Katalog

10 28 AĞUSTOS 2005 / SAYI1014 Yemek, şarap ve Hemingvvay Romanlarının kahramanları da kendisi gibiydi Ernest Hemingway'in. Maceracı, hayalperest ve yemeye içmeye düşkündüler. Bu yüzden her romanında ya bir sofra kurdu kahramanlarına, ya bir tutkuyu yemek ya da içkiyle anlattı. Yemek ve içki, serüveninin ayrılmaz parçalarıydı... Hemingway, 1959'da îspanya, Valencia'da La Pepica'da (solda). Yazar, sabahın erken saatlerinde yazarken... Fotoğraflar: John F. Kennedy Kiitüphanesi, Hemingway Koleksiyonu. Hemingway'in tatlarından iki tarif Cin tonik: Malzcmc: 2 parmak cin (gordon), Schvveppes tonik, dörttc bir limon dilimi Yapıhşı: Uzun bir bardağa önce buz koyup üstüne cini boşaltın. Bardağın tamamını tonikle doldurun. Limon dilimini ekleyip karıştırın. Patates Kroket: Malzeme; 56 orta boy patates, 2 çorba kaşığı tereyağ, 1.52 bardak un, kızartmak için sıvıyağ, 1 yumurtanın sarısı, 1 çorba kaşığı tuz, 1 bardak galeta unu, 2 adet iri yumurta, 1 çorba kaşığı su eklenerek çırpılacak. Yanm tatlı kaşığı küçük hint cevizi (muskat) rendesi. Yapılışı: Patatesi kabuklarıyla yumuşayıncaya kadar tuzlu suda haşlayın, çıkarıp kabuklarını soyun, püre haline getirin. Yumurta sarısını ve tereyağı ekleyip iyice ezin. Tuzu, hint cevizini ve unu yavaş yavaş ekleyerek, elinizde küçük toplar haline getirin. Her kroketi çırpılmış sulu yumurtaya batırdıktan sonra galeta ununa bulayın. Yağı kızdırın. Kroketlerden birkaçını bir seferde olmak üzere pembeleşinceye kadar kızartın. Sonra çıkarıp kâğıt havluda yağını süzdürün. Gamze Akdemir rnest Hemingway birçok yönden bir kâşirti, hem kendi hayal dünyasında, hem de yarattığı kahramanlarının imgelemlerinde derın yolculuklar yaptı. Yeni coğrafyalar, deneyimler ve insanlar için durdurulanıayan bir iştahı vardı. Yemeye ve içmeye de düşkün olan Hemingway yapıtlarında da, karakterlerine gittiklcri toprakların yerel yemek ve içkilerini doyasıya kullandırdı, önemli diyaloglar eşliğinde görkemli ziyafetler donattı. Oğlak Yayınları'nın yayımladığı "Hemingway'le Yemek Bir Şenliktir", Craigh Boreth'in, Hemingway'in serüvenlerinin takipçilerinın, onun yemek ve içki tariflerini hazırlamak ve denemek konusunda aynı heyecanı duyacaklarına olan inancının bir ürünü. Kitapta yemek ve içkilerin hazırlanışı, tüketimi, yazarın alabalık avlarındaki yalnızlığı, kişisel tarihinin ve yazınının önemli satır başları eşliğinde, kronolojik olarak verilmeye çalışılmış. Hemingv/ay 'in doğa sevgisi, av ile balıkçılığa ilgisi usta aşçı ve avcı babası Dr. Clarence Edmonds Hemingway'le yazları Michigan'da göl kıyısında geçir E diği yıllarda uyandı. Bu tadller hem edebiyatını, hem de gazeteciliğini etkileyecekti. 1920'de Toronto Star için yazdığı ilk makalelerden birinde açık arazide nasıl yemek pişirileceğini anlattı. Kamp yaparken daima yanında bir paket hazır pankek unu taşıyor, balıklar pişerken aç mideleri biraz pankek ve kahveyle yatıştırmayı öneriyordu. Çaydanlıkta kuru kayısıları haşlıyor, makarna ve yahni pişiriyordu. Paris'teyazdığı "Big Two Hearted Rıver1924"da, 1914'te Fox Nehri kıyısında kamp kurup balık avlamak için hayalet kasaba Seney'e yaptığı yolculuktan yola çıkarak, balığa çıkan "Nick" adlı bir adamı anlattı. Sıkı kahvekolik petrol milyarderi "Hopkins" karakterini de, Kansas City Star'daki editörü Charlie Hopkins'ten esinlendi. "Hemingvvay'le Yemek Bir Şenliktir"de Hopkins usulü bir kahve tarifi de yer alıyor. Hemingway 1917'de, Kansas City Star'da çalışmaya başladı. Ama araya savaş girdi. Yaralandı. Tedavi olduğu Milano'daki Kızıl Haç Hastanesi'nde ilk aşkı Agnes von Kurovvsky ile tanıştı. Bu ilişki ve hayatının bu bölümünü "Silah OSMAN BAHADIR bahadirosman@hotmail.com 80 yıl önce OKUYUCULARIMIZDAN MEKTUPLAR, ŞİKÂYETLER Yeni bir iktisat doktorumuz erlin'de 123 kişi arasında aliyyül âlâ (en iyi) şehadetname (diploma) alan yegâne talebe Türk'tür. Sabık (eski) şehremini Celal Bey'in mahdumu (oğlu) Umur Celal Bey, Berlin'de temmuzun iiçüncü günü parlak surette imtihanlarını vererek iktisadi ilimler doktoru unvanını almıştır. Umur Celal Bey Almanya'da sekiz sene evvel başlayan tahsiline büyük bir gayretle devam etmiş ve 1922 senesinde Ticaret Yüksek Mektebi'nin huruc (çıkış) imtihanlarında 213 talebe arasında yalnız kendisi aJiyyül âlâ derecede şehadetname almaya muvaftak olmuştur. Umur Celal Bey, müteakiben Deutche Bank'ta bir müddet banka muamelelerini öğrenmiş ve iktisadiyatta tamamen ihtisas kesbetmek (kazanmak) üzere Darülfünun'a girmiştir. Darülfünun'da aliyyül âlâ derecede diploma alan ve tezini muvaffakiyetle (başarıyla) sunduktan sonra Posta Pullarında Latince Yeni Türkiye Cumhurıyeti posta pullarının numunesini gazetemizde görüp bu hususta verilen izahatta da pullara Postes de la Republique Turque ibaresinin yazılacağını okuyan karilerimizden (okuyucularımızdan) N. Zeğimoğlu gazetemize gönderdiği mektupta; "Türk pullarında Fransızca bir ibarenin bulunmasının doğru olmadığını ve pullarda Latince huruf (harfler) ile Türk devletinin ismini yazmak mecburiyeti varsa, "Türk Postaları" ibaresini aynen Latince harflerle; Türk Postaları diye yazmanın muvafık (uygun) bulunduğunu", "Türk" ve "Posta" kelimelerini her ecnebi bildiği için bu suretle maksadın hasıl olacağını (gerçekleşeceğini)" beyan ediyor. B Patates Hırsızları "Adapazarlı Mehmed Hamdi" imzasıyla şu mektubu aldık; "318 (1902) tevellüdlü olmak dolayısıyla vazifemi Üçüncü Kolordu Karargahı'nda ifa etmekteyim. Memleketim olan Adapazarı'nda ziraatimizi pederim idare etmektedir. Biz rencberler ziraatin terakkisine (ilerlemesine) fevkalade çalışıyorsak da mahsulümüzün hırsızlar tarafından çalınmasıyla büyük zararlara giriftar oluyoruz (uğruyoruz). Bu defa da pederden aldığım bir mektupta tarlamızda ekilmiş bulunan patates mahsulünün la akall (en az) yarısının sirkat edildiği (çalındığı) bildirilmektedir. Bu hırsızlıkların önünü almak için makamı aidiyenin (ilgili makamın) nazarı dikkatini çekmenizi rica ederim." lara Veda'da anlattı. Bu ve "Nehrin Otesinde" adlı yapıtı Kuzey ltalya'ya bir ömür boyu duyduğu acıtatlı aşkı kadar Italyan mutfağından verilen zengin örneklerle yaşamın cömertliğini de anımsatıyordu. Paris'ten Toronto Star'ın Avrupa muhabiri olarak yazmaya başladığında çeşitli iilkelerde gazetecilik yapmak fırsatını elde etti. Gittiği her yerin insanları ve mutfağıyla yakından ilgilendi. 1922de Kurtuluş savaşının sonlarına doğru muhabir olarak geldiği Istanbul'da, Yunan Işgal Kuvvetleri'nin Trakya'dan sürülmelerine tanık oldu. Muhabir gözüyle Istanbul'u yazarken çok etkilendiği yemekler ve Türk rakısından da şöyle bahsediyordu: "Türkler günün her saatinde, dar yolların kenarındaki kahvelerde oturup nargilelerini fokurdatıyor, bir yandan da insamn midt\sinı yakıp kavuran rakılarıyla yudum yudum demleniyorlar. Bu içki, o kadar sert ki, yanında meze olmadan içmek imkânsız gibi bir şey." "Silahlara Veda"yı Avrupa'dan döndükten 10 yıl sonra yazan Hemingway, kendisini terk eden Agnes'ın ona yaşattığı üzüntüden yola çıkarak romandaki Frederic Henry ve Catherine Barkley karakterlerine birlikte geçirilen geceler ve gergin ayrıhklar yaşattı. Bir tutku sahnesine de bu aşka uygun bir menü koydu: "Armaqnac'ta Çulluk Flambc', Garnitürlü Choucroute (lahana turşusu) ve şarap St. Estephe"... Derin etkisinde kalacağı Gertrude Stein ile 1922de tanıştı. Stein'ın stüdyo dairesindeki çay, mor ve sarı erikten, yabansı ahudududan yapılıp imbiklenmiş doğal likör ikramını unutmadı. Hemingvvay istiridyeye de bayılıyordu. "Paris Bir Şenliktir"de üç ayrı yerde istiridye yediğinden söz etti, bunu Meksika Usulü Pavurya ve şarap Sanccrrc ile tamamladı. 1946'da başladığı 48 bölümlük "The Garden of Eden" bir zamanlar "yazılmış en yumurtalı roman" olarak tanımlandı. Romanda yemek öğesini özellikle de yumurtayı, balayı çifti DavidCatherine Bourne ile her ikisinin de âşık oldukları esmer güzeli Marita arasındaki yüzeysel ve değişken ilişkilerin sembolü olarak kullandı. Kitap boyunca sürekli yumurta yeniyordu, rafadan, haşlanmış, tavada... Romanın belkemiği açlık ve iştah temalarıydı. Hemingway'in edebiyatında yemek ve içki, hikâyenin dönüm noktalarında, ruh halini belirten kodları oluşturdu, kurguya gerçeklik kattı ve serüveni temsil etti. Ayrı bir başrol oyuncusuydu adeta. Hemingway'in unutulmazları "Çanlar Kimin İçin Çalıyor", "Güneş de Doğar", "Klimanjaro'nun Karlan", denizinşiiri "ihtiyarBalıkçı"... Küba'da geçen ilk romanı "Ya Hcp Ya Hiç" ve "Akıntı Adaları", Doğu Afrika'da safarilcrinden sonra yazdığı " Afrika'nın Yeşil Tepelerı" de böylesi izler taşıyor...• iktisat doktoru unvanını kazanan Umur Celal Bey, daha sonra memleketimize gelmiştir. Almanca, Ingilizcc ve Fransızca konuşan ve yazan bu kıymetli gencin, Almanya'nın bugünkü iktisat politikasıyla ilgili olarak yazdığı bir makalesini iç sayfalanmızda sunmaktayız. VJ25 lEylüll925