Katalog

Semadirekliler "Zafer"i geri istiyori Eski Yunan tanrılarının "sefa adası" Semadirek, bugün hayvancılık ve tarımla uğrasan insanlarıyla tipik bir Ege adası; ama Semadirekliler, "Niki'yi Geri İstiyoruz!" kampanyasıyla, Fransa'ya kafa tutuyor. Semadıreklılerın gurur kaynağı ' Nıkı" (Zafer) heykelının aslı Fransa'da, Louvre Müzesi'nde. keli, temeliyle birlikte gemiye yüklediği gibi Fransa'ya götürmüş ve Paris'teki Louvre tnüzesine yerleştirmiş... Tıpkı tngilizlerin Anadolu salıillerindeki Bergama'dan, Bergama tapınağını götürüp British Museum'a yerleştirdikleri gibi... "Niki" Perslere karşı • zaferin simgesi Semadirek'in en değerli tarihı buluntusu olarak nitelenen "Niki", önceki yıllarda, Dimitrios Poliorkilis adlı komutanın, Pers Kralı Plolemes'e karşı Kıbrıs adasının kazandığı zaferi sımgeliyor. Bu heykel o dönemın en ünlü heykcltraşı Skopas tarafından yontulmuş... Semadirekliler, Yunanistan bağımsızlığını kazandıktan hemen sonra Fransa'dan, bu heykelın Semadırek'e geri vcrmesını ıstediler Ancak bu istek kabul edilmedı. Fransı/lar gitgide artan baskılardan kurtulmak için, ancak 195O'lı yıllarda Semadıreklılere "Niki" heykelinın alçıdan yapılmış bır benzerinı "hediye" ettıler Alçıdan yapılmış bu heykel, şımdi Semadirek adasındaki müzeyi süslüyor. Aşağı yukarı aynı yıllarda, "Halıkarnas Balıkçısı" Ceval Şakir'ın, Aıtemis lapınağı ile ilgili çıkışlarına, Brıtısh Museum yctkılılerinin gösterdığı tepkı de buna çok benzıyordu: "Artemis Tapınagı ancak Ege goğünün altında anlam kazanır," diye British Museum'a mektup üzerıne mektup yazan Cevat Şakır, müze mudürunden şu yanıtı alır. "Hic meraklanmayın, lapınagın bulundugu bolumun tavanını Ege mavisine boyadık..." Ancak ScınadııcklıİLT, bı/mı gıbı ısııı pe •jiııi bıruknıunıışlcir. Adanın 12 yıllık bclcdı \c bjşkuııı (ıc'or.uıoıı, \ ıın.ın Kullııı Bakanı Melina Mm'iıri'nın desiegıvlc yurutulcn kanıpanvddan umııtlu ve "Nıkı"nın dslının I ransi7İaıdan t'erı alınnıasııula ısrarlı Stelyo Berberakis IATİNA amothraki, va da Türkçedckı adıyla Semadirek, Saroz körfezının tam karşısında bulunan bır Yunan adası Tarihı M.ö. 700 yıllarından başlayan bu ada, çoğrafı konumu dolayısıyla, Homeros taratından "Samos Thraki" olarak adlandınlmış Homeros, bu adanın Trakya (Yunanca'da "Thraki") ile Ege denizini bırleştirdiğtnı duşunerek bu adı uygun rnıuş... Ada dönem dönem Cenevız, Roma, daha sonra Bizans ve Osmanlı yönetımlerı altında kalmış, ta kı Yunan devletı bağımsızlığını ka/anana dek . tiır zama.ıların mitolojı kahramanlarının 12 tanrının ağırlandığı bu adanın nüfusu, şımdılerde 3 bını geçıyor. Semadirek Beledıye Başkanı Yannis Yeorgiou, Atina'da görevlı bır grup yabancı gazeteciyle Semadirek'te görüşürken, ada nüfusunun aslında 6 bın olduğunu, ancak bunlardan 3 bininin Almanya'da ışçilik yaptığını söylüyor .. Semadırek'ın ıkı gurup kaynağı larihi eser zengınliği, akarsulan ve şelalerıyle un salmış bu yemyeşıl adanın halkı, ıkı şeyden gurur duyuyor. Bunlardan bırı, 1863 yılında Fransız Konsolosu Carl Sampoizeau'nun bölgedc yaptığı kazılar sonucu bulduğu dev "Zafer" hevkelı Dığerı ıse Kuze> Yunanıstan'dan yola çıkan \e Hındıstan'a dek giden genç kunıotun Bu\uk Iskender'ın "tohumu nun Semadırek'te atılmış olnıası " Turkçe'de, "Zafer" anlamına gelen "N'iki" heykelı, taştan oyulmuş bır gemının güvertesınde, kanatlarını açmış bır tanrıçayı sımgelıyor. Ama Fransız Konsolos Sampoi7eau, yaklaşık uç metre boyundaki bu hey ., 4 "Elgin Mermerleri" örneği Yuııanistan'ın, "Klgin Mermerleri" kontı sııııda yiııc Ingılterc'yc kar>ı sılrdıırdıığu bu b.tşka kanıpanyanın başarısı da Senıadııeklılen, kenclı kampanyalan konıısıında oldtık ^a umullaııclıı ılım>... Bılındığı ı;ıhı, " \ IIIKIM hulkıııın kultur mirasının eşi hıılıınma/ bir ifadısi" olaıak lanınılanaıı "I lgm Mt'imcrlcrı sorunu", bo> vıllık bu mucadelcdcıı sonra, Bırleşmıs Mılletler Geııel Kıııulıı'na kadaı yansıtıldı Bırleşmıs Mıllcllft'ın. "Kııllıırel mirasın, ait oklııgu ulke.ve iadcsi" komısundakı raporu çcrçevesınde, Parienon lapmağı'ndan sökıılup British Museum'a gotuıulcn bu mermeıleıın Yunjnıstan'a gcıı \crıimesı yolundn Melına Mc'rcun'ıım d/ımsanmasacak cjbalurı, Scmadııcklılcrın gıınlıık solıbeı leıını lenklendırırkcn, bız yıne gc«,ınışc dönelım... Semadirek ın tepelerınaek. öuyuk Tannlar tapınaflı. tum yöre krallarınm her yı'Ti hazıran aynd; toplanıp tanrıları izley^rek aiemler yaptıklan günlerin ıhtlşa 'iından oldukça uzakta Tanrıların "âlem" adası Semadirek'in mıtolojık yanları da oldukça ilgınç.. Homeros'un adını verdığı "Samos Thraki" adası, M.ö. 200'den M.S. 300 yılları arasında kalan dönemlerde, bır "Sefa" adası olarak bılınırdı. Eskı Yunan tanrıları buralarda "âlem" yapar şarap ıçer ve eğlenirdı... Eskı Yunan'dan başlayan bu geleneğın Buyuk İskender'ın doğumurıa da yol açmış olduğu söylenır. Şöyle kı, Iskender'in babası, Makedonya Kralı Kilippos, tüm yöre kralları gibi, "âlem" yapmak ıçın her yılın haziran ayını bu adada geçırirmiş. Âlemlere katılan krallara, yüzlerini gizli tutan kral kızları, prensesler eşlik ederlermış Günlerden bir gün, kral Filippos, Epir Kralı Eplros'un kızı Olimpiada'ya "denk" düşmüş... Olimpiada, "Ay olmayan o gece karanlıgında, o denli ateşli bir aşk yaşamış ki..." kimliğinı bilemediği bu "yarı tanrıya" yani sonradan öğrendiği Filippos'a, âşık olmuş. Flippos da Olimpiada'ya âşık olmuş ki, "alemler" sona erdikten sonra kızı, babasından istetmiş... Bir yıl sonra gerçeklcşen düğün eğlenceleri, yine Semadırek'te dü7enlenmiş ve dokuz ay sonra dünyanın yansına hakim olacak Büyük lskender doğmuş... D Avrupa Topluluflu nun, Aköenı* Ulkelerını Kalkındırma Planı'n^ dahıl ettıflı Semadırei< adasıyla Dedeağaç (Aleksandrupolıs) lımanı arasında ık buyuk ferıbot. düzenlı seferter yapıyor Yunan Kultur Bakanı Melına Mercurı de "Nıkı'yı Geri İstiyoruz'' kampanyasını desteklıyor