Katalog

l + 2 AĞUSTOS 2009 / SAYI 'I219 CANB SUNAY AKIN Mağafa Adaml / TAYYAR ÖZKAN (wvvw.tayyarozkan.com) ım Fişeklerin deli tarihi! 29 Mayıs l453'de, bir keşiş Kazhçeşme°deki Zoodohos Piyi Kilisesi'nde balık kızartmaktadır. Yanına gelen bir arkadaşı telaşla bağırır: “Kent düştü!”... Keşiş böyle bir habere ancak tavadaki balıklar canlanırsa inanacağını söyler... Ve ağzından bu sözler dökülür dökülmez, balıklar ateş üstündeki tavadan atlayarak, havuzda yüzmeye başlarlar! O günden beri olayın yaşamldığına inanılan yer halk arasında hazırlamakla görevli ateşbazlar, olimpiyatta altın madalya kazanan bir atletin ilk adımlarını attığı bebeklik günlerinde bundan habersiz olması gibi gelecekte uzaya çıkacak olan roketlerin tekniğini hazırladıklarını Hasan Çelebi, 50 okka barut kullanarak yaptığı ?şekle gökyüzüne çıkacaktır! Yardımcıları ?şeği ateşlerken Lagari”nin IV. Murat”a seslenişini ve sonrasında neler yaşandığını Evliya Çelebi”nin Seyahatname kitabından okuruz: “Padişahım seni Huda'ya im .Z . T' le 1!!zİ Ve WH `” V ı . z M' »V İ '¬' ' lı \ \V ' ' . i' ```İ V T ?Mı*S İ 32 fl*İ İ Y İ . Z' ifl! ' Vw iliıŸİ ^i`\\`İ\î L1=; j' l`i` f¬ §` ~ 'M asa' z l MH: ~ V ` ?=î~ƒ;“¢" ll l=,3 ' « J ,ı' W ¢”z«a ”/ . . 1 .\ Vwı y 3,~ ı ı1 ` ı???v ';\ `j;i' 5\V., İllwrn ?;z. 'İ `k Ÿİ V 1/" ”" " i ıffî* ,fî V\İ~='~ ?\?*'“"¢ !l` 3, Ç ' ;]mh ? l¦!'íi¬İ} , "`f1ı~ 'eı”””WMM .f'1 ãî{?,Z,,;% ~'*`l`î.Vı¢lfí1«n4}`“` Ö §\ » ı'İ«z#'~ ~ î¬ : zs 'L' .M ) »*Vf i\V ş.¢ ığz\,.\,ı ' ı izš q jî 'ı ;î; l,ı~'}y¬ V İı şi; ,Up z,f2 i \ . l' 'X /, , ii .V jjßşä * ...faizi *dll * "X ~ \ fişı ıã`“ . / zf.ı¬lf¬1İ«, ?à “, ,en İİ./“D 55 r* W' fl Tali' f J bilmeden İstanbulluları e ğlendirmek amacındaydılar. Öylesine başarılıydılar ki, o yıllarda dünyadan gökyüzünün en üst noktasına fırlatılan ?şekleri üretmekteydiler. ısmarladım. İsa peygamber ile konuşmaya gideriz diye göklere yükselirken dua edip Allah'a hamdlar ederek yanında olan ?şeklere ateş edip deniz yüzünü aydınlattı. Gök kubbede büyük ?şeğin barutu kalmayıp yere inerken ellerinde olan kartal kanatlarını açıp Sinan Paşa Kasrı önünde denize düşüp 1673 'te İstanbulia gelen İngiliz Thomas Coryate, bir vezirin üç oğlunun sünnet düğününe tanık olur ve bu denli yükseğe “Balıklı Kilise” olarak anılır. 1874 yılında kente gelen İtalyan yazar Edmondo de Amicis, “İstanbul” adlı kitabında, kiliseye gittiğim ve bir papazın kendisine efsaneyi anlatarak, sarnıçta yüzen kırınızı balıkları gösterdiğini yazmaktadır. Uzaya çıkmak ı amacıyla roketlerimizi yüzerek çıplak padişah huzurunda yer öpüp, “Padişahım, İsa peygamber padişahıma selam eyledi” diye şakalar etti. Bunun üzerine bir kese altın ve 70 akçe ile sipahi zümresinden olup ateşleyeceğimiz bu yazımızın üssü de, 1 Pt ; Balıklı Kilisesi ya da bir diğer adıyla Balıklı Ayazma olsun. l¬' M? Kırım”da Selamet Giray Han”a gidip .AU L .A:Å * Q” ' “ zfif./ı.§, ' ' Q ALİQZ » İ V f?ff' l ݬ " Å orada öldü.” Evliya Çelebi, haliyle ilkel olsa da bu insanlı roket uçuşunun Yolculuğumuza, kilisenin avlusunda bulunan bir mezar tanığıdır. Çünkü Lagari taşım okuyarak ç Hasan Çelebi”den başlıyoıuz: Eäài T “Rahmetli yakın / ± \ \\ il V/fıf“ '<' Q f Ç Niğde sancağmda ' I i.!,,V Kurdonos”tur Vatanımbahsetmektedir. Bilim insanlarımn !=! ''İİ İ li! 1 Ve ifa J <<, ?İ \ . Äà xy dostumuzdu” dıye ...^`ı , ^/,Vf/A; Q ; i``l il < ' l,,, el' i İş Yunan 'tur torunu hesabına görefi50 okka iij i yi i'İ,i jğğ Ç * Prodromos zatım barut içeren 7 ?şekli " Ğ Vy fl İ 1 Donanma gecesi bir kazaya uğradım çıkan ?şekleri o güne kadar hiç görmediğim bir roketin ağırlığı 64 kilodur. Bu rok Seyre gittim ateş talimıııin karşısına yazar. inmek için kullamlacağı paraşütün \ \ Lagari Hasan Çelebi”ye 'V ' 'î 'iii Taşkışla'da bir fişek Vurdu başıma Düğünlerde, bayramlarda ya da doğum birlikteağırlığıyla 100 kilo olan Rahmet çıkarm okuyan kardeşler tüm İstanbul bir hayal kentine bürünürdü. Bu düz Ustam da alıü ?gan eder, akıtır kanlı Deniz ya da Haliç kıyısından gökyüzüne göky yaşlar yükselen ?şekler, ışıkların suya yansımasıyla rahatlıkla çıkabilir. , pv'' f l \ 'y y í? šî' 'İ Talihsiz adam, henüz 25 yaşındayken bir biri de Lagari Hasan Çelebi'dir. asıl zenginlik dünyadaki değil, gökyüzündeki f ' İ 1 '“ W ' 'Ir N “ ^ 'i ' `” V ; "V F;/z ' '~z' \ ı. LV =fz: *šz };¢};;š :ıİf .¬f.1:~ ±šıî§ V z. .~ ¢İV =;V V l ~i ±:İ?=' ez; 7 ea. 'f±î;~=~2ı., ı ı 'Vw Yem girmiştim yirmi beş yaşıma kutlamalarında yapılan ?şek gösterilerinde eklendiğinde 164 kiloya ulaşılır. Son Tarilıin bin sekiz yüz altmış yedide izleyenlerin düşlerini dahave da kamç Fişeklerin büyüsüne kapılıp, başlar onlarla birlikte yıldızlar, insanın hayallerini yaratıcılı Mezar Kurdonoslu Prodromos”undur. yukarıya doğru yol almayı düşleyenlerden zf f ze z V V :' za \, ÷ fš ; Vaf/¬» V, ' . ze ~ ¬ *îfàzğ ,?ßvı//z zzfí .: ; ±~i> *÷z ' ß ı=' . t?ı? ,,,;ı * ` *¢@§ ^ M./ıÇ . "ğzw fzša ~ toplayabilmektir. áêaz. 2 'Vf “ * ?2a?'í=Iı. ?V şenlik sırasında uçurulan bir ?şeğin üstüne Padişah IV. Murat'ın kızı Kaya Sultan altınları Bir toplum, altınları A düşmesiyle yanarak, korkunç bir şekilde can doğduğunda, Tanrıya şükür niyetiyle bankalar yapıyor ama hayallerini bir çatı / fz,{İ[ıİ için ç I' VV .a §` V'1.*1 “*A\f' “V af \ " v,g,,=:§ \ ?M ä , verir. İstanbul'da yapılan şenliklerde, kurbanın kesildiği gün gelenek üzerine “akika altında toplayacak müzeler kuramıyorsa, ` sa ") “ 'ı=~ 'I 2 ' ` ?ıew ya ~ '*5 * 1 f,İz ' fî ?ıı f' Eıı ,÷ ±=îé^ te fšğ ` P" .V ¬ a ' . V azı; Vxıi V 2 ' V ,ı ' r f z¬ I ; ie 5 e i <=>V V »~ı\~ ı if eş Ve Ai gökyüzüne ışık saçarak yükselen ?şekler önemli bir yere sahiptiler. Fişekleri şenliği” düzenlenir. Aynı gece, tüm siyasetçileri, ekonomistleri istediği kadar İstanbul'un gözü Saraybumu'ndadır. Lagari konuşsun, yoksullaşıyor demektir. O '~ VV ayn ¬¬ V ,z? \V V 4. ” ¬ “li el ~ ' I? mi..= \ ,Ş V ı Lâ* ~¬V` i ı 'R' .f':: / ' r V `~ z;z\î Viıî i f; :V ~ e e " ,z 'fz ,V av Me: .s f ' VV 11 z " ,, 'L 'jflğfğ äî ~ , Çr ff V > /, '/'ez %5 ? à; \ 4,2 jz' V V, .L ¬¬ ' * *Q ı' ~ vz V ~İ xwe la; V: J 'lise' /f ' 517 ;V./,:f.g§ V /ß 45 İz" / ~, “ yi? lı :: Ngyf “i f” *llxßğßğ KT Wı V V 2 %'îWš%?ä §ı “ik '!'Æ[İ!lL Öilšßllšlllm 7 = kin Grubu, Türkiye”nin gençlere yönelik ilk tatil 4 rehberi Genç Tatil”i yayımladı. Genç gezgin Devrim Erşen”in kaleminden çıkan kitap, Ege ve Akdeniz bölgelerinde gençlerin ilgisini çekecek tatil yörelerini sayfalarma taşıyor. Tek başına ya da grup halinde tatile otobüs, minibüs ya da otostopla tatile çıkanlara yol gösteriliyor. N( ij , //,.'zı;ıV zz" ' ƒ, ,~;:j2V ' V ¬ « :g±\ lı . / Y "\V ݬ ' ı . ''V/ ` / İİİÇ F?? / M fî \ ¬\ 'ı>>' ¬ ' ' Ve f V~ %1 l' VV=V;/>“ ~ ' Vffı °' f* ifefi f ıV\÷¬ > ~ "îîz ¬ Uf~1=**1.`=\§ , \~ :ıı÷i,=.` ',,,ı=.;' J *zšf f <ö` ' Q`*'~¬` ' Hi , v 1 ~~ ä?f i» NV; Ütl” 'vi :2'Ÿ:Laf "'~ "X 1 ~>*î . ıifîf?' MM ` \` ¬ ÷îî; V' llm ,rff Eli/:f1:1%¢?;í T j 'z 734/"' V*`* ='“ı"i J l ` V V' ı .ãıf şÛ İQ,/ /Ni' 5% ?F VV/ /J İiîz 1/ Â/ LJ M ~ VV~ ( ı.\;, ıli V *W lü İ V'.Là..',.'w.w.ıığ,ç,Æ1 E; à i z < » 1 :=5á~ fIN Wı/z' uit?” "fî . ¬' ' "waf= ;V;? ,yi ` ' \±î`i`U Erşen”in İzmir”den başlayıp Alanya”da sona eren keyi?i bir yolculuktan edindiği bilgi ve izlenimlerin yer aldığı kitap küçük, ekonomik ama temiz pansiyoııları ve lezzetli $§ı~§ ," j 7 .= İ 7İz/ İ"iyi ,/z V/yy; kwîşv \:W`ıÆ\,`İ:, de .f`v Å! ff/ lila ! %ı «"'*İ\.`î ,Q Ç , . »U U V í EQ !» E , İM . 1 r \ Å . .ğğl IV eş' V Vz ,.;;>,,/, z ,,,. /y f / zaß ä \ uy Å 'rk Ü İ¬ı,`:š V LA ,iy ,> Wiz/ ı . / mei' ı zl^'«÷. V "ı~ P r V ;ı L 1 Ÿgš( 7rN<"ıııWı«~'f";)» .rîıää ' fl ' V Vzzı iş Vı.` çıkmak isteyenlere rehberlik etmeyi hede?eyen kitapta \ yemek duraklarını okuyucularla buluşturuyor. O Şš / affa / ,. W' * í??K*%ä“ insana değen bir anlayışı, ekokültürel turizmi sahipleniyoruz. Sadece yaylalardan ibaret olmayan bir Doğu Karadeniz anlatmaya, sadece horon oynamayan, aynı zamanda üzülen, ağlayabilen Temel ve Fadimelere dikkat çekiyoıuz. Bu yıl ki tema bitkiler. Neler yapılacak? Panel ve ekogezilerle farkındalık yaratmaya çalışacağız. Çalışmalarmı Av1upa”da sürdüren doğal tıp uzmanı Dr. Şaduman Karaca bölgeye özgü bitkilerden bahsederek, geleneksel tedavi yöntemlerini anlatacak. Bitkilerle tedavi konusunda deneyimli bölge halkından katılımcılar da tecrübelerini aktaracak. %' l År” äšlša / fl ~a}ı@`lŸl Æ'ıä'İİšğá,,ğ, le ezgilerin paylaşılması gibi yaklaşnnlarla belirliyoruz etkinlikleri. Bu sene; tulum ve gayda buluşuyor. Birol Topaloğlu ve Fransa kökenli sanatçı Richard Laniepce”nin birlikte sunacakları performans; keyi?i olacak. Piyano sanatçısı Ayşe Tütüncü ile Tonyalı Yeşil Ya la Festivali ıasRA Açımöz dördüncüsü düzenlenen “Yeşil Yayla Kültür, Sanat ve Çevre Festivali ve Ka?ias Film Günleri” 613 Ağustos”ta Kaçkar Dağları, Fındıklı, Ardeşen, Çamlıhemşin, Rize Pazar, Artvin Hopa”da düzenlenecek. Festival Koordinatörü Refıka Kadıoğlu yanıtlıyor. Festivalin çıkış noktası nedir? Birol Topaloğlu”nun dünyada katıldığı festival deneyimleri, San Fransisco Dünya Müzik Festivali”nin koordinatörü Kutay Derin Kuğay”ın tecrübesi, benim ekokültürel turizmle ilgili bir turizmci olmamla birleşti ve festival aradeniz şenleniyor. Bu sene Yani festivalin sorunlarını dünyaya tanıtma ve yöre halkını dünya kültürüne yakınlaştırma aınaçlı kültürel girişim. Karadeniz°in doğasını tahrip edecek pek çok projeye, barajlara, santrallara karşı bir sözü var... kemençe sanatçısı İlknur Yakupoğlu “Karadeniz Kadın Sahnesi”nde... ,i/Å Adı eğlencelik; kendi dertli... Sürdürülebilir yaşam alanı olarak dünyada bile önemli bir yere ve geçmişe sahip olan bölge; bugün terk edilen batı teknolojilerinin esiri olmak üzere. Bizler; her sene festivalin temasını bu “dertler”in UNESCO tarafmdan “Yaşayan Kültürel Hazineler” kapsamına alınan; Fransa”nın geleneksel söyleyicileri gelecek. Festivali duyup gelmek isteyen grubu; Çamlıhemşin ilçesinin Dikkaya köyündeki geleneksel söyleyiciler ağırlayacak. Hem de köyün kahvesinde... Bu sene ilk defa sinema etkinliğimiz gerçekleşti. Üç yıldır Gola Kültür, Sanat ve Ekoloji Derneği çatısı altında yüıütüyonız. Doğu Karadeniz kültürünü ve çevre dokusunu, arasından seçiyoruz. Mesela; kırsal mimari. Co ğrafyaya uygun yapılmış kırsal mimari evleri, yok olmak üzere. Daha sonraki yıl dereler dedik. Hidroelektrik santral inşaatlarını konu aldık. Bölgede; ciddi bir sivil direniş var. Neden gezici bir festivalde karar kıldınız? Her yıl farklı köylerde, dere kenarlarında, yaylalarda olmaya çalışıyoruz. İşbirliğini çok önemsiyoııız. Bölgede ekonomik, sosyal ve ekolojik bir sürü dert var. Turizm açısmdan da; “Bitki Yürüyüşü”nde; bazı bitkiler yerinde tanıtılacak. Kimler var bu yılki festival programında? Müzikte de göz önünde olmayan, fark edilmeyenin yanında dunıyonız. Geleneksel müziklerin, Batılı enstrümanlarla harmanlanması, benzer olacak. Ödüllü yönetmen arkadaşımız Özcan Alper”in danışmanlığında, Bir Yaşam Demeği ile hazırladığımız proje, Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan, Gürcistan ve Rusya sinemasından birer ?lmle, açıkhava sinemasında gösterilecek. Q wWWv.yaylafest.org + CMY