Katalog

16 MART 2008 / SAYI 1147 3 ALF (Hayvan Kurtuluş/Özgürleştirme Cephesi) hayvan sömüren kişi, fabrika veya şirketlerin korkulu rüyası. FBI’nın da en tehlikeli terör örgütleri listesinde. Çünkü ALF aktivistleri laboratuvarlardan, et veya yumurta çiftliklerinden hayvan kurtarma ve sabotaj eylemleriyle büyük ekonomik yıkımlara sebep oluyorlar. Deniz Yavaşoğulları New York’ta hayvan özgürleşmesi adına yapılan eylemlerden biri... KİM TERÖRİST? T ürkiye’de hayvan hakları deyince, hayvanseverlerin baskılarıyla ve AB politikalarına uyum sağlamak amacıyla yürürlüğe giren 5199 sayılı kanun akla geliyor. Ancak kanun, tavuk, koyun, ayı vb. hayvanları geçelim, insana en yakın at, köpek ve kedi gibi hayvanlara karşı bile uygulanmıyor. Bunun nedeni, hayvan hakları bilincinin Türkiye’de hep merhamet üzerinden ele alınması olabilir (Bunun bir kanıtı da, bugün hayvansever derneklerin üyelerinin çoğunun kadın olması!). Oysaki dünyada, özellikle Avrupa’da bu bilinç, etik bir anlayışa dayalı olarak ortaya çıktı. Hak ve sınıf bilinciyle beraber gelişti ve aynı doğrultuda yer aldı. Hayvan hakları anlayışının temelinde yer alan kavram/gerçek ise türcülüktü, yani hayvanı insandan ayırt etmenin ırkçılıktan farksız olduğu... Hayvan hakları hareketi 1960’larda Avrupa ve ABD’nin birçok yerinde bağımsız bir güç olarak ortaya çıktı. Kısa zaman içinde hayvan hakları ekseni, başlı başına bir politika yapma zemini olarak işlev kazanmaya başladı. 1970’lerde çeşitli sabotaj grupları, hayvanları sömüren sektörlere ve mallarına yönelik eylemlere giriştiler. “Band of Mercy” adlı av sabotaj grubu, kundaklama alanında etkili işler yaptı ve bu süreç 1974’te Ronnie Lee’nin de yer aldığı iki üyenin tutuklanmasına kadar vardı. Hapisten daha da motive olmuş biçimde çıkan Ronnie Lee, 1976 yılında Hayvan Kurtuluş/Özgürleştirme Cephesi (ALF Animal Liberation Bir ALF aktivisti, özgürleştirdiği tavşanlardan biriyle... 1985’te kurtarılan deney maymunu Britches. Front) adını verdiği militan eylemci bir örgüt kurdu. Örgüt, devlete meydan okuyordu. ALF, hayvanları deney laboratuvarlarından kurtarmak, kötü muameleye maruz kaldıkları yerlerden kaçırarak doğal ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri yerlere yerleştirmek gibi eylemleriyle bir anda radikal hayvan hakları aktivistleri arasında müthiş bir çekicilik kazandı. 1980’lerin başlarında, anarşist hareket de politize olan punk aktivistlerinin katılımıyla işlevsel bir hal kazandı. Crass, Poison Girls ve Conflict gibi Anarkopunk topluluklar bina işgâlcilerinin düzenlediği müzik gecelerinde, “sistem”den çekilme (çalışmayı ret, boykot) ve çokuluslu şirketlere karşı doğrudan eylem yapıyorlardı. Hayvanların kurtuluşu, anarkopunk hareketinde merkezî sorunu oluşturuyordu. Neredeyse, her müzik topluluğu avcılık ya da hayvanlar üzerinde test yapılması hakkında en azından bir şarkı bestelemiş ve çeşitli biçimlerde acı çeken hayvanları canlandıran parçaları plak haline getirmişti. Birçok punk, vejeteryan hayat tarzını benimsedi ve hayvanlar için mücadeleye atıldı. Aynı dönemde hayvanların kurtuluş hareketinin (ALF) yeni bir yükseliş içine girdiği görüldü. ALF 80’lerin başlarından itibaren hayvanları laboratuvarlardan kurtarma baskınları, hayvan üretimi yapan çiftlikleri ve avcılığı hedef alan ekonomik sabotaj eylemlerini giderek arttırdı ve geniş destek buldu. ALF, insanların birbirleriyle temas kurduğu, elden ele bedava yayınlar dağıttığı ademimerkeziyetçi hücrelerden oluşan bir örgüttü. Bu örgütün, düzenli aktivistler çekirdeğinin yanı sıra, pencereleri kırmak ve kilitleri zamklayarak çalışmaz hale getirmek gibi daha düşük düzeyde eylemler yapan insanlardan oluşan geniş bir ağı da vardı. 1982’de ALF ve diğer örgütlerden 2000 kişi, hayvanlara zulmedildiğine ilişkin delil toplamak amacıyla askerî laboratuvar bölgesine girdi. M. Zahit Büyükişliyen’in sergisi... Çiftçilik ve toprakla ilgili değerler “Toprak Ana”da dile getiriliyor... İngiltere’de, uzun yıllardır görülmemiş ölçüde uzun ve çetin bir sınıf mücadelesi döneminin başladığı 1984 yılında, Class War (sınıf savaşı) dergisi hayvanların kurtuluşunun kapitalizme karşı devrimci hareketin bir parçası olduğunu dile getirdi. Derginin “Bahar Saldırısı”nın yer aldığı sayısının kapağında bir tilki avı canlandırılıyor ve “Sizi curuf yığını zenginler; hakkınızdan geleceğiz” sloganı yer alıyordu. Aynı sayıdaki bir başka makalede ise: “Class War, hayvanların kurtuluşu hareketini tamamen destekler. Birçoğumuz, av sabotör gruplarında aktifiz ve ülkedeki hayvan sömürüsüne dayalı laboratuvar ve fabrikalara yapılan saldırılarda yer alıyoruz.” deniyordu. 1984’te eylemler de en üst noktaya ulaştı. Özellikle Hayvan Hakları Militanları Mars çikolata şirketi eylemi unutulacak gibi değildi. Mars Çikolata Şirketi, hayvanlar üzerinde korkunç diş çürütme deneyleri yapıyordu. Örgüt, basına Mars çikolatalarını zehirlediğini bildirdi. Şirket akabinde, ürünlerini raflardan çekti ve epeyce para kaybetti. Daha sonra ise bunun kandırmaca olduğunu, aslında ürünleri zehirlemediklerini açıkladı. Örgütün eylemlerine devam edebilme olasılığına karşı, şirket hayvanlar üzerinde deney yapmayı durdurdu. Silah ticareti, ekolojik yıkım ve hayvan sömüsüyle ilgili şirketlerin hedef alındığı “Stop the City”de yılın büyük eylemleri arasındaydı. Diğer yandan ICI, Unilever ve Wickham da olmak üzere önde gelen laboratuvarlara da baskınlar düzenledi. Bunun ardından ise kaçınılmaz bir devlet baskısı geldi, Unilever eyleminden dolayı 25 kişi hapse atıldı. Öncelikle hayvan sorunu üzerinde yoğunlaşmış olanlar, gittikçe artan bir baskıya maruz kaldılar. ALF İŞBAŞINDA... Algı(lıyorum) essam M. Zahit Büyükişliyen’in eserleri İstanbullu sanatseverlerle Galeri Artist’te buluştu. Büyükişliyen, “Algı(lıyorum)” isimli sergisindeki resimlerinde zıtlıkları, dinginlikleri, enstantaneleri anlatırken, çevreden aldığı izlenimleri, izleyiciye yorumlayarak yansıtıyor. “Ben bir konudan hareketle resim, biçim yapıyorum; renk ortaya koyuyorum ve plastik öğelerle ortaya koyduğum şeyler için izleyicilerin farklı yorumlar yaptığını görüyorum” diyen Büyükişliyen’e göre; eserleri ve sanatı, izleyicilerin direk olarak anlamayıp yorumlamaya başladıkları andan itibaren, yaşamaya başlıyor. Sanatçının eserlerini 10 Nisan 2008 tarihine kadar Galeri Artist İstanbul’da izleyebilirsiniz. G Tel: 0212 227 68 52 Toprağa karışan değerler Deniz Ülkütekin çık Radyo’da her perşembe saat ikide yayımlanan Toprak Ana isimli program, çiftçilik ve toprak üzerine nadir örneklerden. Programın yapımcısı ve sunucusu Cem Birder, özellikle geleceğe yönelik endişeli. Sorularımızı şöyle yanıtlıyor: Toprak üzerine ilginiz nasıl başladı? Buğday Derneği’nde başladı. Şişli’de organik pazarı açarak tüketiciyi çiftçilerle buluşturduk. Daha sonra Açık Radyo’da Toprak Ana programına başladık. Toprakla ilgili her konuda izleyicinin kulak vermesine olanak tanıdık. Bu çalışmalardaki itici güç, 2006’da yürürlüğe giren Tohum Kanunu’ydu. Kanunla birlikte gelen sertifikasyon zorunluluğu, çiftçileri tek tip tohuma yöneltti. Ancak bunlardan kimse bahsetmedi. Özel kanallarda çiftçilikle ilgili programlar pek yok... Ben de buna şaşırıyorum. Biz öyle bir toplum olmalıyız ki çiftçiyi korumakla kalmayıp ürettikleri ürünleri de tercih haline getirmeliyiz. Bu konuda medyaya görev düşüyor. İkinci Dünya Savaşı’nda çıkan sentetik gübrelerden önce zaten her yerde ekolojik tarım yapılıyordu. Konvansiyonel tarımın zararları bazen bir kuşak sonra bile ortaya çıkabiliyor... R A Fotoğraf: VEDAT ARIK İşte bütün mesele burada. Gündem, toplumun zihnini fazlasıyla yoruyor. Ancak toprağı korumayı her gün düşünmeliyiz. Almanya Başbakanı’nın eski çevre bakanı olması, yenilenebilir enerji kaynaklarını gündeme getirdi. Bizim tarım bakanımız, biodizel yakıtları savunuyor. Ancak buna bağlı olarak buğday ve mısır fiyatları hızla artıyor. Bu da çok büyük bir risk. Günlük enerji sarfiyatı konusunda girişimde bulunmak çok daha yararlı olur. Geçen yıl enerjinin etkin kullanımına dair bir kanun çıktı ama hiçbir geçerliliği yok. Bu bizi hoş olmayan bir sona götürüyor. G Bugün, FBI’ın en tehlikeli terör örgütleri listesinde hayvan hakkı örgütleri de bulunuyor. Animal Liberation Front (Hayvan Özgürleştirme Cephesi)’un önünü çektiği bu örgütler arasında İngiltere merkezli Stop Huntingdon Animal Cruelty Grubu da var. FBI, 1990’dan beri radikal hayvan örgütlerinin 1200 suç olayını üstlendiğini ve araştırdıkları yüzden fazla davanın bu örgütlerle ilişkili olduğunu söylüyor. Amerikan Çevre Komitesi’ne göre, bu grupların son 10 yılda yaptığı eylemlerin kamuya zararı 110 milyon doları aştı. Ancak ALF yaptıkları kundaklama gibi eylemleri şiddet olarak görmüyor. Çünkü onlara göre acı çekmeyen, yaşamayan şeylere karşı uygulanan yıkım şiddet değil. Yani bir pencereye atılan tuğla şiddetten arınmıştır nitekim pencere hisleri olan bir şey değildir. ALF bugün, merkezsiz ve hiyerarşik olmayan örgütlenme modeli ve kendi ilkelerine uyan her eylem grubunun ALF adıyla eylem düzenlemesine uygun yapısıyla yirmiyi aşkın ülkede faaliyet sürdürüyor. Örgütün son eylemlerinden biri de 1 Kasım 2007 gecesi Amerika’da gerçekleşti. ALF ekipleri yaşadıkları cehennemden mümkün olduğunca çok sayıda tavuğu kurtarmak için Spanish Fork, Utah yakınlarında bulunan Shepherd’s Yumurta Çiftliği’ne girdiler. O gece orada bulunan aktivistlerden birinin anlattığına göre, çiftlikte, tavuklar kafeslere hareket edemeyecekleri kadar sıkışık yerleştirilmişlerdi, gagaları kesilmişti. Etraf pislik doluydu, hayvanların birçoğu hasta veya yaralıydı. Gecenin sonunda 102 tavuk kurtarıldı. Aynı aktivistin tavukları ne yaptıkları sorusuna yanıtı ise şöyleydi: “Kurtardığımız tavuklar veteriner kontrolünden geçirilerek sevgi görecekleri evlere yerleştirildiler. Yeni evlerinde koşuştururlarken ilk kez tattıkları özgürlüğün mutluluğunu yaşadılar. Hiçbir tavuk yaban hayatına bırakılmadı. Artık kâr getirmediklerinde öldürülmek yerine ömürlerinin kalan kısmını burada tamamlayacaklar. Kısacası, bu tavuklar sonunda tavuklara layık bir yaşantıya kavuştular.” ALF, eylemlerine devam ediyor... G