Katalog

EV E K O N O M İ S İ Meral Tamer 'Ev şarabı'nın tadı başkadır! •zmir Yeni Şakran'dan bize uzun bir mekItup yazan emekli inşaat mühendisi MehImet Sait Yaşar, kendi bulunduklan yörcde çok balık tutulduğunu, çok üzüm yetiştirildiğini dile getirdikten sonra gerek balıkların gerekse üzümlerin "telef" olmaması için, balıkların uzun sure saklanması ve üzümden evde şarap yapılması konusunda bilgi istiyor. Okurumıız Mehmet Sait Yaşar'ın balıkların saklanması ve diğer sonınlarını bir başka haftaya bırakarak bu hafta, bu köşede, "Evde şarap yapıım'1na yer vermek istiyoruz. Çünkü yaklaşık 5 yıldır sürdürduğümüz bu köşede, bugüne kadar bu konuya hiç değinmemiştik. Konu hakkında bilgi almak üzere görüşlerine başvurduğumuz Dolııca Şaraplan'nm sahibi Ahmet Kutman ise bize evde şarap yapımının zor bir iş olduğunu, gerekli malzemelerin ancak belli yerlerde bulunabileceğini belirttikten sonra, uzun ve ayrıntılı bir yazı yolladı. Uzümün bol olduğu yerlerde yaşayanlann ve evde şarap yapmak isteyenlerin dikkatine sunuyoruz. (Bu arada evde şarap yapmayı bir "hobi" olarak düşünenler için, Türkiye'de oimasa da Avrupa'da büyük supermarketlerde şarapçılıkla ilgili malzemenin kolaylıkla bulunabildiğini de lıalırlatmak istiyoruz... Ahmet Kutman'ın açıklaması da şöylc: "Üzümler, elde güzelce sıkıldıktan sonra 5, 10 veya 20 litrelik plastik kaplara konur. Bu aşamada şıranın üzümsi'yıı dansitesini ölçmek suretiyle, şeker oranı ;ayin edilir. Bu iş için hidrometre denen bir alet kullanılır. Hidrometre ile yapılan ölçüm sonucunda, suyun yoğunluğunu 1000 olarak gösteren alet, şıranın yoğunluğunu 1080 ile 1100 arasında Pratik Bilgiler 'Mutfak meraklıları' ve keyif ehli şarapseverler, biraz zaman ayırırlarsa, kendi şaraplarını kendi olanaklarıyla, evde yapabilirler. Kumas döşemeleri temizlerken... Mobilyalarımızın kumaş kısımları, dlkkatsiz bir konuk ya da sakar bir çocuk tarafından lekelendiğinde, çoğumuz üzülür ve anında döşemeyi temizlemeye çalışırız. özellikle, kumaş üzerindeki taze ve basit lekelerin çıkarılmasında, erkeklerin traş olurken kullandıkları traş kreminden pekâlâ yararlanılabilir. Evde elektrikli traş makinosi kullanılıyorsa yani traş kremi yoksa, yarım su bardağı deterjanı 2 su bardağı kaynar suya dökerek elde edilecek karışım soğuyup da jöle gibi bir kıvama geldiğinde, el mikseri ile çırpılarak katı bir köpük haline getirılebilir ve gerektiöinde kullanılmak üzere dolapta bekletilebi göstermelidir. Bu rakamlann altında veya üstünde bir ölçü veren şıra, şarap yapımına pek uygun değildir. Yani üzümler ya yeterince olgunlaşmamış ya da gereğinden fazla olgunlaşmıştır. Plastik kaba konan şıraya derhal 10 litreyc 22.5 gram kadar sodyum veya potasyum metabisülfit ilavc edilmeli ve 24 saat serin bir yerde dinlendirilmelidir. 24 saatin sonunda, varsa bir nıiktar kuruaktif şarap mayası ilave edilir. Yoksa şıranın kendiliğinden fermantasyona başlaması beklenir. Fermantasyon esnasında, plastik kabın kapağı gevşek suretle kapalı olmalıdır. Bu, oluşan karbon dioksit gazının çıkmasını sağlar. Bir haftaon gün süren fermantasyon sonunda gaz taneciklerinin çıkması ve bunun sonucu beliren köpük önce azalır ve sonra kaybolur. Bu aşamada hidrometre ile tekrar bir ölçüm yapılır. Şıra artık şaraplaşmış, yoğunluğu I0O0 derecenin altına düşmüş olmalıdır. Rr. Kullamlmış yağdan sabun Bir okurumuz, "kullamlmış" yani daha önce kızartmada tavaya tencereye girmiş zeytinyağının, evde sabun yapılarak değerlendirilebileceğini belirtiyor. ğu için tekrar kullanmak istemediğimiz, buna karşılık atmaya da kıyamadığımız zeytinyağlarını biriktirip sabun yapmak isteyenlerin, sanırım Fatma Poyrazoğlu'nun Aydın, Kıırluluş mahallesi, Cumhuriyet cad. 18. sokak No: 91/3 adresine mektupla başvur^ıp gerekli bilgiyi almaları gerekiyor. Şimdi mektuptan küçük bir bölüm: "Fritözüıı zararlı ve çok yağ harcadığı doğnıdur. Ben frilo/ kullanmıvoruın, ama kı/artma yağlarını bir kcz kullanır ve kullundıklan sonra dökmeden bir kapta (şişede) biriktiririm. Bir yıl içinde bu şekilde biriken yaglar 810 kiloyu bulur. Onları sabun yapıınıııda kullanırız. Sabunu kostikle cvimizde kentlimiz yapanz. Bizim bııralarda, kullamlmış zcytinvaglarıııı biriklirerek evlerde zeylinyag sabunu yapılır. Çok ekonomiklir ve yiızdc yiiz zeyünyuğ sabunudur. İsleyenleri bu liir sabıınlardan numune gönderebiliriın. Bilhassa saçları yıkayınca şampuan siirmek gcrekmcz. Adeta şampuanla yıkamış gibi olur. Öneriın, siz de fritöz ve diğer şekilde yaptığınız kızartma yağlannı atmayın, onları başka biçimde degerlendirin." D ritözle ilgili yazım bir mcktup aldık. ' ma Poyrazoğlu, ıı lanmadığını, kullanılnı duğunu, buna karşın yaptığı yağları bir yeı. yaptığını yazıyoc. Ne > zoğlu bu sabunıı nasıl Yani "reçete"yı vermi> zartma yaptıktan sonı.. F ' uzerine Aydın'dan ntkli öğıetmen Fatiı unda fritözkulıa ıiasakıncalı bul.cri'.'isinin kızartma biıiktirerek sabun zık ki Fatma Poyra.ıpt.jını anlatmıyor. ". '.u durumda, kıtp ığa zararlı oldu Bu durumda plastik kabın kapağı iyice kapanır ve bir hafta daha beklenir. Bu sürenin başında plastik bidon yüksekçe bir yere konur ve bir hafta boyunca kıpırdatılmaz. Bu sürenin sonunda ince bir plastik hortum ile şifon yapılarak, mümkünse 2'şer litrelik şişelere iyice doldurulur ve ağızları bir tapa ile sıkıca kapanır. Bu doldurma esnasında, çok dikkatli hareket ederek, plastik kabın dibinde oluşan tortuyu şişelere almamalıdır. Bu aktarmanın amacı şarabı tortusundan ayırmaktır. Bu noktadan sonra şarabın hava ile hiç temas etmemesi gerekir. Kış ayları boyunca şaraplar, soğuk bir ortamda, güneş ışığına maruz kalmayacak bir şekilde saklanırlar. Bu zaman zarfında şişelerin dibinde yine bir tortu oluşur ve bu tortıınun şarabı bulandırmaması için şişeleri sarsnıamaya özen gösterilir. Mart veya nisan ayında şaraplar ince bir plastik hortum, bir cam huni içinde yerleştirilmiş filtre kâğıdı ile ağır ağır süzülerek 70 cl.'lik şişelere doldurulur. Bu aşamada litreye 80 miligram kadar bir bisülfit ilavcsi daha yapılır. (Bisülfit tozu yüzde 10 oranında suda eritilip, bir pipetle oranlanarak ilave edilebilir). Dolan şişelerin ağzı sıkıca kapanır ve erimiş balmumuna batırılarak havayla teması tamamen kesilir. Bu durumda şaraplar birkaç ay ile birkaç yıl daha bekletilerek içime hazır hale gelebilirler. ÖNEMLİ NOT: Sodyum Bisülfit, hidrometre, filtre kâğıdı gibi malzemeler, lstanbul Sirkeci'de, laboratuvar malzemesi satan dükkânlarda rahatlıkla bulunabilir. Şarap mayası için de Ege Üniversitesl Zlraat Fakültesi'ne başvurulabilir..." Tahtadaki çizik ve oyuklara karşı... Tahtada oluşan çizikleri bolca vazelln ile kaplayın ve 24 saat beklettikten sonra vazelini ovarak tahtaya yeaırin, fazlasını bir bezle aldıktan sonra tahtayı parlatın. Çizıkler derin, ya da oyuklar büyükse. oyuğun içlni balmumu veya tahtanın rengine uygun mumboya ile doldurup kapatmakla eşyanın görünümünü bir ölçüde düzeltebilirsiniz. içleri kireçlenen çaydanlıklar Çaydanlığın iç yüzeyinde oluşan kireçlenmeyi gidermek için ya içini yarı yarıya su ve sırkeyle doldurup bir gece bekletin ya da sadece su koyarak buzdolabında yarım gün bekletin (Buzdolabında bekleme yöntemınde kireç soğuktan dolayı kabararak suyla birlikte akıp gidecektir). Bu yontemler, çaydanlık iyice kireç bağlamadan zaman zaman uygulanırsa kuşkusuz daha kolaylık olur.