Katalog

t28 ÂĞUSTOS 2005 / SAYI 1014 13 Cennette elbette şerbet ıçilecek. Şerbetten kasıt, serinletici, ferahlatıcı soğuk ve tatlı içecek. Ancak Süleyman Çelebi, hurilerin eline "şarap" verseydi de aykırı olmayacaktı. Zira böyle içcceklere önceden şarap deniliyormuş. Şarabın zaman ıçinde, daha ziyade bugün bildığimiz anlamda "keyif verici" alkollü içki anlamında kullanılması üzerine bir ayrım yapma gereği doğmuş. Böylece özel ve güzel içeceklere şerbet denmcye başlanmış. Arapça "Şrb" kökünden türeyen kelimelerin özünde "içmek" fiili var. "Işnp" ya da "işrap" emir kipinde "iç" demek. "Şerb" içmek, "şerbet" isesudangayri özel içecek manasına geliyor. Şerbetin yapıldığı yoğun şekerli öz ise şurup halini almış. Meşrubat ise bunların çoğul hali, yanı "Şuruptan mamul içecekler" demek. Maşrapa da, halıyle içecek içilen kap oluyor. Meşrubat, artık günümüzde her türlü alkolsüz soğuk içecek için kullamlıyor. Maşrapanın kullanım alanı ise malum, zamanla hayli değişti. ADIYLA TADIYLA Şerbet, Batılıların dillerine adıyla, damaklarına ta dıyla yerleşmekte gecikmemiş. Osmanlı topraklarını ziyaret eden Batılı seyyahların en çok sözünü ettiği, ilgi ve beğeni ile söz ettikleri lezzetlerin başında mis kokulu şerbetler gelir. 17. yüzyıl sonuna doğru "sorbetto"lar, Napoli mutfağında ayrı bir yer edinir. Yarı buz, yarı şurup kıvamındakı "sorbetto"lar adını Doğu'nun dillere destan içeceği " şerbet "ten almıştır. Napoli dilinde yudumlamak anlamına gelen "sorbire" kelımesiyle de tam uymuştur. "Sorbire'nin geçmişini karıştıran olmamış. Muhtemcldir ki, onun da mazısinde, şaraptan maşrapaya uzanan uzun yoldan geçmişlik vardır. Aynı yüzyılın başlarında Turklerin ılginç ıçkisi "şerbet", Italya'da daha yeni yenı duyuluyordu. Istanbul'u ziyaret eden Marki Pietro Della Valle, 1615 yılında Napolili arkadaşı Marıo Schipani'ye yazdığı mektupta, Türklerin bazen sıvı, bazen katı özleri su ile karıştırarak yaptıkları buzlu şerbetlerden söz eder. Italya'da ayrularını yapabilmek için memlekete dönmeden muhakkak bileşimlerıni öğreneceğini söyler. Gıderek artan ilgi üzerine, Doğu'dan Batı'ya blok ya da toz halinde değişik rayihalarda "şerbet şekeri" gittiği anlaşdıyor. Şurup ya da şerbeti hep mayi halde düşünürüz. Oysa günümüzde, sınırlı da olsa, loğusa şerbeti ile bu geleneğı sürdürüyoruz. Italya'da bugün dondurmanın da, "sorbetto"nun da âlâsı yapılıyor. Türk usulü şuruplardan, şerbetlerden de vazgeçilmiyor. Marketlerde dizi dizi "siroppo'lar satılıyor, Napoli'de sokak satıcıları bol tıraşlanmış buz üzerine rengârenk şışeleri boca ediyor. îşte size Vezüv yanardağının etelderinde bile harareti kesecek, hurilerin elinden sunulacak, kardan ak, buzdan soğuk bir serinlik. 0 aylinoneytan@yahoo.com SOFRA MEKAN erbetin meşrebi Avlİfl Tan Susadım gayet hararetten katı, Sundular bir cam dolusu şerbeti, Kardan ak idi, hem soguk idt, Lezzetı dahi şekerde yok ıdı Şerbetı kar^ımda tuttu hurıler, Bunu sana Allab verdi dediler tçtım anı, oldu cısmım nura gark, Idemezdüm kendımı nurdan fark Boğaz'da kahvaltı keyfi eyifli geçecek bir günün lezzet durağı olarak hayatınıza renk katan Gloria Jean's Coffees, Bebek'ten sonra Boğaz'da ikinci mekânını da açarak, kahve sevenlere yenilikler sunmaya devam ediyor. Rumelihisarı'nda açılan yeni mekân, nefis kahvaltıları eşliğinde eşsiz boğaz manzarası sunuyor. Gloria Jean's Coffees'in kahvaltı mönüsünde, tamamen doğal ürünlere yer veriliyor. Haftanın her günu, 08:0013:00 saatlerı arasında sunulan kahvaltı; beyaz peynir, kaşar peyniri, Macar salamı, Söke zeytini, siyah sele zeytini, zahter, sızma zeytinyağı, tereyağ, reçel, bal, fındıklı krem çikolata, meyveli yoğurt, simit, kızarmış tost ekmeği, mantarlıjambonlukaşar peynirli omlet, domates, salatalık, çarliston biberden oluşuyor. Gloria Jean's Coffees, Istanbul Boğazı'nın kendine özgü; duru ve şehrin karmaşasından uzak ortamına da uyum sağlıyor. Mekân, zengin dekorasyonu ve bahçesiyle yaz sabahlarını renklendiriyor. Tel: 02122631201 K B 1 eş yüz küsur yıldan beri okunan Mevlidi Şerif, cennette sunulan izzeti ikramı böyle tasvir ediyor. Mevlid, Bursa Ulu Cami'de din görevlisi olduğu kaydedilen Süleyman Çelebi'nin 1422 yılında tamamladığı 800 bcyitlik bir ilahi... Mekân cennet olmasaydı, hurilerin sunduğu nura gark edecek içeceğin adını koymak zor olmayacaktı. "Mekânı cennet olsun"ların ardından okunan bu dizelerde, hurilerin şarap sunması pek dünyevi kaçardı. Sorbetto al Limone (Limonlu Şerbet) Bu "şerbet" bizim bildiğimız şerbetlerden değil. Şerbetin Italya'da aldığı hal ile bildiğimiz limonlu dondurma, yeni moda deyişle limon "sorbe"si. Levanten şerbete yumurta akı katarak kıvam kazandıran ilk Napolililer olmuş. Böylece kana kana içilmekten ziyade yudumlanan hatta emilen, kaşıklanan, yalanan bir lezzet ortaya çıkmış. Siz de limonlu serinleticinızi minik bardaklarda çay kaşığı ile servıs yapın, yerine göre kâh kaşıklayın, kâh yudumlayın. Cisminizin nura gark olmasını istiyorsanız birer kadehçik soğutulmuş votka ekleyin. Böylece, Venedik'te çok sevilen içkitatlı arası yemek sonrası keyfi "sgroppino" yapmış olursunuz. 4 lımon, 250 gr. şeker, 500 ml su, 1 yumurta akı Iki limonun kabuklarının sadece sarı kısımlarını rendeleyin. Limon tadını kuvvetli isterseniz hepsıni de rendeleyebilirsiniz. Şeker ve su ile beş dakika kadar kaynatın. Bir kenarda soğumaya bırakın. Limonların suyunu sıkın ve şuruba ekleyin. Şurup tamamen soğuyunca ince bir süzgeçten süzün. Limon kabuklarının varlığı sizi rahatsız etmiyorsa süzmeyebilirsiniz. Metal veya emaye bir kap içınde buz gözüne koyun. Kenarları donup ortası yumuşak bir kıvamda iken buzluktan çıkarıp iyice karıştırın. Yumurta akını sertleşinceye kadar çırpın. Yarı donuk dondurmaya çırparak ekleyin. Karışırru tekrar buzluğa koyun. Dondurma kıvamına gelince kaşıkla ufak kadehlere alın. Çok donup sertleşmişse biraz çözülmesini bekleyip çorba kaşığı ile Napolili satıcılar gibi kazıyarak tıraşlayabilirsiniz. Votkayı ekleyip hemen sunun. Kadının gücü... Aylin Kotil RÜ2GÂR CEPTM: HAKANÇELÎK fhakancelik<a>myııet.com E rkekler alınmasın, ancak kadın elinin değmediği bir işin başarılı ya da dört dörtlük olması çok zor. Kadınların bulunduğu ortamlarda mükemmeliyeti yakalamak, erkek egemen olan ortamlardan çok daha kolay. Yaradılışı gereği kadın; çok yönlü bakabilen, kusursuzluğu arayan, birlikte olmayı sağlayan ve omuz vermeyi seven özelliklere sahiptir. Evlilikler bile kadınların bu yönleri sayesinde yürümekte, gün gelip de kadın fedakârhk yapmayı kestiğinde evlilikler de son bulmaktadır. Kadınların tüm bu özelliklerini ve duygu yoğunluklannı düşünürken, Kurtuluş Savaşı öncesi neler hissettiklerini merak ettim bir an. Onların o anki hislerini bugünkü rahat ortamlarımızda kestirebilmek mümkün değil belki ama, düşünmemek, akla getirmemek, kendi kendimize de olsa anmamak bir çeşit ihanetmiş gibi geldi bana. Okul kitaplarından okuduğumuz kadarıyla, onları cepheye yemek taşırken, silahları sırtlarına yüklerken hayalimizde canlandırdık hep. Ama bundan fazlası vardı bence. Savaşa giden kocasını, oğlunu ağlayarak değil, bizzat sırtmı sıvazlayarak, yüreklendirerek savaşa yollayan kadınlardı onlar. Yollamakla kalmayıp, bu savaşta ben de varım diyerek her türlü erzakı hem yakınları hem de vatan için taşıyan kadınlardı onlar. Bu davranışların, erkekler üzerindeki olumlu etkisini ise hayal edememek mümkün değil. Tıpkı bugünkü şehitlerimizin arkasından ağlamayan, dik duran ve "şehitler ölmez" diyen annelerin, söylenmeyen ama babalara güç veren duruşları gibi. Kadının manevi gücünü yanına alan erkeğin, yürüyüşünün bile değiştiğine inanan biri olarak, kadınlarımızı savaşta sadece erzak taşıyan (ki bu bile başlı başına bir olaydır) biri olarak görmeyi onları küçümsemek olarak addediyorum. 30 Ağustos'un yıldönümünde savaş dönemi boyunca kimi zaman eşlerinin arkasında, kimi zaman da yanında yer alan ve daha da önemlisi tüm maneviyatlarıyla erkeklere güç veren ninelerimizi, torunları olarak bir kez daha saygıyla anıyor, bu kadar güçlü oldukları için hayranlığımı yineleme gereği duyuyorum. • aylin@kotilsarigul.com 6u .fşftj &MU AfEJE