Katalog

6 28 Mayıs 2013 Salı Türkiye’de 8.5 milyon engelli ulaşımdan eğitime bir dizi sorunla boğuşuyor Ne sokakta, ne okulda, ne istihdamda... Oysa Sabancı Üniversitesi yürütücülüğünde hazırlanan “Engelsiz Türkiye İçin: Yolun Neresindeyiz?” başlıklı rapora göre, engellilerin tüm sorunlarını ortadan kalkması için gayrisafi milli hasılanın yüzde birinden az bir bütçe yeterli. N üfusun yüzde 12.5’ini oluşturan 8.5 milyon engelli “sanki engelliler yokmuş gibi davranılan” Türkiye’de bir dizi sorunla boğuşuyor: ulaşım, eğitim, insanların bilinçsizliği vs. İçlerinde en önemlilerinden biri de istihdam. Yasada olmasına karşın engelliler iş bulamıyorlar. Özel şirketler hatta bir çok kamu şirketi, kanunda öngörülen cezayı ödemeyi kabul edip engelliyi işe almıyor. Engelliler ise içi boş eğitimlerden ve istihdam vaatlerinden bıkmış durumda. Birleşmiş Milletlere üye 156 ülkede “Engelliler Haftası” olarak kabul edilen 1016 Mayıs haftasında her yıl olduğu bu yıl da gibi Türkiye’de bir dizi etkinlik yapıldı. Ancak belli ki karar vericilerin 3 maymunu oynaması sürecek. 2005’de yürürlüğe giren 5378 Sayılı Özürlüler Yasası ile başta belediyeler olmak üzere tüm kamu kurum ve kuruluşların ve belediyelerin, yaya geçitleri, resmi yapılar, yeşil ve spor alanları gibi altyapıları engellilerin erişebilirliğine uyumlu hale getirmesi için 7 yıllık bir süre tanınmıştı. 7 Temmuz 2012’ de bitmesi planlanıyordu ama kurumlar üzerlerine düşen görevleri yapmadılar ve süre 3 yıl daha ertelendi. Ortopedik, görme, işitme, dil ve konuşma ile zihinsel engellilerin oranı % 2.58 iken kronik hastalığı olanların oranı % 9.70. siyasal katılım, sağlık ve rehabilitasyon hizmetleri. Engellilere yönelik harcama 2011 yılı GSMH’nın yüzde 0,44’ü. Bu harcamaların yüzde 70’i nakit para transferi. Raporda, bu harcamaların devam etmesi ancak topluma eşit katılımları için sorunlara da bütçe ayrılması talep edildi. değil. Mimarlar erişilebilirlik konusunda yeterli eğitimi almıyor. İnternet sitelerinin yüzde 85’inde engellilere yönelik yeterli bilgi yok. Erişilebilirlik: Engelli bireylerin yüzde 66,9’u kaldırımlara, yüzde 55 ila 60 arası da yaya yollarına, yaya geçitlerine, market, mağaza, lokanta, kamu binası, postane ve banka gibi yerlere erişemiyor. İzleme ve denetleme mekanizması mevcut Eğitim: Engellilerin, bütünleştirici bir ortamda eğitim alabilmesi için gerekli sistem oluşturulmamış. Okullara daha çok yetki verilmeli, bütçe ayrılmalı. Rehberlik hizmetleri yeniden yapılandırılmalı. İstihdam: 100 bin engelli işe yerleştirilmeyi bekliyor. Bu yüzden yeni istihdam alanları yaratılmalı. İstihdamda eğitim düzeyi, ayrımcılık, erişilebilirlik gibi sorunlar mevcut. Siyasal katılım: Oy kullanma hakkı, fiziksel engeller nedeniyle kullanılamıyor. Meclis, büyük oranda fiziksel olarak erişilebilir değil. Engelsiz Türkiye İçin: Yolun Neresindeyiz? Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi Dilek Sabancı’nın önderliğinde ve Sabancı Üniversitesi yürütücülüğünde hazırlanan “Engelsiz Türkiye İçin: YolunNeresindeyiz?” başlıklı rapora göre , engellilerin tüm sorunlarını ortadan kalkması için GSMH’nin yüzde birinden az bir bütçe yeterli. Rapor, engellilerin beş sorununa odaklanıyor ve öneriler getiriyor: Erişilebilirlik, eğitim, istihdam, Engelsiz Türkiye Raporu önemli bir yol haritası. hizmetinden yararlanamıyor; zihinsel engelliler için bu oran yüzde 51’e çıkıyor. Sağlık kurumlarına fiziksel erişimdeki engel hizmet erişimini de engelliyor. Hizmetler: Engellilerin yüzde 44,3’ü sağlık Görme engellilerin hayallerine Yaşar Kemal armağanı T ürkiye’nin iki büyük kurumu Yapı Kredi Yayınları ve Turkcell işbirliğiyle gerçekleşen Çıplak Deniz Çıplak Ada sesli kitap projesi, görme engelli kitapseverlerin hizmetine sunuldu. Yaşar Kemal’in imzasını taşıyan ve Bir Ada Hikâyesi dörtlemesinin son kitabı olan Çıplak Deniz Çıplak Ada, proje kapsamında tiyatro ve sinema sanatçısı Yetkin Dikinciler tarafından seslendirildi. Edebiyat ile teknolojiyi görme engelliler için buluşturan sesli kitap projesi, Young Guru Academy (YGA) ve Turkcell işbirliğiyle yürütülen Turkcell Hayal Ortağım Servisi üzerinden, Turkcell abonesi görme engelli kitapseverlere sunulacak. Aboneler, 8020’yi arayarak Yaşar Kemal’in kaleme aldığı eseri Yetkin Dikinciler’in yorumuyla ücretsiz olarak dinleme şansı bulacak.