Katalog

Cumhuriyet Ankara 216 / 22 Ağustos 2008 Trafik Terörünün Nedeni ve Toplumsal Boyutu ? Turhan ÇAKAR Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı lkemizde trafik kazaları hızla artmaktadır. Buna paralel olarak her yıl binlerce ölü, yüz binin üzerinde yaralı, milyonlarca YTL maddi kayıp, milyarlarca YTL ise sosyal maliyet oluşmaktadır. Bunun en önemli nedeni ise ülkemizde 1950’li yıllardan beri uygulanan yanlış ve karayoluna dayalı ulaşım sistemidir. Demiryolu ve denizyolu ulaşımı ise bilinçli olarak geri bırakılmıştır. Karayoluna dayalı ulaşım sisteminin arkasındaki yerli ve yabancı lobiler ise kendi alanlarında kârlarına kâr katarken ülkemiz ve halkımız kan ağlamaktadır. Yaklaşık 60 yıldan beri iktidara geçen, hükümet olan siyasi partiler ise lobilerin isteğini yerine getirerek bu sonucun yaratılmasına destek olmuşlardır. Ü YANDAKİ tablolarda görüldüğü gibi, yolcu taşımacılığında 1950 yılında karayolunun payı yüzde 50.3 iken, 2003 yılında yüzde 95.7’ye çıkmıştır. Demiryolunun payı yüzde 42.2’den yüzde 2.7’ye düşmüş, denizyolunun payı ise yüzde 7.5’den yüzde 0 (sıfır)’a düşmüştür. Yük taşımacılığında 1950 yılında karayolunun payı yüzde 22.3’ten, 2003 yılında yüzde 91.4’e çıkmıştır. De miryolunun payı yüzde 71.6’dan yüzde 5.2’ye düşmüş, denizyolunun payı ise yüzde 6.1’den yüzde 3.2’ye inmiştir. Hem yük hem de yolcu taşımacılığında karayoluna gereğinden çok fazla ağırlık verilmesi, demiryolu ve denizyolunun ihmal edilmesi halkımızı ve ülkemizi telafisi olanaksız maddimanevi zararlara, acılara uğratmış ve uğratmaya devam etmektedir. TÜRKİYE’DE TRAFİK KAZALARININ SONUÇLARI VE EKONOMİKSOSYAL BOYUTLARI Emniyet Genel Müdürlüğü’nden alınan trafik kazalarının yıllara göre dağılımını gösteren çizelge aşağıda gösterilmiştir. Bu çizelgede yıllara göre kaza, ölüm, yaralı sayısı gösterilmiştir. Çizelge’de görüldüğü gibi kaza sayısı 1960 yılında 8.136’dan, 2007 yılında 749.456’ya çıkmıştır. Buna göre, kaza sayısı 92 kat artmıştır. Aynı yıllarda ölü sayısı 1.590’dan 3.459’a, yaralı sayısı ise 7.729’dan 149.140’a çıkmıştır. Buna göre, ölü sayısında 2 kattan fazla, yaralı sayısında ise 19 kattan fazla bir artış olmuştur. 1960 yılından 2007 yılı sonuna kadar 47 yılda trafik kazası sayısı 8.214.037 (8 milyon 214 bin 37), ölü sayısı 215.668, yaralı sayısı ise 2.883.973 olmuştur. Diğer taraftan 19602007 yıllarında trafik kazalarının neden olduğu maddi hasar tutarı 2007 yılı cari yılı fiyatlarıyla yaklaşık 8.83 milyar YTL’dir. Dünya Bankası, ülkelerin trafik kazalarından kaynaklanan zararları tespit amacıyla 1998 yılında yaptığı bir araştırmaya göre trafik kazalarından kaynaklanan zararların Türkiye’ye sosyo ekonomik maliyetinin Gayri Safi Milli Hasıla’nın yüzde 2.2’si olduğu belirlenmiştir. Buna göre 19682007 yıllarında trafik kazalarının ülkemize ve halkımıza olan ekonomiksosyal maliyeti 2007 yılı cari fiyatlarıyla yaklaşık 375 milyar YTL’dir. Görüldüğü gibi, karayoluna dayalı, yanlış ulaşım sisteminin toplumsal maliyeti korkunç boyutlardadır. Ortada göz göre göre büyük bir katliam yaşanmaktadır. Bunun affedilecek tarafı yoktur. Çözüm, bilimsel olarak ulaşım sistemlerinin birbirini tamamlayacak şekilde insanımıza önem veren, güvenli ve ucuz olarak kombine taşımacılığın ön plana alınması, demir ve deniz yollarına ivedilikle çağdaş anlamda gerekli önemin verilmesidir. YÜK VE YOLCU TAŞIMACILIĞININ ULAŞTIRMA SİSTEMLERİNE GÖRE DAĞILIMI (19502003) YÜK TAŞIMACILIĞI Yıl Karayolu Demiryolu Denizyolu Havayolu 1950 ..............22,3 ..............71,6 ................6,1................0,0 1955 ..............34,0 ..............61,6 ................4,3................0,1 1960 ..............43,4 ..............54.6 ................1,9................0,1 1965 ..............59,0 ..............40,2 ................0,7................0,1 1970 ..............73,9 ..............25.8 ................0,2................0,1 1975 ..............79,9 ..............19.9 ................0,1................0,1 1980 ..............88,1 ..............11.7 ................0,1................0,1 1985 ..............78,5 ..............13.7 ................7,7................0,1 1990 ..............81,1 ..............9.9 ................8,9................0,1 1995 ..............92,5 ..............7.1 ................0,2................0,2 2000 ..............89,9 ..............5,5 ................4,4................0,2 2001 ..............90,5 ..............4,5 ................4,8................0,2 2002 ..............91,9 ..............4,4 ................3,5................0,2 2003 ..............91,4 ..............5,2 ................3,2................0,2 TRAFİK KAZALARININ YILLARA GÖRE DAĞILIMI A. Kaza B. Ölü C. Yaralı A B C 1960 ..................................8.136 ..........................1.590................................7.729 1961 ..................................10.309..........................1.861 ..............................10.325 1962 ..................................11.770..........................2.086 ..............................11.691 1963 ..................................12.619..........................2.422 ..............................12.001 1964 ..................................14.043..........................2.526 ..............................13.273 1965 ..................................14.805..........................2.564 ..............................13.654 1966 ..................................16.218..........................3.134 ..............................15.138 1967 ..................................16.763..........................3.164 ..............................15.211 1968 ..................................19.973..........................3.747 ..............................16.896 1969 ..................................20.009..........................3.772 ..............................17.233 1970 ..................................19.207..........................3.978 ..............................16.838 1971 ..................................29.055..........................3.898 ..............................19.601 1972 ..................................29.874..........................3.919 ..............................19.086 1973 ..................................35.947..........................4.204 ..............................21.801 1974 ..................................41.107..........................4.280 ..............................23.734 1975 ..................................46.735..........................5.125 ..............................27.847 1976 ..................................50.628..........................5.489 ..............................30.428 1977 ..................................56.765..........................6.281 ..............................33.677 1978 ..................................52.077..........................5.753 ..............................31.372 1979 ..................................41.623..........................4.536 ..............................26.427 1980 ..................................36.914..........................4.199 ..............................24,608 1981 ..................................40.953..........................4.441 ..............................29.744 1982 ..................................46.249..........................4.884 ..............................35.976 1983 ..................................55.208..........................5.201 ..............................44.769 1984 ..................................60.840..........................5.731 ..............................50.521 1985 ..................................65.831..........................5.680 ..............................51.586 1986 ..................................92.625..........................7.315 ..............................71.264 1987 ................................110.207 ........................7.530 ..............................80.321 1988 ................................107.651 ........................6.846 ..............................79.174 1989 ................................103.758 ........................6.332 ..............................80.013 1990 ................................115.295 ........................6.286 ..............................87.693 1991 ................................142.145 ........................6.231 ..............................90.520 1992 ................................171.741 ........................6.214 ..............................94.824 1993 ................................208.823 ........................6.457 ............................104.330 1994 ................................233.803 ........................5.942 ............................104.717 1995 ................................279.663 ........................6.004 ............................114.319 1996 ................................344.641 ........................5.428 ............................104.599 1997 ................................387.533 ........................5.181 ............................106.146 1998 ................................440.149 ........................4.935 ............................114.552 1999 ................................438.338 ........................4.596 ............................109.899 2000 ................................466.385 ........................3.941 ............................115.877 2001 ................................409.407 ........................2.954 ..............................94.497 2002 ................................407.103 ........................1399 ..............................94.225 2003 ................................422.272 ........................2.811 ..............................95.607 2004 ................................494.819 ........................3.081 ............................109.889 2005 ................................570.025 ........................3.195 ............................123.977 2006 ................................664.540 ........................3365 ............................135.224 2007 ................................749.456 ........................3.459 ............................149.140 YÜK VE YOLCU TAŞIMACILIĞININ ULAŞTIRMA SİSTEMLERİNE GÖRE DAĞILIMI (19502003) YOLCU TAŞIMACILIĞI Yıl Karayolu Demiryolu Denizyolu Havayolu 1950 ..............50.3 ..............42,2 ................7,5................0,0 1955 ..............73,2 ..............24,0 ................2,4................0,4 1960 ..............72,9 ..............24,3 ................2,0................0,8 1965 ..............86,8 ..............11,9 ................0,7................0,6 1970 ..............91,4 ..............7,6 ................0,3................0,7 1975 ..............95,8 ..............3,1 ................0,2................0,9 1980 ..............94,8 ..............4,5 ................0,2................0,5 1985 ..............95,5 ..............3,7 ................0,1................0,7 1990 ..............96,5 ..............2,5 ................0,1................0,9 1995 ..............96,1 ..............2,3 ................0,0................1,6 2000 ..............96,0 ..............2,2 ................0,0................1,8 2001 ..............95,9 ..............2,5 ................0,0................1,6 2002 ..............96,1 ..............2,3 ................0,0................1,6 2003 ..............95,7 ..............2,7 ................0,0................1,6 T ü k e ti c i H a k la r ı De r n e ğ i / T EL : 4 25 1 5 2 9 41 7 93 34 419 37 74 / th d @ tu k e t ic ih a k la r i. or g .t r ww w. tu k e ti c ih a k l a r i.o r g .tr 9