Katalog

"Komutan Sıfır" balıkçılığı bırakıp siyasete atılacak Yaklaşık bir buçuk yıldır Kostarika'nın küçük bir kasabasında balık sürülerini kovalayan adamlarına emirler yağdırmaktan bıkan Nikaragualı eski Sandinist gerilla lideri, ülkesine dönüş hazırlıkları içinde... Eden Pastora'nın dönüşü ikaragua'da halk arasında "Zorro" ve "Simon Bolivar" a benzetiliyordu. Zorro gibi iyi yurekli ve korkusuz bir savaşçı, Bolivar gıbi usta planlamacıydı. Sonunda "Zorro" yönıl ağır bastı. Savaş giysilerini dolaptan çıkarıp politik oyunlara boyun eğmek yerine ilıanete uğrayan devrime yeni bir soluk kazandırmak amacıyla ornıana döndü. Edcn Pastora, Mayıs 1986'dan beri, Koslarika'da San Josc ile San Juanillo arasında küçük bir kasabada yaşıyor. Hâlâ ayağında postallarla lıızlı deniz botlarına biniyor, elindeki telsizle adamlarına emirler yağdırıyor. Artık "Komutan Pastora", binlerce savaşçı yerine balık sürülerini kovalayan yirmi balıkçıyı yönetmeye çalışıyor. Eden Pastora'nın ilginç bir geçmişi var. 1981 yılında Managuadaki parlamento binasını basıp diktatör Somoza'ya meydan okumuş, halk arasında Sandinisl direnişin yayılmasını sağlamıştı. Devrimden sonra Savunma ve tçişleri Bakan Yardımcılığı yapmış, 1981 Temmuzu'nda görevini bırakarak ülke dışına çıkmıştı. 1982 yılında Eden Pastora, Kostarika'da ARDE'yi (Birleşik Demokrat Devrim Cephesi) kurdu ve guneyden bir saldın başlattı. Kuzeyde, Contra gerillaları savaşıyorlardı.) llk etapta Avrupa ve Güney Amerika ülkelerinden, Sosyalist Enternasyonal'den, 3. Dünya Ülkeleri'nden yardım istedi, ama kendi deyişiyle "komünizm ve koloniciliğe karşı başlattıSı direniş", ilgi görmedi. Pastora bir başka yolu seçti: ClA'nın 'yardım' önerisine, olutnlu yanıt verdi... Ama Amerikalılarla da kısa süre sonra köprüleri atmak zorunda kaldı. Pastora'ya göre, 1984 yılında düzenlediği basın toplantısında ClA'nın patlattığı bomba, ilişkilerin kesilmesine neden oldu. Latin Amerika'daki darbe trafiğinde hem Kuba, hem de ABD'den destek gören tek lider Eden Pastora'ydı. Buna rağmen, Havana ve NVashingtondakilerin sinirlerini hoplatanlann başında gelen yine "Komutan Sıfır"dı. Elli yaşındaki Sandinist lider, çeyrek yüzyıllık bir asker yaşamından sonra, karısı ve beş çocuğuyla sakin bir yaşam sürüyor. Saç ve sakallarını kestirmiş, gözlük de kuîlanıyor. Bundan birkaç ay önce, 1987'nin sonlarına doğru, Kostarika'ya gelip kendisiyle görüşen Italyan Europeo dergisi muhabiri Claudio Gutti'ye, "lşadamının görünıusu temiz ve diizenli olmalı. Şu anda balık ihracatı yapıyorum" diyen Eden Pastora, 9 Şubat 1988 günü ise, gelecek ağustos ayında, Nikaragua'ya geri dönmeyi düşündüğünü söylüyordu. 11 şubat tarihli Avrupa gazeteleri ve bu arada "Le Monde", Eden Pastora'nın şu açıklaınasina yer veriyordu: "Büyiik bir siyasi harekel oluşlurmak için Managua'ya gidecegim. Bu hareket, dokuz komutanın (iktidardaki Contra liderleri) MarksisM^ninisl projesine kaı>ı mucadele edecek..." Bu son açıklamasında, "Sandinist devrimin, demokrasi ve özgiirlük üzerine kurulu ilk çıkış noktasına geri donmek" istediğini açıklayan Eden Pastora, Nikaragua'ya Ağustos 1988'de dönerek, 1989 sonlarındaki başkanlık seçiminde, "Ben de vanm!" demek istjyor. Nitekim, bu son açıklamalarından ünce, Europeo dcrgisine, "Şu anda balık ihracatı yapıyorum" derken, "Şu anda" lafının altını çizmeye ö/cn göstermesi, bunu kendı N "Komutan Sıfır" diye de anılan Eden Pastora,, devrimden sonra, Savunma ve Içişleri Bakanlığı yapmıştı. siyle konuşan muhabirin fark ederek dergide dile getirmesi, bugün, anlamını tam olarak buluyor. Şimdi biz, o söyleşiye, Eden Pastora'nın, Nikaragua'ya döneceğini açıklamasından önceki bu son röportajına dönüp "Komutan Sıfır"ı daha yakından tanıyalını: • Managua'ya dönmeyi düşünüyor musunuz? • Geçen yıl ilkbaharda Adalet Bakanı Tito Castillo telefon edip hükümetin beni affedeceğini söyledi. O tarihten bu yana beş altı kez, resmi ve yarı resmi davet yapıldı. Ama dönünce rahat durmamı, susnıamı ve onların politik çıkarlarına hizmet etmemi isteyeceklerinden korkuyorum. Bu gibi konuların daha önceden konuşulmasını istiyorum. • Nikaragua'da barış çabaları sürüyor. Ne gibi gelişmeler olabilir? B Bölgedeki askeri danışmanlann, Honduras askerlerinin, Contralar'ın ve diğer güçlerin sayılarında indirim sağlayacak bir anlaşına yapılabilir. ABD de bu noktadan sonra, silahlı direniş gruplarına yardımı kesecektir. H Nikaragua'nm politikasmda biraz yumuşama scziyorum. Bu yumuşama Calero, Robelo, Cnız ve diğer Contra liderlerinin dönüşüyle artabilir. • Listeye kendinizi koymadımz... H Benim konumum çok farklı. Contra değilim. Sandinist olmam hükümeti düşündürüyor. Politik ağırhğım var. Oysa Contraları yönetmek kolay, McFarlane'ın dediği gibi, "Calero iyi Coca Cola satar" ama politikadan hiç anlamaz. Managua hükümeti tarafından kullanılabilir. • Dönmek için şartlarınız neler? • Uluslararası bir anlaşma istiyorum. Hükümet ile Katolik Kilisesi gibi iç baskı grupları arasındaki görüşmelerden sonra adamlarımı gönderip politik bir temel oluşturmaya çalışacağım. Isteklerim yerine gelirse Nikaragua'ya döneceğim. Zaten o noktadan sonra Nikaragua dışında kalamam. Halk isterse, başkanlığa adaylığımı koyacağım. "ftlmzca politika yapmak için Nikaragua'ya dönerim" diyen eski Sandinist gerilla lideri Pastora, bugün bir Işadamı. tana, "Komutan Sıfır" denirdi. Herkesin bir kod ismi vardı ve operasyonlardan sonra değiştirilirdi. Basııı beni bu isimle tanıtmakta ısrar eiti. • Diğer Sandinist liderlerle aranız nasıl? B Daniel ve Humberto Ortega ile uzun yıllar beraber olduk. Içişleri Bakanı Tomas Borge*nin uç kez hayatını kurtardım. Devrim hükümetini kurduktan sonra politikalarının yeni bir şey getirmedığini, diktatörlüğün devam ettiğini görünce, Nikaragua'dan ayrılmaya karar verdım. • Ortega 'yı da Somoza gibi diktatör olarak değerlendiriyorsunuz... • Ortega, Somoıa'nın oğlu gibi. Ondan daha uygar ve akıllı, ama tam bir dikta hevcslisi. • Kadmları çok sevdiğiniz doğru mu? H Meksika, Nikaragua, Honduras ve Kostarika'da beraber olduğum dört kadından 21 çocugum var. • Galiba bu durum sizin için bir övünç kaynağı oluyor... B Düşmanlannı eşcinsel olduğumu bile yaydılar, böylece dcdikoduları önledim. [ ] • Nikaragua'nm politikasmda bazı değişiklikler bektenebilir mi? örneğin Pastora'nın dönüşüyle bir yumuşama başlayabilir mi? • Herkes sizi "Komutan Sıfır" olarak tanıyor. Savaş alamnda bu ismi kullandığınız söylendi... I Doğru değil. Parlamento binasının işgalinde kullandığım kod adırndı. Örgütümüzde önemli bir operasyonu yönetecek komu Deıieyen: Cumhur Canbazoğlu