Katalog

Kapkara asfaltları, hıçbır uygar ulkede görülmeyecek yükseklıktekı kaldırımlarıyla Heybelı'de, Kınah'da, Burgaz'da ve elbette Büyükada'da, beton yığınlar anlayışını, daha adaların yollarına adım atar atmaz hıssedıyorsunuz Çanlar, Adalar için çalıyor Necatl Güngör Kimlerdi ada dostlan? Ne ıstiyorlardı ve kımın dostluğunu savunuyorlardı? Bu sorunların yanıtını şöyle veriyorlardı: "İnsan ile insan ve insan ile doga arasındaki uyumu ve barışı surekli kılabilmek amacıyla Istanbul Adaları'nda çevre, kultur ve sanat alanlannda etkinliklerde bulunmak için Çelik Gulersoy başkanlıgında yuz otuz dort ada dostunun girişimiyle 1989'da bu dernek etrafında toplandık." nıbaşında bir oksijen çadırı gibi yüzyıllardır varhğını sürdüregelen Adalar, koca kentin uzantısı olarak artık hızla elden çıkıyordu. Nasıl gerçekleşıyordu bu elden çıkma olayı? Adalar'dakı büyük ba| ve bahçelerin bölünerek arsalar haline getirilmesi, orman sınırları aşılarak içlerine binalar yapılması, yapılan hemen tüm binalann nizami ölçüleri aşan büyüklük ve yükseklikte olması, çatı aralarına kaçak katlar sığdırılması, restorasyon bahanesiyle eski güzel köşklerin yıkılıp yerlenne yüzde yüz daha büyük, daha yüksek, oranları bozulmuş binalann dikilmesı, Adalar'ı çirkin birer ta$ yığınına dönüştürmekteydı. Artık yalnızca eski ressamların tablolarında kalan kızıl toprak rengindeki şose yollar; biraz ısınınca kaygan hale gelen ve bu nedenle atların, çocukların, yaşlıların, sakatların yü.. rümesi için elvenşsiz, adi, kara renkli asfaltlara dönüştürülmekteydi. Yine ada yollarına uygar Ulkelerde görulmeyecek ölçiıde yüksek kaldırımlar yapılmaktaydı. Bıyolojık antma düşunülmeden, yokuşlardan ölürü meydana gelecek basınçlar hesaplanmadan kanahzasyonlar doğrudan denize verilmış, denız öldürülmuştü. Çeşitli bahanelerle kesilen, yakılan ve yasal kılıflar uydurularak ortadan kaldınlan ağaç sayısı on bınleri bulmaktaydı. Kıyıların kimi kulüp ya da özel kişilere peşkeş çekilmesinin yanı sıra son yıllarda hızla artan inşaat molozları kıyılardan denizlere Tetnmuz 1990 tarihlı Cumhuriyet Dergi'de yayımlanan, "Ada Sahillerindc Sefa Bahçeleri" başhklı ya/ımızdan öturü, Ada Dostlan Dernegi'nden bır mektup aldık geçtiğimiz günlerde. Söz konusu mektupta, "Yazınızı zevkle, ancak biraz da içimiz burkularak okuduk" denıliyordu. Ve şöyle sürdUrüyordu ada dostlan mektubunu: "Yazınızı zevkle okuduk, çunku bu doga harikası yoreden hak eltiği guzel dille soz ediyordu... İçimiz burkularak okuduk, çunku bu doğa harikası, kullur ha/inesi Adalar'ı öldıirücu bir ur gibi sarmış bulunan ve yok etmekle tehdit eden tehlikelerden soz etmiyordu." Elden çıkan Adalar Dernek başkanı mımarlık profesörü (emeklı) Asım Mullu'nun verdiğı bılgılere göre kentle^me surccıne gırdikten sonra koca bir beton yığını halıne dönüşen İstanbul'un ardından, Adalar için de tehlike çanları nıcedir çalmaya başlamıştı. Kentin hemen ya 12