Katalog

S A Ğ L I K İ Cİ N S P0 R M E T I N T Ü N M E Z alanlarına koşuyor. Performans sporlarını konumuz dışında bırakarak zinde kalmanın bir yolu olan sağlık için sporu elealalım. "Sağlık için spor" denildiğinde ilk akla gelen, insanın fiziksel yapısı. Yaşın, cinsiyetin vücut ölçülerinin spor yapmaktaki önemi yadsınamıyor. Örneğin çok genç bir insanın yürüyüşe yönelmesi nasıl ki fiziksel yapısına katkı sağlamazsa, çok yaşlı bir insanın uzun koşular yapması da o denli sakıncalı. Cimnastik hareketlerinden tutun da, yürümek, koşmak, hızlı yürümek've aerobik hareketler yapmanın temelinde yatan, oksijenliçalışma... Sabah sabah ormanlık bir bölgede koştuğunuzu varsayalım; eğer koşu anında nefes nefese kalıyorsanız bu çalışmanın size bir yararı olmadığı gibi kalp damar ve sinir sisteminizi de büyük bir yük altına sokuyorsunuz demektir. İster sağlık için, isterse performans için spor yapın, eğer devamlısdedy state(alınan oksijenin vcrilen oksijene eşit olması) ortamını yakalayamıyorsanız vücudu yük altına sokuyorsunuz demektir. Alınan oksijenin verilen oksijene eşit olması anı, insanın rahatça nefes alabildiği durumdur. Bunun anlamı spor yapmaya yeni başlayan insan nasıl bir yükleme altına gireceğini kendi kendine kontrol edebilmesi. Nefes nefese kalındığı an vücut oksijene borçlanmıştır. Bu durumda yapılması gereken, egzersizi yavaşlatıp normale döndükten sonra yeni bir egzersize başlamaktır. Aşırı y üklenme yapıldığı zaman, ertesi gün hareket organlarında ağrılar hissedilir. Bu da fazla yüklenmekten ötürü vücutta laktik asidin birikmesinin kanıtıdır. Laktik asit organizmanın frenidir. Laktik asidinbirikmesi sonucu adelelere giren kramplar, "Artık dur, zorlama" anlamınagelir. VUcut ölçülerl söz konusu olduğunda, spor yapan insanın karsısındaki en önemli sorun kilo fazlalığı. Vücutta kilo arttıkça eklemlere ve omurgaya daha fazla yük bindiğigibikemiklerin kolay kırılmasına zemin hazırlıyor. Bu tür insanların aşırı y üklen On mile hangi stres dayanıp? ABD'de yapılan sağlıklı yasam koşuları Için dile getirilen "On mil koşmaya hlçbir stres dayanmaz," sözü, ruhsal ve fiziksel olarak zinde kalmanın önemli bir ipucunu vermiyor mu? Koşmak veya belirli zaman aralıklarıyla yürümek, insanların kendileriyle ve doğayla baş basa kaldıkları, günlük sorunlarından arındıkları önemli bir an değil mi? JJ nsan yaşamı hareket üzerine kurulu. I Fiziksel aktivitesini durduran hcr in• sanın vücut fonksiyonları yavaşlar. I Bu da stresli ve durgun bir yaşama davetiye çıkarmak anlamına gelir. İşin en ilginç yanı fnsanın hareketsiz yaşamı çok kolay kabul etmesi ve yeniden hareketli bir yaşama geçmesinin zorluğu... ABD'de sağlıklı yaşam koşularına yönelik olarak dile getirilen "On mil koşmaya hiçbir stres dayanmaz" sözü, ruhsal ve fiziksel olarak zinde kalmanın önemli bir ipucunu vermiyor mu? Koşmak veya belirli zaman aralıklarıyla yürümek insanların kendileriyle ve doğayla baş başa kaldıkları, günlük sorunlarından arındıkları önemli bir an değil mi? Kişiler spor yaparken veya koşarken sorunlarını, toplumsal durumlarını, ekonomik darboğazlarını ve benzeri daha pekçok sorunlarını düşünebilecek halde olmuyorlar, salt o anki yaşantısına yani koşarken duyumsadıklarına, yaşadığı o ana düşüncelerini odaklaştırıyorlar. GünümUz Insanının en önemli korkularından blrl, hareketsiz kalmak. Bu nedenle modern yaşamda kişi, hareket organlarının üzerine titriyor. Bu motivasyonla, milyonlarca insan spor Jogging yaparkan kullanılan glyaltorln okaljan ahf varişIni •ng*ll«m*tn*sl g*r«klr. melerden daha fazla kaçınması gerekiyor. Toplumumuzda, uzun uzun spor yapmak veya vücuda aşırı yüklenmekle, "kilolardan arınılacağı" gibi son derece yanlış bir kanı hâkim. Oysa yukarıda da belirttiğimiz gibi yağ yakmanın en önemli yöntemi devamh oksijen alabilmek. Eğer vücut oksijen alamıyorsa yağ yakmanın koşullan da ortadan kalkıyor... Bgzersiz yapan insan ne zaman yağ yakmaya baslar? Egzersizin ilk 20 dakikasında ancak günlük yiyeceklerden alınan kaloriler harcanabiliyor. Vücuttaki rezervyağları eritcbilmek için ise 20 dakikadan daha fazla eksersiz yapmak gerekiyor. Zinde kalmanın önemli bir yolu beslenme ile egzersiz ilişkisini iyi bilmekten geçiyor. Toplumumuzda karbonhidratlı ve yağlı yiyecekleri tüketmeye eğilim fazla. Gereğinden fazla alınan karbonhidrat ve yağlar kolayca kiloya dönüşüyor. Sonrasında insan bu kiloları vücudunda taşımak veya vermek için büyük çaba harcamak zorunda kalıyor. Öyleyse spor yapmaya başlamakla birlikte, alınacak gıdaların seçimine de özen göstermek gerekiyor. Bundan aşırı perhize girmek anlaşılmamalı. Çünkü iştahlı olmak sağlık belirtisidir. Önemli olan alınan enerjiyi spor yaparak vermek veya harcamaktır. Hiçbir şey yeD E R G İ 8 A R A L I K 1 9 9 1 S A Y I 3 0 0 Clmnastik salonlannda milzlk «f llglnde grup hallnde yapılan avroblk insanı daha lyi motiva «dlyor. C U M H U R İ Y E T