Katalog

18 NİSAN 2010 / SAYI 1256 3 Binalar da söz söylemeli ısır’ın en ünlü mimarlarından Shahira Fahmy geçen günlerde “Arkimeet” konferanslarının 25’incisi için İstanbul’a geldi. Yenilikçi tasarımlarıyla tüm dünyada bugüne kadar pek çok ödül alan Fahmy, Mısır mimarisi ve güncel mimarlık eğilimleri hakkında bilgi verdi İstanbullulara. Bizde ünlü mimar ile kısa bir söyleşi yaptık. Mısır mimarisi hakkında bilgi verebilir misiniz? Bugün pek çok şey oluyor Mısır’da mimari açıdan. Uluslararası mimarinin etkileri daha çok fark ediliyor artık. Çünkü Dubai, Kahire’yi etkiliyor ve pek çok yatırımcı uluslararası mimarların projelerini Mısır’a getirmek istiyor. Kriz yüzünden bu biraz azaldı ve yüzlerini Mısırlı mimarlara döndüler. Onlarla neler yapabileceklerine bakıyorlar şu an aslında. Çünkü Mısırlı mimarlar daha az para alıyor, daha ulaşılabilir, üstelik onlar kenti ve yerel dengeleri daha iyi biliyor. Benim gibi mimarlar için bu durum çok iyi çünkü artık kendimizi göstermemiz için daha çok fırsatımız oluyor. ŞİRİN Tipik bir Mısır yapısı nasıldır? GÜVEN Şu an Mısır tarzı diye adlandırabileceğimiz, kategorize edebileceğimiz bir çeşit yok aslında. Yabancıların ve dünyanın etkisi çok hissediliyor çünkü. Şu an Kahire’de küçük yaşam alanları oluşturan siteler gelişiyor. Önümüzdeki yıllarda bu uydu kentlerden çok yapılacak. Mısırlı mimarlar kültürel mirasımızla ilgili tasarımlar yapmaya çalışıyor. On yıl önce iş sadece onlarca bina yapmakla ilgiliydi. Şimdi öyle değil. Şu anda genç bir sanat anlayışı var diyebilirim. Sanki Rönesans sanatına geçiş döneminde gibiyiz ama çok daha genciz. Mısır’da sanatın her alanında genç sanatçılarla iyi yönde ilerliyoruz. Bunda tabii internetin, daha kolay erişimin katkısı çok. Önceden bu genç yeteneklerden haberimiz olmazdı. Bir yerlerde gizliydiler, şimdi ise internetle ulaşılabiliyorlar. Geleneksel mimari nasıldı Mısır’da? Bir önceki jenerasyon kültürel mirasımızdan yola çıkarak, ona çağdaş bir yorum getiren tasarımlar yapmaya başladı. Onlar çağdaşlıkla geleneksel arasında yeni bir dil buldular. Biz de onların izinden gidiyoruz bu anlamda. Benim mimariye bakışım ihtiyaçları ve kültürümüzü daha M Mısır’ın ünlü mimarlarından Shahira Fahmy “Arkimeet” konferansları için İstanbul’a geldi. Mimar, Mısır mimarisi ve mimarlık eğilimleri hakkında bilgi verdi. modern bir şekilde sunmak. Onların attığı temellerin üzerine adımlar atıyoruz bugün. Kültürel mirasımıza kendi yorumumuzu katıyoruz. Bu benim işlerimin temeli aslında. Kültürümüzden bugün hâlâ bize yakın gelen noktaları bulmaya çalılşıyorum. Mahremiyet, sınır ve güvenlik gibi kavramları farklı bir anlamda sunmaya çalışıyorum. Sosyolojik açıdan bakıldığında mimari de bir kültür üzerine bir şeyler söylememizi sağlar. Din ve kültürel değerler mimariyi etkiliyor. Bu Mısır’da da görülüyor mu? Elbette. Ancak şimdi daha bireysel denemeler, başarılar olarak ilerliyor Mısır’da mimari. Aslında tüm sanatta durum böyle. Bir yönetmen orada, bir mimar burada. Herkes birbirinden ayrı. Kahire hâlâ içeri girdiğiniz anda sanata dair pek çok şeyin görüldüğü bir yer değil. Bu hâlâ bireysel bir çaba aslında. Yani hâlâ yer altında ilerliyor sanat ve inanılır, güvenilir olmaya çalışıyor. İstanbul’un mimarisini nasıl buluyorsunuz? Çok uzun zamandır İstanbul’a gelmek istiyordum çünkü burası çok güzel bir kent. Ayrıca biz okulda mimarlık bölümünde mimariniz hakkında pek çok şey çalıştık. Sadece iki günlüğüne buradayım, yarın Milano’ya tasarım haftası için gitmem gerekecek. O nedenle henüz sadece Ayasofya’yı görebildim ve çok beğendim. Tanıdık geldi içten içe çünkü kültürlerimiz birbirine yakın. Kahire ve İstanbul arasında çok fazla ortak nokta var. Burası Avrupa ve Asya’nın arasında bir köprü, bizse Asya ve Afrika arasında... Bu gibi benzerlikler yüzünden İstanbul’da kendimi evimde gibi hissettim. Bir daha gelmek ve daha çok zaman geçirmek istiyorum. Topkapı’yı çok gezmek istiyorum mesela. Türkiye, İstanbul ve buradaki mimariye karşı büyük bir hayranlığım var. Bence buradaki mimari çok ilham verici. Dünyada mimari hangi yönde ilerliyor sizce? Bence dünyada pek çok şey oluyor bugün. Ama hepsi doğanın etrafında dönüyor. Yani doğayı daha iyi anlamaya çalışıyoruz. Ekolojik açıdan, çevreci bir bakışla sürdürülebilir tasarımlar yapılıyor. Morfoloji de doğayı anlamaya ve çözmeye çalışıyor. Sanatta da, yaptığımız diğer şeylerde de zaten dünyayı anlamaya çalışıyoruz ve dünyayı nasıl gördüğümüzü, yorumladığımızı yaptığımız işler aracılığıyla aktarmaya çalışıyoruz. Bugün mimari açıdan dünyada pek çok gelişme var. Benim deneyimeme göre gerçekten işe yarayan tasarım sizin hislerinize, anlayışınıza ve inançlarınıza en yakın olan. Bir de gerçek bir tasarım, bu bir bina da olabilir, sizin söylemek, açıklamak istediğiniz şeyleri bir şey söylemenize gerek kalmadan anlatabiliyor olmalı. Bu aslında bir tasarımın temel görevi. Tabii bunu yaparken çok da karmaşık olmamasına dikkat etmek gerekir. Ben de kendi işlerimde buna özen gösteriyorum. Benim yaptığım bir binanın beni anlatması önemli. Sadece ilgi çekmek için karmaşık bir şey tasarlamaktan yana değilim. Dürüst olmalı, sadece göz zevkine hitap etmesi de yetmez. İşlevsel de olmalı. Peki sizce bir gün insanlar binaları terk edecek mi? Bizim görevimiz onların bir mekânın içinde yapmak, istedikleri şeyleri yapabilmelerini sağlamak. Yani onlara özel deneyimlerini yaşayabilecekleri, kendilerini bulabilecekleri yerler tasarlamalıyız. Onların sadece bir binada sıkışmış hissetmemelerine özen göstermeliyiz. Binalar insanlar üzerinde dominant olmamalı yani. Ama insanlar binaları terk edip doğada yaşamaya başlayacaklar da demiyorum. Doğaya bakarak, ondan ilham alarak, geometrisinden etkilenerek tasarımlar yapmalıyız. Ama aynen doğadaki formları taklit ederek değil, onları yorumlayarak... G 18 Nisan 1943: Dönemin en önemli ses sanatçılarından Hafız Burhan, Mareşal Fevzi Çakmak’ın kızının mevlidini okurken geçirdiği kalp krizi nedeniyle hayata gözlerini yumdu. Trajik bir şekilde 46 yaşındayken hayatını kaybeden Hafız Burhan, özellikle Abdülhak Hamit Tarhan’ın yazdığı Makber şiirini besteleyip yorumlamasıyla meşhur oldu. Asıl adı “Burhan Sesyılmaz” olan Hafız Burhan’ın İstanbul camilerinde okuduğu ezanları uzak mesafelerden bile duymak mümkündü. 19 Nisan 1947: Hindistan’da Kongre Partisi, ülkenin Hindistan ve Pakistan olarak iki ayrı devlete bölünmesini kabul etti. 20 Nisan 1924: TBMM ilk cumhuriyet anayasası olan “Teşkilatı Esasiye Kanunu’nu kabul etti. 1962: Dolandırıcılığıyla ünlü Sülün Osman cezaevinde “Alınteri ile Yaşamak” konulu konferans verdi. Türkiye’de ilk kez bir sabıkalı cezaevinde hükümlüler karşısında konuştu. 21 Nisan 1956: Elvis Presley’in (solda) “Heartbreak Hotel” isimli şarkısı Billboard dergisinde 1 numaraya ulaşan ilk eseri oldu. 22 Nisan 1915: I. Dünya Savaşı sürerken Almanlar ilk kez zehirli gazı İngilizlere karşı denedi. 1924: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Genel Müdürlüğü kuruldu. Anadolu demiryollarının devletleştirilmesine ilişkin yasa benimsendi. 1947: Türkiye’ye yabancı sermaye girişine izin veren yasa kabul edildi. 23 Nisan 1945: Doğan Kardeş dergisinin ilk sayısı yayımlandı. 1920: Türkiye Büyük Millet Meclisi açıldı. 1929: Mustafa Kemal Atatürk bugünü “Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı” ilan etti. 24 Nisan 1909: Hareket Ordusu, gericilerin çıkardığı İstanbul’daki ayaklanmayı bastırdı. Hazırlayan: ALİ SELİM EMEÇ (aliselim@yahoo.com) Cumhuriyet gazetesinin parasız pazar ekidir. Yerel süreli yayın. cumdergi@cumhuriyet.com.tr C M Y B C MY B İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız Yayın Yönetmeni: Ayşe Yıldırım Görsel Yönetmen: Aynur Çolak Sorumlu Müdür: Miyase İlknur Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2 34381 Şişli / İstanbul (0212) 343 72 74 (20 hat) Reklam Genel Müdürü: Özlem Ayden Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal Reklam Koordinatörleri: Hakan Çankaya / Neşe Yazıcı Rezervasyon Yönetmeni: Onur Tunalı (0212) 251 98 74/ 75 / 343 72 74 (554555) Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri Hoşdere Yolu 34850 Esenyurt / İstanbul