Katalog

Çağdaşlığını sürdüren bir ozan On dokuzuncu yüzyılın büyük Rus şairi Puşkin'in anısına, Sovyetler Birliği'nin Baltık yöresinde Pskov kentinde düzenlenen bu yılki şenlikte, SBKP'nin Pskov Birinci Sekreteri, "Bugün, gerçeği arama dönemimizde, onun gerçekçiliğinin özünü daha derinden kavnyoruz" diyerek bitiriyordu konuşmasını. >. 22. Puşkin Şenliği'nden izlenimler: uşkin Şenliği'nln son günü gerçekleştirilen buyük şiir şöleninde, "Vletnam'dan, Polonya 'dan, Özbeklstan 'dan, Küba'dan, Türklye'den gelen şiirler dinlendi". Şenllğe Sovyetler Birliği dışından katılan şair ve Puşkin çevlrmenlerinin sayısı 50'den fazla Idl. Şenliğe Türkiye'den davetll olarak katılan Şükran Kurdakul da, sayfamızda yayımladığımız dizelerinl okudu. p. SORULUNCA Denizler sorarsa En mavı kaygılannı açarak önümüzde "Nerde benım esınlerım, Nerde sen'?" Guzelle bakalım kendini. Coşkusu sularında ruzgârlanan Irmaklar sorarsa "Nerde benım yarışlarım, Nerde sen?" Surükle bakalım kendini. Çocuklar sorarsa Yaşamları yureğımızde dokunan "Nerde benım sorularım, Nerde sen. " Butunle bakalım kendini. Ölüler sorarsa Silahların kazdığı çukurlardan Gözlerı açık gıden Öluler sorarsa bır gun "Nerde benım yaşamım, Nerde sen.." Yanıtla bakalım kendini Çağların bulutlarında resımlenen Kitaplar Sorarsa gozlerıne gozlerıne bakıp "Nerde benım yazdıklarım Nerde Sen?" Somutla bakalım kendini. ' Ve her bırı yuzyıllar süren Karanlık bır takım geceleri Dirençlerınde surukleyen Mahpuslar sorarsa "Nerde benım suçluluğum, Nerde sen">.." Temızle bakalım kendini .» Şenlljjln son günu, "dızelerın yaratacaflı güzel bır dünyada yaşama umuduyla" şaırler Pu$kın'e seslenıyor Şükran Kurdakul da sıra kendıne geldığınde, dızelerını dıllendırıyor. Şükran Kurdakul üyük ş.air Charles Baudelaire, "Gerçek yolcu yalnız gitmek için gidendir..." dıyor bir dizesinde. Ben bu kez, sadece görme ve kendımı değıştirme isteği ile çıkmıyorum yola. XIX. yüzyılın başka bir büyuk şaıri, Puşkin adına Sovyet Yazarlar Birİiği'ncc düzenlenen Şiir Şenligi'ne çağrılıyım. On yıl kadar öncc Edip Cansever'le Cengu Bektaş'ın katıldıklarını anımsadığım şenlık her yıl 26 haziran arasında Baltık yörestndeki Pskov kenti ile Puşkin'in uzun süre yaşadığı Mihailovski kasabasında yapılıyor. Bıliyorsunu7, Rus halkının unutamadığı şairlerden, edebiyat adamlarından bırı Puşkin. Kışılığının değışık yönlerı var. 6 Haziran 1799'da doğmuş, ana babası Anibal adlı bır Habeş soylusu. Baba babası da dönemın aristokratlarından Bir duello vuruşmasında karnından aldığı yara sonucu öldüğünde yaşamının henuz otuz sekızıncı yılında. Clkesi dışında da dunyanın elli büyük şairi arasında sayılıyor. Sovyetler Bırlığı'ndcyse kentlere, parkla ra, alanlara, müzelere adı verilmış, birçok ye rc anıtları konmuş Puşkin'in. Tanışlarını, halkla butunleşme açısından ölümunden önce de sonra da ondan büyüğu olmadığını söylüyorlar. Okuduklarım vegörduklerim doğruluyor onların bu kanıtlarını. B Şenliğin ilk günü Pskov'da gezdiriyorlar bizi. Manastırı, eski evleri, kiliselerı, 9 kilometre uzunluğundakı surları, ırmağı, beyaz geceleri ile masal kentlerden birı Pskov. Konukçum Türkolog Kalina Belova IX. yüzyılda kurulduğunu söylüyor. Soruyorum: Bu dönemın belirgin özelliği neydi ki Kalina?.. Rusların Hıristiyanlığı kabul ettığı yüzyıl, diyor konukçum. Sonraki yuzyıllar?.. XII. yuzyıla kadarki yaşamı pek bilinmiyor. Bu yüzyıl bağımsı/ bır prens tarafından yönetıliyordu. Sonra Moskova'ya bağlandı. Bölge lıalkı 1. Dünya Savaşı'na kadar Uermen şövalyelenne, Polonyalılara, Litvanyalılara, Isveç Kralı Demirbaş Şarl'a karşı savunmak zorunda kaldılar kentlerıni. Gunduz yenı yapıların gözünüzü aldığı kentin akşam saatlerınde Psikovo nehri ile eski yapıların saltanatı başlıyor. Moskova'da eski, şimdı müze kitaplık olmuş, bınalarla sarayların cgemenliği demektir. Görkem, genellıklc meydan okuma duygulannı çağrıştırır. Dınsel yapıtları, Kızıl Meydan'a komşu büyuk çarşıyı seyrederken bılc bu duygulardan kurtaramazsınız kendınızı. Pskov'da cskı, doğadan soyutlanmıyor. Aksine bütünleşmış gıbı doğayla. Uzayıp giden ı hir boyunca akıp gidıyorsunuz. Zanıanı, tarıhı, sınırları geride bırakarak. O an kışılığınızı güzellendiren öğelerin ya rattığı bir zamanı, tarihı, esinleri yaşamak bu. Pskov'da XIV. yüzyıl taş kiliselerinin, kutsal amaçlara uygun Bızans kiliselerini örnek alınarak yapıldığını yazıyor kitaplar. Düşünmuyorum kı ben bu yapıların hangi amaçlarla kullanıldığını. Bizim Akdenız dağlarına tırmanıp çağlara meydan okuyan Lıkyalı tıyatrolarla kral mezarları ile karşılaştığımız zamanki şaşkınlığı andırır duygulara kapılıyorum ya, yetiyor bana. Pskov'un bır özelliği de Ekim Devrimi'nden önce sıyasal iktıdara karşı örgütlenen güçlerin hapıs ya da sürgün cezalaıını çektikten sonra yaşamalarına iziıı verilen kent oluşu. l.enin de Sibirya surgununden sonra, akşam üstleri polisteki özel delterı ımzalama koşıılu ile iki yıl yaşamış Pskov'da. 81 gun kaldığı evi 1930'da müze yapmışlar. Iskra'nın ilk sayılannı burada hazırlamıs Lenın. Duvarlarda o dönemın resimleri sergilenıyor. Çalışma odasında kitapları, dergilerı... Kimılcrinın adlarını cevirmesini rica ediyorum Kalina'dan Bir edebiyat dergisinın 1899'da Puşkin uzerine hazırladığı özel sayı. Sonra başka bilinı ve edebiyat dergılen: Rus Sözu, Rus Zenginligi... Kitaplar, Manıfesto'nun Almanca ilk basınıı. Rusva'da Istatıstik, Köy Yasalarında El Sanatlan ' Toprak. Kautski'niıı Zıraat So runları ve 1899 tarihini taşıyan yapıtı Rusya'da Kapitalizmin Gelişımı. 10