tek başına bilimle uğraşan, ekoller yaratan insanlan pek umursamıyor, onun için yüzeyde gördükleri önemli. Bunun için de İnan, divan edebiyatının şiirlerinden Prof. Dr. Cahlt Arf. rcn bir kişiydi. Dolayısıyla yaşasaydı bugünkü kuruluslara karsı çıkabilecekti. Belki etkili de olabilirdi. Ama maalesef onu Tiirk biliminc çok büyük katkılarda bulunabilecek bir dönemde kaybettik. Onun ölümündcn bu yana mekanik öğretiminde bir derleıne olduğunu da ne yazık ki söyleyemiyoruz." < 21