Katalog

10 7. Brezilya’nın plaka imi... 20 Ekim 1827’de Osmanlı donanmasının yenilgisiyle sonuçlanan deniz savaşı... Pasta hamuru... Myanmar’da kabuk ve köklerinden sarı boya elde edilen bir ağaca ve bu boya kullanılarak yapılan kadın makyajına verilen ad. 8. Ünlü karikatürcü Cemal Nadir’in yarattığı bir tipin ve çıkardığı mizah dergisinin adı... “ var diye korku verirler / Benim ipek yüklü kervanım mı var” (Karacaoğlan)... Şarkılı kilise duası için bestelenmiş parça. 9. İslamın iki büyük kolundan biri; Şiilik... Satrançta bir taş... Yabancı... Yüz metrekare tutarında yüzey ölçüsü birimi... Kayak... İlkel benlik. 10. Budizm’de varoluşun gerçek doğasını kavrayarak Nirvana’ya ulaşmış yetkin kişi... Tatlı, tuzlu, ekşi ve acı tatlar dışında kalan beşinci tat... Kuzey Amerika’da yaşayan kızılderili bir halk. 11. Vilayet... Toryum elementinin simgesi... Çiçeği, böreği ve terazisi vardır... Aydın’ın Söke ilçesinde, birçok kuş türünü barındıran bir göl... Tiyatroda sahne. 12. Afyonkarahisar’ın Sandıklı ilçesinde, 2000 yılında “tabiat parkı” kapsamına alınan dağ... Bu haftaki Ültraviyole sözcüğünün bulmaca kısa yazılışı... “Şahinim var, bazlarım var / ödülünüz alışkın sazlarım var” (Karacaoğlan)... Şekerkamışından elde edilen sert bir içki... Tatlı bir çörek. 13. Hawaii’de karşılama ya da uğurlama anısı olarak verilen, çiçeklerden yapılmış kolye... Toprağı kazıp siper yapmak... Çeçenlerin kendi ülkelerine verdikleri ad. 14. “Guguçiçeği” de denilen bir süs bitkisi... Güreşte bir oyun. 15. Yunan rakısı... Suudi Arabistan’ın plaka imi... İskambilde bir kâğıt... İtalya’da bir ova. 16. Niyobyum elementinin simgesi... Karasevda. 17. Gürültülü içki âlemi... Kocaeli’nin Karadeniz kıyısında turistik bir yöre ve liman. 18. Hindu mitolojisinde, tanrıların ve insanların düşmanı sayılan devlere ya da iblislere verilen ad... Bir ilimiz... Yeniçeri kışlası. 19. Sümerlerde sağlık tanrıçası... Don ve pantolon gibi giysilerin dizden aşağı olan bölümü... Yarı memnunluk belirten bir ünlem. 20. Hastalıktan ve kötü gözden korunmak için insan ya da hayvanlara tılsım olarak takılan nazarlık... Antil Adaları’nda yaşayan uzun gagalı bir kuş. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Türk resminde soyut sanatın ilk ve en önemli temsilcilerinden biri olan ve geçenlerde 96 yaşındayken ölen ressamımız... Mezopotamya mitolojisinde, sedir ormanlarını bekleyen dev tanrı. 2. İskambilde bir kâğıt... Ankara ilinde bir çay... Bir kıvrımı keserek iki yandaki çukurlukları birleştiren, dar ve boğaz biçimindeki vadi... Trabzon’un Akçaabat ilçesindeki Sera Gölü’ne verilen bir başka ad. 3. Rütbesiz asker... Osmanlılarda gümrük vergisi... “Beklenen Şarkı”, “Aysel, Bataklı Damın Kızı”, “Şehvet Kurbanı” gibi filmleriyle tanınmış, Türk sinemasının ilk kadın yıldızı. 4. Eskiden İtalya’da giyilen ve kadınlarda topuğa, erkeklerde dize kadar inen geniş kollu elbise... “Mutlu Olmak Sanatı” adlı yapıtı dilimize de çevrilen ünlü Fransız filozof... Dört kişiyle oynanan bir iskambil oyunu. 5. “Kakım” da denilen kürk hayvanı... “Yedi deniz gördüm anda birisi oddan idi / Bu ehlinin derler yolu andan geçer” (Yunus Emre)... Aritmetikte bir kuvvetin derecesini veren sayı... Ölen kimsenin vücudu. 6. Bir çeşit açılır kapanır perde... Artvin’in Gürcistan sınırı yakınında bir yayla... Japonların kabuki oyununda kadın rolüne çıkan erkek oyuncuya verilen ad... Litvanya’nın plaka imi. 7. Asya’da bir çöl... Eskiden İstanbul’da Köprü ile Adalar arasında deniz taşımacılığını üstlenen işletme... Afrika’nın en yüksek dağı Kilimanjaro’nun yerli dillerdeki adı... Bulaşık, kirli. 8. Malatya’nın bir ilçesi... İlaç, deva... Bir derebeyin himayesine girip kendini onun hizmetine adayan kimse... Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın bir romanı. 9. Yapısına girdiği sözcüğe “yeni” anlamı katan yabancı önek... Kuran’da bir sure... Rüzgâr estiği zaman gagasındaki deliklerden güzel sesler çıkardığına inanılan masal kuşu. 10. Habeş soylusu... Sıvı, gaz gibi akışkanların denetiminde kullanılan aygıt... Keçi kılından hayvan çulu, yem torbası gibi şeyler dokuyan kimse... Türk 23 OCAK 2011 / SAYI 1296 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:.......................................................................................................................................... Adres:....................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. Tel:............................................................................................................................................ halk edebiyatında “hikâye, masal” anlamında kullanılan sözcük. 11. Konut... Elbiselik ya da döşemelik bir tür ipekli kumaş... Cezayir’de doğan ve Arap müziğiyle Batı müziğinin karışımı olan müzik türü... İlave... İç Anadolu Bölgesi’nin bazı yörelerinde alçıtaşı ve jips içeren oluşuklara verilen ad... Eski Mısır inanışında insan ruhu. 12. “Düğmeler diktireyim ü mercan / Yârsız kalan dünya başıma zindan” (Karacaoğlan)... Eskiden harman ürünlerinden onda bir oranında alınan vergi... Bir renk... Bilardo oyununda vuruş, çarpma. 13. Hz. Muhammed’in Hz. Ali’yi halife tayin ettiği gün olarak kutlanan Alevi bayramı... “Yalnız bırakmayın beni hatıralar / yanımda kal çocukluğum” (Z. O. Saba)... İsrail’in plaka imi... Yularından çekilerek götürülen boş binek hayvanı. 14. Kimi Türk lehçelerinde “ağa” yerine kullanılan sözcük... Bir gıda maddesi... Bir halatın aşınmasını önlemek için üzerine sarılan ip... Trabzon’un Sürmene ilçesine özgü, ekşimsi tadı olan bir peynir cinsi. 15. Anadolu halklarının en eski ana tanrıçası... Eski bir Türk sanatı olan kâğıt oymacılığına verilen ad... Meyvelerinde pamuğa benzer tüyler bulunan ve sıcak ülkelerde yetişen bir ağaç. 16. Çanakkale’nin bir ilçesi... Kuzu sesi. 17. Moritanya’nın para birimi... Bir soru sözü... Uğraş. 18. Tatsız tuzsuz yiyecekler için kullanılan bir sözcük... Bozcaada’ya özgü şaraplık bir üzüm cinsi. 19. Tartışmak, didişmek... Bilimsel bir gerçeği kanıtlamak amacıyla yapılan işlem. 20. Ankara Ticaret Odası’nın kısa yazılışı... Dil devriminin ilk yıllarında “belediye” anlamında kullanılan sözcük... Yaprakları salata gibi yenen kokulu bir bitki. G SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz, “Şen Dul”, “Sihirli Bacaklar”, “Silindir Şapka” gibi filmlerdeki zarif danslarıyla tanınmış ABD’li sinema oyuncusu ve dansçı... Sivrisinekle mücadelede yararlanılan bir balık. 2. Manş Tüneli’nde işleyen trenin adı... Gökçeada’da yer alan ve Türkiye’nin batıdaki en uç noktası olan burun... Bingöl ilinde bir baraj. 3. Eski Mısır’da güneş tanrısı... Hıristiyan sanatında, ellerini kaldırmış ayakta dua eder durumda canlandırılmış insan figürü... Gerçeğe uygun hale getirilmiş vücudu Bodrum Müzesi’nde sergilenen ünlü Karia kraliçesi... 18431909 yılları arasında yaşayan ve İstanbul’u konu alan resimleriyle tanınan İtalyan ressam. 4. Eski dilde deniz... Peru’nun plaka imi... Süs için yapılmış giysi kıvrımı... “Hırsızlık” anlamında argo sözcük. 5. Bilgiçlik taslayan kimse... Adapazarı Ovası’na verilen bir başka ad... Osmanlı devletinin Müslüman olmayan uyruklarına verilen ad... Eski dilde tüy, kıl. 6. Japon müziğine özgü, çift kamışlı nefesli çalgı... “Gitti gelmez bahar yeli / Şarkılar yarıda kaldı / Bütün bahçeler kilitli / Tanrı’da kaldı” (C. S. Tarancı)... “Köy yerleri karanlık / Gökte yıldız pır pır eder / Ben bir asker kaçağıyım / Gelin bana bir tas su ” (Nâzım Hikmet). 1294 sayılı armağanlı bulmacanın çözümü ve kazananlar: 09.01.2010 tarihli bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu “Lara Feneri III / Ali H. Neyzi” (Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) kitabını kazananlar: AFYON’DAN: Ali Rıza İçöz ANKARA’DAN: Şaban Özbek, Mehmet Murat Tan AYDIN’DAN: Mehmet Koç, Aslı Akdeniz, Tahsin Şimşek BALIKESİR’DEN: Orhan Otar BURSA’DAN: Selma Olgunsoy, Melih Ertav, Osman Yinanç BOLU’DAN: Reyhan Öztürk DENİZLİ’DEN: M. Tuğran Gürkan, HülyaRasim Saral ESKİŞEHİR’DEN: Egemen Koşar İSTANBUL’DAN: Yüksel Güngör, Zeki Demirci, Besalet Sürmen, Orhan Manyaslı İZMİR’DEN: U. Belma Gürkan, Volkan Çilingiroğlu, Aziz Haluk Ogan KAYSERİ’DEN: Turgay Duman MANİSA’DAN: İlyas Güvenç Pirge SAMSUN’DAN: Betül Mavi TEKİRDAĞ’DAN: Türkan Varış. 1 J A M E S C O O K K A R A B Ü Z G Ü L 2 E L E K O A K R E D İ T İ F O S A U N A 3 S A L B C Y B S K E L E T O N B P L B Z 4 S R İ L A N K A O B E O A R D A O A M A 5 E M K A H A R K A B R A K O K K A Ş A N 6 O R E M İ R E N L E M R A Z V A Y R S Y 7 W İ M B L E D O N R E R K A A R S A T A 8 E K İ R İ S İ S A Y N A R O Z S A R İ S 9 N A S İ Y E İ Ö Ç S İ K O N O G R A F İ 10 11 12 S M K O Y O N V A E O L Ğ R İ İ B S R O A T O S E R R A A M B P O L A N İ İ N E O Ç İ O P S A O L S T E 13 O Y O H A L E O E P İ F İ Z B E R Ç E K 14 B A S O E C N E B İ O O S M A N L I O A 15 O R K İ D E R D İ N A R R 16 K R A K R A G A Ş R H A S 17 R O S A İ D İ S M E A V E 18 A Z İ R İ O L M E K L E R 19 S A R O S 20 İ N İ S İ Y D A A L K T İ İ R L E İ M 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 FAİK FALAY GM SUAT ATALIK Gelişmek nasıl olur? İ nsanların beyin gücünün iki üretimi vardır, düşünce üretmek, duygu üretmek. Gerek duygu, gerekse düşünce insanların mutlu olması için iki ana yoldur. Bazen bir caddeden gitmek sizi mutlu kılar bazen de öbür caddeden gitmek. Düşünürken rasyonel kavramları bilmek, mantık kullanmak, çevredeki sinyalleri doğru olarak algılamak, başkalarının bu konuda çalışmalarını kullanabilmenin yanı sıra en asıl iş, gelecekle ilgili güzel bir hayal kurabilmektir. Duyguların üretiminde ise hisler, geçmişten beri nelerden hoşlandığımız, bizi biz yapan ailemizin bize kattığı güzellikler, içinde yeşerdiğimiz toplum parçasının bizi alıştırdığı kültür alanı hep işe yarar, duygu üretiminde de yine hayal kurmak ve o hayal noktasına ulaşmaktır istediğimiz. Yani insan olmanın temeli keyifli bir yaşamı hayal etmek, bu hayal noktasına ulaşmanın iki yolunu birlikte kullanabilmektir. İnsan dışındaki canlılarda bu güç yoktur. Bu geleceğin hayal noktası, kadın erkek birlikteliği olduğu gibi ülke yönetimine soyunan insanların hayal ettikleri de olabilir. Gerek bir evlilikte gerekse bir ülkede herkes aynı düşünüyorsa gelişme olmaz, aynı düşünenenler yenilik, gelişme hayal edilenlere ulaşım yaratamazlar. İnsanların farklı düşünmeleri yeniliklerin yaratımı için gerekli bir yoldur. Benim briçe başladığım zamanlarda bir pike ortağımızın üç pik demesi Goren’in briçe kattığı “zon kesin, şilem olabilir” davetiydi. Yıllar geçti briçte yükselmemin başladığı yıllarda bir pikimize ortağın üç pik demesi İngiliz Acol sisteminin “zona davet” şekline dönüştüğü yıllardı. Aradan yine bir süre geçti şimdilerde bir pike ortağımızın üç pik demesi “ortak bu el onlara ait, onların doğru kontratı bulmalarına zorluk yaratalım” şekline dönüştü. Artık briçte doğru kontratı hayal edebilmek ancak bu hayale ulaşmayı rasyonel metotlarla yapabilmek, söylenenleri iyi dinlemek, ancak söylenemiyenleri de mantık çerçevesinde analiz etmekle yapılmaktadır. Bu yol, güzel hayal edebilmek ancak bu hayale hemen zıplamak yerine ortakla iyi bir analiz sonrası ortak karar vermekle başarıya ulaşan yoldur . Keşke ülke yönetimlerimize de briç öğretebilsek. G Sponsorluk por ve sanat seyir zevkine tabi olduğu için sponsorluğa muhtaç olan alanlardır. Örneğin 15 Ocak’ta Hollanda’nın sahil kasabası Wijk aan Zee’de başlayan satranç festivali 3 grupta dünyanın ileri gelen satranççılarını bir araya getirebilmek için tam 73 yıldır ciddi bir finans kaynağı bulmak zorundadır. Evvelki yıllarda Corus şimdiyse onu satın alan Hint çelik devi Tata’nın maddi himayesinde bu organizasyon vücuda gelmekte. Turnuvayla hemen hemen aynı tarihlerde TSF Başkanı Ali Nihat Yazıcı ECU başkanlık seçimlerinde bir devlet kurumu olan TSF’nin büyük para harcadığı üzerine yapılan eleştirilerden ötürü ilginç bir sponsorluk belgesi yayımladı. Belgeye göre FIDE’nin ticari bir kuruluşu olan genelde takım, saat satışı ve organizasyonla iştigal etmek için kurulmuş olan Globalchess, seçimden tam 1 ay sonra TSF’nin İş Bankası hesabına ECU seçimlerinde Yazıcı’ya sponsorluk etmiş olmasına istinaden 67.500 ABD Doları yatırmıştı! Kimseye haber verilmeden Globalchess’in bir Dubai firmasına satılmasından böyle bir sponsorluğun etik açıdan doğruluğuna kadar birçok konu dünya satranç kamuoyunda tartışılırken bu kez de Antakya’da yapılan dünya bayanlar şampiyonasında oynamış olan dünyanın önde gelen yaklaşık 20 bayan satranççısının imzaladığı açık mektup gündeme geldi: 2003 yılında İstanbul’da yapılan Avrupa bireysel şampiyonalarında olduğu gibi Antakya’da da Yazıcı ve TSF kötü organizasyon ve bilhassa katılımcılara fahiş fiyatla oda satmakla suçlanıyordu. Ana konumuz olan Wijk aan Zee’e dönecek olursak Tata Çelik’in turnuvaya sponsorluk vermesinin amacı satrancı desteklemek ve adını duyurmak. Peki Globalchess’in Yazıcı’ya sponsorluk vermesinin karşılığı ve Yazıcı’nın da Antakya’da dünya bayanlar şampiyonası yapmasının gerçek nedenleri acaba neler? Sebep sonuç ilişkisini kişiye en iyi açıklayabilen disiplinlerden biri olması satrancı önemli kılmakta. Şimdi süper turnuvanın ilk turundaki büyük sürprizin nedenlerini birlikte arayalım: GM Smeets (2662) GM Shirov (2722), Wijk aan Zee 2011, İspanyol Açılışı 1. e4 e5 2. Af3 Ac6 3. Fb5 a6 4. Fa4 Af6 5. 00 b5 6. Fb3 Fc5 7. a4 Kb8 8. c3 d6 9. d4 Fb6 10. ab5 ab5 11. Aa3 00 12. Ab5 Fg4 (Möller ve KART TEKNİĞİ 1 m A32 n AK o 43 p KQ10876 m KQJ n J9876 o AK2 p A2 G 1n 3 SA B P P K 2p 6 SA D P Herkes P 1. Aldığımız lövelere bakalım, 3 pik, 2 kör, 2 karo demek treflden 5 löve yetecek. 62 sayıyoruz trefleri batma şansımız var mı? Evet var trefl 50 dağıldıysa ve Doğuda beşli trefl varsa as ile başlarsak trefl iki kesik olur ve batarız. O zaman pikle yere inelim ve trefl 6 oynayalım Doğu trefl verirse 2 vererek boşlayalım Batı alırsa sorun yok 5 trefl aldık demektir, Eğer Doğu trefl vermezse şimdi ası basıp Batıya empas atarak oyunu yine yaparız. Batı m 7654 n Q1032 o QJ1098 pDoğu m 1098 n 54 o 765 p J9543 S Arhangelsk varyantlarının melezi olan devamyolunda 12…ed4 13. cd4 Fg4 yolu 14. Ka3 veya Ka4’e olasılık tanıdığından terk edildi.) 13. Ke1 Ff3 (13…ed4 14. Abd4! Ad4 15. cd4 Ff3 16. gf3 Fd4 17. Ff7 Kf7 18. Vd4 Ad7 (18…Ah5 19. Vd5!) 19. Ka3! varyantı sonucu siyahların yeterli kompanzasyonu olmadığına inanılmakta.) 14. gf3 Ah5 15. Şh1 Vf6 16. Kg1 ed4 17. Fg5 Ve5 18. Fd5 dc3 19. Fc6 cb2 20. Kb1 Ff2 21. Kg2 Kb6 Oyun: 6 SA Atak: o Q Bu da klasik oyun tekniği anlatan bir el. Hadi oynayın bakalım. DEFANS 2 m QJ74 n A6 o KJ93 p A92 m 103 n K942 o 102 p K10843 G 1 SA 2m B P P K 2p 4m D P Herkes P 2. Güneyin eli belli oldu, körü ikili olduğuna göre ya karo ya da treflisi dörtlü. Trefl dörtlü olsaydı ortak tek treflisini çıkardı demekki 4243 dağılımı var ve ortakta trefl ikili. Ortak pik veya karodan bir el alacağına göre iki trefl alabilmemiz gerekiyor. Güneyde trefl Q varsa iki trefl alamayız demekki trefl damının ortakta olduğunu varsaymalıyız. O zaman 10 trefl oynayalım J koyunca ortak damı koyar bir tur boşlasa bile sonunda bir trefl daha alırız. Batı m 986 n J8753 o A76 p Q6 Güney m AK52 n Q10 o Q854 p J75 1 SA > 1214 ZAYIF SA Oyun: 4 m Atak: n 3 Yerden küçük, ruvayı aldınız 10 düştü, şimdi? Dilek, öneri ve şikâyetleriniz için eposta adresim: faikfalay@gmail.com / http://faikfalay.blogspot.com Konumumuz teorinin ne kadar ileri gittiğinin göstergesi. 22. Vd5 Fc5 23. Kbb2 Kc6!! 24. Vc6 Ag3!! 25. hg3 Vg5 sonrası beyazların sürekli şahtan kurtulamayacağını Shirov, İvançuk’a karşı ispat etmişti. 22. Kf2 Vg5 23. Kc2 sonrası 23…Kc6 24. Kc6 Vb5 25. Kc7 Af4 26. Vd6 h5!! varyantını Caruana, Leko’ya karşı bulamasa da 27. Vf4 (27. Kc2 Ka8) Vd3 yüzünden beraberlik vereceği herkes tarafından biliniyordu. 22. Fd7!? Fc5 23. Aa7! (Tehdit 24. Ac6 Vc3 25. Ae7 Şh8 26. Ad5 ile oyunu bitirmek.) Ka8?? (23…h6! 24. Fh6 d5! devamyolunun bu takdirde siyahların tek şansı olduğu yine biliniyordu!) 24. Ac6 Kc6 25. Fc6 Terk çünkü 25… Ka1 26. Kgb2 Vb2 27. Ka1 Shirov’un fena şekilde atladığı basit bir motif. 10 Şirov’un mağlubiyetinin ana nedeni yeterince çalışmamak, peki son iki ay içinde skandallarla tam 4 kez gündemde kalan TSF’in icraatlerinden GSGM ve İşbankası’nın hiç rahatsızlık duymamasının nedeni acaba nedir? G C M Y B C MY B