Katalog

B R I Ç ŞiarYalçın 5 2 6 İkizler 1. ¥ * tında pik dönmek zorunda kalacaktı. tşte onun için uzun uzadıya düsündükten sonra, valcyi ortağından umarak karo damını debloke etti. Bu Tavşanın çok hoşuna gitıi, çünkü artık bir içeriyle paçayı kurtarabileceğini anladı. Bu da kontrlu bir kontratta iyi bir sonuç sayılırdı. Kendiııden emin bir eda ile trefl ruasıyla ele döndü. trefl damını ve karo valesini çekti ve ikisine de yerden birer kor a m . Profesör karo onlusunu, Şempanze dokuzluyu verdi. Tavşan arkasına yaslandı, daha iyi konsantre olmak için gözlcrini yumdu ve Şempanzenin bir önccki clde trefl damına ne yediğini hatırlamaya çalıştı. Renk duygusu çok gelişmi; olduğundan bunun kırmızı bir kâğıt olduğundan emindi. Ama acaba kör müydü, karo muydu? Acaba kendi elindeki karo yedilisi sağ mıydı? Uzmanlar bu gibi şcyleri bir bakısta anlarla ama Zavallı Tavşan ne bilsindi? Ne var ki, bir şey kesindi: Deııemckle hiçbir şcy kaybcdcmczdi. Karo ycdilisini oynadığında durum şııydu: S A T R A N Ç KahramanOlgaç Dünya Satranç Birlnclllği: Maçın 11. Oyunu KARPOVKASPAROV (Sevilla 1987) Kasparov (34...Fb6) A A54 32 RV98542 2. • A »A34 • 92 • RV98542 ¥R62 • AD873 • AD103 Kontral 6 Trefldir. Batı Ircfl altılısını çıkar. tki eli nasıl oynarsmız? CKVAP: ÜnlU IsraiUi uzman Paul Lukacs'ın (1982'de öldü) bu ıki "kesin löve" problemi oldukça kolaydır. 1. Güney elden veya ycrden alır, Doğu uymamışsa bir koz daha oynar, karo asını çeker, pik asıyla yere geçer ve küçUk bir karo oynar, Doğu uyarsa elden damı koyar ve Batı alınsa, karolar 42 bile olsa iki kupla beşinci karosunu bir kör dcfosu için sağlar. Doğu uyma/sa danıını lıarcamadan eli bağışlar ve Balı ya ruasının allından karo, ya RV çatahna doğru kör ya da el çaka yer çakaya pik dönmek zorunda kalır. 2. Deklaran ilk dörl eli aynı şekilde oynar ve yerden karo doku/lusunu çevirir. Dogu uymazsa, bırakır ve ruaya ve ikinci küçük onörc ckspas yaparak yediliyi sağlar. Doğu küçük onörlerden birini koyarsa danıla buyütur ve Batı alırsa yine ckspasla yediliyi sağlar! Dikkat cdilccek nokia KARO ASINI çeknıektir. Yoksa şoyle bir dağılım karşısında oyun batar: 3 ¥ RV56 AD754 ADI03 •3 Profesör • DI0V5 ¥ • * V7 ¥ • • Şempanze • ... ¥RV10 • R8 • 8 • ¥ S • 7 • D6 " BATI V98642 DOÖU • RD1O75 ¥ Empas yapıp tek karo ruasına el kaptırırsanız, artık bir de krtr veıerek batmaktan kurtulamazsınız. ¥ R987 • R 76 • V10654 nvıo 5Z7 • Yeşll Şartröz Darbesi Mollo'dan hir hikâye daha: jüney Batı V72 ¥ D7632 AR V32 • R83 ¥ 54 • V765 • ARD4 1 Tren 1 SA 3 SA Pas Pas Pas Kuzey 1 Kör 3 Kör Pas Doğu Pas Pas Kontr... Konuşmalar, kulupte "Pragmatik Sanzatu" diye bilinen sisteme pck uygun dcğildi. Çunku Tavşanın mecbur kalmadıkça sanzatu konuşması yasaktır. Flin san/alııya oynanması gerekiyorsa ilk sanzatu konuşmasını Dormız yapar ve böyleee kontrat doğru elden (daha doğrusu doğru oyuncu tarafından) oynanmış olur! Sisteme göre burada Tavşanın oyunu 1 Karo ile açması ve ikinci turda 2 Trefl demcsi gerekiyordu. Ama Tavşan karolarmı pek beğenmemiş olaeak ki düşüncesizce I Trefl ile açtı ve Domuzun 1 Kör cevabı Uzerine 1 SA demektcn başka çare bulamadı. Domuz altılı rcngini tekrar ederek va/iyeti idare ettneye calıştı (körlerin bcşi elinde biri oyundaydı tabiü). Ama bunun da bir yararı olmadı. Şempanze biraz Tavaşının eli ayağına dolaşsm diye, biraz da ortağından kör çıkışı istemek için kontr çekti. Profesör de bu emre uyarak kör asını çıktı. İkinci elde de pik altılısım oynadı vc Şempanze bııııu asla alıp trefl dokuzlusunu döndü. Tavşan defansın böyle bir renkten bir renge girmesinc bıra/ şaşırdı ama kcndi de çoğu zaman neyi niçin oynadığının pek farkında olmadığından başkalarının amaçlarıyla fazla ilgilenmek istemedi. Tek kaygısı mumkün olduğu kadar az batmakıı. trefl dokıızlıısunu asla alıp trefl valesiyle yere gcçti ve AR karoyu çckti. Profesör ilk karoya uyduktan sonra ikinci turda ınce, kansız dudaklarını büzerck uzun uzun duşünmcye başladı. Ben oyunu Tavşan ile Şempanzenin arasındaki bir iskemleden izliyorduın. Niye bu kadar duşünduğunu anlamak için ProfesörUn arkasına geçtim. Kâğıtlar şöy!e dağılmıştı: Işte tanı bu sırada. bir ycşil şartröz kadehini yudumlanıakta olan Iğrenç Domuz, Profesör pik beşlisini verirken birden kadehini elinden dUşürdU ve tatlı, yapışkan likör yerın körleri üzerine döküldü... Domur özür diledi: "Üzgünüm. Şu masanın sallanın ayağı yıizunden oldu. Yine de benlm dikkatsizliglm. Başka bir deste getireyim." Masadan kalkarken, Profesör homurdandı, Şempanzenin nefesi tıkanı^gıbi oldu. Aklı başka yerlerdc olan Tavşan yerden pik'yedilısini attı ve Dogu karo sekizlisiyle eli alınca mahzun mahzun boynunu buklü. Ama elinden sadocc kör kalmış olan Doğu ister istcmez Tavşana dokuzuncu elini yaptırdı. Profesör ve Şenıpan/e hemen Domuzu suçladılar, kadehini Tavşan karo ycdilisine kör atamasın diye kasden döktüğünü ileri sürdüler ve Kulübün "Ktik ve Eliket" Komitesinc başvurdular. Komitc oyıında kibıtzerlik yapan Rum Papa'yı tanıklık için çağırdığında şıı ıfadeyi verdi: "Teknik bakımdan, öyle bir dagılım vurdı ki, konlratın hichir şekilde batarı ynktu. Profesör karo damını almasaydı, piklen bir el vermck zurundu kalacaktı; oyunda yaptığı gihi atınca, bu defa Şempanze körden bir el vermek zorunda kaldı. Iki raklpten biri mutlaka yatacaklı. Konlrat yüzde yuz garantiliydi. Ama acaba Tavsana karşı garantili miydi? Tavaşının tabii dağılım hakkında hiçbir fikri yoktu ve 'yalırmak' diye bir şeyi kilaplarda oktımuş olsa blle, uygulanmasından bitıabi'rdi. Bu bakımdan son karoMi Şempanzeden önce yere, yani kendisinc karşı hir skuiz kagıdı olmuştıı!.. lavşan pik de yiyebilir, kör de yiyebillrdi ve kontratı yapma şansı bu yii/den sadecı%50 idi. Hatla daha da aı diyebiliriz, cünkii önceki Iki ele kor yedigine göre büyiık bir olasılıkla sun karosuna da bir kör yiyecekti. Ama igrenç Domuz Ijte bu skuizi bozmak için bu krilik anda kadehinln muhtevlyaünı yeriır körleri üzerine döktü. Bir an öncesine kadar, dedigim gibi, Tavşanın yerden hangi kâgıdı yiyecegi belll degildi. Ama olaydan sonra, ıslak yapışkan bir kor ile kupkuru bir pik arasında bir seclm yapmak durumunda kalınca, i; degişti. Tavşan elhelle elini kirletmeden pikl atmayı tercih etli." Duruşmada davacı olarak hulunan Profesör öfkeyle; "Kulupte hiç kimse, belki iilkede hlç klmse Iğrenç Uoınu/ kadar içki müplelası degildir. Dolayısıyla kadehine onun kadar hukim olamaz. Onu tam o sırada elinden düşurmesi bir rastlantı olamaz" dedi. Domu/ bu iddıayı nalıncı keseri gibi kendine yonttu: "Kllmde daima bir kadeh lutluğum dogru \st, gıinün birinde bunıı duşürmemden daha normal bir şey olamaz. YUIardan beri böyle bir şey başıma gelmemişli. Demek ki artık sırası (telmlş, hatla gevmlştl. Kazanın olması olmamasından daha muhtemeldi, tıpkı dokuz ktğıtla damı düsuımcnin daha muhtemel nlması gibi..." I.d4 Af6 2x4 g6 3.Ac3 dS 4xxd5 Axd5 5^4 Axc3 6.bxc3 Fg7 7.Fc4 cS 8.Ae2 Ac6 9.Fe3 00 10.00 Fg4 11.f3 Aa5 12.Fxf7 Kxf7 13.rxg4 Kxfı 14.Şxfı [Grünfeld savunmasının Sevilla varyantı dördüncü kez oynanıyor. tki taraf da oynamakta ısrar ediyorlar. Kasparov, bu varyantta bir puan geride olduğu için mutlaka kazanmak istiyor.j 14..Vd6 [Benzer bir oyun 1984'te yazışmah olarak oynanmış ve beraberlikle sonuçlanmıştı: 14.^xd4 15£xd4 V86 16.Ş» Ve6 17.Ag3 Kd8 18.Kcı Vb6 19.Ae2 Ac6 2O.Kbı Axd4! 21.Kxb6 Af3 22.Şf2 Kxdı 23.Kxb7 Axh2 24.g5 Ag4 25.Şf3 Ae5 AlfejevskiWerner. 9. oyunda şöyle devam etmişti Kasparov: 14..cxd4 15x»d4 Vb6 lö.Şgı Ve6 17.Vd3 Karpov (hamUdt) Vxg4 18.Kfı Kc8 19.h3 Vd7 2O.d5 Ac4 21.Fd4 e5 22.dxe6 Vxe6 23.Fxg7 Şxg7 24.Af4 Vd6 25.Vc3 oyun 70. hamlede beraberlikle sonuçlanmıştı.] 15.Şgı Ve6 16.Vd3 Vc4 17.Vxc4 Axc4 18.FÎ2 cxd4 19«xd4 e5 [Aynı temayı seçerek oynamalarının bir faydası da zamandan kazanmaları. Şimdiye kadar Karpov 14 dakika harcamış, Kasparov ise sadece 4 dakika!] 2O.d5 [Karpov, 20.Kcı Ad2 21.Kc7 devamını beğenmedi. e4 piyadesine atın baskısına karşın 7. sırada kale pek etkin olamıyordu.) 2O..Fh6 [12 dakika. Artık yavaş yavaş düşünmeyc başladılar.] 21.h4 [8 dakika.] 21..Fd2 22.Kdı [20 dakika. Kasparov ise burada tam 29 dakika duşünuyor ve de kendisinden hiç beklenmeyen hatalı bir hamle yapıyor. Basın odasındaki bütün büyük ustalar 22..b5 hamlesini tavsiye ediyorlar. Beyaz atını f3'e getirmek için 23.Şfı oynarsa hemen 23..Kf8! ile açmaza alır ve arkasından Ae3 ile tehdit ederdi. Aynı fikri gerçekleştirmek için Şhı yaparsa hemen a5 ve b4 sürerek avantaj elde ederdi. 23.Fc5 a5 ve b4 ya da 23.Feı Fxeı 24.Kxeı Ad6 25.Ac3 Kc8 siyah daha iyi veya 23.Fg3 piyadeyi istiyor ve Fe3 ya da 23..Fa5 ve arkasından Fb6 ve Ae3 tehditleri var. Son olarak 23.Acı herhalde en iyisi olmah. Aktif fili Ab3 ile uzaklaştırmak.] 22..Fa5? 23.Kcı [8 dakika] 23..b5 [19 dakika] 24.Kc2 Ad6 2S.Ag3 Ac4 26.Afı Ad6 27.Ag3 Ac4 28.g5! [Güzel bir hamle. g4 karesini boşaltıyor. Ki orası bir at için ideal bir yer. Ama bu plan nasıl ve ne zaman uygulanacak? Allah bilir.] 28..Şf7 [Kasparov'un niyeti şahını d7'ye getirmek. Analizciler ise hemen 28..a6 ve arkasından Kf8 ve Kf4 oynamadığını birbirlerine sorup duruyorlar.] 29.Afı Ad6 3O.Ag3 Ac4 31.Şfı [31.Şh2 Fb6 32.Feı Fd4 ya da 32.Fxb6 axb6 var. Korchnoi'ya göre Ahı, Fg3, Af2 ve g4 manevrası ilginçti.] 31..Şe7 32.Fc5? (Doğru yoldan sapma var. En iyisi 32.Şe2! ve arkasından Afıh2 ve g4 planını uygulamaktı. Siyah, e4 piyadesini Ad6 ile isterse Şd3 ya da Fc5 vardı. 32..Kf8 ise 33.Afı Kf4 34.Şd3 Fb6! iyi hoş ama şöylesi de var: 33.Fc5 Ad6 34.Fxd6 Şxd6 35.Kc6 Şd7 36.h5 siyahın fiyakası bozulur.] 32..ŞH [32..Şd7 olmuyor çilnkü 33.Kf2 ve Kil var.] 33.KÎ2 Şg7 34.Kf6 [34.h5? hamlesine 34..Fd2 hazır bekliyor.] 34..Fb6 [35.Fxb6 axb6 siyaha a hattında karşı oyun verirdi. Buna meydan vermemek için Karpov'un 35.Ff2! oynaması şarttı. 35.Fe7 Ke8 36.d6 Fd8 iyilik getirmez. Oyunu hemen kaybettiren büyük hataları büyükustalar genellikle zeitnot yani zaman sıkışması yüzünden yaparlar. Ama burada böyle bir şey yok. tki oyuncunun geriye kalan hamleler için 27'şer dakikaları var. Artık ne sayarsanız sayın. Şimdi Karpov'dan iki soru işaretli büyük bir gaf geliyor. Buna benzer bir gafı 1985'teki maçta yine 11. oyunda yapmıştı. Karpov: I.d4 Af6 2.c4 e6 3.Ac3 Fb4 4.Af3 00 5.Fg5 c5 6.e3 cxd4 7.exd4 h6 8.Fh4 d5 9.Kcı dxc4 10.Fxc4 Ac6 11.00 Fe7 12.Keı b6 13.a3 Fb7 14.Fg3! Kc8 15.Fa2 Fd6 16.d5! Axd5 17.Axd5 Fxg3 18.hxg3 exd5 19.Fxd5 Vf6 20.Va4! Kfd8 21.Kcdı Kd7 22.Vg4! Kcd8?? 23.Vxd7! Kxd7 24.Ke8 Şh7 25.Fe4 kazanır. KasparovKarpov, 1985 maçının 11. oyunu. Demek ki Karpov'a 11 rakamı yaramıyor.] 35.Kc6?? Aa5 (Beyazın kazanç rüyası suya düşüyor. Kasparov için bundan sorası peynir ekmek!] 36.Fxb6 Axc6 37.Fc7 Kf8 38.Şe2 KH 39.FÖ6 Kd7 4O.Fc5 Aa5 41.Afı Kc7 [Oyun burada ertelendi. İki tarafın ekibi sabaha kadar analiz yapabiliyorlar.] 42.Fd6 Kc2 43.Şd3 Kxa2 44.Ae3 Şf7 45.Ag4 [At güzel bir yere oturdu ama çok geç.] 4S..Ac4 46.Axe5 Axe5 47.Fxe5 b4 48.Ff6 [48..Kxg2 49.Şc4 var.] 48..b3 49^5 Kxg2 [49..b2?? hamlesine 5O.Şc2 gelirdi.] 50*6 [Son bir tuzak. 5O.Şe8?? 51.d6 ka/anıı] 5O..Şf8 beya/ oyunu terk eder. Kasparov'un sarfettiği zaman 2 saat 47 dakika, Karpov'un ise 2 saaı 30 dakika. Boylece Kasparov 65 öne geçerek büyük bir avantaj sağlamış oldu. tki ünlü satranç ustamız. Nilüter Çınar ile Ali lpek 26 Ocak 1988 tarihinde Ankara'da evlcndiler. Yeni evlilere mutluluklar dilerken yeni şampiyonluklar beklediğimizt vurgulamak isterim. T Problem: 41 Etfid: 41 Y.bmre Özbey Bursa 1987 tlk baskı Frank VValther Leipzig 1980 Komblnezon: 41 KorodyBenkö Budapeşte 1951 1 t \ u. 1 t 4 t & ¥ D7632 • AR v 3 2 Profesör 4 D109654 * Zavallı tavşan ¥ A • R83 • DI03 • 1075 Ifcrenç domuz • V72 528 Kristof Kolomb'un yumurtası • AÜ53 V R82 • ARDV108 • RV96 ¥ D93 • 75 • D864 Batı 6 PtK komratına karşı trefl ikilisini çıkar. Sıra sizde. C g Beş hamlede mat •IBUi 93VS 9BV f fPV£ Beyaz kazanır. Siyah kazanır. Şempanze Chirp • A ¥RV1098 »9842 * 9 8 6 > ZPV 8Pd'I 1BU1 9M0I t3 £3 W A I V765 •JBUI • ARD4 ProfesörUn derdi belliydi. Tavşan son treflini elinden alıp kcndisini karoyla yatıracak olursa, damın al SJVI :uırjzoö 21