Katalog

21 HAZİRAN / SAYI 1213 9 Türk yapımı robot DENİZ ÜLKÜTEKİN Erdem Başeğmez ve Murat Aslan İstanbul Lisesi’nde okuyan ve geçen hafta ÖSS sınavlarına giren iki öğrenci. Ancak sınav öncesinde derslerine arkadaşları kadar vakit ayıramadılar. Çünkü sağdan soldan buldukları parçalarla bir robot üretmek için çalışıyorlardı. Ürettikleri nikel ve titanyum alışımlı robot Uluslararası Gençler Bilim ve Mühendislik Yarışması’nda 1536 öğrencinin projeleri arasında üçüncülüğe layık görüldü... H erhangi bir yapay zekâ örneğinin geliştirilmesinin ne kadar zor bir şey olduğunu hepiniz tahmin edersiniz. Ancak burada zorluktan kastınız mekân, araştırma ve bunlar için gerekli olan ödeneklerse orada biraz durmanız gerekiyor. İstanbul Lisesi’nden iki öğrenci Erdem Başeğmez ve Murat Aslan geçen ay ABD’nin Reno kentinde katıldıkları Uluslararası Gençler Bilim ve Mühendislik Yarışması’nda ürettikleri robotla üçüncülük ödülünü kazandılar. Başeğmez ve Aslan’ın tasarımlarını ve üretimlerini büyük ölçüde kendi imkânlarıyla yaptığını söylersem, bu ilginizi daha da çeker sanırım. Hikâyemiz elektronik ve robot teknolojilerine ilgi duyan iki gencin İstanbul Lisesi’nde tanışmasıyla başlıyor. Ortak bir proje hazırlayıp Tübitak’ın yarışmasına katılmaya karar veriyorlar. Erdem Başeğmez, fikrin ortaya çıkışını ve robot teknolojisine getirdiği yeniliği şöyle anlatıyor: “Özellikle Japonların yaptığı robotlar insan boyunun yarısı kadar olmamalarına karşın ağırlıkları 200 kiloyu buluyordu. Ayrıca kullanılan elektrik motoru, mikro hareketlendirmeler için uygun değildi.” Onlar da bu iş için çok daha uygun olan nikel titanyum alışımı kullanmaya karar vermişler. Karar vermek kolay da yapması biraz zor olmuş. Okulda bu tip çalışmalar için tahsis edilen odada sağdan soldan buldukları malzemelerle işe koyulmuşlar. Sonrasında TÜBİTAT yarışmasında gelen ikincilik ve ABD’de kazanılan başarı gelmiş. Hikâyenin devamı ise şöyle; başarılı bulunan iki genç hem devlet hem Erdem Başeğmez ve Murat Aslan. de özel girişimler tarafından sunulan imkânlarla çalışmalarını genişletmişler, Türkiye’nin robot teknolojileri alanında dünyadaki sayılı ülkeler arasına girmesini sağlayan projelere imza atmışlar! Devam kısmının pek de gerçekçi olmadığını fark etmişsinizdir. Erdem Başeğmez’e “bu başarınızdan sonra size imkân sağlamak isteyen kişi veya kurumlar oldu mu” diye sorduğumda “böyle bir şeyin olmayacağının farkındayız” diye cevap veriyor. Arkadaşları ÖSS için harıl harıl test çözerken bu işe zaman ayırmaları belki de gelecekteki kariyerlerini etkileyecek bir seçimdi. Kimi arkadaşları da “bırakın bu işleri de ders çalışın” diyerek kendilerine takılıyormuş. Yine de gösterdikleri başarı sonrasında biraz olsun mükafatlandırıldıklarını söyleyebiliriz. ÖSS’de ek puan ve burs vermeyen üniversitelere giriş imkânları olacak. Basının, yakaladıkları başarıya yaklaşımı da bilime bakışımızı özetliyor. ROBOT TASARIMCILARI! Başeğmez ve Aslan birçok basın organında “robot tasarımcıları” olarak gösterilmiş. Sağdan soldan buldukları parçaları birleştirerek bir robota dönüştürdükten sonra hak ettikleri sıfat “tasarımcı”dan biraz daha fazlası olsa gerek. Peki bu buluşları ileride hangi alanda teknolojik gelişmelere önayak olabilir. Murat Aslan “özellikle askeri alanda kullanılabilir ya da son yıllarda geliştirilen vücut içinde görev yapabilecek mikro robotlarda kullanılabilir. Çünkü Nikel titanyum karışımı vücuda çok daha uyumlu” diyor. 56 ülkenin en iyi genç beyinlerinin katıldığı yarışmada başta pek umutları yokmuş. Yine de Murat Aslan “kazanmayı çok istiyorduk” diyor. Projelerin sunumları sırasında jüriden gelen tepkiyse ne kadar önemli bir çalışma yaptıklarının biraz olsun farkına varmalarını sağlamış. G Elveda televizyon... T ek başına yaşayan bir yaşlısınız ya da aileniz dar gelirli olduğu için sağda solda gezecek paranız yok. Ne yaparsınız? Ben sizin yerinize cevap vereyim. Televizyon izlersiniz. Eğer bahsettiğim kriterlere bir de ABD’de yaşıyor olmanız eklenirse televizyon izlemeniz biraz zora girebilir. Çünkü ülkede kablo yayını edinemeyen milyonlarca vatandaşın takip ettiği karasal yayınlar hafta başında analog platforma veda ederek tamamen dijital yayına geçti. Hükümet aylardır değişimle ilgili uyarıları yapıyordu. Dahası dijital yayına uyumlu televizyonların edinilebilmesi için 40 dolarlık kuponlar bile dağıtıldı. Değişimin sorunsuz yaşanması içinse toplamda yaklaşık iki milyar dolar harcandı. Ancak bu girişimler yeterli değildi. Federal İletişim Komisyonu’nun raporuna göre yaklaşık iki milyon iki yüz bin aile dijital yayın için gerekli olan cihazlara sahip değil. Bu da demek oluyor ki birçok ABD vatandaşı en azından birkaç hafta ana akım yayın bombardımanından uzak kalacak. Benim merak ettiğim ise ABD gizli servislerinin vatandaşların televizyon başında geçiremedikleri saatlerde Noam Chomsky ya da Znet gibi “zararlı neşriyat”larla karşılaşmasını önlemek için önlem alıp almadığı. G YENİ ÜRÜNLER LG’den şık DVD oynatıcısı LG Electronics, dekoratif tasarıma sahip yeni DVD oynatıcısını görücüye çıkarıyor. DV4S2H, tasarımı ve geliştirilmiş özelliklerinin yanı sıra hem ses hem de görüntü kalitesi açısından başarılı bir çalışma. Birçok DVD oynatıcıda bulunan düz biçimin aksine, DV4S2H ister yatay ister dikey olarak kurulabiliyor veya duvara monte edilebiliyor. Bu DVD oynatıcının açılı veya dik olarak kullanılması düz panelli ekranlarla uyum sağlıyor. Ayrıca DV4S2H’in yatay kayar kapağı ve dokunmatik düğmesi tasarımı şıklaştıran diğer unsurlar. LG DV4S2H, DivX HD video gösterimi için de ideal. LG’nin DVD oynatıcısı standart çözünürlükteki DVD’leri HDMI aracılığıyla tam HD çözünürlükle (1080 kademeli tarama) gösterebilir. Ürün aynı zamanda DVD, CD, DivX, MP3, WMA ve JPEG formatlarını destekliyor. fare tekerleği yerine gelişmiş optik algılayıcı ve dokunmatik panelden oluşan yeni sistemde, parmak ucuyla yapılan küçük gezinme hareketleri bilgisayar kontrolünü hiç olmadığı kadar kolay bir hale getiriyor. “Turbo Scroll” özelliği sayesinde çok sayıda sayfadan oluşan dokümanlarda daha etkin bir şekilde çalışılabiliyor. En önemli özelliklerinden birisi de ergonomik tasarımı sayesinde saatler süren çalışmalarda hepimizin canını sıkan bilek ağrılarını en aza indirmesi. “Smart IE Search” özelliği sayesinde işaretlediğiniz kelimeleri tek tıklamayla bir Internet Explorer penceresi açarak aratabiliyorsunuz. Logitech’ten yeni Flight Sistem Logitech İlk ForceFeedback özelliğine sahip uçak benzetim (simülasyon) kontrol cihazını Logitech Flight System G940’ı piyasaya sürdü. G940 benzetimlik seviyesinde uçuş deneyimi, gerçekçi kontroller ve Force Feedback teknolojisi ile limiti zorluyor. Bu yeni ürünün tasarım ve kontrolleri askeri ve ticari uçaklar ile helikopterlerden esinlenerek yaratılmış. Logitech Flight System G940 içine tamamen dalabileceğiniz bir deneyim yaşatmak için Force feedback joystick, ikili gaz kolu ve dümen pedalları olmak üzere üç parçadan oluşuyor. Ayrıca, tam donanımlı HOTAS (Hands On ThrottleandStickEller Gaz ve Vites Kolunda) tasarımına bütünleşmiş 250 programlanabilir düğme seçeneğiyle uçuş aracınızın tüm önemli sistem bilgilerine ellerinizi kontrollerden kaldırmadan ulaşabilirsiniz. Joystick, sonbaharda Türkiye’de satışa sunulacak. Kindle DX geliyor... Elektronik kitap okuyucu Kindle DX piyasaya sürüldü. Kindle DX, haleflerinden çok daha geniş bir ekrana ve parlaklık seviyesine sahip. Tüm yeteneklerine karşın, 489 dolar olan uçuk fiyatı tüm bunları gölgeleyecek gibi gözüküyor. Kindle DX, 9,7 inç ekrana, 1200 x 824 piksel çözünürlüğe, 4 gigabayt saklama kapasitesine (3300 elektronik kitap saklayacak kadar geniş), basınçölçere ve kablosuz ağ bağlantısına sahip. Halefi Kindle 2 gibi, Kindle DX’te de SD kart yuvası bulunmayacak. Hazırlayan: HAKAN AKARSU hakana@cumhuriyet.com.tr Toshiba’dan taşınabilir pilli LCD TV ve DVD Toshiba’nın yeni taşınabilir şarj edilebilen LCD televizyon ve DVD oynatıcısı tüketici ile buluşuyor. Şarj edilebilir SDP–120 ile ister kampta ister balkonda, teknede, kısacası istediğiniz her yerde televizyon seyredebilir hatta bütünleşik DVD oynatıcısı sayesinde filmlerinizi de izleyebilirsiniz. Televizyon ve DVD özelliği bir arada bulunduran SDP–120 oldukça hafif ve portatif. SDP–120, yaz günlerinin vazgeçilmez ürünü olmaya aday. 12.1 inç (800x480) büyüklüğündeki ekran, HDMI çıkışı ve kart okuyucusu gibi özelliklere sahip bu ürün DVD modunda 3 saat, TV modunda da 5 saat kesintisiz çalışabiliyor. CD, DVD, JPEG, MPEG4, WMA, MP3 ve DivX formatlarını destekliyor. KULAĞIMIZA ÇALINANLAR... Bir Amerikan yazılım şirketi en büyük arama motorlarının popüler sözcüklerini inceleyerek internetin en tehlikeli kelimelerini tespit etti. İnternette arama yaparken kullanılan en tehlikeli kelimeler; music (müzik), download (indirme), free (bedava)... Opera Software her bilgisayarın bir web sunucusu olabilmesini sağlayan platformu “Opera Unite”ı tanıttı. Opera Unite, web tarayıcısının içine gömülü bir sunucu olarak tanımlanıyor ve Web 2.0 prensibi ile çalışıyor. Unite kullanıcıları, başkalarıyla internet üstünden paylaşmak istedikleri her türlü dosya ve klasörü kendi bilgisayarları üzerinden sunuyor. Bu dosyalara birer web link adresi atanıyor. Bu adrese herhangi başka bir tarayıcıdan erişilip, içeriği aynen kullanılabiliyor. Yani klasörler gezilip, fotoğraf, ses ve video dosyaları akışkan şekilde yürütülebiliyor. Natal Projesi fiyasko ile başladı. Microsoft’un Xbox oyun konsolu ile uyum içinde çalışacak, oyun kumandası gerektirmeyen Natal’da inanılmaz bir hata tespit edildi. İnsan vücudunu kumanda gibi kullandıran teknoloji, vücudun kızılötesi taramadan geçirilmesi ile çalışıyor. Ancak Natal siyahi insanları kızıl ötesi kütle spektrometresinde göremiyor ve hareketlerini algılayamıyor. Bu yüzden projeye tepki yağdı ve Microsoft “ırkçılık” ile suçlandı. Mühendisler, eksiklikleri en kısa zamanda gidereceklerini açıkladı. Amazon.com’da satışına başlanılan Kindle DX şimdiden tükendi. Kindle DX elektronik kitap ve pdf okuyucu 9,7 inch büyüklüğünde monokrom ekrana ve 4GB belleğe sahip el tipi bir cihaz. Fiyatı 489 USD. Kingston 128 GB’lik DataTraveler 200 USB parmak belleği piyasaya sundu. İsveç’te 17 yaşında bir genç kız, profesyonel Counter Strike’cı (popüler bir video oyunu) olabilmek için okulunu bıraktı. Sophie Regner adındaki kızın açıklaması ise; bütün gece oyun oynadığı için, uykusuzluktan okulda dersine aklını verememesiymiş. Hazırlayan: BÜLENT COŞKUN bulent@cumhuriyet.com.tr Genius’tan yeni bir fare Genius’un dizüstü bilgisayar kullanıcılarının ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak ürettiği Ergo T355 Laser sayesinde fare kullanımı rahat ve konforlu bir hale geldi. Klasik C M Y B C MY B