Katalog

KOIMAKALTI H A 0 Z C A N ö Z G 0 R Restorasyonda insan malzemesi Konakaltı Han'ında restorasyonun ince ahçap is lerini, iki genç ama bilgili usta yapıyor. Mesleklerini seyyar marangozluk diye tanımlayan Mehmet öz ve Ali Aydemir, yöre köylerinde gezlci çalıştıklarından, geleneksel işleri biliyorlar. T arıhi evlcrı vc yaşayan kentsel SİT alanıyla ün salan Muğla, 1970'ten bu yana "ödün verilmeden" sürdürülen çalışmalarla bir "kültür kenti" olmaya hazırlanıyor. Eski yapılar yenilcnirken, yeni bınalar yapılırken, yöresel mımariyi yansıtmalarına özelöncmveriliyor. Eski kent içindeki dar yollar, küçük meydanlar, şadırvanlı avlular... Yine eski ölçülerindc korunuyor. Tescilli sivıl mımarlık örneğı yapılan "tescilden düşürülmüyor" tersine, 1979'larda "gözden kaçan" kimi bınaların da "tescili" için girisimler gözleniyor. Yaklaşık 15 bin kişiyi barındıran (kent nüfusunun yarısı) ve kentin yerleşme alanının 2/3'ünükaplayankocabirbölge,Türkiye'deki öbür "kentsel SİT" alanlannın aksine, "metruklaşmadan", çöküntü mahallelerı haline gelmeden, yıkıma terkedilmeden... bız/at yerli halkın is kânı ile birlikte, insanlarla ve kültürel geçmişleiçiçeyaşamınısürdürüyor... M uğla'nın bu özelliği, geleneksel kimliklerini ve doğal özelliklerini hızla yitiren, yaygın deyişle "betonlaşan" Bodrum, Marmaris gibi turistik ilçeleri için de bir "kurtancı" işlevi göriiyor. Turizm acenteleri, şimdilik "günübirlik turlarla", Güney Ege'nin kent kültürü ve tarihsel kimliğini görmek ısteyen yabancıları otobüslerle Muğla'ya taşıyorlar. Turistler, Asar(Hisar) Dağı'ndan aşağıya doğru inen tarıhi sokaklara gruplar halinde dağılıp, eski evlerle ve bu evlerde yaşayan Muğlalılarla tanışıyorlar. Kentin fotoğrafları, özel albümlerde dünyanın dört bir yanına dağılıyor. 1984'ten bu yana yinelenen Kültür Şenlikleri'nde "mimarı miras" ve "kentsel koruma"sürekli öneçıkarılıyor. Yerel mımarinin özgiin ayrıntısı "Muğla Baeası" kentin resmi "sembolü" olarak All Bodur (58) II* All Aydamlr (42) usUlar, Muğla'dakl Konakaltı Han'da Iş başında. belediyenın ve öbür bırçok kamu ve özel sektör kuruluşlarının, yerel basının her türlü basılı cvrakında "baş köşede"yeralıyor.... Bu örnek koruma çabasında, kuşkusu? öncelik görevini yine 1979'lardan bu yana belediyc sürdürüyor. Yönetimler değişse bıle, "eski Muğla'yı koruma" politıkaları değı^mıyor. Dahası, yerel seçımlerde, "SİT'i kaldıracağız" dıyenler değıl, "Eski Muğla'yı ve yapılan koruyacağız" diyenler daha çok oy topluyorlar. Kenttekı yoğun koruma çalışmalarında ım/ası olan ve ılk SİT alanı kararlarının alınmasında Belediye Imar Miidürü Konakaltı Han'ın ön c*ph*slnd* restorasyon (*n Ustta) va haolarak gorev yapan Y. nın 1S84't«, rastorasyon başlamadan öncakl durumu (listte). Mımar Oktay Ekinci, bu sosyal olguyu lıklcnnın sosyal yuşantının da gelışebılşöyle açıklıyor:"Muğla halkı, köklü bir mesi için yeni mekânlara gereksınme kent kültürüne sahip. Komşuluğa, dostvar. Bu gereksinmenin önemli bir bölüluğa, birlikte yaşamaya büyük öncm vemü inşaatı tamamlanmak ü/ere olan riyor. Eski kent dokusu, bu kültürün fizik Konakaltı Han Külliyesi'nde karsılananlamda yapılannıasıyla oluşmuş. Örnemak üzere yaklaşık 250 yıllık bırgeçmişi ğin, hiçbir ev komşusunun manzarasını olan tarihı han I985'te başlanan rcstokesmiyor, ya da hiçbir pcncere yanındarasyon uygulaması ile baslanan eski kinin iç avlusuna bakmıvor. Bu nedenle kentin önemli bir bölgesınde "Kültür insanlar koruma planının amaçlarını anMerkezi" haline getırılıyor. İnşaat, alattığımızda, Bı/ de boyle yaşamak istiğırlıklı olarak geleneksel yöntemler uyyoruz1 dediler. Ve korunan mimarinin asgulanarak yapılıyor. LJstalar, eski ustalında kendi kültürlerinin ve keyifii yaşanlar kullanılan mal/emelerle yine eskisi tılarının korunması demek olduğunu hegıbi taş, ah^ap ve bağdadı tuğla dolgumen gördüler ve benimsediler..." lu duvarlar... Muğla'nın "kültür kenti" olabılmesi Konakaltı Hanı'nın kültür merkezi için kuşkusu/saltnzıksel koruma yeterolması 1983 yılında Ağa Han Mimarlık li değil, kentteki kültür ve sanat etkinödülü'nün Nail Çakırhan'a verilmesi ile C U M H U R İ Y E T D E R O İ B E Y L U L 1 9 9 1 S A Y I 2 8 7 18