Katalog

20 MART 2005 / SAYI 991 Tam arkadaşımızı çöpe atacaktık ki... DURAN ÇAKMAK Doç. Dr. Bakırköy Kuh ve Sinir Hastaltkları Hastanesi, AlkolMadde Araştırma ve Tedavi Merkezi (AMATEM) KlinikŞefı Uyuşturucu bağımlılığt nedir? Bağımlılık, kişinin zarar gördüğü halde madde kullanmaya devam etmcsi, kullandığı maddeyi uzun süre bırakamaması, sürekli madde arayışı içinde olması, giderek kullandığı maddenin dozunu arttırması ile karakterize bir tablo. Kişi bir süre sonra madde dışında başka hiçbir şey düşünemez olur. Onun için yaşamdaki her şey önemini kaybeder. Kullanılan maddenin dozunun zaman içinde arttığı ve bıınun çok üst düzeylere vardığı görülür. Madde bulabilmek için hırsızlık, fahişelik yapmak zorunda kaJabilir. Bağımlılık yapan maddeler neler? Bağımlılık yapıcı maddeler opiyatlar (morfin, eroin, kodein, metadon), uyarıcdar (amfetamin, ecstasy, kokain, kafein) merkezi sinir sistemini baskılayanlar (barbitüratlar, benzodiazepin [diazem], akineton), halüsinojenIer (LSD, meskalin, psilocybin), uçucular (tiner, benzin, gazolin, zamk veya bali gibi yapıştırıcılar), fensikJidin (PCP) ve esrar. Kimler bağımlı hale gelir? Herkes bağımlı olabilir. Kimse kimseyi zorla ya da kolasına uyuşturucu katarak bağımlı yapamaz, ancak etkiler. Bağımlılığın irade zayıflığı, kişilik bozukluğu gibi etkenler ile mutlak bir ilişkisi yok. Uyuşturucu madde kullanan herkes bağımlı olabilir. Dışardan hakıldığında uyuşturucu madde kullanan kişi nasıl anlaşılır? Madde kullanan kişilerde, aniden ortaya çıkan davranış değişiklikleri, uyku bozuklukları, dış görünüşe dikkat etmeme, halsizlik, yorgunluk, gözlerde kanlanma, konuşmada güçlük, pelteklik, yalnız kalma eğilimi, aile ve çevresinden kopma gibi belirtiler gözlenebilir. Uyuşturucu bağımlılığında nasıl bir tedavi izleniyor? Ayaktan tedavi süreci kişinin, bilgi ve becerisini arttırıcı dersler, maddenin etkileri, bırakırsa kazanabilecekleri, içmemek için yapması gerekenler, haftalık döner programlar tarzında 12 derslik hazırlanmış eğitim programlarını içeriyor. Tabii uygulanan ders saatleri, hastaya, onun şartlarına ve hastalığının cinsine göre değişiyor. Yatarak tedavide ise önce detoksikasyon dediğimiz vücudun maddeden arındırılnia işlemi gerçekleşiyor. Bu süreç en fazla iki hafta sürüyor. Daha sonra kişiyi, tedavisinde kendisiyle bizim işbirliği yapabileceğimiz şartlar oluştuysa, terapi programlarına alıyoruz. Burada da hastanın kişilik özellikleri, bağımlılık özellikleri ve kullandığı maddenin cinsine bağlı olarak 14 ya da 28 günliik tedavi programları uyguluyoruz. Bu dönemde kişi, belli saatlerdc kalkmak, günaydın toplantılarına katılmak, kendisinin ve yaşadığı yerin temizliğine dikkat etmek, tartışma ve küfîirlü konuşmalardan kaçınmak, diğer insanlarla ilişkilerini belli bir düzeyde tutmak, terapi programlarına belirtilen saattcn önce gitmek gibi bazı kurallara uymak zorunda. Tedavi bittikten sonra da bizimle terapatik anlamda ilişkilerini kesmemesi için kişiyi kendi özclliklerine uygun, haftada ikiden ayda bire kadar ayn terapi programlarına davet edip işbirliğini sürdürüyoruz. Biraz da uyuşturucu kullanımının ülkemizdeki boyutlarından bahsetsek... Uyuşturucu madde kullanımı ülkemizdeoldukça yaygın. Kullanıcı gençlerin bir diğerini alıştırmak için uyuşturucuyu cazip hale getirdiği görülüyor vc bu giderek yaygınlaşıyor. Ne yazık ki; "üttur zararı yoktur" denilen esrarın ülkemizde kullanımı da çok yaygın. Bu maddeyi aldığında zarar görmediğini düşünen insanların bir süre sonra diğer maddelere geçtiği, esrarın akıl hastalığı, cinsel sorunlar ve bağımlılık gibi hastalıklara neden olduğu çok bilinmiyor. Bağımlılıktan tam olarak kurtulmak ne kadar zaman alıyor ve bunun maliyeti ne? Burası bir devlet hastanesi. 14 milyonluk (14 YTL) vizite ücretini ödeyen herkes muayene olabilir. Yatarak tedavi olacaksa, sahip olduğu her türlü sosyal güvenceden yararlanabilir. Ancak bağımlıların tam olarak kurtulmaları bir günde de olabilir, bir ömiir de sürebilir. AMATEM Dantşma Hattt: (0212) 660 00 26 yuşturucu, silahtan sonra dünyanın en büyük pazarı. Son raporlar, Türkiye'nin bu pazardaki yerinin hiç de kü çümsenmeyecek oranda olduğunu göste riyor. Transit geçişte ve kullanımda Tür kiye de riskli gruplar arasında gösteriliyor. Bu uluslararası alanda hem ekonomik, hem dehukuksalbirsorun. Amabir de aileleri, eğitimcileri ayağa kaldıran bir boyutu var ki, göz ardı etmek mümkün değil. Her yıl çocuklarının uyuşturucu bağımlısı olmasından korkan ailelerin sayısı artıyor. Ve elbette bu korku asılsız değil, çünkü araştırmalar uyuşturucu kullanım yaşının ilkokul öğrencileri seviyesine düştüğünü gösteriyor. Lise yıllarında esrarla tanışan ve sonrasmda 4 yıl boyunca her gün ağırlıklı olarak kokain ve esrar,. ara sıra da ecstasy kullanan F.K'nin anlattıkları gençlerin neden ve nasıl Uyuşturucu kullanım uyuşturucuya başladıklarını gösteriyor. Bugün 24 yaşında yaşı giderek olan F.K, uyuşturucu kulladüşüyor. Türkiye'nin nan çocuklarını anlamak isteyen ailelere de ipuçları veride uyuşturucu yor: Elif Akın U pazarında etkin bir ülke olması, sorunu daha da büyütüyor. NEREDEYİM BEN? "Babam iflas ettiğinden bunalıma girmiştim. O sıra larda okuldan kopup Kasım Kimler, neden paşa'daki arkadaş çevremin uyuşturucu içinde vakit geçirmeye başladım. Oradaki herkes esrar kullamyor? içiyordu ve içmeyi reddedenBağımlılıktan lerle dalga geçiyorlardı. Ben de birkaç kez bu sebepten kurtulmak denedim. Fakat iş denemekmümkün mü? le kalmadı. Kısa zamanda onlardan biri olup çıktım. Daha F.K. yaşadıklarım, sonra kızlar girdi ortama. Dr. Duran Çakmak Onlann ardından da ecstasy ve kokain. Bu kızlar bizi maftedaviyi anlatıyor... yaya bulaştırmak için her konuda maşa olarak kullanılıyorlardı. Çok da güzellerdi. Onları etkilemek için kullandıkları malları kullanıp takıldıklan mekânlara gidiyorduk. Işin içine seks de girince kendimi suç ortağı buluverdim. Mafyadan sıyrılmayı becerdim ama uyuşturucunun tadını almıştım bir kere. Hem keyif ahyordum, hem de bir süreliğine de olsa sorunlarımdan uzaklaşıyordum. Bir süre sonra gördüm ki bütün arkadaşlarım bağımlı. Bana sanki bütün dünya uyuşturucu kulJanıyor gibi geliyordu... Bir uyuşturucu partisinde yaşadıklarım benim için dönüm noktası oldu. 21 yaşındaydım. Evde 15 kişiydik. Sabah 10'00'da esrar ve hapla başladık. Gece 03.00 gibi başka bir arkadaşım yaklaşık 50 gr. kokainle geldi. Bu, bir insanın iç mesi için çok büyük bir miktar. Değil 15, 50 kişiye bile yeter. Daha önce de esrar ve hap içtiğimizden vücudumuz iyice uyuşmuştu. Kokaini de çekince... Bir arkadaşım bilinçsizce apartmandaki diğer komşuları uyandırıp onlara küfür etmeye başladı. Bir diğeri ise bilinçsizce koltukta oturuyordu. Beynim iyice dönmeye başlamıştı. Olanları kavrayamıyordum. Neredeyim ben? Burada ne işim var gibi sorular soruyordum kendime. Ertesi gün sabah 09.00 olmasına rağmen hâlâ devam ediyorduk. Koltuktaki arkadaşın komada olduğunu fark edince, sevgilisi çöpe atmayı teklif etti. Bir diğeri çok makul bir fikirmiş gibi 'Hastanenin kapısına bırakıp kaçalım' dedi. Sözde kader birliği yaptıklari arkadaşlarıru ölüme terk ediyorlardı. ü sırada çocuk hiç kı pırdamadan koltukta oturuyordu ve sabit bir noktaya bakıyordu. Kız arkadaşı birkaç kez onu sarstı, ben de tokatladım ama ne yaparsak yapalım hareket etmi yordu. Bir ara gözlerini kısınca yaşadığını anlayıp ev sahibi arkadaşla tanıdığımız bir doktora götürmeye karar verdik. Diğerleri ise çoktan tüymüştü. Arkadaşı yerinden kaldırınca birden burnundan kan akmaya başladı. Tampon yaparak doktora zor gittik. Doktor, korkulacak bir şey olmadığını, ama cğcr biraz daha geç kalsaydık arkadaşımızın felç geçirebileceğini söyledi. O gün ev sahibi olan arkadaşıma yemin ettim, 'Bir daha beni böyle ortamların içinde göremeyeceksin' dedim, bir daha da uyuşturucu kullanmadım." • [email protected] Lise yıllarında esrarla tanışan F.K. dört yıl boyunca her gün kokain, esrar, ara sıra da ecstasy kullanmış. 100. sayısında Özgür Erbaş T ürkiye'de bağımsız feminist yayıncılık geleneğinde bir dergi olan " Kadmlara Mahsus Gazete Pazartesi" 100. sayısına ulaştı. Biz de yayın hayatında 10 yılı geride bırakan derginin Sorurnlu Yazıişleri Müdürü Beyhan Dcmir'le bağımsız yayın olmanın zorluklarını ve Pazartesi'nin gündemini konuştuk: Hangi amaçlarla yola çıkmıştınız? Pazartesi, ieminiznıin Türkiye'de ideolojik anlamda etkili olduğu bir dönemde kuruldu. Daha önce feministlerin çıkardığı Kaktüs ve Feminist dergileri ile yazarları ve çalışanları arasında feministlerin yer aldığı ve çok geniş bir okur kitlesine ulaşan Kadınca ve Kim dergileri vardı. Pazartesi'yi çıkaran ekip içinde bu iiç kesimden de kadınlar yer aldı. Amacımız, süren taıtışmaya müdahale edebilmek, kadınlarla ilgili basının göz ardı ettiği haberleri görünür kılmak, popüler, feminist bir kadın dergisi çıkarmaktı. Bu amaçlarımızı gerçekleştirdik. Daha önemlisi bütün basını etkiledik ve artık kadın haberleri izleniyor. Kadına yönelik suçların görünürlüğü var, feminizm ülkenin gündeminin bir parçası oldu. Türkiye'de bağımsız bir kadın yayın organının yaşadığı zorluklar neler? 1 lem bağımsız hem de kadın yayını olmak, hiçbir medya kuruluşuna bağlı olmamak, dağıtım tekelleri tarafından ciddiye alınmamaktan tutun da dergiye ilan almaya kadar bir çok zorluğu beraberinde getiriyor. Tanıtım ve diğer satışa yönelik baliyetler 8 Mart gibi özel günlere hapsediliyor. Bütün bunlara rağmen Pazartesi, gerek yazılı, gerek görsel basın için, ilk günden itibaren bir danışma ve görüş alma mercii olarak yerini korudu. AyAyaktakiler soldan sağa: Hatice Tekdal, Devrim Gökçek, Çiğdem Güler. Oturanlar: Beyhan Demir ve Ayşe Düzkan. Fotoğraf: Ayşegül Oğuz rıca bağımsız olmak, her zaman sözümüzü daha rahat ve esirgemeden söylememize, dergide otosansürün hiç olmamasına, dolayısıyla politik olarak özgürleşmemize kolaylık tanıyor. Ayrıca resmi haber toplantıları yerine, tartışarak, birbirini ikna ederek yayın hazıılamak, içeriğin istediğimiz gibi olmasını sağlıyor. Son olarak bağımsızlık, dergiyi kadınların uğradığı, çay içtiği, yazı yazmayı öğrendiği, kadın kitaplarına ulaştığı, özetle kadın hareketiyle bağını güçlendirdiği bir odak olmaya taşıyor. GÖNÜLLÜ DAĞITIM AĞI Dağıtımla ilgili sorunlar aşıldı ıııı? Sorunlarımızı aştığımızı söyleyemeyeceğim. Özclliklc YaySat gibi bir tekelle çalışmak bizim gibi muhalif ve bağımsız yayınların dağıtımının özensiz yapılmasına neden oluyor, çünkü en fazla kâr getirecek yayını düzgün dağıtıyor. Butva kaışılık, Pazartesi'yi okuyan her kadının bir Pazartesi bayii olabileceğini kanıtlayacak bir işleyiş oluşturmaya çalışıyoruz. Değişik illerde kadınlar bizim gönderdiğimiz dergileri, işyerlerinde, sendikalarda, üniversitelerde satıyorlar. Türkiye'de ve varsa yurtdışında ulaştığınız yerler nereler? Türkiye'de her yere dergi gönderiyoruz. Ancak bütün gazete bayilerinde bulunamadığı için, kadınlara abone olma çağrısı yapı yoruz. Yurtdışında özellikle Almanya, Fransa ve lngiltere'deki abonelerimiz sayesinde dergisatışı yapabiliyoruz. Ayrıca Amerika'da Towson Üniversitesi'nde Pazartesi dergisi düzenli olarak satılıyor. Pazartesi'nin kadın hareketinin gündeminc ilişkin önerileri neler? Naınus cinayetlerinin görünürlüğünün artmasıyla biılikte Pazartesi de hem kadın platformlarında yer aldı hem de dergide bu konuyu geniş bir şekilde işlemeye çalıştı. Pazartesi olarak, şiddete karşı politikanın yanı sıra kadının görünmeyen emeğinin görünür kılınması, kadının ev dışında kendine yeni alanlar yaratmasınında önemini vurgulamak gcrektiğini düşünüyoruz. Kadın kurtuluş hareketinin yeni bir dünya özlemi taşıdığını, bütün sömürü ve egemenlik ilişkilerinin karşısında olduğunu hatırlatmak bugün daha da önemli hale geldi. Kadın hareketinin tepki eylemleri örgütlediği, kadınlara düşman politikalara karşı reflekslerınin oldukça güçlü olduğunu görmekle birlikte, kadınlar için bu tür günliik politikaların yanında, daha radikal politikaların da hayata gcçirilme yollarının aranması gerektiğine inanıyoruz. AB'ye üyelik tartışmalarında kadınlarla ilgili politikaların, eşitlik adı altında vitrin mankeni olarak sunulmasına karşıhk, gerçek özlemimizin eşitlik değil, bütün sömürü ilişkilerinin ortadan kalkması olduğunu vurgulamak ve bunu hayata geçirmek. #