Katalog

ENERJİ 4 Türkiye Vaşington’un Jeopolitik * Pivotu MO Basın ABD Başkanı Obama’nın Türkiye’ye yaptığı ziyaret, Başkan’ın konuşmasında ifade ettiğinden daha anlamlıydı. Vaşington için bugün jeopolitik bir “pivot (oyun kurucu) devlet” haline gelen Türkiye; Moskova ile bağlarını ve kilit eneji boru hatları ile ilgili rolünü nasıl geliştireceğine bağlı olarak Avrasya güç denklemini Vaşington’a doğru kaydırma ya da ciddi bir şekilde Vaşington’dan uzaklaştırma pozisyonuna sahiptir. Eğer Ankara, Rusya’yla daha yakın bir işbirliği içine girmeye karar verirse, Gürcistan’ın konumu riske girer ve Azerbaycan’ın Avrupa’ya uzanan doğalgaz boru hattı yolu olan Nabucco Boru Hattı kapanır. Eğer Birleşik Devletler’le işbirliği yapar ve Ermenistan ile ABD’nin nezaretinde istikrarlı bir anlaşmaya varmayı başarabilirse, Kafkaslar’daki Rus konumu zayıflar ve Avrupa’ya doğalgaz akışı için alternatif bir Savaş, Petrol ve Gaz Boru Hatları: gündemdeki kilit önemdeki konulardan biri, yeni bir ittifak genel sekreterinin seçilmesiydi. İsimler içinde en öne çıkanı Danimarka Başbakanı Anders Fogh Rasmussen’di. Türkiye, bir Danimarka dergisinde basılan ve Peygamber Muhammed’i resmeden dergileri savunduğu için kendisine karşı çıktı. NATO oybirliği esasıyla işler, dolayısıyla Rasmussen’in önünün tıkanması için tek bir üye yeterlidir. Türkler vetodan vazgeçtiler ve sonuç olarak NATO’da iki kilit noktayı kazandılar, genel sekreter yardımcılığı da bunlardan birisiydi. Böylece Türkiye NATO’daki konumunu güçlendirdi; Obama’nın ABD’nin üye olmadığı AB’ne Türkiye’nin üyelik başvurusunu hararetle savunmasını sağladı. Obama daha sonra, Birleşik Devletler’in İslam’la ilişkili olarak konumunu ilerletmesini sağlayacak kilit önemdeki bir uluslararası toplantıya katılmak için Türkiye’ye gitti. Rusya Boyutu F. William ENGDAHL Yazar güzergahın oluşmasıyla Avrupa karşısında Rusya’nın ağırlığı azalır. Vaşington için Almanya’yı ABD ile daha yakın bir işbirliği içine sokmanın anahtarı, Almanya’nın Rusya’dan gelen enerji akışına olan bağımlılığını azaltmaktadır. Geride bıraktığımız üç kış içinde iki kere Vaşington, Rusya’dan Almanya’ya ve diğer Avrupa Birliği (AB) bölgelerine giden gaz akışında yapay kesintiler yapması için kendi eliyle seçtiği Ukrayna Başkanı Viktor Yushchenko’yu gizli olarak teşvik etti. Bu eylemlerin tek amacı AB hükümetlerini Rusya’nın çok güvenilir bir enerji ortağı olmadığuna ikna etmekti. Şimdi Obama’nın Ankara’ya yaptığı ziyaretle Vaşington, Türkiye’den Azerbaycan’a uzanan ve zora giren Nabucco alternatif gaz boru hattı için Türkiye’nin desteğini kazanma çabası içinde. Bu boru hattı teorik olarak AB’nin Rus gazına olan bağımlılığını nihai olarak azaltacak. Orta Doğu ve Balkanlar üzerinde kayda değer bir etkisi bulunan Türkiye, Birleşik Devletler ile müttefik olursa, Rusya savunmada kalır ve Almanya’nın Rusya ile olan bağları kayda değer bir biçimde zayıflar. Eğer Türkiye bunun yerine Rusya’yla işbirliği yapmaya karar verirse, Rusya inisiyatifi geri kazanır ve Almanya, Rus enerjisine bağımlı kalır. ABD’nin stratejisinin NATO’yu Ukrayna ve Gürcistan aracılığıyla Rusya’nın kapısına kadar getirmek olduğu Moskova’da anlaşılmış durumda. Rusya ekonomik “havucunu”, yani geniş doğalgaz kaynaklarını kullanıp, Batı Avrupa’yı ve özellikle de Almanya’yı Rusya’ya karşı tarafsızlaştırmak için harekete geçti. Bu bakımdan Aralık 1999’da Rusya Başkanı seçilen kişinin KGB kariyerinin önemli bölümünü Almanya’da geçirmiş olması anlamlıdır. ABDRusya konuşmaları boyunca Obama’nın duruşunda önceki Bush Yönetimi’nin duruşundan çok temel bir değişiklik olmadı. Rusya, ABD’nin Polonya ve Çek Cumhuriyeti’nde planladığı füze ve radar üsleri hakkında Vaşington’la belirsiz içerikte bir pazarlık karşılığında İran’a nükleer programı hakkında Vaşington’un baskı yapma fikrini reddeder. Moskova ile Kiev arasındaki soğukluğu artırmak üzere Vaşington tarafından tasarlanmış bir hareket olarak; Ukrayna ile askeri malzemelerin gemiyle taşınması konusunda anlaşmaya varıldığı iddia edilirken; ABD Afganistan’a askeri malzemelerin ve diğer malzemelerin getirilmesi konusunda Rusya’ya ihtiyacı olmadığını ileri sürdü. Dahası NATO bildirisi, Ukrayna ve Gürcistan’ın NATO’ya bağlı olduğu fikrini de terk etmedi. Vaşington için kilit önem taşıyan jeopolitik ödül Moskova olarak kalmaya devam ediyor, ama açıkça Türkiye’ye de bu oyunda rol alması için Obama tarafından çağrı yapılıyor. Almanya Rusya’yı engelleme konusunda besbelli ki Obama’ya katılmayacak. Yalnızca Almanya Rusya’nın enerji kaynaklarına bağımlı olduğu için değil, Berlin Almanya’ya yönelik hali hazırda gerçek bir tehdit gibi görmediği Rusya’yı karşısına almayı istemez. En azından şimdilik Berlin Rusya meselesine yönelmeyecek. Aynı anda, Türkiye ve Ermenistan arasında son derece önemli bir olay şekilleniyor. Ermeniler, Türklerin reddettiği bir suçlama olan Ermenilerin 1. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında kitlesel katliamından uzun zamandır Türkiye’yi sorumlu tutuyorlar. ABD Kongresi, Ermenilere karşı düzenlenen bir “Türk soykırımını” lanetlemek gibi provokatif bir çözüme yöneliyor. Türkiye bu türden suçlamalara karşı oldukça duyarlı ve Kongre’nin ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ E TürkiyeAB Problemi Türkiye Başbakanı Erdoğan, Obama’ya iyilik yapmaya ne kadar hevesli olursa olsun, Türkiye’nin AB ile olan ilişkileri, çok karmaşık bir mesele olan Türkiye’nin AB’ye üyeliği meselesine kaçınılmaz bir biçimde bağlıdır. Bu üyeliğe Fransa ateşli bir şekilde, Almanya ise biraz daha kapalı bir biçimde karşı çıkmaktadır. Türkiye, yeni kaynaklardan gelen enerjinin Ortadoğu, Orta Asya ya da Kafkaslar üzerinden Avrupa’ya geçebileceği yegane yollardan birisidir. Eğer Kafkaslar, Orta Asya, Ukrayna, ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ABD Başkanı Obama’nın, Türkiye’yi, Gürcistan ve Ermenistan üzerinden Avrupa’ya ulaşacak Nabucco Boru Hattı ile Rusya’yı izole edebilmek için kullanacağı büyük bir stratejisi var. ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ Türkiye ve ABD Oyunu Obama’nın ve Vaşington’un daha derin bir oyun oynadığı giderek ortaya çıkıyor. Toplantılardan birkaç hafta önce, Avrupalıların Afganistan’a ordu ya da daha fazla ekonomik destek gibi Amerika’nın ilgili olduğu konular üzerinde gücünü kullanmayacağının görünür olduğu bir zamanda Obama Türkiye’ye seyahat programı yaptı. Prag’da yapılan son AB toplantıları sırasında Obama, Türkiye’nin AB üyeliği başvurusunu etkin olarak destekledi. Bunun özellikle Fransa ve Almanya’yı zora sokacağını biliyordu; çünkü AB üyesi olunması pek çok AB ülkesinin korkusu olan serbest göçmenliğe izin veriyordu. ABD, AB üyesi olmamasına rağmen, Obama jeopolitik bir ateşle oynadığını bile bile AB ülkelerine meydan okudu. Bu Türkiye’nin Erdoğan Hükümeti’nden puan kazanmak için kasıtlı ve ucuz bir yoldu. NATO toplantısı sırasında ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ