Katalog

R PAZAR 3 22/3/07 15:21 Page 1 PAZAR EKİ 3 CMYK 25 MART 2007 / SAYI 1096 3 EDİTÖR’DEN BİR DÖNEMİN GÖRSEL HİKÂYESİ Beyaz güvercinli adam İsmet İnönü ve Bülent Ecevit Pembe Köşk’te... 1968’den sonraki yıllar... D 1968. Ecevit’i Bahçelievler’deki evinde görüntülüyor Ara Güler. “Nuh Peygamber, sular durgunlaşınca gemiden ilk beyaz güvercini saldı, fakat güvercin konacak yer bulamayıp geri geldi. Altıncı gün yeniden bir beyaz güvercin gönderdi, bu sefer güvercin ağzında bir defne dalı ile geri geldi. Son gün gönderilen güvercin bir daha geri gelmedi, çünkü büyük tufanın suları artık çekilmişti.” Ara Güler, Türkiye siyasetinin önemli isimlerinden, 5 Kasım 2006’da ölen Bülent Ecevit'in fotoğraflarından hazırladığı “Bir Dönemin Görsel Hikâyesi: Beyaz Güvercinli Adam” adlı fotoğraflı biyografiye Eski Ahit’teki bu alıntı ile başlıyor. Kitap, Ecevit’in hayatını anlatırken, Türkiye tarihindeki önemli olayları da hatırlatıyor ister istemez. Kitaptaki ilk fotoğrafın tarihi, 1957. “Daha öncesi bile vardı” diyor Ara Güler, “Ancak fotoğraf seçiminde konumuz açısından 1960 başı ve sonrası ele alındı. Zaman zaman kitabın olaylar dizisini ve sürekliliğini kesmemek için, kendim çekmediğim fotoğrafları da ajans, arşiv ve fotomuhabiri dostlardan aldım.” Recai Kocaman, Bülent Ecevit, Turan Güneş ve Ali Topuz. 1977 seçimlerinin sonuçlarını bekliyorlar... Kitapta, Ecevit’in bütün dönemleri yok. Güler, Ecevit’in CHP’den sonraki yaşamını takip etmemiş. Güler, “Ama en azından Ecevit’in önemli bir dönemini yansıtmaktadır. Kitabı kendisine gösterdiğimde çok beğenmiş, hatta bizzat yazılarda düzeltmeler yapmıştı. Sonra aradan yıllar geçti, ancak ben bu çalışmayı hiç unutmadım. Bu kitap Ecevit’in anısına ‘Beyaz Güvercinli Adam’a bir selam vermek olacak belki de” diyor. 1977 seçimlerinde seçim otobüsüyle Türkiye’yi baştan sona dolaştı. Zaman zaman saldırıya uğradılar, taşlar atıldı, otobüsün camları kırıldı. Karşıt görüşlüler Ecevit’in sesini halka duyurmasını engellemeye çalıştılar, oysa onun söyleyecek daha çok sözü vardı. İki ayrı zaman dilimi... İlkinde tedirgin bir bekleyiş içinde Ecevit, seçim sonuçlarının açıklanmasını bekliyor... İkinci fotoğraf sonuçlar açıklandıktan sonra. O artık başbakan. üşünceleri yüzünden başlarına olmadık işler gelenler bilirler ki, hedef kendileri kadar toplumdur. İktidarların devamlılığı için en çok ihtiyaç duyulan korkudur çünkü. Toplum üzerinde ne kadar çok korku yaratılabilir ve bu korku ne kadar arttırılabilirlerse iktidarın ömrü de o kadar uzar. İçselleştirilmiş korku da minneti yaratır, kör inancı, insanın kendini iktidara göre tanımlamasını... Bir başhekimin, bir hâkimin karşısında ellerini önünde kavuşturan bir erkeğin iç acıtması bu yüzdendir, kendi iktidarını geçici olarak diğerine teslim etmiştir. Dahası sözlerini yutmuş, susmuştur; yerinde, zamanında dile getirilmeyen kelimelerin öfkesi daha büyür. Artık ya kendine yalan söyleyecek ya da bir menzil bulup karşısındakini paramparça edecektir... Tehlikeli bir oyundur bu, hem bireyi hem toplumu içinde eritir, geriye çok trajedi, az komiklik kalır… İktidarların dayanışması, mağdurların dayanışmasından daha güçlüdür… Devlet aileye, aile devlete sadakatte kusur etmez. Birlikte inşa ettikleri korkunun sürekliliği için de muhtaçtırlar birbirlerine. Günahı, ayıbı, yasağı birlikte yaratırlar. Sorgu sual istemezler. Cezaları da birbirine benzer, döverler, söverler, iterler, yok ederler, ta ki zihinde itaati sağlayana, beyni çürütene, dilin bir “bela” olduğunu öğretene kadar. Elbette karşı çıkanlar, kendi cümlelerini kuranlar, korkuyu tümüyle alt edemese bile korkusuyla birlikte düşüncelerini ifade edenler de çıkar. Yasaklarla baş etmenin hileleri de bulunur. Yönetmen Halit Refiğ sansürlü dönemlerde, sansür kurulunu, onay verdikleri değil, istedikleri senaryoyu çekerek nasıl atlattıklarını anlatır bir röportajında. Yasaklı kitapları başka bir kitabın kapağının içinde ya da gazete kaplayarak okumak da yasak kırıcı küçük hilelerdir… Ama hem zihinde, hem vicdanda açılan yarığı kapatmaya yetmez bunlar. Basamadığı kitap yayıncının bastıklarının sevincinin üzerine düşen kocaman bir gölgedir. Pencere Yayınları’nın sahibi Muzaffer Erdoğdu için yayımladığı yüzlerce kitaba rağmen masasının üzerinde çevrilmeyi bekleyen Salman Rüşdü’nün “Şeytan Ayetleri” azabın ta kendisidir. Çünkü, Sıvas’ta, 1993’te 37 kişiyi yakanların (Sizce o gün, o meydanda olup biteni izleyenlerin içinde masum bir kişi bile var mıdır?) kendisini yakmaktan bir an bile çekinmeyeceklerini bilir… Otosansür insanın en büyük yarasıdır. Deniz Yavaşoğulları ve Candeğer Muradoğlu, bu hafta yazıyla, heykelle, şiirle, elbiseyle, araştırmayla kendini ifade etmeye çalışanlarla otosansürü konuştular ve elbette kendilerine otosansür uyguladılar, sansüre de uğradılar! İyi haftalar... Berat Günçıkan [email protected] Cumhuriyet DERGİ* İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız Editör: Berat Günçıkan Görsel Yönetmen: Aynur Çolak Sorumlu Müdür: Güray Öz Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2 34381 Şişli/İstanbul (0212)343 72 74 (20 hat) Reklam Genel Müdür: Özlem Ayden Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Pal Koordinatör: Neşe Yazıcı Reklam Müdürü: Dilşat Özkaya Rezervasyon: Mete Çolakoğlu / Mustafa Doğan (0212) 251 98 7475 / 343 72 74 Baskı: İhlas Gazetecilik AŞ 29 Ekim Cad. No: 23 Yenibosna/ İstanbul (0212) 454 30 00 *Cumhuriyet gazetesinin parasız pazar ekidir. Yerel süreli yayın. [email protected] Dört kez başbakan oldu, beş kez hükümet kurdu. (197419771978Ocak ve Mayıs 1999) 12 Eylül’den sonra, 1981 Kasım’ında dört ay hapse mahkum edildi. 1982 Anayasası ile 10 yıl siyaset yapması yasaklandı. Hayatın her alanında hep birlikteydiler... Seçim gezilerinde, başbakanlıkta... 5 Kasım 2006’da, saat 22.40’ta ayrılık yaşandı. Rahşan Ecevit cenaze arabası boyunca yürüdü, kendisini dinlenmeye çağıranları dinlemedi...