Katalog

ye boyunca bu kişi Tevrat'tan dualar okuyor. Sadece erkekler tarafından yapılan bu dua şekli otobus garlarında, şehirlerde sık sık görülebilıyor. Askerler de telsızlerını vc ma ' kineli tüfeklerıni bir köşeye bırakıp bu şekılde dua ediyorlar. 8 tr £ Kulaklan sağır ederceslne, "Mavi Mavl" lsrail parlamentosu "Knesset", haftanın belirli günlerinde halkın ve yabancıların ziyaretine açıhyor. Parlamentonun gırişindc ziyaretçilerden fotoğraf makineleri ve çantalannı bırakmaları istenıyor. Güvenlık gorevlilerinden biri, "Sen Turkiye'nin neresindensin?" diyor Türkçe olarak. Şaşırdığımızı görunce gulerek konuşmaya başlıyor: "Klindeki Turk pasapurtunu gördum de. Ben Izmirliydim. Orada doğup büyiidum. Nasılşimdi oraları, biraz anlatsana!" Knesset'e girmek ıçin sırada bekleyenlerin söylenmesıyle konuşmamı? sona criyor. Böylece Tel Aviv garında, kulaklan sağır cdercesine, "Üç kaset un şekel. tbrahim I allıses, 'Mavi Mavi' hurada!" şcklındeki anonslarla satılan kasetlerin, bir müşterisini tanımış oluyoruz. İzmirli Knesset koruma görevlisi, yanından aynlırken, "Mavi mavi, masmavi"yi mırıldanıyor bir başına... Lsrail Parlamentosu, adeta bir "turistik bölge" ya da "müze" gibi gezdiriliyor ziyaretçilere. Grup halınde parlamentonun girışinde bir araya gelen zıyaretçiler, önce oturumlarm yapıldığı salona alınıyorlar. Teypten Knesset ve işleyişi hakkında uzun uzun lngilizce bilgilcr veriliyor. Daha sonra büyük bir salona alınan ziyaretçiler, ünlü sanatçı Marc Chagall tarafından özel olarak Knesset ıcın yapılan duvar ve yer mozaikleri ile Israil'in tarihınin betimlendiği büyük goblenleri izliyorlar. Knesset gezisi binanın içinde yer alan ve "turistik eşya" satan bir dükkânda yapılan alışverişlerle sona eriyor. lsteyenlerin genelde milletvekillerine servis yapan Knesset kafeteryasından bir kahve içip dinlenmelerine bir engel yok... c< 4fr î Musevıler Hırıstıyanlar ve Muslumanldt ıçın kutsal sayılan Kudus kentınde Hz Omer camısının onu Kutsal topraklara kendı deyımıyle olmayan rutıanı' bir gezı yapan Rus Ortodoks Kılısesı'nın bir rahıbı, bir Fılıstınlı Musluman ıle bırlıkte camıyı gezmeye hazırlanıyor Turistik 72 millet" Kudüs'te tsrail'de gezen bir yabancının dikkatini çeken noktalardan birini de Ulkeye yapılan bağışlann miktarı oluşturuyor. KudUs ve Tel Aviv'deki ambülansların tamamına yakın bir bölümü Amerika'daki bir dernek tarafından bağışlanmış. Kudıis'teki Büyük Sinagog, dünyanın dört bir tarafından, ozellikle Amerika'dan Yahudilerin yolladıklan paralarla inşa edilmiş. Bu kişilerın isimleri ve ülkeleri de sınagoguıı duvarlarına yazılmış. Aynı şckilde Kudüs'te birçok park, yabancı ulkelerde yerle^ik Yahudiler tarafından satın ahnarak beledıyeye bağışlanmış. Bu insanlar da, isimleri bağışladıklan parkların girişine bir plaket uzerine yazılarak onurlandırılmış. Unlü tspanyol sanatçı Joan Miro'nun ö7gun bir eserini Kudus'un küçük parklarından birinin orta yerinde görmek, Kuduslüleri, yabancıları şaşırttığı kadar şaşırtmıyor. Kudüs'ün ko/mopolıtliğininen rahat gözlemlendiği yerler, etrafı duvarlarla çevrili şehir merkezinde, "Eski Şehir"de. tki üç kişinin yanyana ancak sığabileceği Yunanlı mahallelerinde bir sokakta bir Yunanlı papaz, bir binanın penceresinden uzanan Yunanlılarla sohbet ediyor. Arap çaycı, nöbet tutan lsrail askerlerinin arasından sessizce süzülerek çaylannı dağıtıyor. Diğer mahallclere oranla daha sakin olan Ermeni mahallesinin sokaklan, ev ve dükkânlardan yollara yayılan Ermeni müziğiyle renkleniyor. Şehrin sokaklannda sık sık okunan şu cumle; birçok dinin "kutsal" saydığı toprakların, ortak sorun ve özlemine parmak basıyor: "Kudüs'te barışın yerleşmesi ve siirekliligi için dua edelim." Evet, Kudüs'te herkes dua ediyor belki; ama farklı dillerde ve farklı talepleri dilleııdirerek... n Kudus, "Yenı Şehır" Bolgenın en şık alışverıs merkezlerınden bırınde, sılahlı lsrail askerı ve çocuğu DoQu Kudüs'ten bir başka manzara Yunan mahallesı Daracık sokakta Yunanlı rahıp pencere sohbetınde", 11