Katalog

B R I Ç Şiar Yalçın 478 Yerden mi çakmalı, elden ml? • 53 V • ARDVI086 • 8642 • S A T R A N Ç Kahraman Olgaç üzere sekiz disiplinin yer aldığı şampiyonada en iyi dereccyi toplam 240,87 puan ve 3 altın, 1 gumüş ve 4 bronz madalya ile Fransa almıştır. AV95 986 V9764 • 62 942 753 • RV98 • A5 • D632 V AD10 + • R108764 V ARDV11WH/54Z • 73 • • ARD1O82 » • 5 • ARDV109 Güney 2 Pik 6 Pik Batı 5 Kör 7 Kör K B O D 10874 R7432 42 4 V2 Kuzey 6 Karo 7 Pik Doğu Pas Kontr... • R V5 • AD1O7653 4 TJ93 Karışık (mixed) ikili turnuvada, masalann birınde Doğuda I'ransa'nın en iyi kadın oyuncularından bıri olan Veronıque Bessıs ve Batıda yıne Fransa'nın bir numaralı oyuncusu Michel Abecassıs oturuyordu. Güneyde ise bir başka kadın oyuncu vardı. Konuşmalar şöyle oldu: Güney 1 Karo 2 Karo 3 Karo 4 Karo Batı Kontr Pas Pas Pas Kuzey Sürkontr 2 Kör 3 Kör 5 Karo.. Doğu 1 Kör Pas Pas Son günlerde elinize yabancı kaynaklı bir satranç dergisi geçtiyse, sizinle satranç oynayabilecek bir sürü mikrobilgisayar ilaru görebilirsiniz. Üstelik bazıları konuşuyorlar da. Sıkıştığınız zaman, hangi hamlenin sizin için yararlı olduğunu ondan sorarak kopya yapabiliyorsunuz. Çocuklar da bu bilgisayarlarla oynamaya bayıhyorlar. Piyasadaki bu bilgisayarlar, bir satranç ustası için fazla güçlü değil. Usta satranççılar bunlann her derecesini rahat rahat yeniyorlar. Zaten yapımcıların amacı da insanı yenen değil, ona idman verip eğlendiren bir makine yapmak. Son yıllarda Amerika Birleşik Devletleri'nde yaratılan çok güçlü bir bilgisayar, kendi benzeri bütün bilgisayarlardan yüzde 50 daha hızlı dUşUnüyor ve hepsini rahatlıkla yeniyor. Bu yeni şampiyon bilgisayarın adını duymuşsunuzdur: Hitech. Bu bilgisayar, yepyeni bir sistemle programlanmış olup saniyede 175.000 hamleyi gözden geçirebiliyor. Yaratıcısı 57 yaşında Hans Berliner adlı orta halli bir satranç ustası. Herhalde boyuna yenildiği büyük ustalardan öç almak için bu acaip makineyi yapmış! Doktor Hans Berliner "Benim bilgisayarım Hitech, yakın bir zamanda Amerika listesinde ilk 50 dereceye girer" diyor. Hitcch'in yapısını kabaca anlatmak gerekirse, 64 hane, her birinde lS.OOOfceçit bulunan yongalara bağlanmış. Ayrıca bu yongalar daha büyük bir ana kumanda merkezine bağlı. Hitech'in değerini anlamak için oynadığı oyunlardan birini sunuyorum: Batı kör asını çıkar. Yerden mi çakarsınız, elden mi? CEVAP: Hem yerden hem elden daha doğrusu yerden çakıp elden ALTA çakmamz gerekir! Doğu kontr çeiuiğine göre, pik valesi mutlaka elinde ve beşli olmalıdır. Oysa, Doğuya karşı iki kez empas yapmak için yerde bir anteniz eksiktir. Onun için tck umudunuz, yerde olmamzdan yararlanarak ilk empası hemen yapmak ve sonra metr karolarınızı çekerek oyun sonunda Doğuyu ikinci bir empasa getirmektir. Ama bunun için koz kısaltmanız, yani elinizdeki kozların sayısını Doğununkilerle eşit hale getirmeniz gerekir. Bunu da ancak ilk elde alta çakmakla yapabilirsiniz. Yoksa, metr karolarınızı çektiğinizde siz Doğudan önce çakmak zorunda kalır ve batarsınız. Alta çaktıktan sonra ıse, dağılım tahmininiz gibiyse vc Doğuda en az bir karo varsa, granşleminizin batarı kalmaz. Işle kör çıkışı size bu imkânı tanımıştır: Hem yerden çakıp yerde kalabilir, hem de elden alta çakıp kozlarınızı kısaltabilirsiniz! Nicolas da öyle yaptı, sonra pik oynayarak Doğu küçük verince elden SEKlZLlYİ koydu, daha sonra da karoyla yere geçerek karolarını çekti ve elden metr trefllerini attı. Doğu bir noktada ya çakacak, ya da son karoya son yabancı kâğıdını kaçtıktan sonra, elinde sadece koz kaldığından trefle çakmak zorunda kalacaktır. O zaman da Güney Uste çakıp elini açacaktır. Diyagramdaki durumda, Güney ikinci karoya uymayınca bütun eller belli olmuş ve Doğunun yapabilecek bir şeyi kalmamıştır. Ama Doğunun karosu tek olsaydı, GUneyde en az üç karo olduğunu anlayacak (çünkü Batının elinde üç karoya yer yoktur) ve ikinci karoya çakmayarak, Batının buna uyup uymadığına göre, ya üçüncü ya da dördüncü turda çakacaktı (deklaranın kalan karosuyla yere geçip varsa trefl perdanını kaçamaması ve oyunun icabında iki batması için). Tabii bu güzel oyunu acemiler arasında uygulayacak olursaruz, başınız derde girebilir. örneğin, Doğu valeden sadece dört pikle, dokuzlusu da olmadığı halde, kontr çekmiş olabilir ve siz ikinci elde pik sekizlisini koyarak " i n c c " empas yaptığınızda, Batı dokuzluyla alıp oyunu batırabilir. O zaman da ortağınız sert sert yüzünüze bakarak, " N c biçim oynuyorsun?" der; "Bu cambazlıklara ne gerek vardı? İlk ele elden çakıp pik asını çekerdin ve Batının uyduğunu görünce karoyla yere geçip Doğunun koz valesine empas yapardın. Doğunun valesi beşli ise zaten oyunu yapamazdın..." Ve Tabii rakipleriniz de, koz kısaltma diye bir şey duymamış olduklanndan, itirazınız üzerine size değil, ortağınıza hak verirlerdi! Yalnız tabii şunu da söylemek gerekir ki, Batı kör çıkmamış olsaydı, ya da siz elden alta çakıp koz kışaltmayı akıl etmemiş olsaydınız, Doğuya karşı mutlaka vale empasını yapmanız, yani elden sekizliyi değil onluyu koymanız gereıcirdi. ÇUnkü Doğunun beşli valesini zaptetmeniz zaten mümkün olmazdı ve sekizliyi koymakla boşu boşuna Batının dokuzlusuna bir el kaptırabilirdiniz. Oysa, Batıda bir koz varsa bunun küçük veya dokuzlu olmasının önemi yoktur. Açıkça görüleceği gibi, karo çıkışına granşlemin çıkarı olmazdı. Balı kür asını <,ıkıp kör damı ıle devam eüiğine göre, en iyi oyun ve en iyi savunmaya kontrat çıkar mı batar mı? CEVAP: Aynı kontratın oynandığı masalann çoğunda Batı aynı çıkışı yaptı ve el kendisinde kalınca üçüncü bir kör oynadı. Güney çaktı, koz çekli, pik ruasını debloke etti, kozla yere geçti, pik asını çekti, bir pıke elden çaktı (belki dam duşer diye) ve ondan sonra bülün kozlarını çekerek şu durumda batıyı sıkıştırdı: • V 4 A5 • D y • 4 R10 K B G 4 V • 10 4 D9 D 1. d4 d5 2.Fg5 Af6 3.Fxf6 exf6 4.e3 Ff5 (Vezir gambitinde siyahm başına dert olan cS'deki fil, hemen oyuna ağırlığını koyuyor. Beyaz. ezber bir hamle yaparsa hemen cezalandıracak. Nitekim öyle oluyor.) 5.c4? Fxbı 6.Vxbı Fb4 7.Şdı Fe7 (Siyahlarla oynamasma rağmen Hitech, rakibinin hatalı hamlesinden faydalanarak, boks deyimiyle sağlı sollu kroşelerle hasmına saydırdı ve köşesine döndü. Beyaz şah rok hakkını kaybetmis ve tam caddenin ortasmda!) 8.cxd5 Vxd5 9.Af3 Ad7 10. Fd3 h6 ll.Fe4 Vb5 12.Vc2 c6 13.Fd3 Vb6 14.Ad2 Vc7 15.Kcı a5 16.Fc4 00 17.Vf5 a4 18.Fd3 g6 19.Vg4 f5 2O.Vg3 (Beyaz, açmazdan faydalanarak f5 piyadesini alırsa A/6 ile taş kaybeder. Görüyorsunuz, Hitech tuzak da kuruyor.) 20..Vd8 (Avantajlı durumda vezirleri kesmek istemiyor.) 21.Kfı a3 22. b3 Ff6 23.Ac4 Fh4 24.Vf4 Fg5 25.Vd6 c5 26.d5 (26.dxc5 yaparsa 26..Fe7 ve arkasından 27..Axc5 ile d3 dekifili kaybederdi.) 26..Ka6 27.Vg3 Af6 2«.Ad2 Kd6 29.Kxc5 Axd5 3O.Kc8 Vxc8 31.Vxd6 Ac3 32.Şeı Kd8 33.Vxa3 Vd7 34.f3 Vxd3 Beyaz oyunu terkeder. 1987 Cannes Gençlik Festivali'nde 14 yaşından küçükler Dünya Şampiyonu Joel Lautier ile şampiyon bilgisayar Hitech'i iki oyunluk bir maçta karşılaşürmışlar. Birinci oyun 65 hamlede bilgisayarın zaferiyle bitmiş. İkinci oyuna gelince Hitech rakibini 29 hamlede pes ettirmiş! Böylece Hitech, büyük ustalann korkulu rüyası haline gelmiş. Beyaz: Phoenlı Slyah: Httech Amerlka Bilgisayar Şamplyonası Denver Colorado 1985 Karo onlusu üzerine Batı ya pik ya da trefl keserini yemek zorundadır! Evet, basit ve güzel bir oyun. Abecassis'in masasında da Guneyde oturan bayan, kendisine fırsat verilmiş olsaydı, herhalde bu skuizi bulacak ve gerçekleştırecekti. Çünkü konuşmalara göre, pik damının ve trefl ruasının Batıda olduğu muhakkak gıbiydi. Ama bu masada, Doğuda oturan Ve>onique Bessis, ortağı Abecassis'in ikinci elde oynadığı kör damını ruayla ezdi ve trefl valesini dönerek skuizi bozdu! Görülüyor ki, teorik olarak 5 karonun çıkarı yoktu. Ama başka masalarda bu mükemmel del'ansı bulan pek olmadı. J. Uotkr (hunkde) I.e4 e6 2.d4 d5 3.Ad2 c5 4 . A » «6 5.exdS exd5 6. dxc5 Fxc5 7.Ab3 Fd6 8. Fd3 Ae7 9.00 00 10.Afd4! (Veziri en kısa yoldan şahkanadına transfer edecek.) 10..Ag6 <lO..Abc6 11. Vh5 g6 12. Vh4 Axd4 daha iyiydi.) U.Vh5 Ac6 12.AO! (13.Ag5 h6 14.Axf7 ve arkasından Vxg6 ile tehdit ediyor.) 12..Ace7 13.Keı h6 14.Fe3 Fd7 15.Abd4 Ff4 16.Ke2 Vc7 (Hitech 'in ratingi 2200 olmasına karşın çocuğunki 2300 civartnda. Buna rağmen Hitech, kendisinden güçlü rakibine karşı fevkalade bir oyun çıkanyor.) 17.Kaeı Kae8 18.Fxg6 fxg6 (18..Axg6yaparsa dS piyadesi düser.) 19.Fxf4 Vxf4 2O.Ve5 V P (20.. Vxe5 21.Axe5 Ff5 22.Axf5 gxfS 23.Ag6yüzünden verimli değil.) 21.Vxe7M (lşte kompütürün müthiş hamlesi. Zaten 18. hamleden beri siyahın hamleleri hep zorunlu idi. Hitech, yaptığı çift ünlemli hamle ile bir bilgisayarın eline fırsat geçince nasıl Hltech (21.Vxe7H) acımasız davranacağını gösteriyor. Bir makineden beklenilmeyecek sahane bir şampiyon hamlesi!) 21...Kxe7 22.Kxe7 Vf6 23.Kxd7 g5 (24..g4 arkadan 25.. Vxf2 ümidiyle karşı oyun yakalayabilmekiçinbirümitışığt.)1A.KtellKcS(24..g4? hatalı olurdu, çünkü25.Kxg7 Vxg7 26.Kxg7 Şxg7 27.Ae6) 25.Kxb7 g4 26.Ae5 h5 27.Af5! Şh8 (27.. VxJ5? yaraya merhem olmazdı. 28.Kxg7 ve arkasından 29.Ag6 işi bitirirdi.) 28. Axg7 Kxc2 29. Ke8 veüç hamlede mat. D Ettt: 17 H.Rink Revista de Sah 1927 2. ödülü HltechJoel Lautler Cannes 1987 17 Ronald O'Neil Norristown 1953 KMibtMzen: 17 Onesciuk Gama Romanya 1955 480 İki koz vermemenin çaresi 4 V • 4 4 V • 4 A942 763 R2 D642 RV63 ARD A63 V83 Beyaz kazanır. İki hamlede mat ÇMK A i i £ 479 Kadının fendi kadını yendi! Aşağıdaki el bu yıl Hollanda'nın Valkenburg kentinde on birinci kez düzenlenen Orıak Pazar şampiyonasında oynanmıştır. On bir ülkenin katıldığı ve açık, kadınlar, karışık ve gençler kategorisinde birer dörtlü takım ve birer ikili olmak Güney Kuzey 1 SA 2 Trefl 2 Pik 4 Pik Batı AR treflini çeker ve küçük bir trefl ile devam eder (Doğu sırasıyla 7, 9 ve 10'u verir). İki koz vermeden 4 Pik yapmak için nasıl oynarsı,nız? D Beyaz kazanır. JIUTJ7B5( 8^S L*A'İ wuı jımı 9JV1 I 8PAI