Katalog

Cumhuriyet Ankara 253/8 Mayıs 2009 ÖNCE SAĞLIK FatoşGÜRBÜZ HemşirelikHizmetleriDirektörü email: fgurbuz@mesa.com.tr D Ortaçağdangünümüzehemşireliğinöyküsü aha yaşanılası bir dünya, böyle bir dünya bize bağışlanmayacak, o halde hiç duraksamadan bu dünyayı oluşturmaya çabalayalım. Yaşama uyum sağlamak yerine onu değiştirmeliyiz.” Florance Nightingale. Hemşireliğin, Ortaçağ Avrupası’nda, üst ve orta tabakadan iyi eğitimli, varlıklı kadınların dini duygularla, kilise adına çalışmalarıyla ortaya çıktığı görülür. Hemşirelik ve bakım kavramı, bitmeyen savaşların, veba gibi bulaşıcı hastalıkların yaygın olduğu bu dönemde, kadının şifa verici rolünden yararlanarak örgütlenir. Modern anlamda hemşirelik ise; Florance Nightingale’in liderliğinde temeli İstanbul Selimiye Kışlası’nda, Kırım Savaşı sırasında atılmıştır (1846). Florance Nightingale hemşirelik uygulamalarını, disiplinli ve düzenli hale getirmiş, yaralı ve hastalara bakım vermiş ve tedavi etmiştir. Kışlada, modern hemşirelikte ve hasta bakımında çok önemli bir yeri olan “Hasta Sınıflama Sistemleri”ni kullanmış, ağır olanları ve yarası mikrop kapmış olanları ayırarak ölüm oranlarında azalma olmasını sağlamıştır. İngiltere’ye döndüğünde ise bu uygulamalarını bir kitapta toplamıştır (Note on Nursing). İngiltere’nin, 19. yüzyılda yetiştirdiği en önemli kişilerden biri olarak tarihte yerini almıştır. Florance Nightingale, Selimiye Kışlası’ndaki hemşirelik deneyimlerinden yola çıkarak, savaş tıbbında ilerlemeye katkıda bulunmuş, tıp istatistikleri konusunda ilk kayıtları kaleme almış ve ilk hemşire okullarından birini kurmuş, aristokrat bir öncüdür. Ülkemizde ise hemşireliğin temelleri 1900’lü yıllarda, “gönüllü hastabakıcılık kursu” açılarak atılmış, İstanbul’un tanınmış ailelerine mensup hanımlar bu kurslara katılmış, Safiye Hüseyin Elbi de ilk hemşiremiz olmuştur (1911). Savaş yıllarında, Cumhuriyetimizin birinci hanımefendisi Mevhibe İnönü de hemşirelik kurslarına katılarak hemşirelik diploması almış, Ankara Numune Hastanesi’nde gönüllü hemşirelik yapmıştır. İlk Hemşirelik Okulu: Amiral Bristol Hastanesi’nde Türkiye’de ilk hemşirelik okulu (1920) Amiral Bristol Hastanesi’nde açılmıştır. Bunu Cumhuriyetin ilanından sonra Kızılay Özel Hemşire Okulu izlemiştir. 1955 yılında Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu açılarak ilk 4 yıllık (lisans eğitimi) hemşirelik eğitimi başlamıştır. Bunu 1961’de İstanbul’da Florance Nightingale Hemşirelik Yüksek Okulu, Ankara’da Hacettepe Hemşirelik Yüksek Okulu takip etmiştir. Hemşirelik okulları açılmadan önce sadece bazı teknik işlerle uğraşan, söyleneni uygulayan kişiler hasta bakımını yapıyorlardı. Hemşirelik yüksek okullarının açılmasıyla yaratıcı, sorgulayıcı, kararlara etkin katılan, sorun çözücü, bilimsel ilkelere dayanan, olayları objektif gözlemleyen ve “Neyi! Niçin! Nasıl!” yapacağını bilen hemşireler yetiştirilmiştir. Toplumun her yaşta ve düzeyde, doğumdan ölüme kadar, hastalıkta ve sağlıkta, savaşta ve barışta dünyanın her yerinde hemşirelik hizmetine gereksinimi vardır. Bu özelliği ile de hemşirelik vazgeçilemez mesleklerdendir. 12 Mayıs Hemşireler Günü Uluslararası Hemşireler Birliği (ICN1899) dünyanın en eski meslek örgütlerinden biri sayılır. Ülkemizde 1943’te Türk Hemşireler Derneği ku rulmuş ve 1949 yılında ICN’e üye olmuştur. 122 ülkenin hemşire dernekleri, merkezi İsviçre’de olan birliğe üyedir. Bu birlik ve üyeleri 12 Mayıs Florance Nightingale’in doğum gününü Hemşireler Günü ilan etmiştir. ICN, her yıl bir tema belirler. Bu tema hafta boyunca bilimsel etkinliklerle tüm dünyadaki hemşirelerce tartışılır. Bu hafta boyunca Florance Nightingale anılmakla beraber, ICN temasıyla birlikte hemşireliğe dair her konu paneller, konferanslar, seminerler vb. düzenlenerek işlenmektedir. 1954 tarihli Hemşirelik Kanunu 2007 yılında güncellenerek değiştirildi. Kanunun yeniden düzenlenmesi hemşirelerin yıllardır özlemle beklediği bir gelişmeydi. Hemşireler bunu coşkuyla karşıladılar. Ancak bir kanunun işleyebilmesi için gerekli yönetmelikler, 2007 yılının Mayıs ayından bu yana maalesef çıkmadığı için kanun işlememektedir. 2009’a gelindiğinde ise aynı coşku yerini bekleyişe ve bir kez daha hayal kırıklığına bırakmıştır. Ülkemin değişim, dönüşüm ve belirsizlikler yaşayan sağlık sisteminde hemşireler de; “çağdaş hemşirelik anlayışı” ile görev, yetki ve sorumluluklarında daha ileri adımlar atmak azmindedir ve sağlık hizmetlerinin en iyi şekilde sunulmasını sağlayacak yasal düzenlemeleri, eğitimde, araştırmada, gelişimde yeni fırsatlar verilmesini heyecanla beklemektedir… DERKEN TÜM MESLEKTAŞLARIMIN HEMŞİRELİK HAFTASINI KUTLARIM. “Hemşireler son yıllarda büyük gelişme gösterdiler. Geçmişte dikkatimizi fiziksel, mental ve ruhsal iyileşme üzerinde yoğunlaştırıyorduk. Bugün sizlerin yaşamınızı, çevrenizi ve dünyayı iyileştirmekten söz ediyoruz.” Lynn Keegan 1994. Bu sayfa Mesa Hastanesi tarafından hazırlanmıştır. / www.mesahastanesi.com.tr 292 99 00 21