Katalog

26 MART 2006 / SAYI 1044 11 ceklerden uzak durmak. Bir de oruç faslı var. Oruç, gece yarısından gün batımına kadar herhangi bir şey yememek ve içmemek esasına dayanıyor. Günde tek öğün ile oruç tutup, gün batımında sadece sebze ve tahıl yiyerek oruç ve perhiz dönemini geçirenler var. Böylesi gerçekten de tam bir nefis terbiyesi oluyor. Bu yüzden oruç tutup perhiz kurallarını gevşeten ya da perhize uyup orucu boşlayanlar oluyor. Dile kolay tam yedi hafta hem oruç, hem perhiz kurallarına riayet etmek zor. Elbette hesabı şaşırmak da kolay... Bu nedenle Medz Bahk başında eskiden yemek salonuna “Mırmıras” asılırmış. “Mırmıras” asık suratlı, dırdır eden, mırmır söylenen, homurdanan insanlara denirmiş. Aynı şekilde somurtkan, suspus oturan tipler de “Mormorus” diye çağrılırmış. Gönülsüz oruç tutup söylenen, etrafa ters gidenlere atıf yapan “Mırmıras” evin başköşesine kurulup gönülsüzlere orucu hatırlatıyor. “Mırmıras”ın kalbi soğan. Mor bir soğana yedi adet kuş tüyü saplanıyor. Altına da kıpkırmızı ateş gibi acı biberler sallandırılıyor. Acı biberler oruca riayet etmeyenlerin yanacağı manevi ateşi simgeliyor. “Mırmıras” daha ziyade Anadolu kökenli bir gelenek olduğundan, kuş tüyünün cinsini en yakındaki kümes belirliyor. Tavuk, horoz, ördek, kaz, hindi ne denk gelirse... İstanbul’da ise deve kuşu, tavus kuşu gibi gösterişli tüyler de kullanılabiliyor. Tüylerin yedi rakamı önemli. Tüyler, oruç tutulan yedi haftayı temsil ettiği gibi, bu süre boyunca arınılmaya çalışılan yedi cinahları da simgeliyor. SOFRA MEKÂN Yasaklı günler Aylin Öney Tan asaklı günler sürüyor. Paskalya yortusundan önce birçok yiyeceği sofralardan men eden oruç ve perhiz döneminin ortalarındayız. Paskalya tarihi Gregoryen, Ortodoks ve Katolik kiliselerince farklı hesaplanıyor. Bu yüzden her yıl mart sonu ile nisan sonu arasında değişen tarihlerde kutlanıyor. Ermeniler, Paskalya yani “Surp Zadik”i baharın başlangıcı kabul edilen ve gün ile gecenin eşitlendiği 21 Mart gününden sonraki ilk dolunayı takip eden pazar günü kutluyorlar. Bundan önce 50 gün süren “Medz Bahk” yani oruç dönemi var. “Medz Bahk/Büyük Oruç” süresince birçok gıda yasak listesine giriyor. Her türlü hayvansal gıdadan kaçınılıyor. Et, süt, balık, yumurta, peynir, tereyağı sofralardan uzak tutuluyor. Adeta bedenlerde bahar temizliği yapılıyor. Bedenler perhiz ile “detoks”lanırken, ruhlarda da arınma amaçlanıyor. Sakinlik, huzur aranıyor, maneviyata yönelmek esas kabul ediliyor. Y iliza müşterilerine, İkinci Levent’te köy kahvaltısı yapma imkânı veriyor. Anadolu’nun çeşitli yöresel peynirleri, sıcacık gözlemeler, ev yapımı reçeller gibi birçok lezzet Kiliza’nın 110 çeşitten oluşan açık büfe köy kahvaltısında sizleri bekliyor. Otantik lezzetleri sıcak bir atmosferde sunan Kiliza’da, kullanılan malzeme çeşidinin bolluğunu ve tazeliğini tamamı ev yapımı olan yiyecekler tamamlıyor. Gözlemeler, brioche, muffin, patlıcanlı ve peynirli poğaçalar, quiche Kiliza’nın kahvaltı seçeneklerinden sadece birkaçı... Ayrıca ev yapımı bilinen reçellerin dışında limon kabuğu, incir, turunç, bergamot, ayva, Kiliza’dan köy kahvaltısı K BAHAR TEMİZLİĞİ Bahar temizliği aslen ruhani oluyor. Kibir, kıskançlık, tembellik, maddiyatçılık gibi kötü huylar kadar öfke, oburluk ve şehvetten de uzak durulması gerekiyor. Yedi tüyün saplandığı mor soğan ise günahlar ile yaralanan gönlü temsil ediyor. Oruç dönemi her cumartesi soğandan bir tüy çıkarılıyor. Böylece hem hafta hesabı şaşmamış oluyor hem de günahlardan arınılıyor. Soğanın özündeki, yani tam ortasındaki beyaz kısım ise insanın özündeki temizliğe işaret ediyor. Tutulan oruç ve edilen tövbeler kişiyi özüne döndürüyor, soğanın içi gibi pürüpak yapıyor. Yedi hafta boyunca hançer gibi böğrüne saplanan kötülüklerden tek tek kurtulan soğan azat oluyor. Soğan bununla kurtulmuyor elbet... Bunca gün oruç tutan ev halkı iyi bir yemeği hak ediyor. Paskalya yortusu yani ‘Surp Zadik’ten önceki gece, son cumartesi arife yemeğinde artık perhiz kısmen bozuluyor ve balık yeniyor. Elbette balığın, lakerdanın mezesi de cefakâr mor soğan oluyor. Yaza hazırlanırken bahar temizliği yapmanın tam zamanı. Bu kez eski zamanların “detoks”u sayılabilecek bir perhiz yapın. Bir süre vejetaryen olun. Sofranız şen ve hafif olsun. aylinoneytan@yahoo.com FASULYE PAÇASI Bu kez tarifimiz “Sofranız Şen Olsun” kitabının yazarı Takuhi Tovmasyan’dan. Takuhi Hanım sizler için seçtiğim Fasulye Paçası’nın perhiz zamanı için birebir olduğunu söyledi. Eskiden ekonomik durumu iyi olan aileler, bazen zeytinyağı yerine daha masraflı olan tahin kullanırlarmış. Kitapta yer almayan bu detayı da sizler için bu vesile ile ekledik. 500 gr. fasulye, 1012 dilim kızarmış bayat ekmek, 1’er tatlı kaşığı tuz ve şeker, 810 diş sarmısak, 1 kahve fincanı sirke, 1 kahve fincanı zeytinyağı, tuz, kırmızı pul biber Fasulyeyi bir gece önceden ıslatın. Bol suda iyice haşlayın. Fasulyenin ilik gibi yumuşaması ve suyunu çok çekmemesi, biraz sulu kalması gerekir. Tuz ve şekeri fasulyelere ekleyin. Kızarmış ekmekleri bir tepsiye dizin. Fasulyeyi suyuyla birlikte sıcak sıcak ekmeklerin üzerine dökün. Sarmısakları tuz ile havanda dövün. Zeytinyağı ve sirke ile karıştırarak sos haline getirin. Tuzunu, pul biberini ayarlayın. Dilerseniz zeytinyağı yerine veya ilave olarak 12 fincan tahin de ekleyebilirsiniz. Sosu sıcak fasulyelerin üzerine dökün ve hemen servis yapın. Zaten, yasaklı günlere girmeden önce tıka basa etliler, sütlüler, tatlılar yenmiş oluyor. Karnaval karşılığı olan, Ermenilerin “Pun Paregentan/İyi Yaşam” dedikleri, bayram gibi kutlanan günlerde oruç dönemini idare edecek kadar yükleme yapılmış oluyor. Pun Paregentan’da köfte, kebap, sucuk, tulumba tatlısı gibi zengin yiyecekler revaçta oluyor. Son gece bir haşlanmış yumurta yenerek ağızlar ve nefisler kapanıyor. Yasaklı yiyeceklere veda ediliyor. Ta ki, Paskalya Bayramı’nda Paskalya yumurtasını tokuşturana dek. SURATSIZ MIRMIRAS Elbette iki bayram arası eğlence, düğün dernek, nişan da yapılmıyor. Sofralar da bedenler gibi sakinleşiyor, çeşitler azalıyor, sadelik hâkim oluyor. Oruç ve perhiz günleri, tam tutulunca geçmek bilmeyecek denli zor. Perhizden kasıt tüm hayvani yiye armut reçelleri, Anadolu’nun yöresel mutfağından birçok zeytin ve peynir çeşidi de bulunuyor. Özellikle de pastırmalı peynir değişik bir lezzet olarak sofrada yerini alıyor. Kahvaltı çeşitlerinin yanı sıra yörenin doğal ürünleri ile hazırlanan mücver (yöresel deyişle öcce) iç katması, maş piyazı, zahter salata, zahter, mercimek köftesi, şıhılmahşi, mücedder, zeytinyağlı çeşitleri Kiliza’nın zengin açık büfesinin değişik lezzet örneklerinden birkaçını teşkil ediyor. Kiliza’da açık büfe köy kahvaltı keyfi kişi başı 25 YTL. 2. Levent’te yer alan Kiliza, pazar günleri 10.3014.30 saatleri arasında sevdikleriyle keyifli saatler geçirmek isteyenleri bekliyor. Tel: (0212) 325 71 70 283 48 35 ün saat 16’da, beş sene evvel vefat e “büyük bir adam” vasfıyla yad edileceğini zikden Dişçi Mektebi’nin bânisi (kuru rederek sözüne nihayet vermiştir. cusu) Halid Şazi Bey’in hatırası, ErBunun ardından İclâl Hanım piyano ile bir kek Muallim Mektebi konferans salonunda ve “İspanyol kapris” terennüm etmiştir. merhumun talebesi ve perestişkarları (sevenİclâl Hanım’ın piyanosundan sonra Dişçi leri) huzurunda ihya edilmiştir. Mektebi’nin son sınıfından Ferruh Bey, “hisDiş Tabibleri Cemiyeti tarafından tertip edi lere ve fikirlere intikal eden büyüklerini tanılen bu merasimde ilk sözü, Cemiyet’in umu mayanlar, hissen ölüme mahkumdurlar” cümmi katibi, mektep asistanlarından lesiyle başlayan bir nutuk irad etmişSuad Bey almış ve merhumun vefatir. Daha sonra Halid Şazi günü hatının beşinci senei devriyesi münatırası olarak merhumun fotoğrafıyla sebetiyle tezkernâmı (isminin anılbirer menekşe çiçeği dağıtmıştır. ması) için tertip edilen bu merasimBunun ardından merhumun bacade hazır bulunmak suretiyle kadirşinağı Ahmed Bey, aile fertleri adına, naslık gösteren topluluğa teşekkür hazır bulunanlara ve toplantıyı terederek sözünü Halid Şazi Bey’in tertip edenlere şükranlarını bildirmiş cümei haline (özgeçmişine) getirve iki erkek, iki kız evlada malik merHalid Şazi Bey miştir. humun oğullarının birinin AlmanHalid Şazi Bey, 325 (M.1909) seya’da tahsilde, diğerinin Yavuz Zırhnesinde Operatör Cemil Paşa (Topuzlu) ile be lısı’nda bulunduklarından dolayı şükran vaziraber Dişçi Mektebi’ni tesis etmiş (kurmuş) fesinin kendisi tarafından yerine getirildiğini ve ağız hastalıkları, diş hastalıkları derslerinin söylemiştir. öğretimini üstlenmiştir. 337 (M.1921) senesiMerasimden sonra, hazır bulunanlar çaya ne kadar gayretle ve devamlı bir çalışma ile davet edilmiştir. Dünkü merasimde Darülfüderslerini sürdüren Halid Şazi, nihayet 337 se nun Emini (Rektörü) Nureddin Bey, Operatör nesinin 26. günü gözlerini ebediyete kapamış Cemil Paşa, Dişçi mektebi müdürü Server Bey tır. Suad Bey, Halid Şazi’nin fazilet, iffet, isti ile merhumun hürmetkârları ve birçok talebekamet, ilim ve irfan timsali büyük bir adam ola si hazır bulunmuştur. 5 Nisan 1926 rak tanındığını ve merhumun namının daima Halid Şazi merhum için D Bu sene yedinci yaşını kutlayan Tribeca, “pazar brunch”ını yeniledi. Kahvaltı büfesi, salata büfesi ve Tribeca mutfağından sıcak bir seçimi içeren Tribeca’nın pazar brunch’ına, fındık, badem, antepfıstığı ve yulaf karışımından oluşan ev yapımı Tribeca granola da eklendi. Tabii krem peynir, dana jambon, hindi fümenin yanı sıra meyve salatası, mevsim meyveleri, müsli, mısır gevreği, soslu sosis, haşlanmış yumurta, mini muffin, cookie, havuçlu kek ve brownie de saat 10.00’dan 15.00’e kadar sizleri bekliyor. Tel: 0212 225 04 61 Adres: Valikonağı Cad. Şakayık Sokak No.51, Nişantaşı Klasik Türk Müziği’ni sevenler, CRR Konser Salonu’ndaki Pazar Konserleri’nde bugün CRR Kârı Nâtık Topluluğu’nu dinleyebilirler. Gönül Paçacı’nın yönetimindeki konser saat 11.00’de başlıyor. Bilet ücretleri ise 1210 YTL. Biletleri, Biletix Satış Noktaları ve CRR Gişe’den alabilirsiniz. Yeni dönemin gözde müziği hiphop’tan hoşlananlar, sunuculuğunu Joker’in yapacağı Rise of Turkish Hiphop Party’e gidebilir. Studio Live’de 13.00’te başlayıp 21.00’e dek sürecek partinin biletleri 10 YTL. Dans izleyebilirsiniz. Biletler tam 6.5, indirimli 5 YTL. Biletleri www.ibb.gov.tr/sehirtiyatrolari ve Şehir Tiyatroları gişelerinden edinebilirsiniz. Baharın bu ilk günlerinden aşka dair bir oyun isteyenler, Barış Akkoyun ve Zafer Kılıç’ın birlikte yazdıkları, Bilge Açıkgöz’ün yönettiği Aşk 1 Hastalıktır’ı Muammer Karaca Tiyatrosu’nda izleyebilirler. Zafer Kılıç ve Meral Yurtseven’in rol aldıkları oyun, saat 17.00’de başlıyor. Biletlerse tam 11, indirimli 8.50 YTL. Biletleri Ticketturk çağrı merkezi: 0212 478 06 00 ve Muammer Karaca Sahnesi’nden alabilirsiniz. Pazar akşamını gerçek Bursa usulü bir kebapla bitirmek isteyenler, Levent’te yeni açılan Yüzde 100 Bursa’ya gidebilirler. Bursa Kayhan usulü pideli köfte ve kömürde Bursa döner kebabının yanı sıra, İskender, tavuk şiş, tavuk şişten pideli kebap ya da hafif bir yemek için salata barı seçebilirsiniz. Tel: 0 212 268 75 58 SMS sipariş: 0536615 35 35 gösterileri ve DJ’lerin de yer alacağı partide, canlı performanslarıyla Fuat, Mode XL (Basemode), Emir & Doa, Sansar, U.L.A.Ş., Raziel, Da Poet, Patron Flex, İrfani Rap (Ant.), Zelkalite, GUEST? sahne alacak. Tel: 05435055259 Adres: Sakızağacı Cad. Büyükbayram sok. No:1 Beyoğlu Güngör Dilmen’in yazdığı, Engin Alkan’ın yönettiği ve Hümeyra, Şebnem Sönmez, Oya Palay, Özlem Türkad, Nur Saçbüker’in rol aldığı Ben Anadolu’yu saat 15.00 ve 20.30’da İBB Şehir Tiyatroları Kadıköy Haldun Taner Sahnesi’nde Hazırlayan: CANAN ONURAL sudoku.okulu@gmail.com YANITLAR Haftanın kolayı Haftanın kolayı Haftanın zoru İlk şapka fabrikası Galata’da Karaköy’de Zülfarus Sokağı’nda numero: 10, telefon Beyoğlu 14 15. Bu kere en son sistem makinelerle Avusturya’nın meşhur fabrikalarında çalışmış ustabaşılar marifetiyle Avrupa mamulatından farkı olmaksızın kadın ve erkeklere mahsus fötr ve hasır şapkalar imal edilmektedir. Fiyatlarımız her halde Avrupa fiyatlarından yüzde 5060 daha ehvendir. Reklam olmak üzere yalnız önümüzdeki Ramazanı Şerif ayına mahsus olmak üzere perakende 225 kuruşa satılacaktır. Toptan mal için şimdiden sipariş kabul olunur. Taşrada acenta aranıyor. Aynı fabrikada eskimiş şapkalar 60 kuruş mukabilinde yeniden fark edilmeyecek surette yenileştirilir ve tamir edilir. Tel: 1332 3 Nisan 1926 Yanıtlar sağ sütunda... Haftanın zoru CUMHURİYET 11 CMYK