Katalog

6 ARALIK 2009 / SAYI 1237 Hazırlayan: SEDAT YAŞAYAN 11 16. Sakarya iline özgü, erik ya da nar ekşili yağda yumurta yemeği... Hindularda dinsel önder ya da öğretmen... Adları sıfat yapan bir yapım eki. 17. Güney Afrika Cumhuriyeti’nin plaka imi... “Elif dedim dedim / Kız ben sana ne dedim” (Türkü)... Bir nota... İki kaş arası. 18. Sanayide ve evlerde çeşitli amaçlarla kullanılan sulu etil alkol çözeltilerinin ticari adı... Arjantin’in plaka imi... Büyük Sahra’da kumullarla örtülü bölge. 19. Akciğerleri dinlerken hekimin duyduğu patolojik ses... “Karaimler” de denilen ve Yahudi inancını benimseyen, Orta Asya kökenli bir Türk boyu. 20. Kitap, defter gibi şeylerin kime ait olduğunu belirtmek için üzerlerine yapıştırılan küçük kâğıt... Eski bir Türk sanatı olarak kâğıt oymacılığına verilen ad... Bir görevin yürütülebilmesi için merkez olarak seçilen yer. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Dilimize de çevrilen “Simyacı”, “Zahir”, “Kazanan Yalnızdır” gibi romanlarıyla tanınmış Brezilyalı yazar... Mezopotamya’nın Arapça adı. 2. Dağcılık... Eski Türklerin inanışında deniz tanrıçası... Gökcisimlerini gözetleme. 3. İlkçağda birçok Ortadoğu toplumunda tapınılan bir tanrı... Alman din adamı Schleyer’in 1880’de uluslarlararası bir dil olarak geliştirdiği yapay dil... Teniste topu rakibin arkasına düşürmeyi amaçlayan vuruş... Süs için yapılmış giysi kıvrımı. 4. “Kenarın dilberi nazik de olsa olmaz” (Nabi)... Kekelemek söyleyiş hatası yapmaktan çekinerek konuşmaktan korkma. 5. Kimononun beline bağlanan ve daha çok ipekten yapılan uzun Japon kemeri... Arnavutluk’un plaka imi... Sesi kalınlaşmasın diye çocukken hadım edilmiş erkek şarkıcılara verilen ad... Enerji. 6. Toplanılan yer, meclis... Umutsuzluktan doğan karamsarlık... Klavyeli bir çalgı... Kekeme ya da dilsiz kimse. 7. Üzeri kırmızı parafinle kaplanan bir tür peynir... Kanatların bağlı bulunduğu kapı ya da pencere çerçevesi... Optik kaydırma... 14851603 yılları arasında İngiltere’de hüküm süren krallık hanedanı. 8. “Kışlanın önünde sesi var / Bakın çantasında acep nesi var / Bir çift kundurayla bir de fesi var” (Türkü)... Asurlular tarafından kurulan ticaret kolonilerine verilen ad... Ateş... Romanya’nın plaka imi... Halk dilinde ayrana verilen ad. 9. Kale hendeği... Antalya’nın Manavgat ilçesine bağlı bir belde... Üç dizeden oluşan Japon şiir türü... İsveç ve Finlandiya’da üretilen bir cins halı. 10. “Yâr dediğin demir / Ya alınır ya alınmaz” (Karacaoğlan)... Hem aruz hem de hece ölçüsüyle yazdığı şiirlerle tanınmış XVI. yüzyıl divan şairi... Aldatma işi, hile... Yavru, çocuk. Bu haftaki bulmaca ödülünüz ARMAĞANLI BULMACA SOLDAN SAĞA 1. Resimde gördüğünüz ünlü Şilili şair... Telefonunun dinlenmesinden duyulan korku. 2. Karışık renkli... Anadolu’nun bazı yörelerinde tohuma verilen ad... Yeni Gine ve komşu adalarda yaşayan bir halk. 3. Kutsal Hindu metinlerine verilen ad... Bir tür geçirimsiz toprak... Hıristiyan azizlerine verilen ad... Hatay ilinde bir ırmak. 4. Leylak rengi, açık mor... Taklit, sahte, yapay... Tavlada “üç” sayısı... Özbekistan’ın plaka imi. 5. “Güzelliğin par’etmez / Bu bendeki aşk olmasa” (Âşık Veysel)... Bir şeyin fiyatını artırma... Geleceği öğrenmek amacıyla çeşitli şeylere bakarak anlam çıkarma... Peygamberleri Hud’u dinlemedikleri için Tanrı tarafından yok edilen kavim... Bozuk ve bayat yumurta. 6. Nevşehir’in Gülşehir ilçesinde bir mağara... Firdevsi’nin son biçimini verdiği, İran’ın ulusal destanı... Kabartma bir figür oluşturacak biçimde yontulmuş değerli taş. 7. Ağır kokulu bir gaz... Denizfilinin dişlerinden yapılan bir tür değerli tespih... Eski Mısır’da güneş tanrısı... Bir şeyin yere bakan yanı... Doğu Anadolu’da bir ırmak. 8. Süt emmekte olan insan ya da hayvan yavrusu... Eski Türklerde ölülerin ardından düzenlenen yuğ törenlerinde söylenen ağıt... Gürcistan’da bulunan, dünyanın en derin mağarası. 9. “Teyze” anlamında kullanılan bir sözcük... Babanın kız kardeşi... Arapçada “ben”. 10. Argoda bir içimlik afyona verilen ad... Selenyum elementinin simgesi... Bir kimseyi saygı göstererek ağırlama... Güney Afrika’da yaşayan bir maymun. 11. Doğanın bilgisine büyüsel işlemlerle varılabileceği inancı... Alüvyon... Moritanya’nın para birimi. 12. Tek sıra elmastan ya da inciden gerdanlık... Türk müziğinde bir makam... “Hak söyleyen evvel dahi menfur idi gerçi / Hainlere amma ki yeni çıktı” (Ziya Paşa). 13. Hayvanlara vurulan damga... Bir nota... Yeni Zelanda’da yaşadığı bilinen, devekuşuna benzer soyu tükenmiş uçamayan bir kuş türü... Endonezya’nın Sumatra Adası’nda yaşayan Müslüman bir halk... Katışıksız, saf. 14. Doğu Karadeniz yöresine özgü, mısır ununa çeşitli sebzeler karıştırılarak yapılan ve “lames” de denilen bir ekmek... Saydam tabaka üzerine çekilen pozitif fotoğraf... “Otlar” anlamında eski sözcük. 15. Nitrik asitle gravür elde etme tekniği... İzmir’in Menderes ilçesinde ünlü bir antik kent. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:.......................................................................................................................................... Adres:....................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. Tel:............................................................................................................................................ 11. Eski Mısır inanışında kutsal sayılan boğa... Hırvatistan’ın plaka imi... Kastamonu’nun Pınarbaşı ilçesinde bir şelale... İngiltere’de çok sevilen bir cins bira... Satrançta bir taş. 12. Çipura balığına verilen bir başka ad... “Tahtacılar” da denilen bir Türkmen topluluğu. 13. Müzikte yapıt anlamında kullanılan “opus” sözcüğünün kısa yazılışı... Yeniçeri kışlalarına verilen ad... İnsandaki etkisi açısından tanımlanan ışınım dozu birimi... II. Dünya Savaşı yıllarında Japonlar tarafından kullanılan avcı uçağı tipi... Krom elementinin simgesi. 14. Çin’in para birimi... Kenya’daki yerli halkın beyaz azınlığa karşı ayaklanma hareketini yöneten ve 1960’ta ortadan kaldırılan gizli örgüt... ABD’de bir kent. 15. Yaz yağmuru... Avcı çantası... Kum boyutundaki köşeli tanelerden ve ince çakıldan oluşan tortul kayaç. 16. Görünüşe göre olacağı sanılan... Bir cetvel türü... “ bir tahta kaşıktır / Sapı ortasına denk düşen” (Can Yücel). 17. Bir nota... Kuzey Amerika’da yaşayan, iri boynuzlu bir geyik... Osmanlı devletinin Müslüman olmayan uyruklarına verilen ad. 18. “O yer” anlamında kullanılan sözcük... Yozgat’ın Aydıncık ilçesinde, “İncesu” da denilen ve 35 kuş türünü barındıran bir kanyon 19. Kenar süsü... Fas’ın plaka imi... İlaç... Rütbesiz asker. 20. Uşak ilinde, “Karun Hazineleri”nin bulunduğu höyük... Götürü bir iş için ödenen ücret. G 1235 sayılı armağanlı bulmacanın çözümü ve kazananlar: 22.11.2009 tarihli bulmacayı doğru yanıtlayarak çekiliş sonucu “Gece Yarısı / Bedri Rahmi Eyuboğlu” (Yapı Kredi Yayınları) kitabını kazananlar: ANKARA’DAN: Galip Evinay, Çiğdem Bacanlı AYDIN’DAN: Onur Alataş, Şükriye Küpelioğlu BALIKESİR’DEN: Sena Şirvancı, Deniz Akyol, Sabahat Akdağ, Öner Bölükbaşı DENİZLİ’DEN: Ömer Attila Işık ESKİŞEHİR’DEN: Güler Arıöz İSTANBUL’DAN: Zerrin Uyanık, Erdem Ağar, Hasan Bayrak, Ülkü Alçura İZMİR’DEN: İlki Özdemir, Nihan Öztürk, Ali Gümüşay MALATYA’DAN: Uğur Korkmaz, Mehmet Ali Özçamur MERSİN’DEN: Nevin Tuğrul MUĞLA’DAN: M. Ziya Özalp, S. Lâle Dimili SIVAS’TAN: Özge Şencan TEKİRDAĞ’DAN: Serap Ekin TRABZON’DAN: Nail Küçük. 1 Ü F T A D E K İ M İ A M A T O F O B İ 2 N A N L İ S A M N M E Y A N E N Ö B E K 3 S K A T S T R A P E Z S N A S İ Y E S A 4 A T R O P İ N A A R A M İ L E R A Ş A R 5 L O K L O M E R T A A I S L L İ B E R O 6 O R A N S A O U A O B R A İ L L E O A S 7 S İ S E T R Ü S K L E R S Ş İ İ L İ K S 8 K N E Z K E S K Ü R Y A N İ K K U D A S 9 A G R A Z A T U T A M A E T A A G A A A 10 Y Y İ K İ L Y F E S E K Y İ M R A H O R 11 12 H S A T R E T F A A V N İ O N E İ B L E İ N K Y M L E R N L Ç O L B E A T 13 E G O S F A H İ R A K S O Y O B İ R R O 14 R U S A A Ş İ N U K S E T İ Y O L O J İ 15 M L İ D E A L L H L D M O 16 E S T E T O İ Ş L B İ E O 17 T E S M O Z Z A R E L L A 18 İ V İ K B O M B U S S E K 19 Z A M B U K A A H İ R A V 20 M İ Y A R A S T A Y A R A 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 BRİÇ Faik Falay SATRANÇ GM Suat Atalık Rotaryenlere teşekkür az başıydı, dişimle ilgili sorunum vardı. Dişle ilgili sorunumu briççi arkadaşım ve diş doktorum Neşet Taştepe çözer, ona gittiğimde dişçi koltuğuna oturup, ağzımı açıp teslim olunca Neşet de briç konuşmaya başlar, el sorar, ne demeliydim, bunu nasıl oynarsın, ne atak etmeliydim vs. der, kafamı briçe yönlendirdikçe korkum bir ölçüde azalır, beynim dişimle ilgili alandan çıkıp briçe döndükçe işim daha kolaylaşır. Yine Neşet’e gittim, bu defa briç konuşmaya başladığımız zaman, Neşet “Abi biz rotaryenlere briçle ilgili bir konuşma hazırlar mısın?” dedi. Ne diyeyim “hıı hııı” dedim, bir yandan çalışıyor bir yandan da rotaryenlerin briçe olan ilgisini anlatıyordu, işimiz sona erince kendisine bu konferansın ancak kasım gibi olabileceğini, eylülde Sao Paolo’ya gideceğimizi, ekim ayında da benim oldukça yoğun olduğumu söyledim; nasılsa kabul etmez yırtarım diye düşünüyordum. Olur ben konuşurum, ayarlarız dedi. Sonuçta kurtulamadım, iyi ki de kurtulamamışım. 18 Kasım’da Kadıköy yakasındaki 5 rotary kulüp bir arada Faruk Ilgaz Tesisleri’nde bir toplantı düzenlediler; beni, Emin Orhan ve Ergun abiyi davet ettiler benden de briç hakkında tanıtıcı bir konuşma istediler. Çok keyifli bir akşamdı. Epeydir görüşmediğim ve rotaryen olduğunu bilmediğim bazı eski dostlarımı da orada görünce çok mutlu oldum. Briçin gerek Türkiye’deki, gerek dünyadaki tarihçesini paylaştım onlarla; ilgiyle dinlediler, briçin beyin sporu olarak dünyadaki yerini, insanlara katkısını, takım olabilmenin ve karar almada ortak karar mekanizmasının ne kadar değerli olduğunu, Türkiye yönetimindekilerin bu ortak karar mekanizmasını kullanmasının bizlerin daha iyi noktalara götürecek olmasını anlatmaya çalıştım onlara. Briçi bir oyun olarak anlatmanın yanı sıra yaşam simülasyonu olmasını da söylemeye çalıştım. Sonuçta sözlerimi ünlü yazar Somersat Maugham’ın briçe ait “Doğadaki tüm zevkler, yemek yeme zevki, seyahat etme zevki, hatta seks zevki bir gün sizi terk edecektir, elinizde kalan son zevk aracınız briç olacaktır” sözleriyle tamamladım. Rotary Kulüp toplantısına katılan rotaryenler konuşmayı çok sevdiler, Avrupa şampiyonluğu getirmiş takımımızı birer teşekkür ve kutlama plaketiyle onurlandırdılar. Ben de onların bu ilgi ve jestlerini şükranla sizlerle paylaşmak istedim. G Takım oyunu S atranç bireysel bir spor olmasına rağmen bilindiği gibi takım turnuvaları organizasyonuna da uygun. Bazı sporlardaki sikletleri anımsatacak şekilde sıralanan masalarda alınan bireysel puanların toplamı takımın aldığı puanı göstermekte. Son yıllarda örneğin 2,51,5 ya da 40’lık neticelerin kazanan tarafa 2 maç puanı getirdiği sistemler de uygulanmaya başlandı. Bu da takım oyuncusu nosyonunu biraz daha öne çıkartmakta. 17. Avrupa Ulusal Takımlar Şampiyonası Makedonya’nın Ohrid şehrinde 2230 Ekim 2009 tarihleri arasında gerçekleştirildi. 9 tur İsviçre yöntemiyle oynanan şampiyonada 38 ülkenin katıldığı erkekler kategorisinde Azerbaycan 15 maç puanıyla birinci olurken, yenilgisiz Rusya 14 puanla 2.,13 puanlı 2 takımdan 23 takım puanına sahip Ukrayna 3., 21,5 takım puanı alan Ermenistan’sa 3. oldular. Türkiye 38 ülke arasında 30. sırayı aldı. 28 ülkenin katıldığı bayanlar kategorisinde 16’şar maç puanı alan 2 takımdan 26 takım puanı alan Rusya şampiyon olurken yenilgisiz Gürcistan 24 takım puanıyla 2. oldu. 12 maç ve 20 takım puanı alan iki takımdan eşitlik bozma kriterleri neticesinde Ukrayna 3., Azerbaycan’sa 4. oldular. Türkiye 28 ülke arasında 25. sırayı aldı. Bana göre turnuvanın en ilginç olaylarından birisi 6. turda oynanan AzerbaycanRusya erkekler maçında meydana geldi: GM Tomaşevski (2688) GM Mamedyarov (2721), Ohrid 2009, Grünfeld Savunması 1. c4 c5 2. Af3 Af6 3. g3 d5 4. cd5 Ad5 5. Fg2 g6 6. d4 Fg7 7. dc5 00 8. 00 Aa6 9. Ag5 e6 10. Ae4 Vc7?! (10…Fd7 11. Fg5 f6 12. Fd2 Fc6 13. Abc3 f5 14. Ad5 Fd5 15. Ac3 Fg2 16. Şg2 Ac5 eşitliğe daha yakın.) 11. Abc3 Ac3 12. Ac3 Ac5 13. Fe3 Yenilik (13. Ff4 Vb6 14. Fe3 Kd8! bilinen bir devamyolu.) Kd8 14. Vc2 Fd7 15. Kac1!? (15. Ae4 Aa6 16. Vc7 Ac7 17. Fg5 Kf8 18. Af6 Ff6 19. Ff6 fil çiftini elde eder ama kazanç için yeterli mi?) Fc6! 16. Ae4 Ae4 17. Fe4 Kac8 18. Fc6 Vc6?! (Vezirlerin kesilmesi daha tehlikeli. 18…bc6 19. b3 Kd5 kötünün iyisi.) 19. Vc6 Kc6 20. Kc6 bc6 21. b3 Fd4 22. Kd1 (Bakınız diyagram sağ üstte) İlk 5 tur sonunda Azerbaycan Rusya’nın 2 maç puanı önünde liderdi. Oyunun bu noktasında ilk 3 masa hem de Y KART TEKNİĞİ 1 m 743 n QJ63 o 873 p 984 m AKJ985 n K10 o K10 p A65 B K D 2o P G Batı X 3m m 62 n A92 o AQJ9 p QJ102 Doğu m Q10 n 8754 o 6542 p K73 1. Bir pik, bir kör, iki trefl, iki de karo veriri durumumuz var. Oyunun olması için önce pikin partaj ve damın düşmesi gerekiyor. Ondan sonra asların Batıda olduğu belli demek ki Doğunun el tutmaması gerekiyor yoksa karo gelir ve iki karo veririz. O zaman trefliyi bırakın, tekrar trefl oynarsa da onu da bırakın yeterki Doğu el tutamasın. Ondan sonra oynananı alıp koz as ruva çekin ve ruva körü oynayın. Pik 7 ile yere geçip karoları köre kaçabilirsiniz. 1o P 3o P Herkes pas Oyun: 3 m Atak: p Q Planlayın bakalım. DEFANS 2 m AJ10 n 52 o A9872 p AJ9 m 7643 n AKQ104 o6 p 873 K 1o 3 SA D 1n Herkes Pas G 2 SA B P 2. Güney sanzatu dediğine göre kör vale en az dörtlü olmak zorunda. Bizim de başka antremiz yok. Körleri çekersek ortağımız el tutsa bile bize gelecek körü kalmayacak. O zaman dördüncü turda alacağı körü ilk turda güneye verelim, ortağımız el tutarsa bize gelecek bir körü daha olsun oyunu ancak böyle batırabiliriz. Eğer güneyin hazır 9 lövesi varsa oyun zaten batırılamazmış. Batı m 852 n 63 o KQ43 p 6542 Güney m KQ9 n J987 o J105 p KQ10 Defansı planlayın. Dilek, öneri ve şikâyetleriniz için eposta adresim: [email protected] / http://faikfalay.blogspot.com C M Y B C MY B Oyun: 3 SA Atak: n 6 oynanabilir konumlarda berabere yapıp, 4. masaları yalnız bıraktı. Kötü durumdaki bir oyuncuyu takım olarak yalnız bırakırsanız işiniz mucizelere kalır. 22…c5? (22…e5! 23. Şf1!Şg7 24. Fd4 Kd4 25. Kd4 ed4 şah finaline geçmenin doğru yolu.) 23. b4! Kd5? (23…Kc8 24. Fd4 cd4 25. Kd4 Kc2 26. a3 Ka2! 27. Kd3’ün kazanacağı kesin değil.) 24. bc5 Fe3 25. Kd5 ed5 26. fe3 Şf8 27. Şf2 Şe7 28. e4 de4 (28…d4 29. e3 d3 30. Şe1 Şd7 31. Şd2 Şc6 32. Şd3 Şc5 33. Şc3 ve sonunda siyah şah yol verir.) 29. Şe3 f5 30. Şd4 Şe6 31. e3 a5 32. h3?! (32. a4! g5 33. c6! Şd6 34. c7 Şc7 35. Şe5 Şc6 36. Şf5 Şd5 37. g4 h6 38. h3 Şc4 39. Şe4 Şb4 40. Şd5Şa4 41. Şc4! kolayca kazanır.) a4! 33. a3 Şd7 34. Şc4?? (İşte mucizenin oluştuğu an. 34. Şd5 Şc7 35. c6 g5 36. g4 f4 37. Şe4 fe3 38. Şe3 Şc6 39. Şd4 ve beyaz a4’ü düşürüp kazanır.) Şc6 35. Şb4 g5 36. Şc4 h6!? (36…h5 de kaybetmez.) 37. Şd4 h5 38. h4 (38. Şe5 g4!? 39. h4 Şc5 40. Şf5 Şc4 41. Şe4 Şb3 42. Şd3 Şa3 43. Şc3 Şa2 44. e4 a3 45. e5 a2 ilerlemiş a erinin kazandırdığı pat fikri.) gh4 39. gh4 Şb5 40. Şd5 f4!= 41. c6 (41. ef4 e3 42. c6 e2 43. c7 e1V 44. c8V Vd2 45. Şe5 Ve3 beraberlikten fazlasını vermez çünkü 46. Şf5?? Vh3) fe3 42. c7 e2 43. c8V e1V Bu durumda bariz kazancı kaçırmış olan Tomaşevski 12 hamle boyunca değişik karelerden öç şahları çekti ama sonuç değişmedi. 0,50,5 Bu oyun ve neticesinde alınan puan şampiyonanın sonucunu etkiledi. G