Katalog

B R I Ç ŞiarYalçın S A T R A N Ç KahramanOlgaç DOnya Satranç Blrlnclliğl: 16. oyun Kasparov Karpov (Sevilla 1987) 1x4 e5 2.Ac3 AI6 3.Af3 Ac6 4.g3 Fb4 5.Fg2 <M> 6 00 Ke8 Karpov (28..Axd4) (Maçın 2 ve 4. oyunlarında Karpov 6..e4 hamlesini denemişti.) 7.d3 Fxc3 8.bxc3 e4 9.Ad4 h6 10.dxe4 (Genelde Kasparov, piyade zayıflığı yaratan durumlardan kesinlikle korkmuyor. Doğrusu şu ki bundan önce kimse denememiş! Ansiklopedi şu varyantı veriyor: 10.c5 exd3 ll.Vxd3 Ae5 12.Vc2 Ve7 13.Fa3 Ac4 14.Va4 Axa3 15.Vxa3 Ve5 SteanHartston, lngiltere 1972, durum belirsiz. Bu durumu açıklığa kavuşturmak için, tam bir dedektif gibi araştırma yaparak iz sürdüm ve oyunun tamamını buldum. Açıklıyorum: 16*4 d6 17.cxd6 cxd6 18.kfeı Fd7 19.Kabı Fc6 2O.f4 Vc5 21 Vxc5 dxc5 22.Axc6 bxc6 23.c4 Ad7 24x5 Kac8 25 Kb7 Ab6 26.Kxa7 Axc4 27.Kcı Ae3 28.Kxc5 Axg2 29.Şxg2 Kfd8 3O.Ka6 Kd2 31.Şh3 g6 32.a4 Ka2 33.a5 h5 34.Kaxc6 Kxc6 35.Kxc6 Kxa5 36.Şh4 Ka2 37.Şg5 Şg7 38.Kc7 (hamlede) Ke2 39.Ka7 Ke3 4O.Kb7 Ke2 41.Ke7 Keı 42.e6 Kxe6 43.Kxe6 fxe6 44.h3 ŞF7 45.Şh6 Şf6 46.g4 h4 47.g5 Şf5 48.Şg7 Şxf4 49.Şxg6 e5 5O.Şf6 e4 51.g6 e3 52.g7 e2 53.g8V « V 54.Vg4 Şe3 55.Ve6 kazarur. Tam bir kale ve piyade oyun sonu dersi. Bir de 1983'te yine ingiltere'de oynanmış ilginç bir oyun var: 10.Vc2 Vc7!? ll.Af5 Ve5 12.Ae3 d6 13.Ad5! exd3 14.exd3 Axd5 IS.cxd5 Ab4! 16xxb4! Vxaı 17.Fb2 Vxa2?7 18.Vc3! f6 19.Kaı kazanır. MilesPlaskett. Plaskett yaptığı gafm yerine 17..Veı! yapsaydı oyunu kurtarırdı. 18.Fxg7 Şxg7 19.Kxa Kxeı 2O.Ffı Ke7) 10..Axe4 ll.Vc2 d5 (En iyi hamle. A f 6 ya da Ac5 karşısında 12.Fe3 hamlesini bulurdu.) 12xxd5 (Burada Alman kaynaklarına göre Kasparov 36 dakika, Ingiüzlere göre 42 dakika düşündü. Büyükusta Tal'in gösterdiği nefes kesen devam yolları da var: 12.Ab5 Ff5 13.cxd5 Axg3 14.e4 Axfı 15.dxc6 bxc6 16.Ad4 Fxe4 17.Fxe4 Vh4 18.Fg2 Keı ya da 18.f3 Axh2! 19.Vxh2 Veı 2O.Şg2 Vxc3) 12..Vxd5 13*3?! (Karpov'a göre 13. Kdı daha iyiydi.) 13..Aa5 14.f3 Ad6 15e4 Vc5 16.Fe2 Adc4 17.Ff2 Ve7 18.Kadı (Serbest piyadenin arkasına kaleyi koymak daha iyi değil mi! 18. Kaeı Kalenin d hattında ne işi var?) 18..Fd7 19.f4 Kad8 20*5? (IM Kindermann, Süddeutschen Zeitung'da 20.h3 hamlesini ileri sürüyor. Ve Kasparov'un hamlesini hatalı buluyor. Siyah, Fg4 ile filini olağanüstü konforlu bir yere yerleştiriyor.) 2O..Fg4 21.Af5 (21.Kd3? yanlış, çünkü c5 ve arkasından Ff5 ile kalite verir. 21. Keı ise c5'ten sonra d hattını elden çıkarır. Kasparov en doğrusunu yapıyor.) 21..Ve6 22.Kxd8 Kxd8 23.Ad4 Vc8 24. f5 (Çok tehlikeli bir hamle. En iyisi 24.Fe4 eğer siyah, beklendiği gibi 24..c5 oynarsa 25.Af5 yapmaktı.) 24.x5 (24..Axe5 25.h3 c5 26.hxg4 cxd4 27.Ve4 beyaza atak şansı verirdi.) 25.Ve4 cxd4 26.Vxg4 Axe5 (26..dxc3 ya da 26..d3 hamleleri 27.e6 ve arkasından 28.f6 gibi birtakım karışık sorunlar yaratırdı.) 27.Ve2 (27.Ve4 Aec4 28.Fxd4 Ad2 29.Ve5 f6? 3O.xa5 iyi has, ama 29..Kxd4 beraberlik görünümü verir.) 27..Aec6 28xxd4 Axd4 29.Fxd4? (Basın odasında büyükusta Tal ve Polugaevski, 29.Ve4 Vxf5 3O.Vxf5 Axf5 31.Fxa7 devamının en az beraberlik olduğunu gösterdüer.) 29..Kxd4 30. f6 Ve6 31.Vb2 (31.Vxe6 fxe6 32.Keı Kd6 33.Kxe6 Kxe6 34.Fd5 beraberlik şansı verirdi, ama Kasparov, ertelemeden sonra kılı kırk yararcasına incelenen bir oyun sonuna bir piyade noksanı ile girmek istemiyor.) 31..Ve3 32.Şhı b6 33.fxg7 Ac4 34.Vc2 Şxg7 35.Fd5 Ad6 36.Vb2 Ve5 37.Fb3 a5 38 Vf2 f5 39.Vb2 b5 4O.a3 Şg6 41.Vf2 oyun burada ertelendi. Sonradan Kasparov, oyunu terk ettiğini bildirdi. 1990'da Kasparov'un karşısına çıkacak büyükustayı belirlemek için yapılan maçlarda, Sokolov Spragett ve KorchnoiHjartarson maçlan 33 beraberlikle bitti. Diğerlerinde Yusupov, Short, Speelman, Timman ve Portisch rakiplerini yenerek elediler. Bu maçlardan elime geçen iki oyunu veriyorum: 532 Güzel bir deblokaj W AV95 • V • R10643 • V • • R10872 10864 B 3 987 K G • A96 D VD73 • AD1O87 • 52 CUney Kuzey Pas Kontr Pas 3 SA!.. Batı pik yedilisini çıkar, Doğu asla alıp pik dokuzlusunu döner. Nasıl oynarsınız? CEVAP: Toplam 25 puanınız vardır. Batının ruadan beşli piki olduğu anlaşılmaktadır. Demek ki kalan puanların hepsi topu topu 12 oyunu açan Doğuda olmalıdır. Eğer öyle ise ve KÖR ONLUSU Batıda ise oyunun batarı yoktur. Anşart ki pik asına damınızı debloke etmiş olun! ÇünkU dokuz el alabilmek iein PİK VALESİYLE yere geçmeniz şarttır. Ikinci piki Batı ister alsın ister almasın, eninde sonunda pik valesiyle yere geçer ve kör valesini oynarsınız! Doğu damı oturursa ruayla alır, küçük körünüzü oynayıp onluya empas yapar ve böylece üç kör, bir pik ve beş trefl ilc kontratınızı yaparsınız. Doğu kör damını oturmazsa yerde kalır, kör ruasıyla ele geçer ve yine üç kör, bir pik ve beş trefl yaparsınız. tlk elde pik damını debloke etmeyi ihmal ederseniz, Batı pik damınızı almaz ve artık ancak treflle yere geçip kör damına empas yapabilirsiniz. Doğu şimdi damı oturursa oyunu yine yaparsınız. Ama oturmazsa yerde kalır ve artık beş treflin yanı sıra üç de kör yapamazsınız çünkü trefllerle elde bloke kalırsınız... (Eldeki trefl onörlerinizi debloke ettikten sonra, ancak kör ruasını asla ezerek yere geçip sağ trefllerinizi çekebilir ve sekiz elde kalırsınız.) Dogu 1 Karo DS R2 • R96542 4 ADV Batı Pas ruasıyla alıp pik asını çeker. Doğu bir kör defos eder! Güneyde oturan ünlü Ingiliz oyuncu ve yazar Joe Amsbury buna rağmen her savunmaya karşı kontratını yapmak için nasıl oynadı? CEVAP: Batının eli 5233 ise ve trefl onörlerinden biri elinde ise oyunun batarı yoktur! Amsbury kötü koz dağılımıru görünce, koza devam etmeyerek kör asını çekti ve elinden BİR KARO kaçtı. Sonra trefl oynayarak Doğu küçük verince elden sekizliyi koydu (Doğu onluyu oynasaydı deklaran valeyi, ruayı oynasaydı ası koyacaktı). Batı aldı ve karo döndü (almaması veya alıp karo yerine trefl veya pik dönınesi fark etmez). Amsbury yerden valeyle aldı ve ikinci bir trefl oynayarak Doğunun onör veya onörlerini zaptetti. Üçüncü metr treflini de çektikten sonra, karo ruasını ve karo damını oynadı, damı asla ezdi ve yerin SON KAROSUNU OYNAYARAK PİK DAMIYLA ÇAKTI! Durum şimdi şuydu: Amsbury pik dokuzlusunu oynayarak Batının valesini zaptetti ve başka el vermedi... Sukup yapmak zorunda kalan Batı koz hâkimiyetini kaybetti. Eğer Batı trefl damını alınca koz dönseydi, deklaran elden alıp aynı şekilde oynayacak ve bu defa son durum şöyle olacaktı: RIO 533 Görülmemiş bir boğmaca Aşağıdaki el Londra'da bir turnuvada Ingiliz şampiyonlardan biri tarafından oynanmış ve sonradan bir briç yarışmasında problem olarak verildiğinde okuyuculardan birçoğu çözüınü yok sanmışlardır (rakiplerin ellerini kapatın): • AR103 » A3 • AV73 • 753 • V7642 D2 • ^ ^ 4 V7(6) ShortSax Kanada 1988 • (D)9 I.e4 c5 2.Af3 Ac6 3.d4 cxd4 4.Axd4 Af6 5.Ac3 e5 6.Adb5 d6 7.Fg5 a6 8.Aa3 b5 9.Fxf6 gxf6 10.Ad5 f5 U.Fd3 Fe6 12.Vh5 Fg7 13.00 f4 14.c4 bxc4 15.Fxc4 00 lö.Kacı Ae7 17.Kfdı Kc8 18.Axe7 Vxe7 19.Kc3 Şh8 20.b3 f5 21.Kh3 h6 22.Fxe6 Vxe6 23.Khd3Kcd8 24Ve2 fxe4 25.Vxe4 f3 26.Ac4 Kf4 27.Vd5 Vg4 28.Kxf3 Kxf3 29.Vxf3 Vxf3 3O.gxf3 d5 31.Şfı Ff6 32.Ab6 d4 33.Şe2 Fg5 34.Ac4 Ff4 35.h3 Kg8 36.b4 Kg2 37.a4 Şg7 38.b5 axb5 39.axb5 Şf6 4O.b6 Şe6 41. b7 Kg8 42.Kbı Kb8 43.Kb5 Şd7 44.Aa5 Şc7 45.Şd3 Şd6 46.h4 Şc7 47.Kb2 Fh2 48.Şe4 Ff4 49.Kc2 Şd7 5O.Şd3 Fh2 51.Kcı Ff4 52.Kgı Şd6 53.Sc4 siyah terk eder. K B G • V • • D98S R RD62 AV98 4 D64 1084 • D VV10987654 • 95 • R102 • 9 Batı yine alta çakmak zorunda kalacak ve deklaran bu defa ister trefl ister pik oynayarak kalan elleri alacaktı. Buna karşıbk, trefl lövesini Batı yerine Doğu alabilirse (RD'ı olduğu için), oyunun çıkarı kalmaz. Çünkü Doğu kör döner ve Batı buna trefl kaçar! Deklaran artık ister elden ister yerden çaksın, Batıyı boğamaz. Çünkü son durumda elde ve yerde iki (ya da elde bir, yerde üç) koz kalır ve Batının üçlü valesi (veya yedilisi) mutlaka el yapar. SpeelmanSelravran Kanada 1988 I.d4 d5 2.Af3 c6 3.c4 e6 4.e3 f5 5.Fe2 Af6 6.00 Fd6 7.b3 Ve7 8.Fb2 Abd7 9.Ae5 00 10.abd2 g5 ll.f4 gxf4 12.exf4 Ae4 13.Axe4 fxe4 14.Vd2 Af6 15.c5 Fc7 16.b4 Fd7 17.a4 Ae8 18.Ka3 Ag7 19.Kh3 Fe8 2O.Fc3 Fg6 21.g4 Fxe5 22.dxe5 h5 23.f5 exf5 24.gxh5 e3 25.Vxe3 f4 26.Kxf4 Fe4 27.e6 Af5 28.Kxf5 Kxf5 29.Vh6 Kg5 3O.Kg3 Kxg3 31.hxg3 Vh7 32.Vf6 Ke8 33.Fe5 Ke7 34.Vg5 Şf8 35.Fd6 siyah terk eder. D Problem: 4 4 Imants Kisis SSCB 1980 1. ödülü Komblnezon: 44 RogalewiczStelzer Almanya ligi 1986 Etüt:44 Juri M. Maklezow Tchulman 1980 Kuzey 1 Karo 3 Pik 5 Pik GUney 1 Pik 4 SA 6 Pik... 534 Ûç eşittir iki artı bir V642 D5 • RV95 • 752 • AD7 R108 • AD63 4 AR4 GUney Kuzey 2 SA 3 SA Kuzey, pikleri zayıf olduğu ve karo fiti bulsa bile sadece yedi puanla ortağını beş karoya oynatmak istemediği için Stayman veya Baron yapmaktan vazgeçerek 3 S A der. İkili renginin başında bir büyük onör bulunduğu için bunda bir sakınca yoktur. Kaldı ki, yeterince kuvvet bulunduğu zaman sanzatu kontratları renk kontratlanndan daha emindir. Batı trefl damını çıktı ve Doğu altılıyı verdi. Oyunu nasıl planlarsınız? D Buradaki Blackwood'a bir "emniyet Blackvvood'u" diyebiliriz. Kuzeyin 3 Pik desteğinden sonra, Güney ortağının 1617 destek puanı olduğunu bilir. Kendi elinin değeri de 17 puan civarındadır, çünkü kör ruasının işe yaramama olasılığı azdır. Böylece, toplam 3334 puanla şlem kesin gibi gözükmektedir. Ama yine de as kontrolü yapmakta yarar vardır: Ola ki iki as dışardadır. Nitekim, Kuzeye iki as yerine bir rua, iki dam ve bir vale verecek olursa, yine 16 puan olur fakat şlem batar. Bu durumda 4 Trefl diyerek kontrol göstermektense, Blackvvood konvansiyonunu uygulamak daha basit ve daha doğrudur. Güney 4 Trefl rebidini yapmış olsaydı, Kuzey tabii 4 Karo diyerek en ekonomik kontrolünü gösterirdi. Batı ikili kör damını çıkar ve deklaran sek tki hamlede mat JBU1 CDXS Siyah kazanır. JBUl Beyaz kazanır. •J1UBZB5J O § > | § EP§ I 21