Katalog

UZAKDOGU KEIMTLERİ ve yörenin temeldeki yeşil görüntüsünü koruması. Gecekondulaşmad an, şekilsiz yapılardan nasıl korunmuş Singapur böylesine? İlk gezi durağımı/ olan güney deki Scntosa Adası, yemyeşil örtüsünü görkemli biçimde korumuş. Yer yer, yeşil örtü, yeni otellere, turistik alanlara yer açmak üzere yok edilmiş gerçi. Adada en son İkinci Dünya Savaşı'nda görülen kaplanlar Çln mahall*slnd*,hayat sokaklarda yasanıyoR y»m«kiçm«k, alışdan eser kalmadığı v*rlf, dostluk v* sohbat, hw s*y kaldınmlarda akıp gldlyor... gibi birkaç kıytırık maymundan başka Araplar da gcliyor ülkeye... Böylece "vahşi hayvan" da yok. Ama yine de biSingapur'un bugün bile süren karmazim onca geniş ülkemizde kimi zaman karışık etnik yapısı oluşuyor. görülen bina yığılmalarına, çirkin kentRaffles'ın adı, bugün Singapur'un leşmeye, birçok ülkede olduğu gibi Sinkurucusu olarak anılıyor. Kentin mergapur'da da rastlanmıyor. kezi olan "eski Singapur"dakı Raffles heykeli, İngiliz sömürgeciliğinin tarihSingapur'un zenginliğinin tarihsel neteki parlak anlarını düşünür gibi bakıdenleri var kuşkusuz. Geçen yüzyıl başyor ırmağa doğru... Yüzyılımızda Solarından beri önemli bir liman, bir ticamerset Maugham, Charlie Chaplin gibi ret merkezi olmuş. Malezya'nın kauçuünlüleri ağırlamış olan Raffles Oteli ise gu ve kalayı, Endonezya'nın petrolünü yıllar süren bir onarımdan sonra ekim işleyen rafinerilerin ürünü, hep buraayında görkemli bir törenle yeniden adan ihraç ediliyor. Kentte bir rastlantı çıldı. sonucu ilk önce Sentosa Adası'nı gezmemizçok yararlı oluyor.Çünkü bu tuKentin çeşitli turistik değerleri ve çeristik adanın çeşitli atraksiyonları arakici gezi programları var. Sentosa Adasında yer alan bir müzedeki "Singası'nın içerdiği ziyaret yerlerinden biri, pur'un öncüleri" adlı bir bölüm, görSiloso Kalesi'ni ve "teslim odaları"nı kemli maketlerle kentin geçmişini, ökapsıyor. Yarımadanın daha ötesinde, nemli aşamalannı, parlak anlarını canChangi yöresinde ise savaştan beri oldulandırıyor. Böylececanlı tablolarhalinğu gibi bırakılmış "esir kampları" varde, küçük bir Malaya kıyı köyü olarak mış. Singapurlular, 1942'deki Japon işbaşlayan Singapur tarıgalini ve Ingilizlerin adayı beklenmedik hi, sonra Çinli tüccarlabiçimde kolayca teslim edişlerini unutrın gelişi, daha sonra muyorlar. Kuzeyden, orman içınden Doğu Hint Şirketi'nin hiç beklenmedik biçimde gelen Japon genç bir subayı olan saldırısı (tngilizlerin "Japonlar ormanı "sir" Thomas Raffles'ın geçip gerilla savaşı yapamaz" önyargıkentin tarihini değiştisıyla önemsenmeyen bu saldırı) kenti ren girişimlerini görühemen rnların eline düşürmüş. Adanın yorsunuz. Bu hırslı ve çeşitli yerlerinde esir kampları kurulgözüpek genç tngiliz, İnmuş. Siloso Kalesi'nde kamp yaşamı, giliz sömürgecilerıne özinsan boyu mankenler, yarı karanlık ızü bir atılganlıkla, sıtma hücreler, çeşitli eşya, duvar yazıları, anı \c malarya kaynayan bu defterlen vs. ile anımsatılıyor. Sanki küçük liman köyünü yan odada Kvvai Köprüsü'nü onartIDoğu'nun en büyük limak hırsı içindekı İngiliz subayı Alec nıanı halıne getiriyor. Guiness'le Amerıkan subayı YVilliam Bunun için Malaya'daki Holdcn tartışmaya başlayacaklar!.. Johor Hanedanı'nın Savaşın anılannın taze tııtulması, temsılcisı olan TemenSingapur'un bağımsı/lığına gıden yolu gong'a yılda 5.000, Joda açmış. Kolonyali/min etkılerı, en ahorlara ise 3.000 "İspan/ından herkesin İngilizceyı konuştıığu yol Dolan" vermeyi kabu ülkedederindenderıne belki hâlâ sübulederek!. Daha sonra rüyor. Ama savaş sonrasında "birülkeekonomik gelişmeyle yi en iyi kendi kendisi korur" ilkesıne ıbirlıkte Çinliler, Hintlinanmışlar Singapurlular... Ve uzun bir ler, Ermeni, Yahudi ve demokrasi ve özgürlük savaşımından C U M H U R İ Y E T DERGİ 8 A R A L I K 1991 SAYI 300 Singapun'da göpünüse kanma! Kişi başına milli geliriyle Japonya'dan sonra "Asya ikinclsi" olan bu kentülke, son 20 yıldaki "görülmemiş kalkınmasını" biraz da, "solu yasaklayan", baskıcı ve sert iktidarlar altında sürdürmüş. Bu orman, beton ve çelik adasında, çoğu Çinlilerden oluşan nüfusun tümü, İngilizce konuşuyor. S ingapur... Bir ada mı, bir kent mi, bir iilke mi? Hepsi birden.,. Malezya (eski adıyla Malaya) yarımadasının bu güney ucu, birtakım adalarla çevrilı bu yarımada "burnu", sadece 616 kilometre kareye (Türkiye'nin binde birinden az!) yayılmış 3 milyon kadar nüfusuyla, Uzakdoğu'nun en kalkınmış, en zengin ve en ilgınç ülkelerinden birini oluşturuyor. Bir tanımlamaya göre "bir orman, beton ve çelik adası" bu... Ancak son 20 yıla yayılan görülmemiş kaİkınması, bu küçücük ülkeden gelışen beton ve çeliğin yanı sıra ormana da yer bırakacak mı? Ülkenin temelsorunubu... Kişı başına yılda 7420 dolara ulaşan geliriyle, Singapur, Asya'nın Japon ya'tlan sonra en kalkınmış ülkesi. Bu zenginlik, Uzakdoğu gezilerinin değişmez merkezlerinden bıri olan Singapur'da, alabildiğine yeşil, rahat ve görkemli bir kent biçiminde karşınıza çıkıyor. Her yerden mantar gibi fışkıran yüksek yapılar, gökdelenler, belli ki her şeye karşın planlıprogramlı biçimde yapılmış. Bu yüksek yapılanma, kentin eski semtlerine, tarihsel yapılarına bir ölçüde zarar vermiş kuşkusuz. Yine de "eski kenti" bulup gezmek ve kimi yapılara hayran hayran bakmak hâlâ mümkün. Asıl önemlisi ise patlama biçimindeki gelişmeye ve 1820'lerde ilk kez yapılan nüfus sayımında 10.000'i aşmayan nüfustaki görece patlamaya karşın, kentin Singapur kentlnd», nehir boyunca, önd* «skl «vtor, arkada yüks*l»n yapılar llglnç bir siluat oluf turuyor. 18