Katalog

Saldırıların yddönümünde, New York Filarmoni, son kuşağın en yetenekli bestecisi John Adams'a ısmarladığı "9/11 Kasidesi: Göç Eden Ruhlar Üzerine 9/11 Eulogy: On the Transmigration of Souls" eserinin dünya prömiyerini sundu. Tanıtım kokteylinde beste şöyle tanıtıldı: Bu müzik, saf Amerikan kültürünün bağnndan kopup geliyor... New Jerseyli Bon Jovi'nin "Bounce" albümünün tamamı da 11 Eylül'e tepki niteliğinde. Zira aynı adlı şarkıda geçen "bounceback" îngilizce'de "incindikten sonra kendini toplamak" anlamına geliyor. "Birlik" çağrısı yapılan şarkıların ana teması ayakta kalmak ve toparlanmak, ama satır aralarında "karşı tarafı anlamak" imalarını okumak da mümkün. Ancak, aynı şarkılar, birbirine benzerliği nedeniyle eleştirilmekten kurtulamadı. Hatırlatmakta fayda var, ABD vatanseverliğini parlatan müzik ler kadar, küreselleşme, ABD ve savaş karşıtlığı yanlısı şarkılar da listelerde yerlerini aldı. Thurston Moore (Sonic Youth), DJ Spooky, Damo Suzuki gibi çok sayıda müzisyenin de dahil olduğu "Barış Yanlısı MüziyerderMusicians For Peace" grubu kuruldu. "Barış Yanlısı Müzisyenler" aynı zamanda 11 Eylül'ün hemen ardından başlatılan ve savaş karşıtı olan müzisyenleri ve müzikseverleri bir araya getiren bir web sitesi. 11 Eylül anmalarında da sanatsal etkinliklere yer veriliyor. Tüm dünyanın teröre karşı birleşmesini esas alan bu etkinliklerin bu yılki katdımcılanndan biri de piyanist Burçin Büke. Geçen yılki anmalara da katılan Büke, New York'ta vereceği konserde, klasik parçalann yanı sıra, 11 Eylül saldırılaruıa ithaf ettiği "Kuzey" adlı yeni yapıtını da seslendirecek. rin kimliklerini ve üısanların yaşam hikâyelerine yaptıkları etkileri düşünmek için bir çıkış noktası olarak değerlendiriyorlar. EN SÜPER KAHRAMAN İTFAİYECİ En kalıcı kahramanlar, çizgi romanlarda tanıdıklarımız. Süpermcn vc Örümcek Adam ise ilk akla gelen çizgi kahramanlar. 11 Eylül'den sonra, kahramanlığa en çok ihtiyaç duyulan dönemde imdada yetiştiler. ABD'nin ünlü çizgi roman yayıncısı Marvel Comics, 11 Eylül sonrası hemen harekete geçti. "A moment of SilenceSaygı Duruşu" adlı çizgi roman derlemesinde, Joe Quesada, Igor Kordey, Brian Michael Bendis, Scott Morse, Kevin Smith, John Romitajr., Bill Jemas ve Mark Bagley gibi önde gelen yazar ve çizerler yer aldı. Ardından "HeroesKahramanlar" adındaki özel sayıda da süper kahramanlarla birlikte, itfaiyeci, polis ve sıradan vatandaşların yardım çalışmaları sırasında neler yaptıkları çizgiye döküldü. îtfaiyeciler Amerikan toplumumun en gerçek kahramanları oldu. Mevcut filmlere de 11 Eylül'e göndermeler yapan sahneler eklendi. Orneğin kendini her zaman "lyi bir Amerikalı" olarak gördüğünü söyleyen t gibi eleştirel gözle bakanların seslerini duyurması için zaman gerekti. Çünkü, ABD halkı çizgi roman karakterlerindenbile "saygı" bekliyordu! Saldırıların ikinci yddönümünde çizgi roman ilk kez ABD Kongre Kütüphanesi'ne girmeyi başardı. Bu bir sergiydi ve teması 11 Eylül'dü. NEW YORK'UN MAVİ DUVARLARI Saldırdardan zarar gören ABD'li çocuklar, ne Irakh ne de Afgan yaşıtlan kadar kamera karşısına çıktı. Ancak saldırdarın yıldönümü için, bütün ülke çocuklarının katddığı "Çocukların Gözüyle 11 Eylül" resim yarışması düzenlendi. Seçilen 11 eser New York'un en ünlü salonlarında sergüendi. Saldırdar plastik sanatlara ve antika dünyasına da yansıdı. Örneğin ABD'deki müzayedelerde, Doğu imajı taşıyan eserler satılmaz oldu. Ünlü müzayede şirketi Christie's'in New York'taki yöneticisi Alican Ertuğ, Türkiye'yle ilgilî resimlerin 11 Eylül'den sonra psikolojik olarak değer kaybettiğini söyledi. Ancak, bu değer kaybı Türkiye'nin önde gelen çağdaş sanatçılarından Burhan Doğançay'ı etkilemedi. Doğançay, sanat yaşamının 40 ydını geçirdiği New York kentinin duvarlarını konu edindiği "New York'un Mavi Duvarları", 11 Eylül öncesi ve sonra sında duvarlara yazılan sloganların üzeri örtülmeden, silinmeden yakalanması açısından önemli bir sergiydi. • Slnema, edebiyat, müzik, sahne sanatları, şiir, grafik tasarım... 11 Eylül, sanatta da yeni blr milat oldu. Dört yıl gibi kısa blr süreye 2 blnin üzerinde eser, 18 film ve sergller sığdı. Hollywood Amerlkalılara cesaret dağıtan kahramanlar yaratadursun, romanların ana teması kültürler arası iletlşim ve gelecek kaygısı. Peki ya dlğerlerl? NEW YORK'TAN İSTANBUL'A 9/11 11 Eylül ya da Ingilizce karşılığı 9/11, bir grafik simge haline de getirildi. Benzer yaklaşım Londra'daki bombalamalarda da etkisini gösterip, 7/07 terörün, acının simgesi olarak kodlandı. Bunda, bilgisayar teknolojisinin payı büyük. Saldırıların ertesi ydı Istanbul Bilgi Üniversitesi'nde düzenlenen "Görsel Bir Gösteri Olarak 9/11" başlıkJı panelde bu konu tartışıldı. Aralarında Feride Çiçekoğlu, Alan Duben ve Murat Belge'nin yanı sıra Hasan Bülent Kahraman, Nicholas Mirzoeff ve Jean Baudrillard gibi konuyla ilgili çalışma yapmış 12 yazar sunum yaptı. Sunumlar daha sonra "9/11 New Yorkîstanbul" ismiyle kitaplaştırıldı. Farklı kültürel ve mesleki kökenlerden gelen yazarlar, 11 Eylül'ü, iki şeh Örümcek Adam'ın yönetmeni Sam Raimi, filmine montajla milliyetçiliği vurgulayan sahneler ekledi. Raimi'in gerekçesi Amerikalıların filme gösterdiği tepkiydi. Bu yüzden Örümcek Adamı, 11 Eylül'de görev yapan itfaiyeci ve polislerle özdeş bir karakter olarak göstermeye çabaladı. Yönetmen filmine ABD bayrağının fon oluşturduğu sahneler eklemekten de çekinmedi... 11 Eylül'le yeşeren "hassasiyetler"den etkilenenlerden biri de Yüzüklerin Efendisi filminin yönetmeni Peter Jackson'dı. Serinin ikinci filmi olan "îki Kule"nin (Two Tovvers) adm: ^fğiştirme ihtiyacı duyan Jackson'ı Tolkien hayranları "sadakate davet ederek" durdurdu. Yükselen milliyetçilikten rahatsız olan sanatçdar da vardı. Çizer Mike Mackey de bunlardan biri. Mackey, ekimde başlayacak yeni dizisi "Liberality for AU"da 2000 seçimlerini Al Gore kazansaydı ne olurdu sorusunun peşine düşüyor. 11 Eylül'ün 20. yıldönümü olan 2012 yılında geçen çizgi dizide, Chelsea Clinton ABD Başkanı, Michael Moore başkan yardımcısı ve Usame bin Laden ise Afganistan BM Büyükelçisi görevinde. Mackey Bon Jcni. "Bounct?" .iltıunuııuio. ayakta k.ilm.ik" tem.ilı LDEN SONRA SINEM.A 1 EMÜLDEN S >l\EM\ Pt \ DEN SONRA SINitMA EN BÜYÜK KORKU Çekitnlerı sırasında 11 Eylül saldırıları gerçekleştiği için film birçok değişiklikle gösterime girdi. Konusu ise kitle imha silahlarının yanlış ellerde neler yaratabileceği üstüne. 11 Eylül sonrasını ufukta görebilen yapım, terörist saldırılar sonrası oluşan korku dalgasının insanları nasıl etkilediğini de gösteriyor. KUMANDA ODASI 11 Eylül sonrası beyazperdeye yansıyan farklı yapımlardan biri de yönetmen Jehane Noujaim'in "Kumanda Odası". Film, haber kanalı "El Cezire"nin Irak savaşını nasıl ekrana yansıttığına tanıklık edıyor. Araplardan yana taraflı haber yapmakla eleştirilen "El Cezire"nin hikâyesıni anlatan Noujaim, bu filmle birçok uluslararası başarıya imza attı. ÖLÜLER ÜLKESİ Korku sinemasının usta yönetmenlerinden George A. Romero'nun son filmi "ölüler Ülkesi" 11 Eylül sonrası yükselen milliyetçılik dalgası ve yanlış politikaları hedef alıyor. Yönetmen, zenginlik ve fakırlik arasındaki farkın insanları nasıl bir uçuruma sürüklediğinı yansıtmaya çalışıyor. İSİMSİZ BİR FİLM 11 Eylül saldırılannı birebir olarak ekrana yansıtacak ilk filmi üç Oscarlı yönetmen Oliver Stone çekecek. Kurtarma operasyonunda yaşanan gerçek bir olayı anlatan filmde enkazda mahsur kalan polis rolünü Nicolas Cage oynayacak. Filmin ismi henüz belli değil. Yapım şirketi Paramount Pictures filmin gelirini saldtrı kurbanlarına bağışlayacak. ÖLÜMÜNETAKİP Başrolünü Arnold Schwarzenegger'ın oynadığı filmin Ekim 2001 'de gösterime girmesi planlanıyordu. 11 Eylül'ün ardından içeriği sakıncalı bulununca bu tarıh altı ay sonrasına atıldı. Film 11 Eylül ıle ilginç benzerlikler taşıyor, eşini ve çocuğunu Kolombiyalı teröristlerın bir gökdelene saldırısında kaybeden bir ıtfayecının ıntikam hikâyesi anlatılıyordu. İNANILMAZ AİLE Süper kahramanlar mitini dünyaya yayan Amerıka, gerçek hayatta da onlara ihtiyaç duydu. 11 Eylül'de görevlerinı yerine getiremeyerek gözden düşen kahramanlar, başkalaşarak karşımıza çıktı. Pıxar stüdyoları son teknolojiyle Oscar ödüllü "Inanılmaz Aile"yi yarattı. Yönetmenliğini Brad Bird'ün yaptığı animasyon film on beş yıllık süper kahramanlık görevi yapan süper ailenin emekliye ayrıldıktan sonra çok gizli bir görev için işbaşı yapmalarını konu alıyor. UÇUŞ PLANI 11 Eylül sonrasında baş gösteren uçak paranoyasına farklı bir açıdan bakan "The Flightplan" klostorofobık bir gerilim filmi. Yönetmenliğinde Robert Schvventke'nin yaptığı, başroldeyse Oscar'lı oyuncu Jodie Foster'ın yer aldığı filmde yakınlarını kaybetmiş bir kadının Berlin'den Amerika'ya yolculuğu sırasında küçük kızının ortadan kaybolması anlatılıyor. Üstelık mürettebat dahil kımsenin kızı hatırlamıyor. Film Amerika'da 23 Eylül'de vizyonda. EVET Sally Potter'ın "YesEvet" filmi İse Irlanda kökenli Amerikalı bir kadın ile göçmen olarak Londra'da yaşayan, doktor olduğu halde aşçılık yapan Beyrutlu bir Arap'ın yasak aşkını 11 Eylul sonrası şıddetlenen medenıyetler çatışması altında anlatıyor. Potter özellikle Batılı politikaları eleştırırken, toplumun içindekı korkunun temelinı ıletışimsızlık ve sevgisizlik olarak yorumluyor. Doğululara karşı duyulan önyargıya ve toplumsal hısteriye çözümü ise aşk ve sevgı. CENNETİN KRALLIĞI 11 Eylül'den sonra potansıyel terörist gözüyle bakılan Doğululardan ve Müslümanlardan özur dileme nıteliğındeki film Rıdley Scott imzasını taşıyor. Kudüs'ün hâkımıyetı ıçın Haçlılar ve Müslümanlar arasındaki büyuk savaşı perdeye yansıtan filmde Selahattın Eyyübı barışçı, adil ve yürekli bir komutan, Haçlılar barbar ve vahşi olarak sunuluyor. Hırıstiyanlar arasında tepkiye neden olan filmin başrollerınde Orlando Bloom, Lıam Neeson, Jeremy Irons ve Eva Green var. BOLLUK ÜLKESİ 11 Eylül sonrası travma içindeki Amerikalıların çelişkılerinı beyazperdeye yansıtan bir Wim Wenders klasığı. Guçlenen Amerikan karşıtı soyleme objektıf bir bakışla yaklaşan yönetmen, halkın var olmayan bir savaşa nasıl suruklendiğını anlatıyor. Tavız vermez vatansever bir Vıetnam gazısı ve özgür duşunen Amerikalı bir kadın, peşine düştüklerı cınayet sayesinde inandıkları değerlerı sorgularken, Amerikan ruyasının ne olduğu gözler onüne serılıyor.