Katalog

lyi ki doğdun Ingmar Bergman m Saniyeleri saatlere dönüştüren sinema dehası 70 yaşında Isveç sinemasının ya da daha doğrubir deyişledünya sinemasının dahilerinden yönetmen Ingmar Bergman, 14 temmuz günü 70. yaş gününü kutladı. Sinema dünyasının diğer devlerinin Bergman'a yolladıkları yaş günü mesajlanndan bir bölümünü okuyacaksınız aşağıda. Derltyen: Ahmet Boyacıoğlu m lsveçlı ünlü yönetmen Ingmar Bergman, 14 Temmuz 1988'de 70 yaşgununu kutluyor. lsveç Fılm Enstitüsü'ncc yayımlanan "Chaplin Fılm Magazıre" bu nedenle bir sayısını Bergman'a ayırdı. Bu özel sayıda dunyanın bırçok ünlu sinemacısının Bergman ve sinemasıyla ilgili gorüşlerıne yer verıldı. Bu sayıdan derlediğımiz ilginç bolumlerı aşağıda bulacaksını fİGenel birdeğerlendirme m yaparsak çöğu sinemacı se • yırcıye her yıl iyi ve kalıtelı yapıtlar sunmaktadır. Onların uzerınde daha kişısel, daha derın, daha özgun ve daha ılgı çekici fılmler yapan sanatçıları görurüz • \ Ancak derınlemesıne bir ınceleme yapdğınızda, butün bu sinemacıların üstünde, fılm kamerasının ıcadından bugüne en buyuk sinema sanatçısı olan Ingmar Bergman'ın yer aldığını görursunüz.jjj W o Q d y A U m ••Sevgili Bergman, Lutfen 70. yaşınızı kutlamama ızın verın. Fılmlerınız her görüşümde beni derinden etkiledi, onlardan çok şey öğrendım \e destek aldım Yaşamınızı sağlıklı bir şekilde surdurmenizı ve bizım içın daha bırçok harıka fılm yapmanızı dılıyorum. Japonya'da 19. yüzyılın sonlarında yaşayan Tessaı Tomıoka adlı buyuk bjr ressam vardı. Bu sanatçı gençlık çağında birçok guzel resım yaptı. 80 yaşına gcldığınde bırdenbıre eskılerınden çok daha mükemmel resımler yapmaya başladı Onun resimlerinı her görduğumde ınsanın 80 yaşına gelmeden üstün yapıtlar veremeyeceğının bılıncıne varıyorum. lnsan bir bebek olarak ı doğar, gençlik ve olgunluk 1 çağlarından geçtikten son[ ra, yaşamı sona ermeden ı evvel tekrar bebekliğe geri döner. Inanıyorum ki, siz de bir insanın ıkinci bebek, lik çağında hiçbir kısıtlama ; olmaksızın üstün yapıtlar ', verme yeteneğine eriştiği : düşüncesındesiniz. Ben 77 yaşındayım ve gerçek çalışmamın yeni başlamakta olduğu inancındayım. Gelin, daha iyi filmler için birbirimize destek olalım. En içten dileklerimle.** JJ Akira Kurosava ••Bergman, göz açıp ka • • payıncaya kadar geçen kı sacık bir zamanı en iyi değerlendiren yönetmendir. Filmleri ana karakterlerin o andaki yansımalarına göıe şekillenir ve filmin içerdiğı anlam zamanın bölünmesıyle derinleşir. Bergman'ın kı sacık bir zaman biriminde inanılmaz derınlıkte bir hayal oluşturma yeteneğini Proust, Joyce ve Rousseau ıle kıyaslayabilirsiniz. Bir Bergman filmi, saniyenin yirmi dörtte bırının bir buçuk saate dönüşmesidir.^j JeanLuc Godard 70 yaşını kutlayan Ingmar Bergman (sağda) deflışmeyen kameramanı, tadınadoyulmaz karelerın yaratıcısı Sven Nykvıst'le Bergman kendini anlatıyor 'Sanatçı, gündüzlerl rüya gören kişidir' "Ansızın butun fılmlerlmın ruya olduklarının bılıncıne vardım Daha önceleri de bazı fılmlerımin ya da fılmlerımın bazı bölumlennın rüya olduğunu fark etmıştım Ancak butün lılmlenmın ruya olduğu gerçeğı benım İçın tamamen yeniydı." "Studyoya gırıp kamerayı ve arkadaşlarımı görünce bir oyuna başhyormuşuz duygusuna kapılırım Küçuk bir çocukken oyuncaklarımı dolaptan çıkartmanın bende aynı duyguları yarattıjjını anımsıyorum Aradakı tek fark. bugun bu oyunu oynamam içın anlaşılmaz nedenlerle bana paıa verılmcsı ve bazı ınsanların bana saygılı davranıp söyledıklerımı yapmaları Butun bunlar zaman zaman benl hayrete duşüröyor " "Çocukluğumda başarabıldığım bu ı^>ı başkalarına bellı etme gereksınımıni duyardım Bu, dunyada benım de var olduğuma buyüklerın dıkkatını çekme isteğınden kaynaklanıyordu Ancak buyuklerın llgısıni çekmede gerçeğın çoğu kez yetersız kaldığı düşüncesıyle keııdı yaşıtlarıma hıçbır zaman yaşamadığım gızlı maceralarımı anlatarak kandırıyordum Bunlar utanç verıcı yalanlardı ve kaçınılmaz olarak kımsenın benım sözüme ınanmamasına neden oluyorlardı Sonuçta arkadaşlarıma hıçbır şey anlatmaksızın kendı ruyalarımı kendıme saklamaya başladım Fantazıler tarafından kuşatılmış çevresıyle illşkı kurmaya çabalayan. şuphecı, kurnaz ve gündüzlerı rüya gören bir çocuk clmuştum Ve bence sanatçı gündüzlerı rüya gören kişıdır (Bergman on Bergman adlr kitaptan) ••Ingmar Bergman hakkında bir şeyler söylemek ya da yazmanın oldukça zor olduğu kanısındayım. Onunla ilgili yorum yapmak çoğu kez kendini bilmezliktir. Bergman'ın filmleri sinema tarihi içinde dev fener kuleleri gibi yalnız ba^larına dururlar. Onlarla ilgili tek dileğim her türlU yorumdan kurtulmuş olarak eskisinden daha uzaklara ışık vermeleridir. Ingmar Bergman filmlerinden başka hiçbir film sizde onu ilk kez gördüğünüzda anlamadığınızdan dolayı ikinci kez görme isteği uyandırmaz. Kendisine doğum günü için en iyi dileklerimi sunuyorum ve ona ama aynı zamanda kendime filminı geçmışte seyrettiğimden çok arklı bir biçimde, önyargıdan uzak olarak tekrar seyretmeye söz veriyorum. Ben bir sinema bilimcisi değilim. Kendimi sıradan bir seyirci gibi kabul edıyorum ve biliyorum ki, herkes bir filmi kendınc göre seyredip değerlendirir. Bunıın Bergman filmlerınde daha belırgin olduğu kanısındayım. Onun filmlerınde bız kendimizi seyrederiz. Ancak 'Karanlık bir camın içinden' değil, hayır, çok daha guzel bir şekilde: 'Bir filmin içinden.' Bızı konu alan bir filmin.M Wlm Wenders ••Bir yönetmen olarak yaşamım boyunca Bergman'a hayranlık duydum ve şu nedenlerden dolayı ona hep gıpta ettim: Bergman, enerjisi yettiği ve içinde istek olduğu sürece film yapmak şansına sahipti. Yalnızca kendi gereksinim^ ^ leri doğrultusunda film yaptı ve güncel sorunlara ödun vererek bu konularda film yapmak zorunda kalmadı. En bUyük desteği kendi hayal dünyasıydı. Filmleri sayesinde lsveç dilını butün dünyaya duyurdu. Bu dilin bir sözcüğünü bile anlamamama karşın, bir kadınla bir erkek arasındaki duygu ve düşünceleri lsveç dilinden daha iyi anlatabilecek bir dil olduğunu sanmıyorum. Bergman, Strindberg'in ülkesinde doğdu ve bu gerçeği hiçbir zaman unutmadı. Filmlerine konu olarak şövalye ve kızı değil, kadın ve erkeği seçti. Her" filminde sinemaya duyduğu sevgiyi gösterdi ve bu yüzden sinemaseverler onu hiç terk etmediler. Uçsuz bucaksız bir denizin ortasmda güzel ve muhteşem bir kaya gibi varhğını kabul ettırdi. Mutluyum, çunkü daima aramızda olacağını biliyorum. * • Andrzej Wajda