Katalog

HAFTANIN KONUĞU Devlet sanatçısı İdil Biret ile müzik dışı Kedilerin yaşantısını görüntülemek isterinf Bütün hayvanlara, ama özellikle kedilere karşı büyük bir tutkusunun olduğunu belirten İdil Biret, küçük bir videokamera ile İstanbul sokaklarında dolaşıp kedilerin yaşantısını görüntülemeyi hayal ediyor. dil Biret'in kim olduğunu bilenlerin çoğu için ilişkileri hangL düzeyde olursa olsun, bu değerli piyanistimiz, bir efsanedir. Çoğunlukla Brüksel'de yaşayan İdil Biret, konser vermek için dünyanın dört bir yanına yolculuk yapar. Kışın iki kez konserleri için birkaç günlüğüne uğradığı ve yaz aylannın bir bölümünü geçirmek üzere geldiği lstanbulun insanı için aslında o, bir "yabancı"dır. Sosyal ya da kultürel etkinliklere katılmaya pek zaman ayıramaz, alışmış olduğu yoğun çalışma temposunu tatildeyken bile sürdürür, kendi deyişiyle fazla "dağılmamaya" özen gösterir. Bu yüzden de ona şurada burada rastlamak pek olası değildir. İ yanoya yalnızca on parmakla değil tüm bedeniyle hükmedebilen, koskoca senfonileri hiç nota kullanmadan, notayı sanki içten dinliyormuşçasına hatasız yorumlayabilen, 1950'li yılların bu "harika çocuğu" nasıl bir insandır? Onu, merakları, ahşkanlıkları, düşleri, kısacası "insan" yönleriyle tanımak için kapısını çaldık... İdil Biret o gün, ekoseli gömleğinin üstüne leopar desenli bir yelek giymiş, daracık fitilli kadife pantolonunun paçaları üstüne, mavi süet botlarını çekmişti. Beline ise çantalı bir kemer takmıştı. Soğuk bir ocak gühü idi. Bu giysilerin, bu kadar güzel bir bağdaşım içinde, bir kişiye böylesine yakışmış olabileceğine insan ancak gözle görünce hak verebilir. . Moda sizce nedir? • Ben, sırf moda olanı izlemeye çalıştığımı hiç bilmem. Benim için en önemli kriter, kendime yakıştırdığımı, uygun gördüğümü, eğer içinde üstelik rahat da ediyorsam, moda olup olmadığını hiç düşünmeden giymektir. Çok farklı yerlerden ve farklı zamanlarda satın alınmış parçaları birbirine uydurup giymekten büyük zevk duyarım. Ev eşyalarında merakımz? • Antikalara olan düşkünlüğüm, görüyorsunuz, büyük bir tutku halinde. Brüksel'de de benim için en iyi dinlenme, avunma, gezme, bit pazarına bir kaçamak yapmaktır. Evimde artık bir tek parça eşya bile koyacak yer kalmadığından, hiçbir şey satın almamak için kendimi frenliyorum. Yalnızca iyi bir şeyler görDavlat Sanatçısı pıyanlsl İdil Blrat, 104O Ankara do^umludur. 1957 yılında Paria Konservatuvarı'ndan birlnclllkle mezun olan sanatçı uluslararası dört öncmll ttdülitn v* tam 48 plağın sahibi. Bunlar araaında, Boothovon'ln bütün aenfonilari Uszt'ln piyano dUzenlemesi va Chopin'ln bütun konçartoları yar alıyor. . On beş yaşında Paris Konservatuvan'ndan üç birincilik ödülüyle mezun olan İdil Biret'in profesyonel yaşamı, ABDde, Boston Senfoni Orkestrası eşliğinde verdiği bir konserle başlar. Bu konserde Biret, Rahmaninof'un 3 numaralı piyano konçertosunu, Erich Leinsdorf yönetiminde yorumlar. Ertesi yıl konçertoyu Londra'da, Londra Senfoni Orkestrası eşliğinde çalar... 198081 yıllannı kapsayan Avustralya turnesini, 1984 yılında Sovyetler Birliği'nde, Leningrad Flarmoni Orkestrası eşliğindeki konserleri izler. Avrupa'nın yaklaşık bütün büyük kentlerinde konserler veren İdil Biret, festivallere katıhr, piyano yarışmalarında jüri üyeliği yapar... Bütün bunları bilsek de kimdir tdil Biret? Sahneye o büyüleyici, ritmik, hiç acelesiz yürüyüşüyle girmesiyle birlikte yoğun bir 'miizikal enerji alanı' yaratan, pi mek için gidiyorum antikacılara. Fakat kısa bir süre önce Brüksel'de, dayanamayarak, koskocaman bir Çin yatağı satın aldım. Evet, bir sürü parçası olan muhteşem bir yatak! Oysa böyle bir şeye evde ne gcrcksinim var ne de yerimiz. Yatak eve teslim edilmek üzere getirildiği zaman, ben kaçıp ortadan kayboldum. Kapıyı eşim açtı. Karyolayı görünce şaşırdı. Yanlış adrese gönderilmiş olduğunu söyleyip geri çevirirken ortaya çıkmak zorunda kaldını. Yatağı parça parça evin orasına burasına koyduk. Belki öylece bırakırız, belki de yatak olarak kullanırız. Ya kedi tutkunluğunuz? • Evet, özellikle kedilere, ama bütün hayvanlara, köpeklere de büyük tutkum var. Küçük bir video kameram olsun isterim, İstanbul sokaklarında dolaşıp kedilerin yaşantısını görüntülemek için. Sokak kedilerinin, köpeklerinin zehirlenerek öldürülmelerine çok üzülüyorum. Oysa Belçika'da bu işi bakın nasıl çözümlemişler: Sokak kedilerini hadım ediyorlar, sonra boyunlarına numaralı bir tasma takıp serbest bırakıyorlar. Böylece herkes biliyor ki bunlar sahipsiz ve beslenmeye muhtaç hayvanlardır. ömrü olduğu kadar da yaşıyor sokaklarda bu hayvanlar... CUMHURİYET DERGİ SAYI 258