Katalog

EV EKONOMİSİ Meral Tamer Eğer Türkiye'de tüketiciyseniz, "Sony" diye satın aldığmız bir teyp, 'Hong Kong malı' çıkabilir. Üzerindeki "Sony" markası ise, bir yabancı dergiden kesilip yapıştırılmış olabilir... ri girmiş ve özellikle buzdolabının kapısını açıp öfkesini buzdolabından almış. Ankaralı dostumuz hemen etrafı temizlemeye koyulmu$, rafları buzdolabındaki yeıierine yerleştirmeye çalışmış, ama mümkün değil. Sanki raflar kuçülmüş. F.rtesi gün bir servisi aramı^. Gelen servis elemanları, biraz uğra$tıktan sonra rafları yeniden yerlerinc koymuşlar... Aradan bir süre geçmiş, bu kez bir akşam evde televizyon izlerken yine mutfakta bir gümbürtü, şangırtı kopmuş ve mutfağa gidilip buzdolabının kapısı açıldığında aynı manzarayla karşılaşılmış. Bu kez merkez servise basvurulmuş ve buzdolabında yapım hatası olduğu ortaya çıkmıy Bu yapım hatasının adı "poliüretan çekmesi" imiş. Poliüretan olan buzdolabının iç yüzeyi poliureten çekmesi nedeniyle ufalıyor, yani buzdolabının iç hacmi genişliyor ve dolayısıyla ratlar genişleyen iç hacme küçük geldiği için, yuvalanna oturtulamaz oluyorlarmış. Yapım hatası saptandıktan sonra buzdolabı yenisiyle değiştirilmiş. Bu iki örnek de bize göre dudak ısırtacak nitelikte... Türkiye'de yaşadıkça tüketici olarak bakalım daha neler göreceğiz?.. • Daha neler göreceğiz? Tüketicilere dudak ısırtacak olaylar... Mobilyada küçük cila işlerini kendiniz yapabilirsiniz • İzmir'den bize yazan bir okurumuz, evinde mobilyaların bozulan cilasını cilacıya gerek kalmadan kendisının yaptığını belirtiyor ve kendi yöntemini, bu köşeden "Ev Ekonomisi" okurlarına aktarmak istiyor. Biz, sözü uzatmadan okurumuzun mektubuna kulak verelim: "Evdeki mobllyalarınızı kendiniz cilalamayı hiç düşündünüz mü? Eğer mobilyalarınız çok yeni değilse ve cilası bozulan yer küçük bir alan ise bu işi pekâlâ evde kendiniz halledeblllrslnlz. Cila yapmanız için gerekli malzeme bezlryağı, terebentin ve sirke. Bir ölçek beziryağını bir kabın içinde ısıtın, iyice ısınınca içine bir ölçek terebentin ve bir ölçek sirke ilave ederek karıştmn. Kullanacağınız cila hazır demektlr. T uketicilerin cenneti olarak nitelenen Amerika'da, değil bozuk malı yenisiyle deği^ıirmek, satın aldıkıan sonra beğenmediğini/ malı bilc mağazaya götürüp, "Ben bunu hegenmedim", deyip yerine beğendiğiniz bir başka malı ya da paranızı geri alabilmek mumkündür. Tabii Amerika'daki heı mağazada dcğil, ama satış sistemlerini bu yonteme göre düzenlemiş mağazalarda... dolabını bir acmış kı butun raflar yerinden çıkmış, raflarda bulurfan cam kaplar kınlmıs, yemekler dökülmüş ve bütün raflar, kırık dökuk tabakçanak ve yemek birbirine bulaşmış, yemekler buzdolabının en alt kısmına yığılmış. Dostumuz şaşkına dönmüş olan bitene bir türlu anlam verememiş. Eve sanki öfkeli bi Türkiyc'dc bir tüketici olarak, bunları duyunca insan kulaklarına inanamıyor. Bizde, değil beğenilmeyen malı geri vermek, satıcıııın sizi aldattığı acık seçik ortada olsa bile, hakktnızı arayabilmeniz, çoğu zaman mUmkün olamıyor. lşte bir örnek... Hem de "uyanık" geçinen biz gazetecilerden bir örnek... GaZLtemizin ekonomi servisinde çalışan ve aynı salonu paylaştığımız arkada^larımızdan biri, bir ay kadar önce Tahtakale'den 120 bin liıaya " S o n y " marka olduğunu sandığı bir teybi satın alıp gazeteye getirdi. Teyp çok şıktı, 5 kısa dalga, 2 orta dalga radyo istasyonu da vardı. Modeli de, "Sony WA 6000"di. Ama arakadaşlar teybi incelerken Sony markasının kâğıda basılı olduğunu ve sonradan teybin ü/erine yapıştırıldığını farkettiler. Bira7 uğraştıktan sonra, kâğıdı kaldırdılar. Sony markası, yabancı dergilerdeki bir Sony reklarnından kesilmiş ve Hong Kong malı olan teybin üzerine ustalıkla yapı^tırılmıştı. Aldatıldığını anlayan arkadaşımız, derlıal teybi alıp Tahtakele'nin yolunu tuttu. Ama satıcı teybi geri alıp 120 bin lirayı iade etmemekte direndi. Arkadaşımız ise ne idüğu belirsiz bu teybi artık istemiyordu. Çıınku teyp bozulduğunda, ne parçası bulunabilecek, ne de onarılabilecekti. Uzun uzadıya satıcıya dil dokuldukten sonra teyp iade cdildi; ama geri alınan para 100 bin liraydı. Tahtakale'deki satıcı bö,ylelikle birkaç saat içindc taş atıp kolu yorulmadan 20 bin lira kazanıvermişti... Bu teybi sırf bu işler için kullanmak bile bayağı kârlı olabilirdi... Bir başka örnek... Ankaralı bir dostumuz anlattı. Bir süre önce eve bir buzdolabı almış. Aradan 12 ay geçtikten sonra bir akşam eve geldiğinde buz Hiç mikrop barındırmayan yoğurt ler, mümkün olduğunca sık yoğurt yemeye çalışırlar. Ama daha sonra gunlük yaşantının hayhuyu içinde, "yojurdun faydalan" da "maydanonın aydalan" gibi unutulup gider. Yoğurt gerçekten ömrü uzatır mı bilemiyoruz, ancak çok yararlı ve sağlıklı bir besin maddcsı olduğuna kuşku yok. Yoğurt çok sağlıklı bir besin maddesi, çünku içinde bulunan laktik asit nedeniyle, hiç mikrop barındırmıyor. Hatta denilebilir ki yoğurt, içinde hiç mikrop.barındırmayan tek yiyecek maddesi. Yoğurdun içinde mikrop barınmadığı için, günlercc buzdolabında beklese bilc, besin dcğerinden de bir şey kaybetmiyor. Gerçi yoğurt gibi süt de çok değerli bir yiyecek; ama sut mikrop üreterek kolay bozuluyor ve besin değerini yitiriyor, hem de yoğurda göre daha zor sindiriliyor. Yoğurt; protein, kalsiyum ve B vitaminleri açısından zengin bir yiyecek. Ayrıca kolaylıkla evde üretebildiğimiz bir gıda maddesi. Bir kilo süt alıp, sütün fiyatına yoğurt elde etmemiz mümkün. Oysa, kalsiyum ve protein içeren benzeri yiyeceklerin fiyatı yoğurda oranla çok daha pahalı. Bu çerçevede yoğurt, fiyat açısından diğer besin maddeleriyle karşılaştınldığında ucuz bir yiyecek de sayılabilir. Bu nedenle yoğurdu sofralanmızdan eksik etmeyelim ve özellikle yetişme çağındaki çocuklar, gebe kadınlar ve yaşlılara bol bol yoğurt yedirelim. D Bu cilayı soğumadan yumuşak bir bezle mobilyanızın cilası bozulan yerine sürerek iylce ovun. Daha sonra da yine yumuşak bir bezle cilaladığınız alanı parlatın. Acemllik döneminde cila, mobllyanın bir yerinde gereğinden fazla birikebilir. Cila soğuduğu için, bu blrikimi sadece cila sürülen bezle yok etmek mümkün değildir. Bu nedenle eğer mobilyanın bir yerinde gereğinden fazla blrlkmiş cila varsa, bu fazla cilayı yok etmek için yarı yanya sirke ve sudan olusan bir karışım hazırlayın ve yine temiz ve yumuşak bir bezle bu karışımı fazla cllanın birlktiği yere ovuşturarak sürün. Sonra yine kuru bir yumuşak bezle parlatın. Hatta Işlniz aceleyse, evde konuk bekllyorsanız ve mobilyanın belirgin bir yerlnin cilası göze batacak şekllde bozulmuşsa, sırf zeytlnyağıyla bu işi halledeblllrslnlz. Zeytlnyağını bir kapta ısıttıktan sonra, cilası bozulan yere yumuşak bezle sürün ve ardından da parlatın. Mobilyanın mat görünümü yok olacaktır."D En sağlıklı yiyecek. Yoğurt yarışı, gençler için ilginç bir eğlencedir. ol yoğurt yemeklc uzun yaşamak arasında sık sık paralelükler kurulur. Sık sık gazetelerin birinde ya da diğerinde bir asırlık ömrü geride bırakmış zinde bir ihtiyarın, "Sağlığımı ve zindeligimi üç ögün yogurt yiyerek koruyorum", ya da "Ben soframdan yogurdumu hiç eksik etmedim", türünden demeçlerine rastlarız. Bu tür haberleri izleyen günlerde ise, hiç yoğurdu sevmeyenlerimiz bile en azından birkaç gün sofralanndan yoğurdu eksik etmez B 23